فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۲۴۰ مورد.
۲۱.

گوشه ای از گیاه شناسی دامداران روستای زواردشت الموت قزوین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: دانش بومی مرتع دامداری روستای زواردشت

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی زیستی محیط شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی فرهنگی انسان شناسی شناختی
تعداد بازدید : ۲۳۰۹ تعداد دانلود : ۴۷۵
دامداران روستای زواردشت همه ساله همانند دیگر روستا های الموت پس از عید نوروز چوپانان را انتخاب می کنند. چوپانان دام ها را پس از تحویل، به سمت چراگاهی که معمولاً از روستاهای همجوار برای مدت یک ماهاجاره کرده اند به حرکت در می آورند، آنگاه بر اساس یک برنامه زمان بندی شده به سمت ارتفاعات روستا کوچ خود را آغاز می کنند و در مکان های از پیش تعیین شده مستقر می شوند. طی مدت اقامتشان در اطراقگاه ها با استفاده از دانش و شناختی که در زمینه گیاهان منطقه مورد نظر دارند، جهت بهره برداری بهینه، مراتع را تقسیم بندی می کنند. این دانش به آنها اجازه می دهد تا زمان کوچ بعدی، علوفه به اندازه کافی در اختیار دام ها قرارگیرد و شیرشان کاهش پیدا نکند و منافعشان تهدید نشود. این مقاله با استفاده از دانش روستاییان به شناخت و شناساندن بخش کوچکی از گیاهان منطقه پرداخته است.
۲۲.

تحلیل شبکه سکونت گاهی با تاکید بر جریان های جمعیتی در شهرستان فیروزکوه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فیروزکوه شبکه سکونتگاه جریان های جمعیتی مرکزیت

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی جغرافیای جمعیت
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی زیستی جمعیت شناسی
تعداد بازدید : ۲۳۰۴ تعداد دانلود : ۱۳۹۲
روابط بین سکونتگاه های روستایی و شهری در شهرستان فیروزکوه به واسطه جریان های جمعیتی تحقق می یابد.این روابط در سطح محلی و ناحیه ای به ایجاد شبکه ساختاری و شکل دهی الگوی شبکه سکونتگاهی منجر شده است. حال، ویژگی های الگوی این شبکه سکونتگاهی پرسش و مساله اصلی این تحقیق است. داده های تحقیق منتج از 25 روستای نمونه و 436 خانوار نمونه عملیاتی شهرستان فیروزکوه است که بر اساس فرمول کوکران و با در نظر گرفتن فاصله دوری و نزدیکی روستاها نسبت به شهر فیروزکوه انتخاب شدند. اندازه شبکه، تراکم شبکه و درجه (درونی و بیرونی) شبکه، شدت جریان یا درجه درونی جامعه کل هر روستا مهم ترین معیارهای شبکه و انواع مرکزیت ها، معیارهای تسلط شبکه سکونتگاهی را نشان می دهند. بر اساس یافته های تحقیق، شهر تهران با احراز مرکزیت درجه ای، بردار ویژه و بینابینی به عنوان سکونتگاه اصلی در ساختار شبکه ای شهرستان فیروزکوه شناخته شد. همچنین مهدی شهر، کرکبنه، محمود آباد، نجفدر و فریدون کنار با احراز مرکزیت دوری، به مثابه ضعیف ترین سکونتگاه در شبکه شناسایی شدند. بر اساس نتایج تحقیق، الگوی کلی حاکم بر شبکه سکونتگاهی شهرستان فیروزکوه الگویی فصلی و منظم و چرخه ای از جریان های جمعیتی است که در قالب الگوهای شبکه ای تابستانه و زمستانه در سطح محلی و منطقه ای مطرح است. این الگو هم سو با مشخصات نظریه های قطب رشد است و با الگوی نظریات شبکه ای فاصله دارد. چندسویه بودن و جهت دار بودن پیوند سکونتگاه روستایی و شهری نیز از ویژگی های شبکه سکونتگاهی ناحیه مورد مطالعه است.
۲۳.

ویژگی های سیاست گذاری مطلوب جمعیت در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رشد جمعیت جمعیت ایران سیاست گذاری جمعیت دهه پیشرفت و عدالت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶۵ تعداد دانلود : ۹۷۶
در این مقاله، دیدگاه های مطرح شده پیرامون «افزایش جمعیت» در قالب رویکردهای سه گانه «افزایش جمعیت به مثابه افزایش جویندگان رفاه»، «افزایش جمعیت به مثابه افزایش نیروی انسانی در خدمت توسعه» و «افزایش جمعیت به مثابه افزایش مسلمانان یا شیعیان» طبقه بندی شده است. سپس برای صورت بندی سیاست گذاری مطلوب جمعیت در ایران، از نوعی مطالعه تطبیقی تاریخی بهره برده ایم. بنابراین، بررسی اجمالی برخی رویکردهای موجود در سیاست گذاری جمعیت، از جمله در انگلیس، هند، ترکیه، فلسطین اشغالی و لبنان و همچنین مروری تاریخی بر سیاست های جمعیتی پس از انقلاب اسلامی طی سال های 1357 تا 1384 و سرانجام، بررسی علل عدم توفیق رویکرد اصلاحی دولت نهم و دهم با عنایت به سایر سیاست های مؤثر بر مقوله جمعیت در ایران، از جمله سیاست های آموزش عالی، سیاست های کلان اقتصادی و... بخش های کلیدی این مقاله را تشکیل داده است. یافته این پژوهش با تأکید بر سه گزاره تناقض آمیز ذیل برجسته شده است: 1. جمعیت ایران باید افزایش یابد؛ 2. جمعیت پایتخت باید کاهش یابد؛ 3. سیاست تمرکززدایی توفیقی نداشته است.
۲۴.

چشم انداز آیندة جمعیت روستایی و چالش های مدیریت توسعة پایدار روستایی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی اقتصاد توسعه اقتصادی،تغییر تکنولوژیکی،رشد توسعه اقتصادی تحلیل های منطقه ای ،شهری و روستایی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی روستایی و عشایر
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی زیستی جمعیت شناسی
تعداد بازدید : ۲۲۵۲ تعداد دانلود : ۸۶۹
پیش بینی پویایی ها و تغییرات آتی جمعیت روستایی از مهم ترین موضوعاتی است که در فرایند توسعة پایدار روستایی بدان توجه می شود. مطالعة حاضر، با پیش بینی تغییرات جمعیت روستایی در دورة زمانی 1410-1385، به بحث و بررسی پیرامون پیامدهای ناشی از آن می پردازد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که نسبت روستانشینی از 4/31 درصد در 1385 به 5/22 درصد در 1410 خواهد رسید؛ همچنین، نتایج پیش بینی نشان دهندة چندین ویژگی عمدة جمعیت روستایی ایران در افق 1410 است، که عبارت اند از: کاهش باروری، افزایش امید به زندگی، کاهش مطلق و نسبی، افزایش عرضة نیروی کار و سرانجام، سالخوردگی ساختار سنی. در مطالعة حاضر، بهبود بهره وری نیروی کار و سطح درآمد خانوارهای روستایی و همزمان با آن، ایجاد فرصت های شغلی جدید لازمة مواجهة مناسب با افزایش عرضة نیروی کار روستایی و سالخوردگی جمعیت روستایی در افق 1410 قلمداد می شود.
۲۶.

بررسی تاثیر اطلاعات و نگرش های جمعیتی بر رفتارهای باروری فرهنگیان شهرستان شوشتر(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: عوامل فرهنگی باروری عوامل اجتماعی عوامل اقتصادی زنان شاغل در آموزش و پرورش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۳۱ تعداد دانلود : ۱۵۴۹
پژوهش حاضر با توجه به اهمیت بحث کنترل جمعیت در جامعه، موضوع عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی موثر برمیزانباروری زنان شاغل در آموزش و پرورش شوشتررا مورد توجه قرار می دهد. در نتیجه هدف اصلی آن شناخت عوامل مهم تأثیرگذار بر میزان باروری است. جامعه مورد مطالعه زنان شاغل در آموزش و پرورش شوشتربوده که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 400 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شده است. روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک بوده است. سطح تحلیل، خرد و واحد تحلیل، زنان شاغل هستند. اطلاعات لازم باتکنیک پرسشنامه جمع آوری گردیده است. روش تحقیق به صورت اسنادی و پیمایشی بوده، و با استفاده از جدول یک بعدی و دو بعدی، نمودار پراکنش، ضرایب پیرسون و اسپیرمن فرضیه های مختلف مورد آزمون قرار گرفته اند. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق نرم افزار SPSS صورت گرفته و نتایج تحقیق نشان می دهند، که از بین هشت فرضیه مورد بررسیتعداد هفت فرضیه مورد قبول واقع شده و تعداد یک فرضیه اثبات نشده است. یافته های این پژوهش حاکی از آن است. که متغیر هایی مانند تحصیلات، درآمد، سن ازدواج والدین،علاقه به فرزند ذکور، نگرش، آگاهی، میزان استفاده از وسایل جلوگیری از بارداری با میزان باروری رابطه معنی داری و معکوسی داشته و بر روی آن تاثیر گذار است. بدین صورت که با افزایش این متغیرها میزان باروری کاهش می یابد. همچنین بین متغیر نوع شغل سرپرست خانواده (شوهر) ومیزان باروری رابطه ای یافت نشد.
۲۷.

بررسی آثار و پیامدهای رشد سریع جمعیت بر «مضیقه ازدواج» و تجرد دختران (تحلیلی بر تجرد قطعی دختران به مثابه یک مسئله اجتماعی؛ چالش ها و راهکارها)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: رشد جمعیت ساختار سنی تحولات جمعیتی مضیقه ازدواج تجرد دختران

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی زیستی جمعیت شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق خانواده
تعداد بازدید : ۲۱۷۱ تعداد دانلود : ۹۳۴
یکی از بارزترین تحولات جمعیتی کشور از سال 1370 به بعد، بالا رفتن سن ازدواج و افزایش میزان تجرد بخصوص در بین دختران بوده است. این مسئله به بروز برخی تغییر و تحولات ساختاری به ویژه در حوزه فرهنگ و اجتماع منجر گشته و همین موضوع، تحلیل و تبیین ابعاد این مسئله را به یک ضرورت تبدیل کرده است. پژوهش حاضر می کوشد با روش تحلیلی و با تکیه بر آمار و اسناد و همچنین تحقیقات موجود، ضمن اشاره به برخی علل در بروز پدیده «مضیقه ازدواج» و تجرد دختران، برخی از مهم ترین عوارض و پیامدهای سوء این پدیده را گزارش کند. نتایج نشان می دهد که گرایش به استقلال اقتصادی، فشار برای ورود به دانشگاه و بازار کار، تضعیف پایبندی اخلاقی در روابط خانوادگی، گسترش روابط نامتعارف، گرایش به جرم و سوء مصرف مواد، بی هویتی و بروز اختلالات روانی را می توان ازجمله عواقب احتمالی تجرد دختران برشمرد. در پایان نیز به برخی پیشنهادها و راهکارها برای کاهش عوارض و پیامدهای نامطلوب اشاره شده است.
۳۰.

تحلیل مردم شناختی آب در باورها و مثل های عامیانه

۳۱.

بررسی پوشاک زنان میناب از منظر مردم شناختی

۳۲.

بایسته های تغییر سیاست جمعیتی با تأکید بر نقش رسانه ملی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رسانه ملی سیاست جمعیتی مدیریت پیام تحدید نسل افزایش نسل

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی زیستی جمعیت شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات مطبوعاتی‏، رادیویی و تلویزیونی تلویزیون
تعداد بازدید : ۲۰۷۹ تعداد دانلود : ۸۵۷
نظام جمهوری اسلامی ایران با گذشت بیش از بیست سال از اجرای سیاست تحدید و کنترل جمعیت، با توجه به ملاحظات گوناگون اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و امنیتی، اینک در آن تجدیدنظر کرده و سیاست افزایش جمعیت را در پیش گرفته است. بی تردید، برای تحقق این سیاست جدید جمعیتی، باید اقدام های متعددی در حوزه های گوناگون انجام شود که یکی از مهم ترین آنها «فرهنگ سازی» و تغییر گفتمان جامعه، از «کاهش» جمعیت، به «افزایش» جمعیت است. بر این اساس، رسانه ملی به منزله یکی از مهم ترین دستگاه های فرهنگ ساز کشور، باید بر مبنای طرح و برنامه ای دقیق، مشخص و زمان بندی شده، برای تحقق سیاست جدید جمعیتی کشور وارد میدان شود و از همه ظرفیت های خود در این زمینه استفاده کند. ولی پیش از هر اقدام باید راهبردها و سیاست های رسانه در این زمینه مشخص شود تا فعالیت های اجرایی و برنامه های تولیدی، اهداف را به خوبی برآورده سازند.
۳۴.

ارزیابی سیاست های جمهوری اسلامی ایران در خصوص تغییر اقلیم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تغییر اقلیم کاهش انتشار گازهای گلخانه ای برنامه راهبردی کشور سازگاری با تغییر اقلیم تحلیل سیاست ها و چالش ها

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی توسعه جامعه شناسی توسعه
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی کاربردی و برنامه ریزی اجتماعی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی زیستی محیط شناسی
تعداد بازدید : ۲۰۳۲ تعداد دانلود : ۱۰۱۰
جمهوری اسلامی ایران به دلیل بهره مندی از منابع هیدروکربنی و قرار گرفتن در کمربند بیابانی زمین، از جمله کشورهای مهم تأثیرگذار و تأثیرپذیر از موضوع تغییر اقلیم است. بر اساس تعهد داوطلبانه جمهوری اسلامی ایران، کشور متعهد به کاهش 4 الی 12 درصد از انتشارگازهای گلخانه ای و همچنین اقدامات مهمی در زمینه افزایش سازگاری است. شناسایی توان ساختاری، نقاط قوت و ضعف، چالش ها و توانمندی های کشور جهت حصول به یک برنامه راهبردی کارآمد موضوع مقاله حاضر است. در این مقاله، ضمن شناسایی چالش های کلان متأثر از تغییر اقلیم در کشور که منتجه از سیاست ها و برنامه های توسعه گذشته تا کنون کشور است، بر اساس اجماع خبرگان سعی در تشریح اجزاء برنامه ای راهبردی در جهت کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و سازگاری با اثرات آن نموده است. این برنامه در چهار جزء کاهش انتشار، مدیریت منابع آب، امنیت غذایی و کشاورزی، منابع طبیعی و تنوع زیستی (منابع زیستی) به بررسی چالش ها و نقاط قوت و ضعف پرداخته و در قالب ساختاری مفهومی راه برون رفت خویش را در دو سطح سیاست های کلان و اجرایی ارائه نموده است.
۳۵.

بررسی تأثیر ارزش های زیست محیطی بر رفتار زیست محیطی(مطالعة مناطق شهری ارومیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارومیه آموزه های دینی رفتار زیست محیطی ارزش زیست محیطی موقعیت جغرافیایی و فعالیت های اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۸۱ تعداد دانلود : ۸۵۸
بشر پیوسته تعامل مداوم و پایداری با جهان طبیعی داشته است و این روند همه روزه با افزایش تقاضا از طبیعت و تخریب منابع آن همراه بوده است. با درک روزافزون اهمیت حفظ منابع طبیعی، هوشیاری افراد نیز درباب تغییر دیدگاه ها گستردگی همه جانبه ای یافت. مقالة حاضر درصدد بررسی رابطة میان ارزش زیست محیطی افراد و رفتار زیست محیطی است. ازنظر روش تحقیق این مقاله از نوع پیمایش است و ابزار به کاررفته در آن پرسش نامه است. ارزش زیست محیطی برپایة مقیاس کایزر و همکاران و رفتار زیست محیطی نیز برپایة مقیاس محقق ساخته سنجیده شده اند و داده ها با استفاده از نمونه گیری خوشه ای، از طریق پرسش نامه و از 383 نفر از ساکنان مناطق شهری ارومیه جمع آوری شدند. نتایج ضریب آلفای کرونباخ (68%) نشان داد که پرسش نامه تحقیق از روایی نسبتاً زیادی برخوردار است. نتایج تحقیق هم سو با برخی تحقیقات خارجی است و مبین وجود رابطة مثبت و معنی دار بین ارزش زیست محیطی و رفتار زیست محیطی است. بدین معناکه ارزش های زیست محیطی نزد افرادی زیاد است که میانگینِ رفتار زیست محیطی آنها نیز نمرة بالایی را به خود اختصاص داده است. نهایتاً با توجه به نتایج به دست آمده دو عامل موقعیت جغرافیایی و فعالیت های اقتصادی و آموزه های دینی در بالابودن ارزش های زیست محیطی در منطقة تحت مطالعه تحلیل شد.
۳۷.

بررسی عوامل مؤثر بر باروری با تکیه بر رویکردی چندسطحی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اشتغال باروری ساختار خانواده مدل سازی چندسطحی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۴۸ تعداد دانلود : ۷۲۳
کشور ایران در دهه های اخیر تحولات چشمگیری در زمینه تغییرات جمعیت تجربه نموده است. افزایش نرخ رشد جمعیت به 9/ 3 درصد در دهه 1355 1365 و کاهش رشد جمعیت به 29/ 1 درصد در دوره 1385 1390 به خوبی این مهم را نشان می دهد. تغییرات باروری مهم ترین عامل تبیین کننده تغییرات رشد جمعیت بوده است. با توجه به تفاوت های استانی باروری در ایران و نقش تعیین کننده تغییرات استانی در روند آتی باروری، بررسی ویژگی های اجتماعی، اقتصادی و جمعیتی منطقه ای در تبیین باروری ضروری به نظر می رسد. هدف اصلی این مقاله بررسی نقش ویژگی های استانی در تبیین باروری است. به منظور نیل به هدف این مقاله، روش تحلیل چندسطحی به کار گرفته شده است. داده های مورد استفاده برگرفته از داده های خام 2 درصد سرشماری 1385 است که در دو سطح فردی و استانی طبقه بندی شده اند. میانگین استانی تعداد فرزندان زنده به دنیاآمده و میانگین سنی زنان در معرض باروری به عنوان متغیرهای پیش بین سطح 2 و متغیرهای اشتغال، تحصیلات، سن و ساختار خانواده به عنوان متغیرهای پیش بین سطح 1 مدل سازی شده اند. نتایج مبیّن این است که ویژگی های سطح استانی، تأثیرات ثابت و تصادفی معناداری را در ضرایب رگرسیونی سطح فردی در تبیین باروری دارد، به گونه ای که میانگین میزان باروری زنان از باروری استان و میانگین سن زنان در معرض باروری تأثیرپذیرند. همچنین نتایج گویای این مهم است که میزان تأثیر متغیر تحصیلات زنان بر باروری در استان هایی که میانگین کل تعداد فرزندان زنده به دنیاآمده در سطح بالاتری قرار دارد به مراتب پایین تر است.
۳۹.

بررسی احساس امنیت اجتماعی زنان شاغل در سازمان ها و ادارات دولتی شهر تبریز و عوامل مرتبط با آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حمایت اجتماعی آزار جنسی پایبندی مذهبی احساس امنیت اجتماعی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن و اقتصاد محیط های کاری
  2. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن، اجتماع و خانواده مشارکت زن در اجتماع
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی زیستی روان شناسی اجتماعی
تعداد بازدید : ۱۹۰۶ تعداد دانلود : ۶۹۷
این مقاله با هدف بررسی احساس امنیت اجتماعی و تعیین برخی عوامل مؤثر بر آن در بین زنان شاغل سازمان ها و مؤسسات دولتی نگاشته شده است. برای شاخص سازی و فرضیه سازی، از نظریه های حوزه مطالعات امنیت اعضای مکتب کپنهاگ و نطریه های جامعه شناختی دورکیم و گیدنز استفاده شده است. پژوهش حاضر از نوع پیمایشی است و داده های لازم با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری شده است. همچنین حجم نمونه 240 نفری از زنان شاغل در سازمان ها و ادارات دولتی شهر تبریز از طریق روش نمونه گیری طبقه ای متناسب انتخاب شدند. احساس امنیت اجتماعی به طور کلی در بین زنان شاغل در حد متوسط قرار دارد. نتایج حاصل از رگرسیون چند متغیره نشان داد که متغیرهای حمایت اجتماعی، آزار جنسی و درآمد با احساس امنیت اجتماعی رابطه دارند. این سه متغیر در مجموع 42 درصد از تأثیرات متغیر وابسته را تبیین می کند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان