فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۰٬۳۶۱ تا ۱۰٬۳۸۰ مورد از کل ۱۳٬۱۵۸ مورد.
تحلیل و بررسی انسجام در قرآن کریم و تفاوت آن در دیگر متون ادبی عربی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سراج منیر سال نهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۳۰
83 - 100
حوزه های تخصصی:
ا انسجام از جمله علومی است که مختص به قرآن کریم می باشد و علما برای آن اهمیت زیادی قائل شده اند؛ و انواع متفاوت آن را از قرآن کریم استخراج کرده اند. ابوالعلاء معری به تأثیر از آن دو نوع از انواع انسجام را در نثر خود به کار برده است؛ بنابراین آنچه از انسجام در کتاب معری دیده می شود ابداع نیست بلکه تقلیدی محض از قرآن کریم می باشد. این مقاله در پی آن است تا این دو نوع انسجام را در نزد معری بررسی نماید سپس تفاوت های آن با انسجام در قرآن کریم را بیان نماید؛ که یکی هماهنگی بین اسلوب های خبر از صفات خداوند با جمله های قبل از آن می باشد که بر خلاف قرآن کریم که همه صفات خداوند بر دو وزن فعول و فعیل آمده است و معری همه آن ها را بر وزن اسم فاعل ذکر کرده است؛ و به نظر می آید بازی او با کلمات و واژگان، عاملی است که او را به سمت آوردن صفاتی برای خداوند متفاوت از آنچه در قرآن کریم دیده می شود، سوق داده است؛ و انسجام دوم، آغاز کردن یک رجع با موضوعی است که رجع قبلی با آن خاتمه یافته است؛ بنابراین یک هماهنگی بین آغاز یک رجع در نزد معری و پایان رجع قبلی وجود دارد آن گونه که در قرآن کریم مشاهده می شود که یک سوره با موضوعی ادامه می یابد که سوره قبلی با آن موضوع پایان یافته است.
بررسی ماهیت تأویل، مبانی و گونه شناسی روایات تأویلی در کتاب تأویل الآیات الظاهره
حوزه های تخصصی:
اصطلاح تأویل که برگرفته از آیات قرآن و روایات پُرشمار فریقین است، بر وجود معنایی فراتر از ظاهر الفاظ قرآن دلالت دارد. درباره معنا و ماهیت، چگونگی تأویل و گستره آن در قرآن، پیوسته گفتگوهایی در بین محققان وجود دارد و آثار گوناگونی نیز در این زمینه پدید آمده است. کتاب تأویل الآیات الظاهره، نوشته علامه سید شرف الدین حسینی استرآبادی از علمای قرن دهم هجری با رویکرد متفاوتی به معنای تأویل به نگارش درآمده است. بررسی های اولیه نشان می دهد که مؤلف گستره وسیعی از آیات قرآن را با روایات پیشوایان معصوم دین (ع) و با پیش فرض های ویژه ای، تأویل کرده است. این نوشتار که به شیوه توصیفی- تحلیلی نگاشته شده، کتاب تأویل الآیات الظاهره، را از لحاظ ماهیت تأویل، مبانی تأویل و گونه شناسی روایات تأویلی مورد بررسی قرار می دهد. نتایج تحقیق بیانگر آن است که تأویل در این کتاب معنایی عام دارد که شامل معنای ظاهری و باطنی می شود و با این رویکرد، بسیاری از آیات قرآن کریم -که از نگاه مؤلف به نوعی به اهل بیت (ع) ارتباط دارد- با استفاده از روایات این بزرگواران تأویل شده است.
تفسیر قرآن کریم
بررسی تطبیقی روایات ناظر به صفات خبری، بین صحیح بخاری و توحید شیخ صدوق
منبع:
الاهیات قرآنی سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۷
63 - 84
حوزه های تخصصی:
بخشی از صفات خداوند که قرآن و حدیث از آن خبرداده است خردها از درک آن عاجزند، مانند: «ید، وجه، استوا بر عرش»، این صفات را «صفات خبری» نامند که نمی توان آن ها را بر معنای ظاهری حمل نمود. گروه طرفدار تشبیه و تجسیم در راستای تایید و نشر اعتقادات خویش، که ریشه در باورهای یهود و نصاری داردف به جعل روایاتی در باب توحید پرداخته اند. بعدها ابن تیمیه و محمد بن عبدالوهاب گسترش و انتشار چنین باورهایی دامن زدند و هم اکنون نیز وهابیت از آبشخور چاپ و نشر کتب آنان توسط آل سعود مشروب می شود. این پژوهش بر آن است به نقد و بررسی روایات توحیدی مرتبط با دو صفات خبری «مکان و نزول خدا» در صحیح بخاری بپردازد. در گام نخست با تحقیق در کتاب التوحید صحیح بخاری، پنج روایت که قائل به مکان و نزول خدا در هر شب به آسمان دنیا است؛ استخراج و تبیین گردید. سپس با بهره گیری از معیارهای مشترک میان فریقین در نقد حدیث، به ارزیابی مدلول احادیث پرداخته شد. با عرضه روایات مذکور بر قرآن، سنت قطعی و براهین عقلی مشخص گردید خدایی که صحیح بخاری در روایات خود معرفی کرده است در تباین و تضاد کامل با خدایی است که در روایات کتاب توحید صدوق تصویر شده است. در حالی که همه احادیث صدوق با آیات و سنت قطعی مطابقت دارد. در برخی روایات به منظور رد نظریه تشبیه و تجسیم، از براهین عقلی و منطقی استفاده شده است و در برخی دیگر امام معصوم(ع) به طور صریح به محرّف و جعلی بودن احادیث نزول خدا اشاره می نماید. حاصل آن که روایات مورد پژوهش صحیح بخاری در رتبه روایات مجعول و مطروح قرار می گیرد.
اندیشه کلامی - سیاسی امامت از منظر فیض کاشانی با تأکید بر آیه 55 سوره مائده در قرآن
منبع:
الاهیات قرآنی سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۳
13 - 30
حوزه های تخصصی:
مسلمانان صدر اسلام علی رغم اشتراک نظر در اعتقاد به پیامبر خدا (ص)، در مورد جانشینی آن حضرت اختلاف پیدا کردند؛ به گونه ای که این امر، موجب به وجود آمدن دو مذهب شیعه و اهل سنت گردید. در این میان فیض کاشانی به عنوان یکی از علمای بزرگ شیعه، به بسیاری از شبهات مطرح در این باره، پاسخ گفته و امر امامت را از منظر علم کلام و سیاست مورد بررسی قرار داده است. هدف پژوهش، این است که نتیجه بررسی، بتواند بخشی از دغدغه های فکری و اعتقادی شیعیان را برطرف نماید و پاسخی منطقی به برخی از شبهات مطرح شده برضد مکتب تشیع، ارائه کند. سؤال اصلی پژوهش این است که اندیشه کلامی-سیاسی امامت از منظر فیض کاشانی با تأکید بر آیه 55 سوره مائده در قرآن کریم چیست؟ پژوهش به روش توصیفی و تحلیلی انجام شده است. نتیجه بررسی ها نشان داد که شیعیان از جمله فیض کاشانی با توجه به آیات قرآن، به ویژه آیه ولایت، امامت را یک امر الاهی و انحصاری تلقی نموده و نظریات خویش را با نص پیامبر(ص) تطبیق می دهند. وی برای امام ، منصب الاهی و ویژگی عصمت -در مقام امامت- قائل است و نظام سیاسی و دولت دینی را بر مدار امامی معصوم و حاکمی الاهی در زمین استوار می دانند.
الگوی توزیع درآمد و ثروت از منظر تفسیر قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات تفسیری سال یازدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۲
201-224
حوزه های تخصصی:
از یک الگوی مطلوب انتظار می رود بتواند پدیده های پیچیده را در مقیاسی کوچک ساده سازی کند. الگوی توزیع درآمد و ثروت از منظر قرآن کریم به مجموعه نظام مندی از مبانی و زیرساخت ها مانند: مالکیت حقیقی خدای متعال بر هستی، جانشینی انسان و امانت بودن مال در دست او؛ اهداف معنویت، عدالت و رشد؛ فروض و راهبردهایی چون عبادت بودن کار، ممنوعیت کنز و اسراف؛ و ساختارها و نهادهایی چون خانواده، دولت و عموم مسلمین گفته می شود که در ساختاری منطقی، بر پایه مبانی، اصول و در چارچوب حقوق و اخلاق قرآنی، نقشه جامعی را از مبانی تا تقسیم درآمد و ثروت از مجراهای مختلف در پیکره جامعه از منظر تبیین آیات قرآن کریم ارائه می کند. مقاله حاضر با روش استنباط نظریه، در مقام ترسیم این الگو است و مسیر کسب درآمد اولیه، ثانویه و سپس توزیع آن را نشان می دهد.
ارزیابی بازتاب هرمنوتیک توحیدی و نظریه دوحرکتی در آراء تفسیری امینه ودود(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه معارف قرآنی (آفاق دین) سال دهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۳۶
159 - 184
حوزه های تخصصی:
در مکاتب و نظریه های ادبی معاصر، معنا را اغلب مولود قدرت قرائت تفسیری خواننده می دانند که این رویکرد بیشتر برگرفته از آرای اندیشمندان غربی به نسبت متون مقدس است. متفکران اسلامی نیز از این قاعده مستثنی نیستند. امینه ودود فیمینیسم نو مسلمانی است که می کوشد رویکردی بر مبنای بازتفسیر قرآن بر اساس روشی هرمنوتیکی برگرفته از آرای «هرمنوتیک توحیدی» و نظریه ی «دوحرکتی» فضل الرّحمن داشته باشد. از ویژگی های مهمّ این روش، التفات به زمینه های تاریخی ظهور متن، قابلیّت های زبانی زبان وحی و توجّه به ذهنیّت خواننده متن و نقش دادن به متن و خواننده بصورت همزمان است. ودود می کوشد شیوه هرمنوتیکی فضل الرّحمن را به صورت مصداقی درباره برخی آیات قرآن که مربوط به حوزه ی زنان است اجرا کند و با دیدی کاملا زنانه آیات قرآن را مورد بررسی قرار دهد. ودود در واقع به دنبال تفسیر زنانه از قرآن است اما تفاسیر او هیچ فرقی با تفاسیر فضل الرحمان ندارد. مساله آنجاست که رویکرد جنسیتی ودود به تفسیر آیات قرآن، تا چه حد توانسته تولید محتوای تفسیری کند و به تبع آن محققان طراز اول علوم قرآنی را با خود همسو سازد. پژوهشگران در این مقاله بر اساس شیوه ی توصیفی- تحلیلی به نقد وبررسی تاثیر هرمنوتیک توحیدی فضل الرحمان و بویژه نظریه ی دو حرکتی وی بر آراء امینه ودود در کتاب معروف وی تحت عنوان «قرآن وزن» پرداخته اند دستاورد کلی پژوهش مبین ان است که امی
جامعیت قرآن در معناداری زندگی با نگاهی به آرای علامه طباطبایی
منبع:
مطالعات علوم قرآن سال دوم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۳)
90 - 117
حوزه های تخصصی:
آدمی به دلیل فطرت کنجکاو خویش، همواره در جستجوی علت پدیده ها است. پرسش از چرایی هستی و مبدأ و منتهای خود، بنیادی ترین موضوعاتی هستند که پاسخ صحیح به آنها، زندگی را معنادار کرده، آدمی را از افتادن در دام پوچ گرایی می رهاند. پوچ گرایان به دلیل ناتوانی در تبیین علت غایی پدیده ها زندگی را محدود به این دنیا می کنند و سرنوشت تلخ فنا و نابودی را برای انسان رقم می زنند. قرآن کریم با تبیین غایت نظام هستی به طورعام و زندگی انسان به طورخاص، هر نوع پوچی و بی هدفی را از نظام هستی نفی می کند. در این مقاله با نگاهی به آرای علامه طباطبایی ضمن اثبات معنای زندگی از طریق برهانی کردن آن، با ذکر آیاتی از هدف داری نظام آفرینش، این حقیقت تبیین خواهد شد که قرآن جامع ترین پاسخ ها را به پرسش های برخواسته از فطرت آدمی به بشریت عرضه می کنند. روش تحقیق درنوشتار حاضر، عقلانی - وحیانی است که داده ها را به شیوه تحلیلی - توصیفی پردازش کرده است. از جمله مهم ترین نتایج این پژوهش عبارت اند از: اثبات معناداری زندگی با اقامه چهار استدلال و مستند کردن آنها به آیات قرآن، رهایی بشر از پوچ گرایی و بی معنایی زندگی در سایه تعالیم وحیانی قرآن از قبیل ارائه جهان بینی جامع و عقلانی در رابطه با آغاز و انجام انسان و نظام هستی.
تفسیر قرآن مجید: چگونگی علم خداوند بموجودات اثر تربیتی توجه و احاطه علمی پروردگار/ سوره رعد آیه 8 -
متشابهات قرآن از منظر اخباریان
حوزه های تخصصی:
اندیشه اخباری به عنوان گرایشی از دانش های شیعی در حوزه های حدیث، اخلاق، تفسیر و ... شمرده می شود . از این رو کنکاش از تاثیر آراء آنان بر حوزه تفسیر و علوم قرآنی ضرورت دارد. پرسش اساسی تحقیق حاضر که به روش توصیفی، تحلیلی، نقلی و بنیادین نگارش یافته، چگونگی کنش های آراء اخباریان بر محکمات و متشابهات قرآن و تاویل متشابهات است . دستاورد مقاله حاضر عبارت است از: اعتقاد به توامانی تشابه لفظی و معنایی در حوزه «ماهیت و گستره اِحکام و تشابه» ؛ اینکه متشابه آیه است که معنای خلاف در آن محتمل باشد و محکم نص ایست که چنین نباشد؛ ملاک اِحکام و تشابه را اشتمال بر یک وجه معنایی یا وجوه متنوع معنایی پنداشتن؛ نصوص صریح الدلاله را در زمره «محکمات» و عموم ظواهر ،مجلات ، موولات و مشترک لفظی را «متشابه» تلقی نمودن؛ اینکه «محکم»، قابلیت رجوع و تبعیت مفسران را دارد ولی در «متشابه» با عدم برخورداری از این ظرفیت ، باید توقف و دانش آن را صرفاً به معصومان(ع) واگذار نمود؛ انکار «تشابه مطلق» نسبت به معصومان(ع) و اقرار به آن نسبت به مفسران غیر معصوم؛ پذیرش ارجاع متشابهات به محکمات در غیر احکام نظری قرآن از سوی طیف اعبارت در صدد بیان دستاوردهای مقاله در قالب مرکب ناقص خبری است ، دستاورد مقاله عبارت است پذیرش ارجاع متشابهات به محکمات درغیر احکام نظریه قرآن از سوی طیف اخباریان معتدل
بررسی دیدگاه های مفسران درباره مراد از فصیح نبودن حضرت موسی(علیه السلام)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آموزه های قرآنی پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۳۲
165 - 186
حوزه های تخصصی:
نگاهی به ترجمه ها و تفاسیر مطرح شده ذیل دسته ای از آیاتِ مرتبط با حضرت موسیu نشان می دهد که فضای به ظاهر مشترک این دسته از آیات، چنان تأثیری بر ذهن مترجمان و مفسران نهاده است که در بیان قالب های معناییِ این آیات، دچار نوعی داوری و تحمیل معنا بر آیه شده اند؛ در حالی که ظاهر آیات گواه بر آن معنا نیست. مهم ترین این آیات، چهار دسته آیات به ظاهر مرتبط با یکدیگر در چهار سوره هستند که به زعم بسیاری، بیانگر مشکل حضرت موسیu در تکلم می باشند. برخی نقل ها، پدید آمدن این مشکل را منتسب به رسیدن اثر آتش به زبان ایشان می دانند که به نظر می رسد نخستین مصدر اسلامیِ نقل کننده این مطلب، طبری و برگرفته از تورات است. واکاوی در این مسئله روشن می کند که مراد از فصیح تر بودن هارون نسبت به موسیu ، آن چیزی نیست که بیشتر مفسران تا کنون گمان کرده اند و آن را به تعقید و گرفتگی زبان حضرت موسیu ارتباط داده اند؛ بلکه با توجه به ماده اصلی «فصح» که ظهور چیزی است، بدون توجه به هر گونه پیشینه و مفروضات ذهنی، مرادْ مسبوق نبودن کلام هارون به سابقه قتل است و لذا موسیu از خداوند درخواست می کند که هارونu را با او همراه کند تا مأموریت را به سرانجام برساند. با اثبات این فرضیه، ارتباط این آیاتِ به ظاهر مرتبط با یکدیگر قطع می گردد و باید در جستجوی معنایی دیگر غیر از آن معنایی که تا کنون بیان شده است برای آن ها بود. در این نوشتار، دیدگاه های مفسران ذیل آیات مذکور در قالب سه دیدگاه مطرح، و پس از نقد و بررسی، دیدگاه نوین در هر مورد ارائه شده است.
تحلیل دلالت معنایی اوصاف نفس بر اوصاف ربّ بر مبنای حدیث معرفت نفس با تکیه بر آثار علّامه حسن زاده آملی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سراج منیر سال دهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۷
167 - 192
حوزه های تخصصی:
رابطه خود شناسی و خداشناسی یکی از مسائل بسیار مهم در حوزه انسان شناسی و خداشناسی است و این مسأله به اندازه ای مهم است که در جوامع روایی ما احادیث بسیار زیادی به این مسأله پرداخته است. از جمله این روایات می توان به حدیث شریف «کسی که خود را بشناسد، پروردگارش را شناخته است» اشاره کرد. با توجه به اهمیت شناخت نفس و دلالت آن بر شناخت ربّ، مقاله حاضر با روش تحلیلی- توصیفی با هدف تبیین چگونگی دلالت معنایی اوصاف نفس بر اوصاف ربّ، ابتدا به تحلیل حدیث معرفت نفس پرداخته و سپس نحوه دلالت معنایی اوصاف نفس بر اوصاف ربّ را در دو دسته صفات ثبوتی و سلبی مورد بررسی داده و به این نتیجه رسیده است که به میزانی که انسان خود را بشناسد، به همان میزان، شناخت او نسبت به ربّ خود نیز ارتقا یافته و دقیق تر می شود. به عنوان مثال از شناخت اوصاف ثبوتی ای مانند علم، قدرت، حیات و ... و اوصاف سلبی ای مانند عدم ترکب، عدم رؤیت حسی، عدم حلول و اتحاد، عدم نوم و غفلت و ... در نفس، می توان به شناخت چنین اوصافی در ربّ نائل آمد.
بررسی تطبیقی انتخاب طالوت به عنوان پادشاه بنی اسرائیل در تفسیر قرآن و عهد عتیق(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات تفسیری سال نهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۳۳
161-178
حوزه های تخصصی:
شبهه اقتباس قرآن کریم از عهدین یکی از شبهات اساسی مستشرقان به قرآن است. یکی از دلایل قائلان به این شبهه، شباهت هایی است که بین قرآن و عهدین وجود دارد و برخی موارد آن در قصص قرآن و داستان های عهد عتیق جلوه گر شده است. با مقایسه تطبیقی تفسیر قصص قرآن و داستان های عهد عتیق و استخراج تفاوت های آن می توان به این شبهه پاسخ گفت. یکی از این نقل های مشترک، حکایت درخواست پادشاه توسط بنی اسرائیل است که در نتیجه خدای متعال فردی را به عنوان پادشاه قوم برمی گزیند. این فرد در قرآن «طالوت» و در عهد عتیق «شائول» نام دارد. در این قصه شباهتی اندک و تفاوت هایی بسیار میان نقل قرآن و عهد عتیق مشاهده می شود؛ شیوه نقل حکایت و قصص در قرآن و عهد عتیق متفاوت است و پیامبران و شخصیت های برجسته در عهد عتیق هیچ گونه تقدسی ندارند. قرآن داشتن تخصص و دانش و همچنین توانایی و قدرت جسمانی را شرط لازم برای رهبری می داند ولی در عهد عتیق فقط به قدرت جسمانی اشاره شده است. روایات تفسیری و بیان تفاسیر نیز در این زمینه گاه هم سو با عهد عتیق و گاه متفاوت با آن است.
رویکردی فقه الحدیثی بر زیارت جامعه کبیره با تأکید بر تبیین جایگاه اهل بیت(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سراج منیر سال هفتم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲۵
141 - 172
حوزه های تخصصی:
«زیارت جامعه کبیره» چکیده ای از مهم ترین متون در راستای امام شناسی می باشد که امام هادی(ع) به رهپویان امامت و سالکان طریق ولایت آموخته است. این زیارت، مضامین عالی و معارف بلند دینی در راستای معرفت به وجود ائمه هدی(ع) می باشد که مقام ها و فضائلی والا برای ایشان بیان فرموده است. ائمه(ع) قابلیت ها و کمالاتی دارند که خداوند به آن ها عنایت فرموده است، به گونه ای که این قابلیت ها آن بزرگواران را واسطه فیض الهی و دوام و بقاء آفرینش قرار داده است. جستار پیش رو با رویکردی فقه الحدیثی به بررسی محتوای زیارت جامعه کبیره پرداخته است و در این میان، دو جنبه این زیارت تحلیل و بررسی شده است. اول اینکه معارف این زیارت به لحاظ فقه الحدیثی در معنای نقد متن روایات، نه تنها معارض با قرآن و سنت قطعی نمی باشد، بلکه این دو منبع مهم دین آن را تأیید می نمایند، از جنبه دیگر فقه الحدیثی در معنای فهم مراد احادیث معصومین(ع) با نگرشی قرآنی و روایی به بررسی محتوای زیارت جامعه کبیره می پردازد و در این باب، جایگاه اهل بیت(ع) را در ابعاد مختلف تبیین می نماید. نتیجه آنکه بررسی جایگاه ائمه(ع) با رویکرد قرآنی روایی استحقاق امامان(ع) به عنوان جانشینان برحق پیامبر اکرم(ص) را اثبات می کند.
تأثیر فعل «کانَ» در پیدایش وجوه قرائت قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تحلیل های نحوی متفاوت از آیات قرآن با پدیده اختلاف قرائت در این متن مقدس، پیوندی تنگاتنگ و درخور تحقیق دارد. در این راستا پاره ای از اختلافات قاریان قرآن به انعطاف پذیری نحوی فعل «کانَ» باز می گردد. بدین شرح که گاه دَوَران میان ناقص یا تامّ بودن فعل «کانَ»، سبب اختلاف قرائت شده است. همچنین انعطاف پذیری قواعد زبان عربی در تعیین اسم و خبر فعل ناقص «کانَ» به توسعه اختلافات انجامیده است. افزون بر این دو عامل گاه مؤنث مجازی بودن اسم «کانَ» یا امکان رجوع آن به لفظی مؤنث یا مذکر برحسب سیاق آیه به قرائت مذکر و مؤنث فعل «کانَ» منتهی شده است. بدین سان فعل «کانَ» دست کم از سه سو در پیدایش اختلافات میان قاریان مؤثر بوده است. در این تحقیق کوشش شده است تا با استشهاد به شواهد متعدد از نقش فعل «کانَ» در پیدایش وجوه قرائت، پرده برداشته شود.
نگاهی از دور
حوزه های تخصصی:
مرز میان عرفان با دانشهای همگن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
«عرفان» واژه یی آشنا و پربسامد در فرهنگ شفاهی و مکتوب و دارای طیف معنایی گسترده یی است و همین امر موجب ابهام در کاربردهای گوناگون آن و بویژه کاربردهای تازه پیدای آن از قبیل «عرفانهای کاذب»، «عرفانهای نوظهور» و نیز بحثهایی مانند «نسبت دین وعرفان»، «نسبت عقل و عرفان» و «نسبت فلسفه و عرفان» شده است. این مقاله درصدد است با تبیین معنا و مفهوم عرفان و تمایز نهادن میان عرفان عملی و عرفان نظری و نیز بیان تمایز میان آن دو با علم عرفان عملی و علم عرفان نظری، مرز میان عرفان (علم عرفان نظری) با فلسفه و نیز تفاوت میان عرفان (علم عرفان عملی) با علم اخلاق را تا حدودی مشخص کند.
بررسی حقوق مالی زوجه از منظر قرآن با رویکرد پاسخ به شبهات جدید
منبع:
مطالعات قرآن و علوم سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۸
180 - 209
حوزه های تخصصی:
نظام حقوقی اسلام، حق مالکیت زوجه را به رسمیت شناخته و حق «ارث» را بر پایه خون و خویشاوندی قرار داده و در کنار آن نهاد «وصیت» را پذیرفته و مهریه و نفقه را حق طلق زوجه برشمرده است. بر پایه گزاره های دینی نقصان سهم الارث زنان، به پرداخت نفقه و مهریه از جانب شوهر و عدم شرکت زن در دیه عاقله و سربازی مطابق با ویژگی های جسمی و روحی و روانی زن معلل شده است. پژوهش حاضر با مراجعه به آیات کلام وحی و مباحث حقوقی و با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی حقوق مالی زوجه را با عنایت به شبهات معاصر مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. نتایج و ره آوردهای تحقیق نشان می دهد که «فضیلت» در آیه 34 سوره نساء بیانگر تفاوت های جسمی، روحی و روانی است نه تبعیض جنسیتی و «انفاق اموال» نوعی تکریم زن است نه موجب خفت و خاری و همچنین روشن شد که عقد ازدواج در زمره امور غیر مالی و دارای آثار مالی است و «مهر» نه به عنوان قیمت زن بلکه به عنوان «صداق» عطیه و پیشکش از جانب زوج مطرح است و تعبیر به «اجر» در برخی آیات بیشتر یک تشبیه است و آثار حقوقی معامله را ندارد و روایت معاوضی بودن مهریه از نظر سند ضعیف و از حیث دلالت مخالف کتاب است.