درخت حوزه‌های تخصصی

روش شناسی در علوم اجتماعی

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۲۴۹ مورد.
۴۶.

بررسی رابطة انسان شناسی و روش شناسی در پارادایم های اثبات گرایی و رئالیسم انتقادی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: روش شناسی انسان شناسی واقع گرایی اثبات گرایی رئالیسم انتقادی فلسفة علم اجتماعی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی روش شناسی در علوم اجتماعی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم انسانی روش شناسی علوم انسانی و طبیعی نظریه در حوزه علوم انسانی و علوم طبیعی
تعداد بازدید : ۵۸۴۴ تعداد دانلود : ۴۹۱۴
این مقاله درپی بررسی مبانی انسان شناختی و روش شناختی دو پارادایم اثبات گرایی و رئالیسم انتقادی بوده، مبانی انسان شناسی و روش شناسی هریک از پارادایم های اثبات گرایی و رئالیسم انتقادی را بررسی و نقد می کند؛ سپس به تأثیر و تأثر این دو مؤلفه بر همدیگر در هریک از پارادایم ها خواهد پرداخت. روش استفاده شده در این نوشتار استدلالی ـ برهانی است و هدف از ارائة آن بیان این مطلب است که مؤلفه های هر پارادایم در یک منظومة معرفتی با هم ربط منطقی دارند و پذیرش هر مؤلفه به طور ضمنی، پذیرش دیگر مؤلفه ها را نیز در بر خواهد داشت. پارادایم اثبات گرایی ازآنجاکه نگرشی مکانیکی به انسان دارد، در مبانی روشی خود از علوم طبیعی الگوبرداری می کند؛ به همین دلیل، به نوعی روش توصیفی فارغ از ارزش به مثابة روشی معتبر روی می آورد و روش کمّی را به منزلة راهی برای کسب اطلاعات کافی می داند. پارادایم رئالیسم انتقادی ازآنجاکه انسان را دارای ماهیت اجتماعی می داند، در روش خود پیش فرض های مورد توافق افراد در کنش ارتباطی را یکی از ارکان قضاوت روشی می داند و چون دغدغة رئالیستی نیز دارد، کفایت عملی را نیز از دیگر ارکان قضاوت روشی خود می شمرد. برای جمع آوری اطلاعات قایل به ترکیب روش کیفی و کمّی است و هیچ یک را به تنهایی کافی نمی داند.
۴۷.

تکنیک داده کاوی و کاربرد آن در مطالعات اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: داده کاوی داده اطلاعات آماری کشف دانش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۵۲ تعداد دانلود : ۱۲۱۹
این مقاله بر موضوع داده کاوی متمرکز است. داده کاوی فرآیندی پیچیده جهت شناسایی الگوها و مدل های صحیح، جدید و به صورت بالقوه مفید، در حجم وسیعی از داده ها است، به طریقی که این الگوها و مدلها برای انسانها قابل درک باشند. داده کاوی که تا حدودی هم کشف دانش نامیده می شود، فرایند تحلیل داده ها از دیدگاههای متفاوت و خلاصه کردن آنها به اطلاعات مناسب می باشد. اطلاعاتی که می تواند در افزایش سوددهی و تقلیل هزینه ها مفید باشد. این مقاله بر اساس اسناد و مدارک(روش کتابخانه ای) و اطلاعات حاصل از مطالعات انجام شده انجام گرفت. قابل ذکر است که برای بسط بسیاری از مطالب هم از داده های موجود استفاده شد ولی در کل روش غالب در این مطالعه توصیفی و کتابخانه ای بود. در مقاله حاضر پس از ارائه خلاصه ای از تفاوت های میان روش های آماری و داده کاوی، به زمینه های استفاده از داده کاوی، استفاده کنندگان، مراحل انجام داده کاوی و روش های استفاده از داده کاوی و همچنین محدودیت های آن اشاره شده است.
۴۹.

واقعیت اجتماعی «نمازخوانی» در ایران: بازخوانی «مطالعات نماز» و «نمازپژوهی ها»(مقاله علمی وزارت علوم)

۵۱.

جستاری در نظریه و روش تحلیل گفتمان فرکلاف(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: قدرت گفتمان زبان ایدئولوژی تحلیل گفتمان انتقادی سازه گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۸۷۹ تعداد دانلود : ۸۳۴۸
امروزه با افزایش انتقادهای نظری از رویکرد اثبات گرایی، بسیاری از دانشمندان علوم اجتماعی و انسانی به جای جمع آوری داده های کمّی و تحلیل های آماری، بر روش های کیفی تحقیق تأکید می ورزند. یکی از روش های بسیار رایج پژوهش های کیفی، تحلیل گفتمان انتقادی است. تحلیل گفتمان انتقادی، به لحاظ فلسفی مبتنی بر ساخت گرایی است که با تأکید بر عاملیت انسانی، واقعیت را به سازه های انسانی تقلیل می دهد. این نوشتار با اشاره به استلزامات منطقی مبانی سازه گرایانة تحلیل گفتمان انتقادی، به این نتیجه می رسد که این دیدگاه به لحاظ معرفت شناختی به نسبی گرایی، سفسطه و انکار شناخت، نسبیت ارزشی، خودمتناقض بودن، امتناع صدق و کذب، و امتناع اخلاق منجر می شود.
۵۳.

روش شناسی اندیشه اجتماعی دورکیم، وینچ و علامه طباطبایی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: روش شناسی جامعه شناسی دورکیم علامه طباطبایی نظریه اندیشه اجتماعی وینچ

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی نظری فلسفه علوم اجتماعی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی روش شناسی در علوم اجتماعی
تعداد بازدید : ۲۴۱۸ تعداد دانلود : ۱۰۳۶
جامعه شناسی تحت تأثیر مکاتب فلسفی، موضوع، هدف و روش های متفاوتی را اتخاذ نموده است. جامعه شناسی دورکیم، بر فلسفة اثباتی کنت مبتنی است و علم را به سطح واقعیات قابل مشاهده تقلیل داده، بدون توجه به معنای رفتار، تنها تبیین علّی را در دستور کار خود قرار می دهد. جامعه شناسی وینچ، با تکیه بر فلسفة ویتگنشتاین دوم، بدون توجه به علل پدیده های اجتماعی، تفسیر رفتار معنادار با روش های تفهمی و بررسی دلایل انجام کنش را برجسته می سازد. علامه طباطبایی نیز بر مبنای حکمت صدرایی، حس، عقل، شهود و وحی را به عنوان منابع معرفت می پذیرد و معتقد است هر یک به سطحی از واقعیت نظر دارد. از این رو، نظریه های متنوع تفسیری، تبیینی، هنجاری و انتقادی بر مبنای ایشان قابل طرح است که هر یک از منبعی خاص برخاسته و به سطحی از واقعیت اشاره دارد و با آزمون های ویژه ای نیز مورد بررسی قرار می گیرد.
۵۴.

درآمدی بر تحلیل گفتمان میشل فوکو؛ روش های تحقیق کیفی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: گفتمان تبارشناسی دیرینه شناسی اپیستمه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی نظری نظریه های متاخر در جامعه شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی روش شناسی در علوم اجتماعی کیفی
تعداد بازدید : ۸۰۱۳ تعداد دانلود : ۶۴۸۴
این مقاله به یکی از روش های تحقیق کیفی پرداخته است که از آن به «روش تحلیل گفتمان» تعبیر می شود. در این باب که گفتمان چیست و ابعاد مختلف آن کدام است، هیچ اجماع روشنی نیست و اینکه نحوة عملکرد و تحلیل آن گفتمان ها چگونه است، طبق تعاریف و بیان ویژگی ها و زوایای مختلف گفتمان در اندیشة دانشمندان، به تناسب چگونگی تحلیل نیز متفاوت می شود. تعریف ساده گفتمان عبارت است از: شیوه ای خاص برای سخن گفتن دربارة جهان و فهم آن . این نوشتار به تحلیل گفتمان در اندیشة میشل فوکو پرداخته است. نظریة فوکو در این باب دارای تحولات و تطوراتی بوده است که به تبارشناسی فوکو معروف شده است. در این مقاله به اختصار به اندیشه های فوکو در این باب و روشن ساختن عناصر سازندة نظریه تحلیل گفتمان وی می پردازد. همچنین برای نشان دادن کاربرد عملیاتی این روش تحقیق، نمونه ای از تحقیق که از این روش بهره جسته است، بیان خواهد شد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان