موضوع طنز با این که به صورتهای گوناگون مورد توجه متفکران و اندیشمندان قرارگرفته، ولی تفسیرها و توجیههای نسبتا یکسانی از آن به عمل آمدهاست، به طوری که برخی از متفکران با ظرافت خاصی محدوده و قلمرو آن را از مفاهیمی مثل هجو، لطیفه، شوخی و نظایر آن، جدا ساختهاند.باتوجه به اهمیتی که امروزه رسانههای گروهی و وسایل ارتباط جمعی برای این مفهوم قایل شدهاند، میتوان گفت که طنز به یک پدیدهاجتماعی تبدیل شده است.ویژگیاساسی یک پدیده اجتماعی این است که روابط متقابل میان جامعه را تحت تاثیر قرار میدهد. طنز به عنوان یک شیوه هنری با ظرافتهای خاص خود این ویژگی را داراست.
از طریق طنز میتوان سطح آگاهی های مردم را نسبت به مسائل و پدیدههای جامعه بالابرد و میزان هوشیاری آنان را افزایش داد.
طنز موضوعی است که از روزگاران کهن در زندگی و روابط اجتماعی وجود داشته است و به نظر میرسد که به اندازه تاریخ حیات اجتماعی انسان قدمت داشته باشد. طنز، نوعی وسیله ارتباطی بین افراد و گروههاست و میتواند عمق عواطف، احساسات، باورها و گرایشهای افراد را درباره موضوعهای مختلف مشخص سازد. گرچه ارایه تعریفی دقیق از آن دشوار است با وجود این، تعریفها و نظرات متعددی درباره آن داده شده است. در نبشتههای باستان چنین دیده میشود: «دلی که شاد است، به خوبی یک پزشک فعالیت می:ند». لئوناردو داوینچی براین باور است که «طنز، نمودی از واقعیتهای معکوس شده است که فرد از طریق ضد واقعیت به واقعیت میرسد». توماس هابز مزاح را«وسیلهای برای ابراز خشم» و از سوی دیگر، کانت آن را «نوعی تعدیل ناگهانی یک انتظار به هیچی میداند». استفاده از طنز دربیان واقعیتهای اجتماعی و برخی اوقات به عنوان ابزاری برای انتقاد از سلاطین و دولتمندان سابقه طولانی دارد. در کشورما، نوشتههای عبید زاکانی، چرند و پرند علیاکبردهخدا و هفتهنامه بهلول در دوره مشروطیت، نمونههایی بارز از طنزنویسی هستند، طنز و آثار آن از جهت های گوناگون دارای اهمیت است که در این نگاشته به طور خلاصه بررسی میشود.
منظومه ی حماسی عشقی سام نامه به تقلید از شاهنامه ی فردوسی سروده شده است.سراینده ی آن خواجوی کرمانی، شاعر عارف بزرگ ایرانی است که بین دو قرن هفتم و هشتم هجری قمری می زیسته است.در این مقاله پس از مقدمه ی کوتاهی که برای آشنایی با محتوا و مضمون داستان آورده شده است، برخی ویژگی های زبانی این منظومه، مانند واژه های مفرد، ترکیبات و تعبیرات هنری و صورت های خاص دستوری بررسی و ماحصل کار در قهرست هایی متعدد به شرح زیر ضمیمه ی مقاله گردیده است:
فهرست کاربردهای ویژه ی دستوری؛فهرست دگرگونی های آوایی؛ فهرست مفردات شامل اسم و صفت؛فهرست ترکیبات شامل اسم و صفت؛ فهرست مصادر ساده، جعلی، پیشوندی، مرکب و عبارات فعلی؛فهرست نام سازها؛فهرست نام نبرد افزارها؛فهرست امثال و حکم و کنایات.
برخی از سخنوران هم ، هزل و طنزرا به دلیل خنداندن مردم و تفریح بال ایشان نگاشته اند.هر چند دانایان معاصر ، میان طنز و هزل و هجو .. تفاوت نهاده اند در ادب کهن پارسی طنز در بیشتر موارد همان هزل است که برخی از معایت فرد یا اجتماع را در قالب شوخی و مطایبه به او می نماید . ما در آثار قدما به روشنی با واژه ای به نام طنز مواجه نیستیم و بیشتر طنز پردازان آثار خویش را هزل می نامیده اند.هزل پردازی و طنز نویسی در گذشته ، بیشتر از روی تفنن و طبع آزمایی بوده است .برخی از سخنوران هم هزل و طنز را به دلیل خنداندن و تفریح بال ایشان نگاشته اند و برخی دیگر را امرا و بزرگان به پرداختن مجالس هزل در دواوین فرمان داده اند