درخت حوزه‌های تخصصی

ه‍دف‌ پ‍ژوه‍ش‌: ش‍ن‍اس‍ائ‍ی‌ چ‍ه‍ار روش‌ طب‍ق‍ه‌ب‍ن‍دی‌ اق‍ل‍ی‍م‍ی‌ و ب‍ررس‍ی‌ ت‍وان‍م‍ن‍دی‌ ه‍ای‌ ه‍ری‍ک‌ از آن‍ه‍ا در ت‍ش‍خ‍ی‍ص‌ اق‍ل‍ی‍م‌ ای‍س‍ت‍گ‍اه‍ه‍ای‌ و ارزی‍اب‍ی‌ ای‍ن‌ روش‍ه‍ا ب‍ا ی‍ک‍س‍ری‌ اطلاع‍ات‌ ه‍م‍س‍ان‌ در ن‍رم‌اف‍زار رای‍ان‍ه‌ و ن‍ت‍ای‍ج‌ ح‍اص‍ل‌ از آن‌ اس‍ت‌ روش‌ ن‍م‍ون‍ه‌گ‍ی‍ری‌: ۵۰ ای‍س‍ت‍گ‍اه‌ ک‍ل‍ی‍م‍ات‍ول‍وژی‌ و س‍ی‍ن‍پ‍وت‍ی‍ک‌ ک‍ش‍ور ک‍ه‌ داری‌ آم‍ار ح‍دود ۳۰ س‍ال‍ه‌ ب‍وده‌ و پ‍راک‍ن‍ش‌ م‍ن‍اس‍ب‍ی‌ درس‍طح‌ ای‍ران‌ داش‍ت‍ه‌ان‍د، ب‍رای‌ پ‍ژوه‍ش‌ ان‍ت‍خ‍اب‌ و ب‍رخ‍ی‌ از ع‍ن‍اص‍ر اق‍ل‍ی‍م‍ی‌ ه‍ر ای‍س‍ت‍گ‍اه‌ اس‍ت‍ف‍اده‌ گ‍ردی‍د روش‌ پ‍ژوه‍ش‌: ب‍ا ش‍ن‍اس‍ائ‍ی‌ گ‍ردش‌ اطلاع‍ات‌ ه‍ری‍ک‌ از ای‍ن‌ روش‍ه‍ا و داده‌ه‍ای‌ اول‍ی‍ه‌ م‍ورد ن‍ی‍از، ب‍طور دس‍ت‍ی‌ و رای‍ان‍ه‌ای‌ اق‍ل‍ی‍م‌ چ‍ن‍دی‍ن‌ ای‍س‍ت‍گ‍اه‌ م‍ح‍اس‍ب‍ه‌ و ج‍ه‍ت‌ ت‍س‍ری‍ع‌ در م‍ح‍اس‍ب‍ه‌ و ارزش‍ی‍اب‍ی‌ آن‍ه‍ا، ی‍ک‌ ن‍رم‌اف‍زار طراح‍ی‌ گ‍ردی‍د طرح‌ پ‍ژوه‍ش‌: م‍ش‍ک‍لات‌ اج‍رائ‍ی‌ و ت‍ش‍خ‍ی‍ص‌ اق‍ل‍ی‍م‍ی‌ روش‍ه‍ای‌ س‍ن‍ت‍ی‌ ن‍ی‍از ب‍ه‌ ی‍ک‌ ت‍ح‍ول‌ و ب‍ازن‍گ‍ری‌ در ج‍واب‍گ‍وی‍ی‌ ک‍ام‍ل‌ درای‍ن‌ زم‍ی‍ن‍ه‌ دارد و ی‍اف‍ت‍ن‌ ج‍ای‍گ‍اه‌ م‍دل‍ه‍ای‌ ری‍اض‍ی‌ و رای‍ان‍ه‌ای‌ درای‍ن‌ پ‍ژوه‍ش‌ م‍دن‍ظر م‍ی‌ب‍اش‍د ن‍ت‍ی‍ج‍ه‌گ‍ی‍ری‌ ک‍ل‍ی‌: ب‍اوج‍ود آس‍ان‌ ب‍ودن‌ روش‌ دوم‍ارت‍ن‌ و ک‍وپ‍ن‌، ب‍رای‌ ری‍زپ‍ه‍ن‍ه‌ ب‍ن‍دی‌ اق‍ل‍ی‍م‍ی‌ روش‌ ت‍ح‍ل‍ی‍ل‌ ع‍ام‍ل‍ی‌ و ل‍ی‍ت‍ی‍ن‌ اس‍ک‍ی‌ ب‍ه‍ت‍ر ج‍واب‍گ‍و ه‍س‍ت‍ن‍د. اس‍ت‍ف‍اده‌ از روش‌ ت‍ح‍ل‍ی‍ل‌ ع‍ام‍ل‍ی‌ ب‍دل‍ی‍ل‌ ت‍ع‍ری‍ف‌ م‍ع‍ی‍ار ت‍وس‍ط خ‍ود م‍ح‍ق‍ق‌، ن‍ی‍از ب‍ه‌ م‍ه‍ارت‌ رای‍ان‍ه‌ای‌ و اق‍ل‍ی‍م‍ی‌ ب‍ی‍ش‌ از روش‍ه‍ای‌ دی‍گ‍ر اس‍ت‌، روش‌ ک‍وپ‍ن‌ ب‍رای‌ واس‍طه‌ی‍اب‍ی‌ ن‍ت‍ای‍ج‌ در‎GIS‬ ن‍ی‍از ب‍ه‌ ی‍ک‌ اص‍لاح‌ دارد. ب‍رخ‍ی‌ از اص‍لاح‍ات‌ م‍ورد ن‍ی‍از ه‍ری‍ک‌ از روش‍ه‍ا درای‍ن‌ پ‍ژوه‍ش‌ آورده‌ ش‍ده‌ اس‍ت‌

منطقه مورد مطالعه در شمالغربی ارتفاعات تالش واقع شده است. فعّالیّت‎های کوهزایی در قسمت‎های مختلف ایران هنوز هم ادامه دارد. کوه‎های تالش نیز به عنوان بخشی از پیکره جغرافیائی ایران از این قاعده مستثنی نیست. بنابراین برای آگاهی از میزان فعّالیّت‎های نیروهای درونی و تکتونیکی در دامنه شمالغربی تالش از شاخص‌های ژئومرفیک نظیر سینوزیته جبهه کوهستان، نسبت پهنای کف درّه به ارتفاع، شاخص گرادیان رودخانه و … استفاده گردیده است. شاخص گرادیان رودخانه (SL)، در پانزده حوضه شمالغربی بین 5/88 تا 9/780 محاسبه شده است. جنوبشرقی منطقه با متوسّط گرادیان 5/524 دارای گرادیان بیشتری نسبت به سایر بخش‎ها (ارتفاعات جنوب اردبیل و ارتفاعات شمالشرقی)، از فعّالیّت تکتونیکی بیشتری برخودار می‌باشد. میزان سینوزیته رودخانه در پانزده حوضه بین 1 تا 6/1 می‌باشد که نشانه فعّالیّت تکتونیکی منطقه است. مقدار نسبت پهنای کف درّه به ارتفاع آن در جنوبشرقی منطقه کمتر از دو بخش دیگر می‌باشد(64/0). این قسمت از بالاآمدگی بیشتری نسبت به سایر قسمت‎ها برخودار است و دارای درّه‌های تنگ‎تری است. جنوبشرقی منطقه بادارا بودن پائین (1/1 تا 5/1) از فعّالیّت تکتونیکی بیشتری نسبت به ارتفاعات شمالشرقی وارتفاعات جنوب اردبیل برخورداراست. به طور کلّی بررسی و مطالعه پارامترها و شاخص‌های فوق نشان می‌دهد که منطقه مورد مطالعه از نظر تکتونیکی هنوز هم فعّالیّت دارد. اما در بخش جنوبشرقی منطقه این نیروها دارای شدّت بیشتری نسبت به ارتفاعات جنوب اردبیل و ارتفاعات شمالشرقی منطقه است.

"ایران در کمربند خشک عرض میانه قرار گرفته است. میانگین دمای ایران حدود 18 درجه سلسیوس است. دمای ایران در نیم سده گذشته روندهای مثبت و منفی داشته است. برای ارزیابی این روندها داده های دمای ماهانه ایران (دمای شبانه، روزانه و شبانروزی) از ژانویه 1951 تا دسامبر 2000 بررسی شد. به کمک این پایگاه داده نقشه های همدمای ماهانه کشور با اندازه یاخته 15×15 کیلومتر و روش کریگینگ محاسبه شد. به این ترتیب هر نقشه شامل 7238 یاخته بر روی ایران است. برای تعیین روند دمای شبانه، روزانه و شبانروزی روی تک تک یاخته های نقشه های همدما برای هر ماه به طور جداگانه یک مدل رگرسیون به روش حداقل مربعات پیاده شد. تحلیل روند دما نشان داد که در نیم سده گذشته دمای شبانه، روزانه و شبانروزی ایران به ترتیب با آهنگ حدود سه، یک و دو درجه در هر صد سال افزایش داشته است. روندهای افزایش دما عمدتا در سرزمین های گرم و کم ارتفاع و روندهای کاهشی عمدتا در رشته کوه ها دیده می شوند."

اجرای روش های مناسب در طراحی ساختمان که با اقلیم محل هماهنگی داشته باشد همواره مورد نظر معماری ساختمان بوده است. طراحان ساختمانی با کمک اقلیم شناسان، از حداکثر امکانات بالقوه آب و هوایی هر منطقه استفاده می نمایند. استفاده از انرژی های طبیعی در ساختمان به صرفه جویی در مصرف سوخت و مهمتر از آن به افزایش کیفیت آسایش و بهداشت محیط مسکونی و سالم سازی محیط زیست منتهی می شود. طراحی مسکن بر اساس شرایط آب و هوایی یک منطقه، اولین خط دفاعی در مقابل عوامل خارج بنا است. در این تحقیق ارایه مدل هایی از مسکن که بتواند از شرایط اقلیمی منطقه حداکثر استفاده را از جهت تابش، دما، بارش و رطوبت نسبی، به عمل آورد مورد نظر بوده است. منطقه مورد مطالعه در سواحل جنوبی کشور، از شرایط ویژه آب و هوایی نظیر ساعات آفتابی بالا، وزش بادهای نسیم دریا به خشکی و بادهای محلی برخوردار می باشد. توجه به نیروهای زوال ناپذیر چون آفتاب و باد و استفاده از آنها در بهبود شرایط حرارتی و بالا رفتن شاخص های آسایشی مسکن در این پژوهش مورد توجه قرار گرفته است.

در زون ارتفاعات هزار مسجد- کپه داغ، توده‌های کارستی نسبتاً متعدّدی وجود دارد که هر گونه تحقیقات کارست ژئومرفولوژیکی بر روی آنها می‌تواند به لحاظ شناخت زمین شکل های کارست، آبخان‌های آهکی، ارتباط فرم‌های کارستی با سیستم‌هیدرولیک کارست و کاربری و مدیریّت سرزمین در این قلمرو‌ها حائز اهمّیّت باشد. تودة کارستی کارده از نوع کارست‌های مناطق نیمه خشک و کوهستانی بوده و در پایین دست حوضه، پنج حلقه چاه آهکی در آبخان کارست حفر گردیده که به منظور آب آشامیدنی شهر مشهد از آنها استفاده می‌شود. همچنین آب‎های سطحی حوضه، پشت سدّ کارده تجمّع یافته و برای شرب در غرب مشهد مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد. حدود هشتاد درصد آب ساکنان حوزه از چشمه‌ها و بیست درصد از رودخانه‌ها میباشد. از این نظر شناسایی زمین شکل‎های کارستی و حسّاسیت‌پذیری سیستم هیدرولوژیکی آنها و سرانجام برنامه‎ریزی در زمینة کاربری صحیح زمین و مدیریّت منابع آب در این گونه قلمرو‌های کارستی ضرورت دارد. عمده‌ترین سازنده‌های کربناته و کربناته- دو لومیت? حوضه را سازنده های ژوراسیک مرزداران (1) و مرزداران (2) پوشانیده‌ که دارای آهک‌های ضخیم لایه و به صورت توده‎ای است. توسعه یافتگی تخلخل ثانویّه(به صورت شبکه‌ای از درز و شکستگی‌ها) و ایجاد فرآیند‌های کارستی فیکاسیون در سنگهای کربناته و دولومیتة منطقه از جمله مهم‌ترین عوامل مؤثّر در کارستی شدن سنگ‌ها بوده و به همین دلیل در زیر حوضه‌های آل بلغور و حرکت و کریم آباد می‎توان اشکال میکرو کارن‌ها، شبه دولین و سنگ‌چال‌های کارستی، غارها و شکاف‌های کارستی را ملاحظه نمود. در مقالة حاضر به بررسی ویژگی‌های ژئومرفیک کارستی و اهمّیّت آنها از نظر حسّاسّیت سیستم هیدرولوژیکی به آلاینده‌ها در حوضة آبریز کارده پرداخته شده است. هدف اصلی این تحقیق شناسایی و طبقه‎بندی زمین شکل‌های کارست در منطقه و نقش مناظر کارستی در زهکشی آب‌ها و هرز آب‌ها به درون سیستم هیدرولوژیکی بوده است.

در این مقاله داده های مربوط به عنصر اقلیمی بارش در فصول مختلف یک دوره آماری 41 ساله برای ایستگاه هایی از استان آذربایجان شرقی جهت تحلیل آماری داده های خام بارش و مدل سازی، محاسبه وپیش بینی فصول مرطوب و خشک زمستانه مورد استفاده قرار گرفته است. روش اصلی مورد استفاده دراین پژوهش عبارت از روش تجزیه و تحلیل سریهای زمانی است و برای تبیین نوسانات بارش، ازمدلهای نوسانی و میانگین متحرک و برای پیش بینی فصول آتی مرطوب و خشک از مدل پیش بینی سری زمانی تجزیه استفاده شده است. به منظور تعیین کمی و تفکیک فصل مرطوب و فصل خشک، روش بارش استاندارد شده (SPI) به کار رفته است.نتایج حاصل از این مطالعه حاکی از نوسانهای شدید بارش در همه ایستگاه ها است که با شدت و ضعف هایی، توام است. این امر بیانگر علل آب و هوایی نوسانات بارش ایستگاههای آذربایجان شرقی است. از نظر طبقه بندی شدت فصول مرطوب و خشک زمستانه غالبا در ایستگاه های مورد مطالعه حالت بارش نرمال، فصول خشک و نیز دوره مرطوب قابل مشاهده می باشد که فصول خشک از توالی وتداوم بیشتری نسبت به فصول مرطوب برخوردارند. این امر در پیدایش پدیده خشکسالی بی تاثیر نمی باشد.

شهر اراک علیرغم آنکه در گذشته نه چندان دور جزو شهرهای سالم و سر سبز ایران محسوب می شده امرزوه یکی از شهرهای آلوده است این شهر در دهه چهل بعنوان یکی از قطبهای صنعتی کشور انتخاب شده ودر طی دوره صنعتی شدن و تاکنون مهاجرین بسیار را ÷یذیرا شده است این مساله هم بر روند آلودگی های گوناگون زیست محیطی شهر در دهه های اخیر تاثیر گذار بوده است اگر چه آلودگی های صنعتی که مهمترین عامل در تشدید روز افزون آلودگی زیست محیطی شهر بوده که متاسفانه کمتر به آن توجه شده – عملکرد برخی از عوامل فرهنگی و اجتماعی نیز در این پدیده ایفای نقش کرده اند . بدین معنی که به دنبال مهاجرت گسترده از هر سو به شهر اراک اراضی کشاورزی به واحدهای مسکونی تبدیل گردیده و فضای سبز شهری و برون شهری کاهش یافته – که متاسفانه اقدامات قابل توجهی برای رفع این معضل هم صورت نگرفته است . مزید بر ساکنین مهاجر روستائی ضمن اینکه شیوه زندگی شهرنشینی را تجربه می نماید – شهرگرایی نیز همچنان تداوم دارد – این نورسیده ها به فضای شهری – که در مرحله تجربه شهرنشینی و تداوم مهاجرت هستند بدون لحاظ نمودن حفظ محیط زیست در زندگی خود در نابسامانی های محیطی نیز تاثیر گذار بوده ضمن آنکه اقدامات مدیریت شهری هم در حد مطلوب عمل ننموده است . با این مقدمه می توان بیان کرد که در واقع – مهاجرتهای بی رویه – اراک را به شهری تنها محل کار – نه محل زندگی – مبدل ساخته است . در این بررسی – ضمن توجه به عوامل فرهنگی و اجتماعی تاثیر گذار در – آلودگی های محیطی شهر اراک بر نگرش های ساکنین به محیط مسکونی نیز عنایت گردیده است .