فهیمه باب الحوائجی

    هدف: هدف پژوهش شناسایی سطح ویژگی های کارآفرینی در مؤلفه صلاحیتی و توانایی های مهارت شغلی و رابطه و تأثیر متغیرهای جمعیت شناختی بر این ویژگی ها در کتابداران کتابخانه های دانشگاهی واحدهای جامع دانشگاه آزاد اسلامی است.   روش پژوهش: نوع تحقیق، توصیفی و روش آن پیمایش- تحلیلی است. کل جامعه آماری 109 نفر از کتابداران کتابخانه های دانشگاهی در 15 واحد جامع بودند که به صورت سرشماری و با استفاده از پرسشنامه خوداظهاری با آلفای کرونباخ 823/0 مورد سنجش قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی و آمار استنباطی (شاخصKMO، آزمون کرویت بارتلت، تحلیل واریانس یک سویه، ضرایب همبستگی و تعیین و آزمون T) با نرم افزار اس. پی. اس. اس. صورت گرفت.     یافته ها: ویژگی های صلاحیتی کارآفرینی در کتابداران به طور معناداری از حد متوسط بیشتر بود و رابطه معناداری بین ویژگی های صلاحیتی کارآفرینی با مدرک تحصیلی کتابداری و سطح تحصیلات کتابداران وجود داشت. بین برخی متغیرهای جمعیت شناختی و ویژگی های صلاحیتی کارآفرینی رابطه مثبت، مستقیم و معناداری وجود داشت، به طوری بیشترین اثرگذاری متغیرهای جمعیت شناختی بر ویژگی ارائه راه حل های نو با 401/0 (1/16درصد) و کمترین اثرگذاری بر مواجهه با چالش های کاری با 14/0(2درصد) بوده است. بین ویژگی های صلاحیتی و توانایی های مهارت شغلی در ارائه راه حل های نو، مدیریت مالی و بودجه بندی و کنترل کیفیت خدمات با متغیرهای جمعیت شناختی کتابداران رابطه معناداری وجود داشت.    اصالت اثر: با وجود متخصصان اندک در حوزه کارآفرینی کتابداران کتابخانه های دانشگاهی، یافته های این پژوهش، به منزله رویکردی نو در مطالعه ویژگی های صلاحیتی کارآفرینی کتابداران کتابخانه های دانشگاهی است.

هدف: هدف از پژوهش حاضر طراحی الگوی مفهومی به کارگیری فناوری معنایی- اجتماعی در کتابخانه های دیجیتالی ایران است. روش : این پژوهش کاربردی با استفاده از روش های دلفی و پیمایشی- تحلیلی انجام گرفت. ابزار مورد استفاده پرسشنامه محقق ساخته بود که شامل سه بخش ساختار معماری فناوری معنایی-اجتماعی، ابزارهای فناوری معنایی-اجتماعی و کارکرد فناوری معنایی- اجتماعی می شد. جامعه آماری مورد مطالعه در بخش دلفی 15 تن از متخصصان و خبرگان رشته علم اطلاعات و دانش شناسی و در بخش پیمایشی 80 نفر کارشناسان کتابخانه های دیجیتالی و مراکز اطلاع رسانی ایران و 9 نفر از کارشناسان شرکت های نرم فزاری فعال در زمینه کتابخانه های دیجیتالی بودند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و روش معادلات ساختاری و مدل سازی حداقل مربعات جزئی (PLS-SEM) استفاده شد. یافته ها: الگوی پیشنهادی اکثر گویه ها بار عاملی بالایی را داشتند. بر همین اساس در مؤلفه های اصلی پژوهش شامل ساختار معماری فناوری معنایی- اجتماعی، ابزارهای فناوری معنایی- اجتماعی و کارکرد فناوری معنایی- اجتماعی گویه های دارای اهمیت از دیدگاه جامعه پژوهش مشخص شدند. نتیجه گیری: توجه به نتایج به دست آمده در الگوی پیشنهادی این پژوهش نشان می دهد در بحث فناوری معنایی- اجتماعی در نرم افزارهای کتابخانه های دیجیتالی آنچه باعث پیشبرد و موفقیت این فناوری می شود، ایجاد صحیح نرم افزار کتابخانه دیجیتالی بر مبنای استانداردهای کتابخانه های دیجیتالی، توجه به زبان های نشانه گذاری از جمله ایکس.ام.ال. و دابلین کور و تلفیق آن با ابزارهای معنایی مانند وب 2.0، هشتک ها و رده بندی مردمی، فراداده و ... در راستای فناوری های اجتماعی مانند شبکه های اجتماعی، مشاپ ها و ... است.

هدف: هدف شناسایی عوامل راهبردی مؤثر و پیش برنده رشد و توسعه کتابخانه های دیجیتالی در ایران است. روش: روش این پژوهش نظریه داده بنیاد به شیوه نظام مند در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی است. جامعه آماری پژوهش متشکل از متخصصان و خبرگان حوزه کتابخانه های دیجیتالی و روش گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته تا رسیدن به کفایت و اشباع نظری بود. درباره داده ها پس از کدگذاری و شکل گیری طبقات اصلی بحث و نتیجه گیری انجام شده است. یافته ها: عوامل راهبردی مؤثر بر توسعه کتابخانه های دیجیتالی در ایران به ترتیب اهمیت و اولویت عبارتند از سازوکارهای مدیریتی، سازوکارهای توسعه منابع انسانی، سازوکارهای حقوقی و قانونی، سازوکار محتوا و ارائه خدمات.

هدف: هدف از این پژوهش بررسی میزان سرمایه اجتماعی[1] و شاخص های آن در کتابخانه های دانشگاهی است. در پژوهش حاضر شاخص های اعتماد متقابل[2]، روابط[3]، عمل متقابل[4]، ظرفیت[5]، تنوع[6] و ساختار [7] به عنوان شاخص های سرمایه اجتماعی در نظر گرفته شده، که در میان اغلب صاحب نظران این حوزه مشترکاً پذیرفته شده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر پیمایشی تحلیلی و ابزار پژوهش پرسش نامه است. جامعه پژوهش 218 کتابدار کتابخانه های دانشگاه های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری هستند که140 نفر با روش تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه تعیین شد. برای بررسی پاسخ ها از روش های آماری توصیفی، آزمون فریدمن و t-test استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که میانگین سرمایه اجتماعی در کتابخانه های دانشگاهی (93/2) است و در میان شاخص های آن، تنوع با میانگین (30/3) بیشترین و ظرفیت با میانگین (50/2) کمترین میزان را دارد. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده بیانگر این است که میزان سرمایه اجتماعی در نمونه مورد بررسی در حد متوسط است و تفاوت معناداری میان شاخص های سرمایه اجتماعی وجود دارد و تمامی شاخص ها جز ظرفیت بالاتر از حد متوسط هستند.

هدف: این پژوهش با هدف، بررسی رابطه هوش معنوی و شادکامی کتابداران شاغل در کتابخانه های دانشگاه تهران انجام شده است . روش: پژوهش حاضر، پژوهشی توصیفی و از نوع همبستگی می باشد. برای انجام این پژوهش از پرسشنامه هوش معنوی اسماعیل ناصری (1387) و نیز پرسشنامه شادکامی آکسفورد (1989) استفاده شد. تعداد 150 پرسشنامه توسط محققان جمع آوری شد که پس از بازبینی و تصحیح پرسشنامه های ناقص، 132 پرسشنامه نهایی انتخاب شدند و سپس تحلیل آماری بر روی داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. یافته ها: نتایج حاصله از این پژوهش نشان داد که بین هوش معنوی و شادکامی کتابداران رابطه معناداری وجود دارد، (با سطح معنا داری 000/0 و ضریب همبستگی 836/0)، بنابراین فرض وجود رابطه بین هوش معنوی کتابداران و شادکامی آن ها با بیش از 99 درصد اطمینان تأیید می شود. همچنین یافته های تحقیق حاکی از آن است که بین هوش معنوی و شادکامی کتابداران بر اساس جنسیت و تاهل آنها رابطه معنی داری وجود ندارد.

هدف: پژوهش حاضر باهدف شناسایی شاخص های الگوی اطلاع رسانی مخاطرات طبیعی شهری بر اساس تحلیل فراترکیبی به منظور ایجاد الگو صورت پذیرفته است. روش شناسی: در مرحله اول از روش فراترکیب استفاده شد. از 337 سند مرتبط با موضوع پژوهش، درنهایت 140 سند مورد تحلیل قرار گرفت. برای بررسی و اصلاح مؤلفه های به دست آمده در طی فراترکیب از روش کیفی (با رویکرد دلفی) که با استفاده از نظرسنجی از خبرگان، با ابزار پرسشنامه انجام شده است. بدین ترتیب روش پژوهش حاضر، آمیخته از نوع چند زاویه نگری است یافته ها: : پژوهش در سه قسمت (اطلاع رسانان با 50 شاخص، ابزارها و رسانه ها با 66 شاخص، محتوای پیام اطلاع دهی با 78 شاخص) مورد بررسی قرار گرفته است ، سازمانهای حاکمیت محلی با استفاده از جامعه مدنی و بخش خصوصی در اجرای سیاستگزاریها نقش موثری دارند.تعداد زیادی از ابزارهای مختلف اطلاع رسانی برای زمان بحران و پس از بحران مناسب دیده نشده اند و تعیین پیامهای اطلاع دهی استاندارد و مناسب جامعه نقش موثری در اطلاع رسانی مخاطرات دارد. اصالت اثر: این پژوهش برای نخستین بار به شناسایی شاخصهای اطلاع رسانی مخاطرات طبیعی در ایران را مورد بررسی قرار داده است.و بعلاوه با تعریف شاخصه های اطلاع رسانان ، ابزارها و رسانه ها ، محتوای پیام اطلاع دهی در سه موقعیت بحران همانند نقشه راه اطلاع رسانی با تعیین سهم اطلاع رسانان و ابزارهای مناسب و محتوای پیام استاندارد موثر ترین شیوه اطاع رسانی مخاطرات را برای مسئولین در سه موقعیت بحران (پیش از بحران ، حین بحران ، پس از بحران) ارائه می دهد.

هدف: پژوهش شناسایی میانگین تمایل به پرداخت کاربران برای خدمات کتابخانه های مرکزی و عوامل موثر بر آن در شرایط بحرانی و بهبود و تخمین ارزش اقتصادی کل خدمات کتابخانه از نظر کاربران مورد بررسی است. روش: ارزش گذاری مشروط و تکنیک تمایل به پرداخت که بخشی از روش ترجیحات اظهارشده هستند، استفاده شد.جامعه آماری پژوهش کاربران کتابخانه های مرکزی اعم از دانشجویان ، اعضای هیات علمی و کارکنان دانشگاههای زیر نظر وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری هستند. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای ، تعداد10 کتابخانه مرکزی انتخاب شد.حجم نمونه با استفاده از فرمول میشل وکارسون درسطح10درصد854 نفر محاسبه شد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه محقق ساخته دو بعدی با 40سؤال که برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری مانند، آمار توصیفی و رگرسیون خطی و لجستیک استفاده شده است. یافته ها : میانگین تمایل به پرداخت برای هرنفر در استفاده ماهیانه از خدمات کتابخانه های مرکزی در شرایط بهبود برابر84100 ریال و درشرایط بحرانی برای حفظ خدمات کتابخانه تقریباً مبلغ 101560 ریال است. 6/17 درصد تمایل به پرداخت مبلغی در شرایط بحرانی نداشتند. نتایج نشان می دهد متغیرهای شغل، تحصیلات و میزان درآمد کاربران دارای تاثیر مثبت و معنی دار اما متغیر جنسیت افراد تاثیری در تمایل به پرداخت بیشتر برای استفاده سالیانه از خدمات کتابخانه مرکزی ندارد.مقدار میانگین تمایل به پرداخت ماهیانه برای هر فرد جهت استفاده از خدمات کلی کتابخانه مرکزی با استفاده از انتگرال تمایل به پرداخت برابر 92830 ریال به دست آمد.

هدف: هدف پژوهش تعیین متغیر های جمعیت شناختی کتابداران کتابخانه های دانشگاهی واحدهای جامع دانشگاه آزاد اسلامی ، رابطه و تاثیرآن ها بر ویژگی های روانشناختی کارآفرینی از دیدگاه مکتب انسان گرایانه است. روش پژوهش:  نوع تحقیق، توصیفی و روش آن پیمایشی- تحلیلی است. روش کار برمبنای مکتب انسان گرایانه با 26 ویژگی روانشناختی کارآفرینی است. کل جامعه آماری 109 نفر از کتابداران کتابخانه های دانشگاهی در 15 واحد جامع بودند که به صورت سرشماری و با استفاده از پرسشنامه خودسنجی مورد سنجش قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل اطلاعات در دو سطح  آمار توصیفی و استنباطی با نرم افزار  SPSS صورت گرفته است. یافته ها: ویژگی های روانشناختی کارآفرینی در کتابداران به طور معناداری از حد متوسط بیشتر بود و رابطه معناداری بین مدرک تحصیلی کتابداری و سطح تحصیلات کتابداران با ویژگی های روان شناختی آنان وجودداشت. هم چنین بین برخی از ویژگی های روان شناختی کتابداران با متغیرهای مدرک تحصیلی و سطح تحصیلات دارای ضریب مثبت و مستقیم بوده که با افزایش نمرات مقیاس این متغیرها، ویژگی های روان شناختی کارآفرینی کتابداران افزایش می یافت. در بین ویژگی های روان شناختی کارآفرینی، آینده نگری کمترین میزان تأثیر و نوآوری بیشترین میزان تأثیر را از متغیرهای جمعیت شناختی می پذیرد. نتیجه گیری: با وجود متخصصان و صاحب نظران اندک در حوزه کارآفرینی کتابداران، یافته های این پژوهش، به منزله رویکردی نو در مطالعه ویژگی های روانشناختی کارآفرینی کتابداران است. انتظار می رود کتابداران بتوانند به شناسایی بسترهایی برای فعالیت های کارآفرینانه در کتابخانه ها بپردازند. کتابخانه ها با توجه به ماهیت علمی شان، مکان های ایده آلی برای به کارگیری خلاقیت در مسائل اقتصادی هستند. با توجه به وضعیت اقتصادی جهان و کمبود بودجه در سازمان های تجاری بزرگ، کتابخانه ها هنوز کالای بسیار با ارزش و قابل فروشی را در اختیار دارند، این کالای با ارزش، اطلاعات است. اطلاعات محرک اولیه و پول رایج در اقتصاد جدید است و بهره گیری واستفاده ازآن مرهون  جذب و به کارگیری کتابدارانی با ویژگی های کارآفرینانه خواهد بود.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی سازماندهی تعاونی اطلاعات کشاورزی کتابخانه های مراکز و موسسات آموزشی تحت پوشش سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی در محیط اینترنت انجام پذیرفته است. روش شناسی: روش انجام پژوهش پیمایش توصیفی است. برای گردآوری و تجزیه و تحلیل داده ها از پرسشنامه استفاده شده است. نتایج با استفاده از روش های آمار توصیفی (فراوانی و درصد) در قالب جدول و نمودار ارائه شد. جامعه آماری پژوهش را تعداد 55 کتابخانه وابسته به سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی که به طور میانگین 4 سال از نرم افزار تحت وب سیمرغ استفاده می کنند تشکیل می دهد. یافته ها: نتایج حاصل نشان می دهد سازماندهی تعاونی اطلاعات کشاورزی طی دو مرحله فهرستنویسی و رده بندی (100 درصد) و نمایه سازی (6/21 درصد) انجام می شود. کتابخانه های مورد پژوهش با مشکلاتی از جمله نیروی انسانی با (رتبه 26/4)، امکانات مالی با (رتبه 54/4)، امکانات فنی با (رتبه 50/45) مواجه هستند. سازماندهی تعاونی اطلاعات منجر به صرفه جویی در وقت (2/43 درصد)، هزینه و سرعت به طور یکسان (1/54 درصد) و نیز یکپارچگی در بکارگیری نرم افزار کتابخانه های مورد مطالعه (100 درصد) شده است.  

هدف: اصلی پژوهش حاضر ارائه الگوی بومی مدیریت قبل از بحران در مراکز اسنادی ایران می باشد. روش: این پژوهش به روش کیفی و با استفاده از نظریه داده بنیاد انجام شد. جامعه پژوهش، شامل 20 نفر از متخصصان مدیریت بحران و مدیران مراکز اسنادی در ایران بودند. تحلیل داده ها از طریق کدگذاری نظری انجام شد. یافته ها: یافته های الگوی حاصله، شامل بخش های شرایط علی، راهبردها، شرایط مداخله گر و زمینه ای و نیز پیامد حاصل از آن ها است. شرایط علی و آنچه که باعث شده تا تحقیق مورد نظر شکل بگیرد، سه مقوله بحران های خارجی ( زلزله ، سیل و آب گرفتگی وغیره)، بحران های داخلی( بحران های بیولوژیکی، آتش سوزی و ...) و همچنین عوامل انسانی ازجمله (دسترس پذیری به اصل سند و فقدان مدیریت درست) در مراکز آرشیوی هستند. شرایط مداخله گر و زمینه ها نیز ازمقوله هایی چون هماهنگی های بین دستگاهی ، عدم توجه به بیمه در آرشیوها و مکانیزم های مدیریتی؛ انتخاب درست محل ساختمان آرشیو، رعایت شرایط محیطی مناسب برای نگهداری اسناد، و مسائل مرتبط با نیروی انسانی تشکیل شده است. با توجه به یافته های پژوهش، برای پیشگیری از بحران در آرشیوها لازم است راهبردهایی چون ، تهیه نقشه جامع بحران، پیشگیری از آسیب های احتمالی آنها در مرحله قبل از بحران ، ؛ استاندارد سازی ساختمان و تجهیزات، در مراکز آرشیوی اتخاذ شود. درنهایت پیامد اجرای فرایند مدیریت قبل از بحران در آرشیوهای ایران، باعث آمادگی و پیشگیری از بحران ها برای کاهش و یا بین بردن بحران ها خواهد شد.

هدف: آسیب شناسی پژوهش در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی از منظر متخصصان دانشگاهی هدف تحقیق حاضر است. روش: این پژوهش با رویکرد کیفی و با استفاده از نظریه پردازی زمینه ای انجام شد. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته بود و تجزیه وتحلیل و کدگذاری داده ها طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی، با استفاده از نرم افزار تحلیل داده های کیفی MAXQDA 10انجام شد. جامعه پژوهش را اعضای کمیته برنامه ریزی علم اطلاعات و دانش شناسی ،و صاحبنظرا ن دانشگاه تشکیل دادندکه با روش نمونه گیری هدفمند ترکیبی تعداد 13 نفر به عنوا ن حجم نمونه انتخاب شدند. یافته ها: 405 مفهوم در مرحله کدگذاری باز در46 مقوله فرعی و 25 مقوله اصلی انتخاب و دسته بندی شد. در شرایط زمینه ای 34 مفهوم و 5 مقوله فرعی و 3 مقوله اصلی ؛ در شرایط علی 89 مفهوم و15مقوله فرعی و 5 مقوله اصلی ؛درشرایط مداخله گر 142 مفهوم و 13 مقوله فرعی و 9مقوله اصلی؛ در راهبردها 114 مفهوم و 8 مقوله فرعی و 4 مقوله اصلی ؛ و در پیامدها 26 مفهوم و 5مقوله فرعی و 4 مقوله اصلی استخراج شد. اصالت اثر: عوامل موثردر"آسیب شناسی پژوهش" در این تحقیق شناسایی وتحلیل شد و در قالب یک الگو ارایه گردید.

هدف: یکی از عوامل تسریع کننده چرخه دانش، ترجمان دانش نام دارد که به معنای تبادل، سنتز و کاربرد یافته های پژوهش به واسطه سیستم پیچیده ای از ارتباطات بین پژوهشگران و استفاده کنندگان از دانش است. این پژوهش با هدف تدوین ابزار خودارزیابی ترجمان دانش برای پژوهشگران علوم انسانی صورت گرفته و طی آن تلاش شده است تا ابزاری برای ارزیابی فعالیت های ترجمان دانش حاصل از پژوهش این دسته از پژوهشگران، شناسایی و استخراج شود. روش شناسی: این پژوهش از نوع پژوهش های کیفی پدیدار شناسی[1] و ابزار مورد استفاده در آن، مصاحبه نیمه طراحی شده است. مصاحبه شوندگان در پژوهش حاضر، 21 عضو هیئت علمی گروه های علوم انسانی دانشگاه های تحت نظارت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری از رشته های مختلف علوم انسانی بودند که بیشترین تعداد پژوهش را در حیطه علمی خود داشتند. روایی یافته ها با روش های تطبیق، توسط اعضا و بررسی همکار تضمین شده است. یافته ها: پس از کد بندی، طبقه بندی، تجزیه و تحلیل اطلاعات، ابزاری با توجه به پنج بخش اصلی مسئله پژوهش، نتایج پژوهش، انتقال دانش، اشتراک دانش و کاربرد دانش طراحی شد. در تدوین گزینه های این ابزار برای نشان دادن میزان تناسب هر گزینه با وضعیت مناسب در ارزیابی ترجمان دانش، از طیف پنج تایی استفاده شده است. این تحقیق اصول مورد نیاز و همچنین حلقه های واسط از «تولید دانش» تا «استفاده از دانش» را تبیین می کند که از طریق آنها می توان با فواصل موجود بین «استفاده از دانش منتج از پژوهش» و «تولید دانش» آشنا شد.

هدف: پژوهش حاضر به تعیین آلودگی اطلاعات در پایگاه های مورد اشتراک دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران در بازیابی اطلاعات کتابداری از دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی می پردازد و میانگین آلودگی اطلاعات محتوای چکیده ها، اطلاعات کتابشناختی، کلیدواژه های چکیده ها، آلودگی اطلاعات ناشی از شیوه نگارش را مشخص می کند. روش پژوهش: روش پژوهش پیمایشی تحلیلی بوده و دو جامعه پژوهش شامل پنج پایگاه اطلاعاتی Pro Quest  ،Science direct ،  Emerald ،Scopus، Isi web of knowledge و دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته علوم کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهرانمی باشد. برای انجام این بررسی از دو نوع پرسشنامه استفاده شده است. یافته ها: یافته ها نشان دادند آلودگی اطلاعات محتوای کتابشناختی در پایگاه ها تفاوت چشمگیری دارد. به طوری که Proquest در جایگاه اوّل قرار دارد. آلودگی محتوای چکیده در پنج پایگاه اطلاعاتی اختلاف زیادی ندارد، اما پایگاه اطلاعاتی Isi web of knowledge اندکی از آلودگی بیشتری برخوردار است. همچنین مقایسه میانگین آلودگی اطلاعات در کلیدواژه ها نشان داد Emerald از آلودگی بیشتری برخوردار است. در آلودگی اطلاعات  ناشی از شیوه نگارش نیز Science direct آلوده ترین پایگاه است. نتیجه گیری: هر چند پنج پایگاه مورد بررسی در حوزه علوم انسانی خدماتی ارائه می دهند، اما نتایج نشان داد هر پایگاه اطلاعاتی تمام نیازهای یک کاربر را به صورت یکجا نمی تواند بر آورده کند. جهت کاهش آلودگی استفاده از تزاروس های استاندارد، رفع هر گونه غلط املایی و اطلاعات نا مناسب با داوری های شایسته، کاهش اطلاعات ضد و نقیض، تعصب آلود، مغرضانه، گمراه کننده و تکراری و بی اساس  پیشنهاد می گردد.

هدف: هدف این مطالعه رفتار پویش محیطی مدیران کتابخانه های دانشگاهی واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی کشور درگردآوری و استفاده از اطلاعات در تصمیم گیری و ترسیم آینده سازمان است. روش:روش پیمایش تحلیلی برای بررسی و تجزیه و تحلیل روابط بین متغیرها استفاده شده است. کتابخانه های مرکزی واحدهای بزرگ (33 واحد دانشگاهی) و بسیار بزرگ دانشگاه آزاد اسلامی (61 واحد دانشگاهی) در سطح کشور جامعه آماری این مطالعه است. یافته ها: یافته ها نشان داد که بخش های مخاطبان و مشتریان (میانگین = 68/4)، فناوری (میانگین = 14/4) و اجتماعی و فرهنگی (میانگین = 4) از دیدگاه مدیران بخش های محیطی مهم و نامطمئن هستند به لحاظ تغییرپذیری بخش های مخاطبان و مشتریان (میانگین = 32/4)، فناوری (میانگین = 07/4) و اجتماعی و فرهنگی (میانگین = 94/3) از دیدگاه مدیران بخش های محیطی دارای نرخ تغییر بالا مشخص شده اند. بخش های مخاطبان و مشتریان (میانگین = 26/4)، فناوری (میانگین = 98/3) و رقبا (میانگین= 88/3) نیز بخش های محیطی پیچیده هستند. همچنین نتایج نشان داد که اطلاعات درباره محیط از منابع کتابخانه (میانگین= 25/4)، خدمات اطلاع رسانی الکترونیکی (میانگین=2/4)، مخاطبان و مشتریان (میانگین=06/4) و متخصصان مربوطه (میانگین=06/4) با تناوب و فاصله زمانی بیشتری در تصمیم گیری مدیران مورد استفاده قرار گرفته اند و عدم قطعیت محیطی درک شده در بخش مخاطبان و مشتریان و اجتماعی و فرهنگی در مقایسه با سایر بخش ها رابطه همبستگی نسبتاً معنی داری با استفاده از اطلاعات منابع اطلاعاتی درباره محیط در تصمیم گیری دارد.