فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳٬۰۸۱ تا ۳٬۱۰۰ مورد از کل ۱۶٬۳۹۹ مورد.
حوزه های تخصصی:
روایت و روایت شناسی، که در روزگار ما توجه پژوهشگران و منتقدین بسیاری را در حوزه های مختلف به خود جلب کرده، در عرصه ادبیات نیز بخش وسیعی را به خود اختصاص داده است. بررسی متون ادبی از دیدگاه روایت شناسی، پژوهشگر را متوجه نکات ظریف و ارزنده ای می کند که جز از این راه، دستیابی به آنها میسر نیست. حال اگر یافته های روایت شناسان و ساختار گرایان را با نظر به این که از دل مکتب ساختارگرا نوعی دانش روایت شناسی ظهور کرده است، با هم در این بررسی به کار بریم، تجزیه و تحلیلی راهگشا و دقیق حاصل خواهد شد...
بررسی تطبیقی مفهوم مرگ در اندیشه ابوالعلاء معری و عمرخیام نیشابوری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در پژوهش پیش رو به بررسی تطبیقی مفهوم مرگ و زاویه دید و شیوه برخورد دو سراینده اندیشمند هم دوره، ابوالعلاء معری و خیام پرداخته شده است. دغدغه فکری عمده دو شاعر بیم از مرگ و نابودی و سرانجام آدمی در جهان بازپسین است. به اعتبار یگانگی آبشخورهای فکری و رنگ پذیری خیام از معری، همانندی های بسیار میان اندیشه های دو شاعر دیده می شود. اما فرجام کار و شیوه برخورد آنان به فراخور تفاوت بینش و زیستگاه با یکدیگر سخت متفاوت است. معری در وحشت شدید از مرگ، زندگی این جهانی خویش را نیز تباه کرده، اما خیام راهی بهتر از آن نمی یابد که در همین مجال اندک با اغتنامِ فرصت تکرار ناشدنی موجود، داد خویش از بهره های خوشگوار، اما ناپایدار این جهان بستاند. دستاورد این پژوهش بازگفت همین همانندی ها و تفاوت هاست.
اسطوره ی یحیی زکریا در تعزیه ی ایرانی و نمایشنامه ی سالومه ی اسکار وایلد(مقاله علمی وزارت علوم)
ای حیات عاشقان در مردگی
حوزه های تخصصی:
بررسی و مقایسه دو تصویر در بوف کور و طوطی نامه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
بوف کور صادق هدایت در نگاه اول بیش تر به سبک و سیاق غربی می ماند تا اسلوب های ادبی شرقی و ایرانی. نقدهایی هم که بر این اثر نوشته شده بیش تر ناظر بر چنین تأثر ها و شباهت هایی است؛ اما در زمان های اخیر، به اثرپذیری آن از فرهنگ ایران بیش تر توجه شده است. هنگام صحبت از تأثیر ادبیات قدیم در این اثر، بیش از هر چیز نام خیام برده می شود و بعد ویس و رامین، و غالباً در همین جا متوقف می مانند؛ شاید به این دلیل که هدایت خود دربارة این دو موضوع کتاب و مقاله نوشته است. این حقیقت که صادق هدایتِ داستان نویس میراث داستانی ادبیات فارسی را مطالعه کرده است و احیاناً از آن متأثر شده است، کاملاً پذیرفتنی است. در مقاله حاضر سعی شده است ثابت شود که صادق هدایت در خلق بوف کور از طوطی نامه متأثر شده و به ویژه ایده تصویر «پیرمرد و دختر» را از یکی از افسانه های طوطی نامه اقتباس کرده است.
تصوف نزد ابوسعید
حوزه های تخصصی:
شایست و ناشایست زنان در شاهنامه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تلقی فردوسی از شخصیت زنان تابعی است از داستانهای شاهنامه ‘ زنان اکثرأ در جایگاهی رفیع و بهره مند از کمالات اخلاقی اند و جزمواردی اندک ‘ از فتنه انگیزی به دورند. عشق ها از نوع زمینی است . در مجموع ‘ زنان از نوعی طهارت روح ‘ جایگاه معنوی و حرمت برخوردارند. به لحاظ مسئولیت پذیری و حضور در اجتماع تا قبول پادشاهی و اداره حکومت و کشور پیش رفته اند. خردمندی ‘پارسایی‘پوشیدگی و پرده پوشی وفا به همسر از خصایص دختران جوان بوده است . درشهر هروم تمام مسئولیت ها و مشاغل اجرایی ‘ حکومتی ‘ اداری ‘ لشکری و کشوری در اختیار زنان است. مشابهتهایی بین فرهنگ ایران باستان و ایران اسلامی دیده میشود از جمله اصل شرعی نگهداری ((عده)) برای زنی که شوی از دست داده باشد . اظهار علاقه برای همسرگزینی از طرف دختران نسبت به مرد دلخواه یا انتخاب همسر نه تنها با ممانعت و ملامت همراه نبوده که در مواردی جزء محاسن و حقوق مسلم آنان بوده است .
باد در دیوان حافظ
حوزه های تخصصی:
در سخن جاودانه و شعر سحرآمیز حافظ شیرین سخن‘ هرچیزی به طرز زندانه ای جای گرفته آنچنان که گویی لسان الغیب آن را برای اولین بار در دیوان آسمانی خویش به کار برده است و طرحی نو درانداخته. در بررسی دیوان حافظ شیرازی بی درنگ درمی یابیم که باد جایگاه ویژه ای دارد ‘ چرا که سریع و بی دریغ و بی دریغ وظیفه آوردن و بردن خبر را برای عاشق و معشوق بر عهده دارد. در سحر کلام خواجه شیراز‘ باد و انواع آن چون صبا‘ نسیم و شمال حضور دارند که این حضور عامل حرکت و شادابی گردیده است . در این تحقیق ضمن بیان ترکیبات و توصیفات باد و انواع آن‘ به نقش و هدفی که خواجه شیراز برعهده آنها نهاده‘ اشاره شده است و سعی براین است که زبان خاص حافظ در بیان مقصود‘به طور اجمال بیان گردد.
مراحل ترجمه
حوزه های تخصصی:
بررسی تطبیقی ژنر فانتزی در آلیس در سرزمین عجایب و هلی فسقلی در سرزمین غول ها(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در میان ادبیات داستانی ملل مختلف گاه آثاری یافت می شود که هم از نظر موضوع و درون مایه و هم از نظر ساختار و نحوه روایت، بسیار به یکدیگر شبیه اند. بی گمان آنچه در تعامل و گفت وگوی میان آثار ادبی کشورها می تواند اهمیتی بیشتر داشته باشد، آثاری هستند که در مسیر اقبال و توجه عام و خاص نقشی بنیادین در جریان سازی ادبی و همراهی با تحولات فکری و اجتماعی ملّت خویش دارند. جستار حاضر با هدف مقایسه و تطبیق ژانر فانتزی در دو اثر فوق العاده کودکانه آلیس در سرزمین عجایب، از لوئیس کارول، استاد دانشگاه آکسفورد و هلی فسقلی در سرزمین غول ها، از شکوه قاسم نیا تلاش دارد تا وجوه تشابه و تفاوت فانتزی در ایران و غرب را به نمایش بگذارد. روش تحقیق در پژوهش ِمذکور کتاب «درآمدی بر مطالعات ادبی تطبیقی» زیگبرت سالمُن پراوِر است. رویکرد دهگانه او در مطالعات تطبیقی کمک می کند تا بستر مناسبی برای شناخت بهتر ادبیات ملی و خارجی فراهم گردد. شالوده اصلی فانتزی در دو اثر مورد بحث، بر تخیل، جادو و قدرت های مافوق طبیعی به صور گوناگون بنا نهاده شده که ریشه در ادبیات پارادوکسیکال (متناقض نما)، اساطیر، ادبیات عامه، افسانه های کهن و قصّه های پریان دارد و به اقتضای پرسش های موجود زمانه معنا و مفهوم می یابد و اوضاع فکری و فرهنگی غالب را به نمایش می گذارد؛ با این نتیجه که در کتاب هلی فسقلی، فانتزی به نوعی بازنویسی ادبیات فولکلور و افسانه های کهن است؛ اما در کتابِ آلیس در سرزمین عجایب، برآمده از نگاهی آینده گرا و برساخته تخیل جمعی روح غربی برای پناه بردن به دنیای آرمانی و وهمی است.
نقد و بررسی منطق الطیر
حوزه های تخصصی:
کارکردهای عناصر حماسی و اساطیری شاهنامه در دیوان و حدیقه الحقیقه سنایی1(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در ادبیات کلاسیک فارسی از سنایی به عنوان یکی از نخستین حلقه های نوآوری و گسترش درونمایه شعری در جهات مختلف مدحی، عرفانی و خصوصاً تعلیمی و حکمی نام می برند. او در پرتو بینش عرفانی و اخلاقی، نگرشی نو به مضامین و عناصر مختلف شعر- اعم از غنایی، حماسی و غیره- داشته است. در این جستار برآنیم تا به این پرسش پاسخ دهیم که سنایی چگونه عناصر حماسی و اساطیری شاهنامه را در حدیقه الحقیقه و دیوانش به کار گرفته است و شیوه نگرش وی به این عناصر چگونه بوده است؟ نگارندگان پس از مطالعه اشعار و استخراج این عناصر دریافتند که سنایی از آنها در چهار محور عمده زیبایی شناسی، تعلیمی، عرفانی و ستایشی بهره برده است و میزان کاربرد این عناصر به ترتیب کمیّت عبارت بوده از: ستایشی، تعلیمی، زیبایی شناسی و عرفانی.
کلمات و اشعار مولانا
کارکرد نشانه های تأکید در زبان عربی معاصر و معادل یابی آن در زبان فارسی (با تکیّه بر ترجمه ی کتاب الأیّام طه حسین و مقدّمة للشِّعر)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
زبان مجموعه ای از نشانه هاست که برای پیام رسانی به کار می رود. برای آنکه این پیام ها میان فرستنده و گیرنده به راحتی انتقال یابد، گاهی با نشانه هایی همراه می گردد تا گیرنده همان پیامی را دریابد که مورد نظر فرستنده است. یکی از این نشانه ها در زبان عربی و فارسی، «تأکید یا توکید» نامید می شود و بر اساس نقش های ششگانه ای که یاکوبسن (Jakobsen) برای ارتباط کلامی بیان می کند، خود را بیشتر در نقش ترغیبی و ارجاعی زبان نشان می دهد. این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی تحلیلی و با رویکرد زبانشناختی، می کوشد ضمن ارائة کارکرد نشانه های تأکید در سه قسمت «ابزار»، «حرف» و «اسلوب» به بررسی کاربرد و نقش آن در زبان امروزین عربی بپردازد و معادل های آن را در فارسی واکاوی کند. به همین منظور، دو کتاب «الأیّام» اثر طه حسین و «مقدّمة للشّعر العربی» اثر «أدونیس» و ترجمة آن دو را مورد بررسی قرار می دهد. این دو، از نویسندگان و ادیبان مطرح دورة معاصر هستند و نثر آنان به عنوان نثر معیار مورد قبول همة صاحب نظران است.یافته های این پژوهش نشان می دهد که ابزارهای تأکید، کارکرد تأکیدی خود را در زبان امروزین عربی از دست داده اند و تنها برای تقویت و استحکام بافت کلام به کار می روند. لذا در زبان فارسی نباید برای آنها معادلی در نظر گرفت. نقش تأکیدی برخی از حروف تأکید نیز مانند «قَدْ» کمرنگ شده است و تنها در تعیین نوع فعل نقش آفرینی می کنند. دستة دیگر از آنها نیز در متون معاصر کاربرد بسیار کمی دارند؛ مانند:«ن» تأکید. ولی اسلوب های تأکید همچنان نقش تأکیدی خود را ایفا می کنند و به راحتی در زبان فارسی معادل یابی می شوند.
حسن هنرمندی و پژوهش در ادبیات تطبیقی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
چکیده: از زمره معدود ادیبان و مترجمان و پژوهشگرانی که در ایران در موضوع ادبیات تطبیقی فعالیتی، اعم از ترجمه و تألیف و تدریس، داشته اند حسن هنرمندی (1307 ـ 1381) است. او در دو دهه 1950 و 1960، به ویژه در دهه 1960، هم به صورت آثار مستقل و هم در لابه لای ترجمه های خود از ادبیات فرانسه به این موضوع پرداخته است. در مقاله حاضر، که بخشی از پژوهش گسترده تر مؤلّف درباره زندگی و آثار حسن هنرمندی است، آراء و آثار او در زمینه ادبیات تطبیقی شناسایی و تحلیل شده است.
جمال شناسی گلشن راز(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
شبستری در مثنوی گلشن راز که متنی عرفانی است، با تکیه بر پیوند دیرینه عرفان و زیبایی، برای بیان و تجسم بخشیدن به دریافته های مجردش، از ابزارهای گوناگون زیبایی آفرینی و جمال افزا استفاده می کند تا انتقال پیامش را آسان کند و بر تاثیر کلامش بیفزاید.مقاله پیش رو، گلشن راز را از منظر زیبایی شناسی نگریسته و بر آن است تا نشان دهد که شیخ محمود شبستری، تشبیه را ابزاری مناسب برای بیان مشابهت های خیال انگیز میان مفاهیم مجرد و پدیده های عینی تشخیص داده و به فراوانی از آن استفاده کرده است.اما او برای انتقال اندیشه های عمیق تر یا تجربه های شهودی، به ترتیب استعاره و نماد را به کار می گیرد، هم چنان که برای بیان مفاهیم و اندیشه های دو سطحی، کنایه، ایهام و پارادوکس را ابزارهایی کارآمد می یابد که قادر به انتقال چنین دریافته هایی هستند.