فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۲۲۱ تا ۱٬۲۴۰ مورد از کل ۲٬۹۳۶ مورد.
اولویتهای تبلیغ
قلب بیمار و راه کارهای درمان آن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
امام سجاد علیه السلام در مناجات شاکین، از قلب معیوبِ دچار قساوت به درگاه الهی شکایت میکند. مراد از قلب، روح و نفس انسانی است. قلب زمانی که بر محور فطرت الهی باشد، «قلب سلیم» و آن گاه که دچار زنگار گردد، «قلب بیمار» میگردد.
آلودگی به گناه، هوای نفس و پیروی از وسوسه های شیطانی، زنگارزدگی و مهرزدگی از جمله عوامل مهم قساوت قلب انسان است. رقت و نرمی دل، حالت ترس و خوف، تسلیم در برابر خدا، اطمینان و محبت قلبی، از جمله نشانه های سلامت قلب است.
برای توبه و بازگشت به سوی معبود و پالایش روح و نفس و زنگارزدایی از قلب، دوری از گناه به همراه استمداد از خدا و تلاش به صورت هم زمان امری ضروری است.
مسئولیت اخلاقی از دیدگاه ابن عربی
حوزه های تخصصی:
یکی از مشکلات اخلاقی در نظام های عرفانیِ مبتنی بر وحدت وجود، تبیینِ چگونگی مسئولیتِ اخلاقی آدمی است. ابن عربی معتقد است که حقیقتی جز خداوند وجود ندارد و هر فعلی چه خوب تلقی شود چه بد فعلِ خداوند است. نتیجه ی ظاهری این باور «جبر مطلق» و رفع مسئولیت آدمی در قبالِ افعالِ منتسب به اوست. اما عارفان با قبولِ نوعی اختیار برای آدمی، وی را مسئولِ اعمالِ خود می دانند. حلّ این تناقضِ ظاهری، در گرو دقت در معنای وحدت وجود؛ و تجلی خداوند در صورتِ آدمی است. انسان جلوه ی کامل تمامی صفات الهی است و از آنجا که خداوند به یقین دارای قدرت و اختیار است، آدمی نیز موجودی است که در اختیار داشتن، مجبور است. خدا فاعل کردارهای انسان است و این از آن روست که هستی خدا، همان هستیِ انسان یا هستیِ جهان است. ذات حق، مرحله ی اجمال است و جهان مرحله ی تفصیل. از این رو اگر با دیدگاهی وحدت گرایانه به موضوع نظر کنیم، جز حق را، وجودی نیست و طبیعتاً هر فعلی، فعلِ خداوند است و اگر از دیدگاه کثرت گرایانه دقت شود، انسان گونه ای هستی خواهد داشت و به تَبَع این هستیِ خود، فاعل کردارهای خویش خواهد بود؛ فاعلیتی که مسئولیت، لازمه ی آن است. دلِ آدمی که؛ در عرفان، حقیقتِ وی محسوب می شود، در مقابلِ رعیتِ خود که همان اعضاء و جوارح و قوای مختلف است، مسئولیت دارد، هم چنان که در برابر خداوند و دیگران مسئول است. نگرشِ ابن عربی در موارد مذکور مورد قبول ملاصدرا و اکثر پیروان وی تا زمان حاضر، واقع شده است و ایشان کوشیده اند آن را با زبانی فلسفی تقریر کرده و براهینی عقلانی بر آن اقامه کنند.
امکان تغییر خلق از دیدگاه غزالی و دوانی(مقاله ترویجی حوزه)
حوزه های تخصصی:
آموزه های اخلاقی همواره بخش زیادی از کتب دینی و آسمانی را در بر دارد. توجه و اهتمام ویژه به تهذیب اخلاق و ارزش های والای انسانی در متون، بیانگر اهمیت و جایگاه والای اخلاق در ادیان است. از این رو، حکیمان نیز همواره انسان را به تهذیب اخلاق، پیش از فراگیری سایر علوم، ارشاد و راهنمایی کرده اند؛ اما از سویی، تحقق این امر و بهره مندی از نتایج مترتب بر آن و به عبارتی تحصیل سعادت و وصول به آن که موضوع حقیقی علم اخلاق است، مشروط به «امکان تغییرخلق آدمی» است. بدین معنا که اگر انسان قادر بر تغییر خلق خود نباشد و یا آنکه اساساً بنا به دلایلی اخلاق آدمی تغییرناپذیر باشد، آموزه های اخلاقی و توجه دادن به آنها و در اصل علم اخلاق، بینتیجه خواهد بود.
بر این اساس، اغلب فیلسوفان مسلمان که به مباحث اخلاقی نیز پرداخته اند، پس از بیان شرافت علم اخلاق بر سایر علوم و ذکر فایده های آن، بحث امکان تغییر خلق را مطرح کرده اند. از این میان، غزالی و جلال الدین دوانی با ذکر دلایل نقلی و عقلی، به طرح این مسئله و قول ها و شبهات مختلف پیرامون آن پرداخته اند.
در این مقاله، پس از تبیین دیدگاه این دو فیلسوف دربارة تغییرپذیری اخلاق آدمی، دلایل و شواهد هر یک از آنان بر موضوع مذکور طرح، و نقد و بررسی خواهد شد.
ابعادی نظری در باب اسلام و ارتباطات(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در این مقاله با تکیه بر مفاهیم حکومت و ارتباطات در اسلام، فرایند تبلیغ به مثابه شاخص ارتباطات اجتماعی در اسلاممحور بحث قرار گرفته است. اصول تعیینکننده مرزهای اخلاقی تبلیغ در اسلام پنج چیز است: 1. توحید؛ 2. امر به معروفو نهی از منکر؛ 3. تقوا؛ 4. امت یا جامعه؛ 5. امانت.
ارتباط بین فرهنگی و بین المللی (در اینجا تاکید بر ملیت است نه دولت ـ ملت) عناصر ضروری امت اسلامیاند. بدین ترتیب تبلیغ نظریه ارتباطات و اخلاق در اسلام است و برای شناخت آن باید به پنج اصل مهم و پایه در اسلام اشاره کرد: «توحید» در مقام یک نظریه وحدت گرای اطلاعاتی و ارتباطاتی، «امر به معروف و نهی از منکر» به مثابه نظریه مسئولیت راهنمایی و عمل، «امت» به مثابه مفهوم جامعه جهانی، «تقوا» بیانگر نظام اخلاقی تبلیغ در اسلام، و «امانت» بیانگر شایستگی مشروط انسان برای خلافت الهی.
عوامل تحصیل کمال از منظر صدرالمتألهین(مقاله ترویجی حوزه)
حوزه های تخصصی:
تکامل انسان ره آورد ارادة خود اوست و انسان تنها از طریق افعال جوارحی و جوانحی خود میتواند استعدادهای نهفته اش را به فعلیت برساند. صدرالمتألهین بنیان گذار حکمت متعالیه، افزون بر نظریه پردازی دربارة کمال نهایی انسان که آن را به «فنای فی الله»، یعنی تحصیل علم حضوری به خداوند متعال میداند، در مورد عوامل و موانع وصول به کمال نیز سخن گفته است.
این نوشتار به بررسی عوامل مؤثر در کمال انسان از منظر ملاصدرا میپردازد؛ اما پیش از بیان این امور، به عنوان مقدمه، چهار مسئله دیگر را بررسی میکند که عبارت اند از: نحوة تأثیر عمل در وصول به کمال، لزوم اخلاص در اعمال، جایگاه و مراتب اعمال و لزوم استاد.
عواملی که ملاصدرا در دستیابی به کمال نهایی انسان از آنها سخن گفته است عبارت اند از: تنبه، اراده، ریاضت های شرعی، علوم و معارف الهی، توجه به خداوند و قطع توجه از غیر، عشق و محبت الهی، ذکر و تفکر.
گامی به سوی اخلاق مهدوی(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
اخلاق مهدوی با تفقه در آیات قرآن و استفاده از روایات اهل بیت، «دنیاداری» و نه «دنیاگرایی» را به عنوان ارزشی مثبت به نظام اخلاقی وارد میکند و این تغییر باعث تحولاتی در ضریب اهمیت بعضی از ارزش ها و ضد ارزش ها و پاره ای تحولات در تعاریف و نسبت های میان ارزش های اخلاقی و تغییر نگرش نسبت به برخی از مصادیق آنها است.
حقیقت دنیا جریان رحمت و حیات الاهی و سراسر جهان آیات و نشانه های اوست؛ پس نه باید فریفتة آن شد و نه از آن ترسید. کسی که با شهامت و وارستگی به دنیا رو میآورد، در حقیقت از ظاهر فریبندة حیات دنیا گذشته و در حیات طیبه به سر میبرد.
تحول حیات دنیا به حیات طیبه در بعد شخصی، موجب رویآوری به دنیا و تلاش و جهاد برای آبادی دنیا و برخورداری از نعمت های الاهی است. از سوی دیگر در بعد اجتماعی جهاد با مستکبران جنبه ای از فضیلت بزرگ در اخلاق مهدوی است که موجب تحول حیات دنیا به حیات طیبه در حوزة عمومی میشود و این تحول، ماهیت ظهور ولیعصر عجل الله تعالیفرجه شریف است.
نگرش دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد به موضوع شهادت و ارائه الگوی آماری ‐ احتمالی برای جامعه آماری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در این مقاله نگرش دانشجویان به موضوع شهادت (در چهار مقولة نگرش به مفهوم شهادت، دفاع مقدس، شهادت طلبی و الگوپذیری از شهیدان) و عوامل مؤثر در نگرش به شهادت و همچنین قدرت پیش بینی هر یک از این عوامل بررسی شده است. در این تحقیق، از روش پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، تمام دانشجویان دختر و پسر دانشگاه فردوسی مشهد، در نیم سال دوم تحصیلی 1387‐1388 بوده است. نمونة آماری، تعداد 801 نفر (285 پسر و 516 دختر) از دانشجویان مذکور است، که با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. برای سنجش نگرش دانشجویان به ابعاد شهادت، از یک مقیاس محقق ساخته استفاده شد. پایایی این پرسشنامه، از دو روش تکرار در طی زمان و محاسبه آلفای کرونباخ (92/0) مورد تأیید قرار گرفت. یافته های مربوط به چهار مؤلفه مورد پژوهش، نشان می دهد که دانشجویان به طور معنا داری، به سمت موافق طیف، تمایل دارند، اما دانشجویان در سه حوزة شهادت طلبی، نگاه به دفاع مقدس و الگوپذیری از شهدا، به سطح مطلوب (موافقت) نرسیده اند. تحلیل رگرسیون چند متغیره، نشان می دهد که از بین عوامل مورد بررسی، تنها هویت دینی و هویت ملی قادر به پیش بینی نگرش افراد به شهادت هستند؛ در این زمینه هویت دینی از قدرت پیش بینی بیشتری (43%) نسبت به هویت ملی (12%) برخوردار است.
لزوم توجه به موصوف عدالت در تعریف عدالت
حوزه های تخصصی:
«عدالت» صفت نیکویی است که موصوفهای متعددی به آن تعلق می گیرند. این موصوفها به سه دسته ی کلی شخص انسانی، وضع اجتماعی و جامعه قابل تقسیم هستند. هر یک از این موصوفها دارای شرایط و ویژگیهای خاصی هستند که بر اساس آنها نمی توان هر تعریفی از عدالت را برای آنها به کار برد. هدف از نگارش این مقاله تبیین این مدعاست که توجه به موصوف عدالت در تعریف عدالت امری ابتدایی و ضروری است و توجه نکردن به این موضوع عدالت را در مقام تبیین، نظریه پردازی و اجرا با ابهامات زیادی مواجه خواهد کرد . برای این منظور نویسنده ابتدا با یک تقسیم بندی کلی به تشریح موصوفهای عدالت می پردازد و سپس با بیان برخی از مهمترین تعریفهای عدالت سعی می کند که با ذکر مثالهایی امکان تعلق یا عدم امکان تعلق هر تعریف را به موصوفهای مختلف بررسی کند..
نقش اخلاق کاربردی در توجه به فلسفه اخلاق(مقاله ترویجی حوزه)
حوزه های تخصصی:
سخن گفتن از دانش یا نظام دانشی اخلاق، بدون غور و بررسی مبانی و زیرساخت های نظری اخلاق بی معنا است. این مهم در کنار نقشی که تأملات فلسفه اخلاق در نهادینه سازی اخلاق در بدنه علمی و فرهنگی، و حتی در میان آحاد جامعه ایفا میکند، توجه جدی و مؤثر به رشته مطالعاتی فلسفه اخلاق را ضروری میسازد. جذابیت بخشی به مطالعه و پژوهش در موضوعات فلسفه اخلاق هدفی است که در این مقاله آن را جستجو کرده ایم. نخستین راهکاری که اخلاق پژوهان کشور برای نیل به این هدف پیشنهاد کردند توجه به نتایج تربیتی نظریات مطرح در فلسفه اخلاق بود. این راهکار به دلیل مشکلاتی که در مقاله به آن ها اشاره کرده ایم تا کنون قرین توفیق نبوده است. پردازش و غنی سازی مباحث فلسفه اخلاقی با مباحث اخلاق کاربردی پیشنهاد بدیلی است که از امتیازات آن سخن گفته ایم و به اشکالات آن پاسخ داده ایم، و خلاصه بر این نظر تأکید کرده ایم که مطالعات اخلاق کاربردی می تواند نقش کاملاً مؤثری در جذابیت بخشی به مطالعات فلسفی در باب اخلاق داشته باشد.
اخلاق و رسانه(مقاله ترویجی حوزه)
حوزه های تخصصی:
ارتباط میان اخلاق و رسانه و نحوه تعامل آنها از جمله موضوعات محوری است که در چند دهه اخیر اذهان محققان را به خود معطوف داشته است. امروزه تعامل میان این دو واقعیت، دو متن، دو نهاد و دو عنصر فرهنگی و تکنولوژیکی، دست مایه بررسیهای علمی و تأمّلات محققانه واقع شده و نقطه تلاقی این دو، از منظرهای گوناگون جامعه شناسی، جامعه شناسی و دانش ارتباطات، اخلاق، فرهنگ و...مورد بحث و مداقّه قرار گرفته است. این تعامل، با چرخه سوم یعنی «فرهنگ» نیز رابطه دارد. در واقع، فرهنگ بستر وقوع انواع ارتباط، از جمله ارتباط اخلاق و رسانه است. دو مفهوم ترکیبی پربسامد «اخلاق رسانه ای» و «رسانه اخلاقی» از رهگذر توجه به نحوه تعامل اخلاق و رسانه پدید آمده اند.
این مقال با رویکرد تحلیلی، نظری به بررسی اخلاق رسانه و چگونگی تعامل آن دو میپردازد.
فلسفة اخلاق مارکسیسم ایرانی و ملاحظاتی انتقادی دربارة آن(مقاله ترویجی حوزه)
حوزه های تخصصی:
فلسفة اخلاق مارکسیستی به طور اعم نزد مارکس و لنین، و به طور اخص نزد مارکسیست های ایرانی کمتر مورد توجه پژوهشگران ایرانی بوده است. این مقاله درصدد است به طرح اندیشه های نظری این مکتب در روایت مارکسی و لنینی آن، و به ویژه روایت ایرانی از آن نزد ارانی، طبری و خامه ای بپردازد. سپس در یک نگاه کلی، در قالب ملاحظاتی، با نقد کلی این اندیشه ها، دشواریها و پرسش های پیش روی آنها را مطرح میسازد.