جامعه شناسی

نمایش ۵٬۷۰۱ تا ۵٬۷۲۰ مورد از کل ۱۶٬۶۸۰ مورد.

۵۷۰۱.

تحلیل شبکه هم تألیفی در جامعه شناسی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مصطفی علیزاده حیدر جانعلی زاده چوب بستی

منبع: جامعه شناسی کاربردی سال بیست و ششم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳ (پیاپی ۵۹)

کلید واژه ها: جامعه شناسی علم سرمایه فرهنگی هم تألیفی انرژی عاطفی ساختار محلی فرصت سرمایه فرهنگی رسوب شده

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی علم و معرفت و تکنولوژی جامعه شناسی علم

تعداد بازدید : ۱۶۱۹ تعداد دانلود : ۷۴۸

این پژوهش با هدف بررسی میزان توسعه یافتگی جامعه شناسی در ایران به تحلیل شبکه هم تألیفی در سه نشریه «مجله جامعه شناسی ایران»، «مطالعات جامعه شناختی» و « فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی» در طی سال های 1381 تا 1390 با استفاده از نرم افزار پاجک می پردازد. بن مایه نظری این مطالعه را آراء کالینز در جامعه شناسی علم تشکیل می دهد. نتایج، حاکی از آن است که به علت عدم هنجارمندی روابط علمی در جامعه شناسی ایران، ضرورتاً میزان خلاقیت و تولیدات علمی اشخاص وابسته به ساختار محلی فرصت آنان نیست. شبکه هم تألیفی مرکب از مؤلفه های پراکنده و دارای اندازه تراکم اندکی است. بزرگترین مؤلفه با 109 راس حدود 25 درصد رئوس شبکه را شامل می شود. حدود نیمی از مؤلفه ها دو رأسی هستند و در واقع از کل شبکه جدا مانده اند. تراکم شبکه همکاری های دانشگاهی حدوداً 08/0 بوده که بیانگر آن است که تنها هشت درصد از روابط ممکن میان دانشگاه ها برقرار است. بنابراین توسعه این دانش در ایران با تردید جدی مواجه است. مرحوم محمد عبداللهی به عنوان برترین جامعه شناس چه به لحاظ میزان تولیدات علمی و چه به لحاظ کیفیت آن، با بیشترین سرمایه فرهنگی و انرژی عاطفی شناخته شد.

۵۷۰۲.

نظریه ساختاریابی و شکل گیری دولت استبدادی رضا شاه در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد عابدی اردکانی فرزاد آذرکمند

منبع: جامعه شناسی تاریخی سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱

کلید واژه ها: ایران کارگزار رضاشاه دولت استبدادی ساختاریابی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۹۱ تعداد دانلود : ۹۶۳

از زمان پیدایش دولت مدرن در ایران توسط رضاشاه تاکنون، روی کردهای مختلفی درباره چگونگی شکل گیری یا ماهیت آن مطرح شده است. اما از میان آن ها، دو روی کرد برجسته تر و مهم تر است که به نوعی در مقابل هم قرار می گیرند: یکی روی کرد «سلطانیسم» است که مدافعان آن به پیروی از ماکس وبر، دولت رضاشاه را حالت خاص و افراطی از پاتریمونیالیسم (پدرسالاری) می دانند و نگاهی نخبه گرایانه (کارگزارمحور) دارند؛ دیگری روی کرد «دولت مطلقه» است که اغلب بر عوامل ساختاری تأکید و نقش ساختارها را در شکل گیری دولت رضاشاه برجسته می کند و نقش چندانی برای کارگزار (رضاشاه) قائل نمی شود. در این مقاله سعی شده است با استفاده از نظریه «ساختاریابی» گیدنز، به نقش متقابل ساختار و کارگزار در شکل گیری دولت استبدادی رضاشاه پرداخته شود. در واقع، ساختاریایی روشی است که به نقش کارگزار در بستر (ساختار) و ارتباط متعامل و متقابل ساختار و کارگزار توجه می کند. از این رو، با کاربرد این نظریه در چگونگی پیدایش دولت رضاشاه، این نتیجه به دست می آید که هیچ یک از این دو دیدگاه نمی توانند بیانگر تمام واقعیت باشند؛ بلکه تلفیقی از آن دو بهتر می تواند شکل گیری دولت رضاشاه را تحلیل کند.

۵۷۰۳.

مطالعه رابطه جهانی شدن فرهنگی و هویت اجتماعی (مطالعه موردی: زنان شهر کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بیژن خواجه نوری لیلا پرنیان

منبع: جامعه شناسی کاربردی سال بیست و ششم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۵۷)

کلید واژه ها: سبک زندگی زنان جهانی شدن بازاندیشی فناوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی نگرش نقش جنسیتی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۵۶ تعداد دانلود : ۶۸۶

مقاله حاضر به مطالعه ارتباط جهانی شدن فرهنگی و هویت اجتماعی زنان شهر کرمانشاه پرداخته است . به منظور مطالعه این موضوع از روش کمّی و پیمایشی استفاده و اطلاعات لازم با استفاده از ابزار پرسشنامه جمع آوری شده است. نمونه مورد مطالعه برابر با 597 نفر بود که به منظور کاهش میزان خطا، نمونه تا 600 نفر افزایش داده شد. برای انتخاب این تعداد نمونه، از روش نمونه گیری تصادفی سهمیه ای چند مرحله ای استفاده شد. پس از مرور مطالعات و نظریه های موجود، چارچوب نظری ترکیبی با توجه به نظریه گیدنز و رابرتسون ت دوین شد. شایان ذکر است که متغیر هویت اجتماعی زنان به عنوان متغیر وابسته، شامل: هویت جنسیتی، هویت ملی، هویت قومی و هویت مذهبی بوده و متغیر جهانی شدن فرهنگی نیز با متغیرهای: میزان استفاده از فناوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی، آگاهی از جهانی شدن، سبک زندگی، نگرش نقش جنسیتی و بازاندیشی سنجیده شده است. یافته های پژوهش نشان داد که متغیرهای: بازاندیشی، نگرش نقش جنسیتی، وسایل ارتباط جمعی خارجی، فناوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی، سبک زندگی مدرن و سبک زندگی دوستانه دارای ارتباط معنادار و مثبت و دو متغیر: وسایل ارتباط جمعی داخلی و سبک زندگی سنتی نیز دارای ارتباط معنادار و منفی با هویت اجتماعی مدرن زنان بودند. همچنین، یافته های مستخرج از مدل رگرسیون چند متغیره نشان داد که شش متغیر سبک زندگی مدرن، سبک زندگی سنتی، بازاندیشی، وسایل ارتباط جمعی داخلی، نگرش نقش جنسیتی و وسایل ارتباط جمعی خارجی بر روی هم توانستند متغیر وابسته هویت اجتماعی زنان را نزدیک به 25درصد تبیین نمایند.

۵۷۰۴.

بررسی کیفی تأثیر فمینیسم رادیکال بر نقش زن در نهاد خانواده و مقایسه آن با تمهیدات اسلام (مطالعه موردی زنان شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بهجت یزدخواستی حوریه ربانی اصفهانی

منبع: جامعه شناسی کاربردی سال بیست و ششم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۵۸)

کلید واژه ها: اسلام فمینیسم خانواده زن رادیکال

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۲۵ تعداد دانلود : ۸۶۱

خانواده رکن اساسی جامعه انسانی است و شرط پویایی و استواری آن، وجوب روابط صحیح و پایدار میان زن، شوهر و فرزندان است. اسلام به عنوان عالی ترین راهنمای حیات بشری، 1400 سال پیش بهترین هدایتگری و نظریه پردازی در مورد خانواده را انجام داده، تمامی دستورهای اسلام به نوعی ناظر بر صیانت از خانواده است. جامعه کنونی ایران به عنوان مهم ترین کشور شیعی، سعی در پیاده کردن اصول و راهکارهای اسلام در زمینه های مختلف کرده، ولی این امر تحت تأثیر عوامل متعددی، از جمله: ورود فرهنگ غرب به کشور به خصوص آثار جنبش فمینیسم ، بازمانده فرهنگ پدر سالاری سنتی و... است که آموزه های اسلامی را در مواردی کم رنگ نموده است. در این مقاله سعی شده تا با روش مصاحبه به بررسی تأثیر فمینیسم بر نهاد خانواده (مطالعه کیفی زنان اصفهان) بپردازیم و در این میان، به نقش زن به عنوان زیربنای اصلی خانواده که مورد بیشترین هجوم فمینیسم رادیکال است، پرداخته شده است. در این پژوهش، از روش نمونه گیری در دسترس استفاده کردیم و این نتیجه به دست آمد که با وجود تفکر مردسالارانه در فرهنگ ایرانی و نفوذ تفکر فمینیستی در جامعه، همچنان تفکر اسلامی مبنی بر حفظ کانون خانواده، اهمیت نقش مادری و همسری، رشد و تعالی زن در کنار مراقبت از حریم خانواده و ..... سرلوحه زندگی زن ایرانی قرار دارد و هنوز هم زن مهم ترین نقش خود را در خانواده و حفظ و تعالی آن می بیند؛ ولی در زمینه حجاب و پوشش متأسفانه این مطلب بسیار کمرنگ شده و بروز تقیدات مذهبی در این زمینه بسیار کاهش یافته و لزوم فرهنگ سازی صحیح را در این زمینه ها نشان می دهد.

۵۷۰۵.

انقلاب اسلامی و انکشاف منطق تاریخ ایران (تأملی در نسبت انقلاب اسلامی با ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید جواد طاهایی

منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال چهارم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱۶

کلید واژه ها: انقلاب اسلامی تاریخ ایران تعقل فلسفی سوژه ایرانی ایده مطلق اصل مقوم پرنسیپ

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی سیاسی و انقلاب و جنگ جامعه شناسی انقلاب

تعداد بازدید : ۱۰۹۲ تعداد دانلود : ۵۵۳

در تجربه انقلاب اسلامی وحدت اقوام ایرانی چشمگیر و بی سابقه بود. چه چیزی اقوام به غایت متفاوت را به غایت متحد ساخت؟ پاسخ این مقاله آن است که ظهور اصل سامان بخش تاریخ ایران و به عبارتی، «میل اتصال جمعی به امر مطلق» در انقلاب ایران آنقدر جاذب و دربرگیرنده بود که توانست وحدت تحیرآور و «مطلقاً بی سابقه» اقوام ایرانی را باعث گردد. در واقع، ظهور نامنتظر اراده عمومی اجتماع ایرانی برای اتصال به مطلق، بنیاد تأملات پیرامون ایران در این مقاله است. انقلاب اسلامی به دلیل اینکه یگانه و بی سابقه، سراسری و کلی و یکباره و قیام گونه است، امری استثنایی است، در این معنا که سرریزِ ناهشیار محتوای یگانه تاریخ ایران (ایده مطلق) به درون زمان حال است. در این صورت، تاریخ ایران از طریق انقلاب ایران قابل درک و تعریف می شود، نه انقلاب ایران از طریق تاریخ ایران، آنگونه که گرایش های پژوهشی رایج متضمن آن هستند. انقلاب ایران زمینه سیاسی اجتماعی لازم برای برای تعقل فلسفی درباره تاریخ ایران را فراهم می آورد، چراکه انقلاب اسلامی روایتگر پایان صیرورت تاریخ ایران است.

۵۷۰۶.

تجربه های زیسته و ادراک شده ی دانشجویان مطالعه موردی یک دانشگاه ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مقصود فراستخواه

منبع: آموزش عالی ایران سال هفتم بهار ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۲۶) ۷۰-۲۵

کلید واژه ها: معنای دانشگاه ادراک دانشجو تجربه ی زیسته پدیدارشناسی مدلی برای تبیین ابزار پیمایش

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی

تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۵۴

در چند دهه ی اخیر ایدئولوژی بازار باکلان روندهایی مثل کالایی شدن، تجاری سازی وکارافرینی بر آموزش عالی سایه انداز شده است و رسالت های انتقادی دانشگاه ها را به حاشیه می راند. دانشجو تا حد یک مشتری تقلیل می یابد. مدتی است که تصویر دانشجویان از دانشگاه نیز تحت تأثیر این قضایا قرار می گیرد. تحقیق حاضر باهدف بررسی ادراک زیسته شده و تجربه شده ی دانشجو از یک دانشگاه باسابقه، بزرگ و دولتی در تهران و به روش کیفی صورت پذیرفته است. پدیدارشناسی کمک می کند با معانی موجود در ذهن دانشجویان از بودن خودشان در دانشگاه تماس نزدیک تری داشته باشیم. با تعداد 25 دانشجو به صورت هدفمند و در حد اشباع داده ها مصاحبه عمیق اکتشافی انجام گرفت. مقولات به روش «تحلیل مضمون» با اقتباس از استرابرت وکارپنتر استخراج شد. حدود 70 در صد اظهارت، تجربه منفی مشارکت کنندگان تحقیق از دانشگاه را بازتاب می دهد. نتیجه تحقیق، توصیفی سیستماتیک از ادراک زیسته شده ی دانشجو درباره ی دانشگاه ایرانی است ونشان می دهد تصویر اجتماعی دانشگاه در دل و دیده ی دانشجویان مخدوش و مناقشه آمیز شده است. دانشجویان مشارکت کننده در تحقیق به دانشگاه آمده اند اما نه فقط با اذهان بلکه با بدن ها و انواع نیازها و احساس ها و شور و شوق زندگی و بازی و شادی و هویت و مشارکت و تشکیل اجتماعات و سایر آمال و آرزوهایشان. دانشگاه را نه صرفاً برای تحصیل بلکه به مثابه یک کلوپ اجتماعی نیز می خواهند. این انتظاری است که گویا کمتر برآورده می شود. انواع گرفتاری های مدیریتی و مالی و سیاسی مانع از این می شود که دانشگاه ایرانی موردمطالعه ما در پرورش دانشجویان توفیق لازم به دست بیاورد. حس تبعیض در این مطالعه به وضوح در دانشجویان دیده می شود. به نظر می رسد فرهنگ شفاهی و چهره به چهره و عاطفی برای دانشجوی ایرانی همچنان مهم است. فضای دانشجویی ایران برحسب نتایج این مورد کاوی، در حال عبور از دوره ی نخبه گرایی آکادمیک و حس استاد و شاگردی به معنای سنتی کلمه است. مقررات خشک حداکثری و روال های بوروکراتیک دانشگاه در ادراک زیسته دانشجویان، بازتاب بسیار ناراحت کننده داشته است. مشارکت کنندگان در تحقیق از بیشتر درس های عمومی زده شده اند.

۵۷۰۷.

عوامل اجتماعی و اقتصادی موثر بر احساس امنیت اجتماعی زنان سرپرست خانوار در شهرستان مریوان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده: حسین یحیی زاده بهزاد خدری

منبع: رفاه اجتماعی سال ۱۵ بهار ۱۳۹۴ شماره ۵۶ ۱۸۴-۱۵۱

کلید واژه ها: امنیت اجتماعی زنان سرپرست خانوار محرومیت نسبی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی

تعداد بازدید : ۴۵ تعداد دانلود : ۴۷

مقدمه: امنیت اجتماعی زنان سرپرست خانوار که بار تکلیف خانواده را به دوش می کشند، امر مهمی است؛ تا جایی که رابطه تنگاتنگی با سلامت جسمانی، روانی و اجتماعی آنان دارد. هدف از پژوهش حاضر، شناسایی برخی عوامل اجتماعی و اقتصادی مرتبط با امنیت اجتماعی زنان سرپرست خانوار است و احساس امنیت در این تحقیق به سه حوزه جانی، مالی و سیاسی تقسیم شده است. روش: پژوهش حاضر، پیمایشی بر 112 نفر از زنان سرپرست خانوار شهرستان مریوان است. یافته ها : بین گرایش به مشارکت در تأمین امنیت، تلقی از عملکرد پلیس، و پایگاه اجتماعی- اقتصادی (ذهنی و عینی) با امنیت اجتماعی رابطه مستقیم و بین احساس محرومیت نسبی و امنیت اجتماعی رابطه معکوسی وجود دارد. اما تلقی از عمل کردن قانون با امنیت اجتماعی رابطه ای ندارد. نتایج رگرسیون چندمتغیره نشان داد که 36% از تغییرات متغیر وابسته را متغیرهای مستقل تبیین می کنند. بحث: متغیرهای اجتماعی و اقتصادی در تأمین امنیت اجتماعی رابطه تنگاتنگی با هم دارند و متغیر پایگاه اجتماعی- اقتصادی برای زنان سرپرست خانوار با توجه به شرایط آنان اهمیت ویژه ای دارد. می توان پیشنهاد داد که اقدام جهت کاهش احساس محرومیت نسبی، ایجاد فرصتها ی برابر و توزیع عادلانه امکانات جهت ارتقاء احساس امنیت اجتماعی می تواند سودمند باشد.

۵۷۰۸.

تعیین نشانه های غفلت در کودکان شهر تهران (نشانه های جسمانی و رفتاری کودک)(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده: مرضیه تکفلی حبیب الله آقابخشی

منبع: رفاه اجتماعی سال ۱۵ بهار ۱۳۹۴ شماره ۵۶ 251-227

کلید واژه ها: بدرفتاری با کودکان غفلت از کودکان کودک آزاری نشانه های غفلت

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی

تعداد بازدید : ۳۹ تعداد دانلود : ۲۸

مقدمه: غفلت از کودکان یکی از مهم ترین و شایع ترین انواع بدرفتاری با کودکان است و تعریف و تعیین حدود آن بسیار وابسته به شرایط بومی هر منطقه است. این پژوهش به منظور تشخیص کودکان مورد غفلت واقع شده، به تعیین نشانه های غفلت از کودکان در شهر تهران با تمرکز بر نشانه ها ی جسمانی و رفتاری با استفاده از نظرات متخصصان این حوزه پرداخته است. روش: در این پژوهش از تکنیک دلفی در سه مرحله، همراه با نمره دهی به شیوه لیکرت و تحلیل نظرات کیفی متخصصان استفاده شده است. یافته ها : پس از طی سه مرحله دلفی، 66 نشانه در دو گروه نشانه های جسمانی (20نشانه) و نشانه ها ی رفتاری (46 نشانه) غفلت از کودکان مورد اجماع واقع شدند. بحث: در بررسی و مقایسه ای که بین نشانه ها ی به اجماع رسیده با نیازهای اساسی کودکان و نشانه ها ی سایر کشورها صورت گرفت، این نشانه ها دربرگیرنده نیازهای اساسی کودکان بودند، همچنین به اغلب نشانه ها ی به اجماع رسیده، در منابع سایر کشورها نیز اشاره شده است، ولی تفاوتها ی جزئی نیز وجود دارد که می تواند ناشی از اولویت بالاتری باشد که مشارکت کنندگان این پژوهش به نشانه ها ی نهایی داده اند.

۵۷۰۹.

ارزیابی خدمات ارائه شده در روستامهدهای (مشارکتی و غیرمشارکتی) کشور بر اساس شاخص های رشد و تکامل یکپارچه کودکان خردسال (IECD)(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده: ملیحه عرشی سید محمدحسین جوادی مرضیه تکفلی سارا نوروزی

منبع: رفاه اجتماعی سال ۱۵ تابستان ۱۳۹۴ شماره ۵۷ ۲۲۹-۲۰۵

کلید واژه ها: خدمات کودکان روستامهد شاخصهای IECD

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی

تعداد بازدید : ۵۶ تعداد دانلود : ۴۳

مقدمه: لزوم جامع نگری در برنامه های مرتبط با کودکان، امروزه به عنوان یکی از اصلی ترین محورهای فکری دیده می شود. از همین رو سازمان بهزیستی اقدام به راه اندازی روستامهد در بسیاری از مناطق کشور نموده است. هدف پژوهش حاضر، شناخت کیفیت خدمات ارائه شده در روستامهدها براساس شاخصهای رشد و تکامل یکپارچه کودکان خردسال (IECD) است. روش: این مطالعه با روش پیمایش در بین 123 روستامهد از میان 3 استان کشور و 219 والدین و 149 مربی با روش نمونه گیری سهمیه ای انجام شده است. ابزار سنجش، پرسشنامه ای شامل چک لیستی براساس شاخصهای IECD بوده که با مصاحبه حضوری تکمیل شد. یافته ها: بیش از دو سوم مهدکودکها از لحاظ امکانات کلی (آموزشی، بهداشتی، تفریحی و رفاهی) در سطح پایینی قرار دارند. میانگین مشارکت والدین در برنامه های مهدکودک پایین تر از متوسط است اما در شاخصهای آموزش نظیر تعداد مربی، محتوا و برنامه آموزشی بالاتر از میانگین استاندارد قرار دارد. در مواردی چون کل مقیاس آموزش، اختلاف معناداری بین میانگین مهدهای مشارکتی (بهزیستی و یونیسف) و مهدهای غیرمشارکتی وجود ندارد. اما از لحاظ میزان پوشش کل کودکان روستا نسبت به کودکان ثبت نامی، مهدکودکهای مشارکتی پوشش بالاتری دارند. بحث: روستامهدها از نظر آموزشی در وضعیت نسبتاً مناسبی قرار دارند، اما از نظر امکانات رفاهی، بهداشتی و تفریحی پایین تر از سطح استاندارد هستند. لذا روستامهدها نیاز به حمایت اقتصادی و یا آموزش برای حمایت یابی و همچنین نیاز به نظارت بیشتری دارند.

۵۷۱۰.

بررسی تحلیلی سیر تفسیر اجتماعی قرآن کریم در قرن اخیر(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: صادق گلستانی

منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال هفتم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۲۵)

کلید واژه ها: تفسیر تفسیر موضوعی علمی انتقادی تفسیر اجتماعی واقع نگری

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۹۰ تعداد دانلود : ۱۳۸۷

مسئله اصلی این پژوهش، بررسی فرایند شکل گیری تفسیر اجتماعی، به عنوان یکی از تحولات فرهنگی - اجتماعی قرن اخیر در جهان اسلام است که با روش تحلیل محتوای و با مطالعه تفاسیر ترتیبی و موضوعی مفسران قرآن صورت می پذیرد. این رویکرد تفسیری، در چارچوب مواجهه جهان اسلام با جهان مدرن قابل شناسایی است. مواجهه دنیای اسلام با پیشرفت های علمی و فنی جهان غرب، در کنار عقب ماندگی جهان اسلام، برخی از مصلحان اجتماعی را به چاره اندیشی واداشت. آنان با شناخت درد جامعه اسلامی، درمان آن را در بازگشت به قرآن و بازخوانی آن، به گونه ای که پاسخ گوی نیازهای زمانه باشد، یافتند. تفسیر اجتماعی از آغاز قرن چهاردهم توسط برخی مفسران، مثل رشیدرضا، در قالب تفسیر ترتیبی «المنار» شروع شده و سیر تکاملی آن را در قالب تفسیر ترتیبی و موضوعی تا به امروز ادامه داده است. مهم ترین ویژگی این رویکرد تفسیر واقع گرایی و ملاحظه واقعیت اجتماعی در بررسی پیام الهی و نیز رویکرد انتقادی نسبت وضعیت موجود جهان اسلام و به ویژه جامعه مدرن است.

۵۷۱۱.

بررسی رابطه سرمایه نمادین با سرمایه فرهنگی (مورد مطالعه دانشجویان دانشگاه دولتی ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ولی محمد درینی محمد تابان احسان نامدار جویمی ناصر باهنر

منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال شانزدهم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳۱

کلید واژه ها: سرمایه فرهنگی سرمایه نمادین فرهنگی سرمایه نمادین اقتصادی سرمایه نمادین اجتماعی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۶۲ تعداد دانلود : ۷۹۲

رابطه میان سرمایه و نرخ تبدیل سرمایه ها به یکدیگر از اهمیت شایانی برخوردار است. هدف، این تحقیق بررسی رابطه سرمایه نمادین با ابعاد سرمایه فرهنگی است. در این راستا یک فرضیه کلی و سه فرضیه جزئی شکل گرفت. سرمایه نمادین شامل سه بعد نمادین اقتصادی، نمادین اجتماعی و نمادین فرهنگی است. سرمایه فرهنگی شامل سه بعد تجسم یافته، عینیت یافته، نهادینه شده است. روش تحقیق برای هدف کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی و از نظر روش، پیمایشی است و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss19و lisrel8/8 صورت گرفته است. جامعه مورد نظر، 4620 نفر است. تعداد نمونه با استفاده از جدول کرجسی مورگان بالغ بر 353 نفر است. میزان آلفای کرونباخ برای پرسش نامه های سرمایه نمادین و سرمایه فرهنگی برابر با0/846 و 934/0 بود. یافته ها، شدت رابطه (r) سرمایه اجتماعی با ابعاد سرمایه فرهنگی (تجسم یافته، عینیت یافته، نهادینه شده( به ترتیب برابر با 91/0، 75/0، 71/0 و میزان رابطه کلی سرمایه اجتماعی با سرمایه فرهنگی برابر با 89/0 بود. نتایج به دست آمده نشان می دهد، افرادی که سرمایه نمادین بیشتری دارند، از سرمایه فرهنگی بیشتری برخوردار هستند؛ چنانچه در سازمان یا جامعه، بخواهیم فرهنگی را تغییر بدهیم یا روی آن تأثیر بگذاریم، باید از انواع سرمایه نمادین(اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی) استفاده کنیم و سرمایه فرهنگی موجود را به سمت هدف نهایی (سرمایه نمادین مقبول جامعه ایرانی و اسلامی) تغییردهیم.

۵۷۱۲.

اشغال سرزمینی و پیامدهای فرهنگی آن (مطالعه موردی اشغال عراق)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: توحید محرمی

منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال شانزدهم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳۱

کلید واژه ها: هویت فرهنگ عراق اشغال پیامدهای فرهنگی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۲۶ تعداد دانلود : ۵۲۲

جنگ ها در طول تاریخ، پیامدهای خواسته و ناخواسته بسیاری را به همراه داشته اند، که تاثیر زیادی بر وضعیت حال و آینده جامعه جنگ زده و محیط های پیرامونی خود به جا گذاشته است؛ که از جمله آنها می توان به؛ آوارگی، مهاجرت و پناهندگی انبوه جمعیت، گسترش و شیوع فرهنگ خشونت و افراطی گری، انهدام آثار فرهنگ و تمدنی، تهدید جدی بنیان خانواده، کاهش انسجام اجتماعی و تنزل هویت جمعی با افزایش تفاوت های قومی و مذهبی و ناهنجاری های فرهنگی و اجتماعی و هویت های برساخته مجعول ... اشاره کرد. یورش به سرزمین عراق و اشغال این کشور هم از این قاعده مستثنی نبوده و آثار و تبعات فرهنگی و اجتماعی بسیاری را به همراه داشته است که جامعه عراقی را در معرض از هم گسیختگی وآسیب های فرهنگی اجتماعی فراوان قرار داده است. همه اینها حاصل خشونت، ناامنی و ناپایداری ناشی جنگ و اشغال این کشور است. این درحالی است که اخبار منتشره دربارة پیامدهای فرهنگی اشغال عراق، اغلب به انهدام و غارت آثار باستانی این کشور معطوف بوده وکمتر به دیگر ابعاد اشغال پرداخته شده است. در این مقاله تلاش شده، ضمن طرح برخی از پیامدهای فرهنگی و باتوجه به مقوله هویت و پیامدهای ایجابی بر فرهنگ عراق در قانون جدید این کشور، ارزیابی مناسبی از پیامدهای فرهنگی ناشی از اشغال این کشور ارائه شود و به این سؤال که پیامدهای فرهنگی ناشی از اشغال عراق چه بوده است؟ پاسخ داده شود. روش تحقیق آن توصیفی- تحلیلی است، که از دیدگاه اندیشمندان حوزه امنیت فرهنگی با رویکرد سازه انگارانه بهره خواهیم برد.

۵۷۱۳.

بررسی رابطه بین پایگاه اجتماعی خانواده و میزان رشد حرکتی کودکان 3-4ساله شهر اصفهان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: مجتبی شاهنوشی نعیمه قاسمی

منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال نهم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۲۸)

کلید واژه ها: کودکان مهارت حرکتی درشت مهارت حرکتی ظریف پایگاه اجتماعی خانواده رشدحرکتی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده کودک و نوجوان

تعداد بازدید : ۹۵۱ تعداد دانلود : ۴۵۸

تغییر و پیشرفت در رفتارهای حرکتی فرد در نتیجه تاثیر متقابل عوامل ارثی و محیطی حادث می شود. در این میان خانواده به عنوان یک عامل محیطی که علاوه بر اینکه تعیین کننده نژاد و قومیت کودک است می تواند با انتخاب شیوه های تربیتی و نوع سبک زندگی شرایط متفاوتی را برای رشد حرکتی کودکان فراهم کند. این تحقیق سعی کرده است به بررسی رابطه بین پایگاه اجتماعی خانواده ومیزان موفقیت کودکان در اجرای مهارت های درشت و ظریف بپردازد. برای دستیابی به هدف مذکور تعداد 245کودک از شهر اصفهان با روش نمونه گیری ترکیبی احتمالی – خوشه ایی- سیستماتیک انتخاب شدند و اطلاعات لازم از طریق آزمون رشد دنور 2 در دو حیطه مهارت های حرکتی درشت و ظریف و پرسشنامه محقق ساخته مربوط به ویژگی های والدین به دست آمد. نتایج بدست آمده حاکی از رابطه بین پایگاه اجتماعی خانواده و میزان موفقیت کودکان در مهارت های حرکتی ظریف و مهارت های حرکتی درشت بود.

۵۷۱۴.

ارزش های پست مدرن خانوادگی در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فاطمه مدیری محمدصادق مهدوی

منبع: خانواده پژوهی سال یازدهم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۴۳ 281-296

کلید واژه ها: ارزش های پست مدرن خانوادگی امنیت اقتصادی امنیت سازنده مصرف رسانه نسل

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۶۶۴ تعداد دانلود : ۴۰۸

برخی تحقیقات داخلی نشان از ظهور ارزش های پست مدرن خانوادگی در جامعه در حال تحول ما، پیش از ملحق شدن به جوامع فراصنعتی و حتی صنعتی دارد. بر این اساس این پژوهش با هدف بررسی ارزش های پست مدرن خانوادگی و عوامل مؤثر بر آن در شهر تهران، انجام شد. جامعه آماری پژوهش افراد 18 سال و بالاتر شهر تهران بوده و به شیوه نمونه گیری 1 PPS ، 600 نمونه از این جامعه آماری انتخاب شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج این پژوهش نشان می دهد: در شهر تهران عناصری از ارزش های پست مدرن خانوادگی به چشم می خورد که از نسل اول به سوم سیر صعودی داشته و متأثر از مصرف رسانه، احساس ناامنی اقتصادی، تجرد، نسل و درآمد است. رگرسیون چند متغیره نشان می دهد متغیرهای مذکور 24 درصد از ارزش های پست مدرن خانوادگی را تبیین می کنند. توجه به عوامل اثرگذار نشان می دهد که با به کارگیری سیاست های اقتصادی و فرهنگی مناسب، می توان راه را بر گسترش ارزش های پست مدرن خانوادگی بست. یافته های پژوهش تأییدکننده تئوری اینگلهارت در تغییر ارزش هاست.

۵۷۱۵.

بررسی ساختار عاملی، اعتبار و پایایی فرم فارسی پرسشنامه مقیاس های روابط(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مریم امینی فسخودی عباس بخشی پور رودسری

منبع: خانواده پژوهی سال یازدهم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۴۳ 325-352

کلید واژه ها: اعتبار پایایی ساختار عاملی و پرسش نامه مقیاس های روابط

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۵۱۰ تعداد دانلود : ۳۸۱

هدف پژوهش حاضر بررسی ساختار عاملی، اعتبار و پایایی پرسش نامه مقیاس های روابط در یک نمونه غیر بالینی از دانشجویان ایرانی بود. به منظور هنجاریابی این ابزار، از بین جامعه دانشجویان به روش نمونه گیری در دسترس، 355 دانشجو به پرسش نامه های مقیاس های روابط (RSQ)، اضطراب بک (BAI)، افسردگی بک (BDI)، سبک های دلبستگی هازن و شاور (ASQ) و مقیاس تجدید نظر شده پنج عاملی نئو (NEO-FFI) پاسخ دادند. داده ها با روش تحلیل عاملی تأییدی و نرم افزار لیزرل (8/8) تحلیل شدند. نتایج نشان داد که از میان 4 مدل نمره گذاری، مدل دو عاملی (سیمپسون و همکاران، 1992) برازندگی قابل قبولی نسبت به دیگر مدل ها دارد. محاسبه ضریب همسانی درونی نشان داد خرده مقیاس های اضطراب و اجتناب این الگوی نمره گذاری RSQاز پایایی مطلوبی برخوردار است. هم چنین، اعتبار همگرا و واگرا با محاسبه ضریب همبستگی پیرسون بین نمره های این دو خرده مقیاس با پرسش نامه های اضطراب و افسردگی بک، هازن و شاور و فرم کوتاه پنج عاملی نئو مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج این تحلیل ها از اعتبار همگرا و واگرای مقیاس مورد مطالعه حمایت کرد. طبق نتایج این پژوهش، مقیاس RSQ واجد ویژگی های روانسنجی مورد نیاز برای کاربرد پژوهش های روان شناختی و تشخیص های بالینی است.

۵۷۱۶.

توسعه گردشگری و تغییر الگوهای فرهنگی در نواحی روستایی (مورد مطالعه: روستای آسیاب سر، شهرستان بهشهر، استان مازندران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی کروبی شیما بذرافشان

منبع: تحقیقات فرهنگی ایران سال هشتم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۳۰)

کلید واژه ها: روستا گردشگری روستایی توسعة گردشگری تغییر الگوهای فرهنگی روستای آسیاب سر

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۳۵ تعداد دانلود : ۷۷۱

یکی از انواع گردشگری که در کشور ما همواره افراد زیادی را به خود جذب می کند، گردشگری روستایی است. گردشگری پدیده ای است که باعث افزایش تعاملات اجتماعی می شود و افزایش تعاملات اجتماعی می تواند نگرش و رفتار افراد را تحت تأثیر قرار دهد و گسترش این امر امکان تغییرات فرهنگی را فراهم می کند. روستای آسیاب سر واقع در استان مازندران در سال های اخیر یکی از مقاصد گردشگران بوده است. پژوهش حاضر به بررسی تغییرات فرهنگی بومیان روستای مذکور که ناشی از گسترش تعاملات با گردشگران است، پرداخته است. روش مورد استفاده برای گردآوری داده ها در این پژوهش، پیمایش بوده است. ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامة ساخت یافته است و داده های گردآوری شده با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد تحلیل قرار گرفته اند. برای بررسی همبستگی آماری میان گردشگری و مؤلفه های تغییر فرهنگی از آزمون میانگین استفاده شده است. یافته های حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که گردشگری در تغییر مؤلفه های سبک پوشاک، مصرف مواد غذایی، گسترش مصرف گرایی، زبان و گویش بومی و سبک ازدواج در روستای مورد مطالعه نقش داشته است.

۵۷۱۷.

رسانه و دین داری در میان جوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: شراره مهدی زاده فاطمه زارع غیاث آبادی

منبع: دین و ارتباطات سال بیست و دوم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۴۷)

کلید واژه ها: جوانان رسانه دین داری تلویزیون ماهواره ای تلویزیون ملی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۳۴ تعداد دانلود : ۷۲۰

دین در گسترة عمر آدمی تأثیرات عمیق و شگرفی، بر جوامع بشری و به خصوص پیروان خود داشته است؛ بدین سبب در بررسی مسائل اجتماعی و انسانی، نادیده گرفتن عامل دین، به هر علتی که باشد، بی شک نوعی مخالفت با حقایق تاریخی تلقی خواهد شد. با توجه به اهمیت دین داری از یک سو و از سویی دیگر استیلای رسانه ها در دنیای امروز، محور اصلی این پژوهش بررسی رابطه استفاده از تلویزیون ملی (داخلی) و تلویزیون ماهواره ای (خارجی) با میزان دین داری جوانان 18 تا 29 ساله شهر تهران است. در راستای این محور اصلی، رویکرد فرهنگی به رسانه و همچنین نظریات کاشت، برجسته سازی و اندیشه های متفکرانی همچون هوور، کارلسون، دریدا و پژوهش های تجربی متعدد موردبررسی قرار گرفت؛ به طوری که در نهایت با توجه به مطالعات نظری و تجربی صورت گرفته، فرضیاتی تنظیم و در جامعه آماری مورد آزمون قرار گرفت. به طور کلی برخی از مهم ترین نتایج پژوهش بدین شرح است: میزان اعتقادات دینی، عواطف دینی و مناسک دینی نشان می دهد که جوانان موردمطالعه از لحاظ دین داری دارای میانگینی بالاتر از حد متوسط هستند. بین میزان تماشا و استفاده از انواع برنامه های تلویزیون ماهواره ای و میزان دین داری رابطه ای منفی و معنادار وجود دارد؛ این در حالی است که با افزایش میزان تماشای تلویزیون ملی و تماشای انواع برنامه های سرگرم کننده و خبری آموزشی تلویزیون ملی، بر میزان دین داری جوانان، افزوده می شود

۵۷۱۸.

لوکاچ متأخر و مکتب بوداپست

نویسنده: آندره توسل مترجم: شروین طاهری فرشاد نوروزی

منبع: فصلنامه سیاست سال دوم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۸

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۲۱ تعداد دانلود : ۱۵۴۰

تقریبا از انتهای دهه 1970 به بعد، مارکسیسم به عنوان کانون ارجاع آشکار در مباحثات اصلی روشنفکرانه و اجتماعی باقی مانده. این دوران از هنگامی که کمونیسم روشنفکرانه بدعت های عظیمی در مارکسیسم ایجاد کرد آغاز شده بود. این اندیشه ها از دهه 1930 به بعد شکل گرفته بودند و فراز و فرود استالینیسم و پسااستالینیسم را تجربه کرده، سهم نهایی شان را ادا کرده و بیشترین شنوندگان را از آن خود ساخته بودند. این مسئله زمانی روی داد که مهم ترین آثار گئورگ لوکاچ و ارنست بلوخ، به ترتیب در 1971 و 1977 به طبع رسید: کتاب «درباره هستی شناسی هستی اجتماعی» (1971) و «تجربه جهان» (1977). در همین مسیر، اثر اصلی آنتونیو گرامشی نیز موثر بود. «یادداشت های زندان» که در سال 1975 در نسخه اصلی توسط والنتینو گراتانا به چاپ رسید (جانشین ویرایش محتوایی قدیمی که توسط پالمیرو تولیاتی به انجام رسیده بود، نسخه ای که به کل نسل مارکسیست های ایتالیایی بعد از 1950 شکل داده بود) و درخششی قطعی در فلسفه پراکسیس (عملی) ایجاد کرد. سوژه تمامی این آثار کوششی برای نقد مفروضات منسوخ راست کیشی مارکسیسم-لنینیسم-استالینیسم و چالش برای بیان یک و تنها حقیقت منعکس در اندیشه مارکسیستی بود. آن چه از سرکوب جنبش مجارستان در سال 1956 توسط شوروی بازماند، برای لوکاچ روشن کرد هستی شناسی هستی اجتماعی تازه اش را بر اساس تجدید دمکراسی در سوسیالیسم واقعی از نو نظریه پردازی کند.

۵۷۱۹.

بررسی تأثیر هوش اجتماعی و هوش هیجانی بر سبک رهبری مدیران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: سید محسن علامه نجیبه عباسی رستمی فرانک صفری شاد

منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال نهم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۲۹)

کلید واژه ها: هوش هیجانی هوش اجتماعی رهبری تبادلی رهبری عدم مداخله گر رهبری تحولی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۲۵ تعداد دانلود : ۱۹۱۷

امروزه بسیاری از سازمان ها دستخوش تغییرند. رهبری یک سازمان برای انطباق با تغییرات و به منظور بقا و رشد در محیط های جدید، ویژگیهای خاصی را می طلبد که عموماً مدیران برای پاسخ به آنها با مشکلات بسیاری مواجه می شوند. یکی از مهمترین خصیصه ها که می تواند به رهبران و مدیران در پاسخ به این تغییرات کمک کند، هوش اجتماعی و هوش هیجانی است. بنا به اهمیت موضوع در این پژوهش به بررسی تأثیر هوش اجتماعی و هوش هیجانی بر سبک رهبری مدیران پرداخته شده است. روش تحقیق مورد استفاده توصیفی – کاربردی است. برای سنجش هوش هیجانی از پرسشنامه استاندارد شرینگ (1996)، برای سنجش هوش اجتماعی از پرسشنامه سیلورا (2001) و برای سنجش سبک های رهبری چندگانه نیز از پرسشنامه MLQ استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق حاضر 140 نفر از مدیران استانداری استان کرمانشاه هستند. با استفاده از فرمول آماری کوکران تعداد 100 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. نتایج نشان داد که هوش اجتماعی و هوش هیجانی بر سبک رهبری مدیران اثر مستقیم و مثبت دارند.

۵۷۲۰.

بررسی ارتباط بین دینداری و احساس امنیت اجتماعی در بین جوانان (نمونه مورد مطالعه: جوانان 18 تا 29 سال شهر کرمانشاه)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: شهرام فتاحی طیبه زارعی جعفر احمدپور پرویزیان پروانه امیری

منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال نهم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳ (پیاپی ۳۰)

کلید واژه ها: دینداری احساس امنیت اجتماعی دینداری اعتقادی دینداری پیامدی دینداری مناسکی دینداری تجربی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین

تعداد بازدید : ۹۰۴ تعداد دانلود : ۷۳۷

احساس امنیت اجتماعی به دلیل ماهیت و محتوایی که دارد، یکی از مهمترین پیش فرض های توسعه و پیشرفت جوامع محسوب می گردد، به نحوی که می توان پیامدهای آن را در تمامی حوزه ها و سطوح مختلف، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جوامع به صورت کاملا شفاف مشاهده نمود. پژوهش حاضر که با هدف بررسی تأثیر دینداری بر احساس امنیت اجتماعی در بین جوانان شهر کرمانشاه است، از نظر نوع هدف یک بررسی کاربردی، از نظر وسعت پهنانگر، از نظر دامنه خرد و از نظر زمانی یک بررسی مقطعی است. روش تحقیق در این پژوهش روش میدانی با استفاده از تکنیک پیمایش، و ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه است. جامعه آماری پژوهش حاضر تمامی جوانان 18 تا 29 سال شهر کرمانشاه است که تعداد 384 نفر از آنان به عنوان حجم نمونه مورد بررسی قرار گرفتند. پژوهش حاضر بر اساس تئوری های کنت، دورکیم، توکویل، مالینوفسکی، گیدنز و گلاک و استارک به دنبال ارتباط بین میزان کل دینداری و همچنین ابعاد مختلف آن یعنی پیامدی، اعتقادی، مناسکی و تجربی به عنوان متغیرهای مستقل و احساس امنیت اجتماعی به عنوان متغیر وابسته است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که بین تمامی متغیرهای مستقل با متغیر وابسته ارتباط مثبت، مستقیم و معنادار وجود دارد.

درخت حوزه‌های تخصصی