علینقی فقیهی

علینقی فقیهی

مدرک تحصیلی: دانشیار علوم تربیتی، دانشگاه قم، قم، ایران

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۱ تا ۷۱ مورد از کل ۷۱ مورد.
۶۱.

نمودهای سبک زندگی اسلامی در مشاوره زوجین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: مشاوره زوجین عملکرد تربیتی ارتباط های یاورانه عوامل روانشناختی سبک زندگی اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۱ تعداد دانلود : ۳۶۵
هدف پژوهش حاضر بررسی  مشاوره زوجین و ارتباط های یاورانه و رفتارهای تربیتی آنان است که به سبک زندگی اسلامی می انجامد که به روش پژوهش توصیفی - تحلیلی انجام شد. در این پژوهش با جمع آوری آموزه های قرآن و روایات در زمینه تعاملات مشاوره ای و سبک زندگی اسلامی و توصیف و تحلیل  آنها، عملکردهای تربیتی یاورانه همسران استخراج گردید. یافته هاحاکی از آن است کهزوجین می بایست در مشاوره و تعاملات یاورانه تربیتی با یکدیگر، سبکی از زندگی را بسازند که از مشکلات پیشگیری کند و در شرایط بروز مسئله، به حل آن اقدام کرده و سعادتمندی هم دیگر را موجب شوند. بدین منظور توانمندی های روانشناختی مثل یادگیری شیوه های گفتگوی یاورانه، ارتقابخشی به شایستگی های عملی و اخلاقی، خودآگاهی، پذیرش بدون شرط همسر، مواجهه نیکو، همدردی و همدلی، تمرکز درباره موضوع مشخص، تصحیح باورها و عواطف غلط، تقویت حسن ظن، به کارگیری عقل و دیانت در طول زندگی، خودکنترلی در متهم ساختن یکدیگر، بیهوده گویی، لحن ناخوشایند و اموری که برای زندگی مشترک مشکل ساز است، در پژوهش حاضر بررسی شد.
۶۲.

سبک زندگی در آموزه های تربیتی امام رضا(ع) و استخراج دلالت های آن در برنامه های درسی رسمی و عمومی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امام رضا(ع) سبک زندگی قلمرو الهی فردی اجتماعی زیست محیطی برنامه های درسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۸ تعداد دانلود : ۳۷۰
هدف این پژوهش بررسی قلمروهای سبک زندگی در آموزه های تربیتی امام رضا(ع) و استخراج دلالت های آن در برنامه های درسی نظام تعلیم و تربیت رسمی و عمومی جمهوری اسلامی ایران است. روش پژوهش کیفی از نوع تحلیلی- استنباطی است. جامعه تحلیلی کلیه منابع دست اول از امام رضا(ع) است که به صورت حدیث در دسترس ما بوده است که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و مورد مطالعه عمیق قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها به طور مستمر همزمان با جمع آوری اطلاعات از طریق دسته بندی، کدگذاری و نهایتاً تفسیر انجام گرفت. یافته های حاصل حاکی از این است که سبک زندگی در آموزه های تربیتی امام رضا(ع) دارای چهار قلمرو است که عبارتند از: قلمرو الهی، فردی، اجتماعی و زیست محیطی. هر کدام از این قلمروها دارای عناصری است. عناصر قلمرو الهی عبارتند از: شناخت، ایمان، تقوا، اعتماد و توکل، تسلیم و رضا و بندگی. عناصر قلمرو فردی عبارتند از: شناخت خود، دانش طلبی، تربیت عقلانی، رشد ارزش های اخلاقی و کمال خواهی. عناصر قلمرو اجتماعی عبارتند از: دوستی، محبت، عدالت، همکاری و کرامت. عناصر قلمرو زیست محیطی عبارتند از: شناخت طبیعت، هدفمندی جهان هستی، استفاده مطلوب از طبیعت و مسئولیت پذیری. دلالت های سبک زندگی در برنامه های درسی رسمی و عمومی را می توان در قالب هدف غایی(قرب و رضوان الهی) و اهداف واسطه ای، محتوای تلفیقی(با محوریت آموزش خداشناسی، انسان شناسی اسلامی، جامعه پذیری دینی- اخلاقی و آماده سازی متربیان برای مواجه منطقی با طبیعت)، روش های یاددهی – یادگیری(پرهیز از سطحی نگری، پرسشگری، گفتگو، الگوسازی، پژوهشگری، اکتشافی، ایفای نقش، مشاهده، گردش علمی، نمایش فیلم) و ارزشیابی (روش های فرایندی و کیفی مانند مشاهده، مصاحبه، گزارش دهی، پژوهش، خودارزیابی و شرح حال نویسی) مطرح نمود.
۶۳.

رابطه نگرش دینی با عملکرد تحصیلی؛ نقش میانجی تنیدگی تحصیلی در دانشجویان دانشگاه گیلان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نگرش دینی عملکرد تحصیلی تنیدگی تحصیلی دانشگاه گیلان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۳ تعداد دانلود : ۳۶۳
هدف تحقیق حاضر، بررسی رابطه نگرش دینی با عملکرد تحصیلی با لحاظ نقش میانجی تنیدگی تحصیلی در بین دانشجویان دانشگاه گیلان بود. جامعه مورد پژوهش کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه گیلان بود ( 19953 نفر) که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد نمونه 376 نفر به دست آمد که با روش تصادفی ساده طبقه ای انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت. جهت گردآوری داده ها، از پرسشنامه نگرش دینی خدایاری فرد و رحیمی نژاد (1388)، پرسشنامه عملکرد تحصیلی درتاج (1382) و پرسشنامه تنیدگی تحصیلی (دوران دانشجویی) Gadzella & Baloglu ( 2001 ) استفاده شد. تحلیل داده ها با روش مدل معادلات ساختاری و از طریق نرم افزار Amos صورت گرفت. مدل مفهومی تحقیق به برازش تأییدی قرار گرفت و در ادامه ضرایب رگرسیونی استاندارد مدل تبیین شدند. یافته های پژوهش نشان داد نگرش دینی دارای اثر مستقیم مثبت 32/0 بر عملکرد تحصیلی و همچنین اثر غیرمستقیم مثبت به میزان 048/0 می باشد. بنابراین نگرش دینی علاوه بر تأثیر مثبتی که بر عملکرد تحصیلی دارد، از طریق کاهش تنیدگی تحصیلی، سبب بهبود این عملکرد در دانشجویان می گردد. بنابراین به مسئولان امر توصیه می شود که با اهتمام هرچه بیشتر به تقویت نگرش دینی دانشجویان، زمینه افزایش عملکرد تحصیلی و کاهش رخداد تنیدگی تحصیلی را فراهم آورد.
۶۴.

کاربرد «فطرت» به مثابه مبنای تعلیم و تربیت انسان از منظر علامه مصباح با تأکید بر آیات و روایات(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: کاربرد فطرت مبانی تعلیم و تربیت اسلامی ارزش های اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۹ تعداد دانلود : ۱۱۴
مبنا بودن فطرت برای تعلیم و تربیت مطمح نظر خاص بسیاری از اندیشمندان بزرگ اسلامى است. در این تحقیق، کاربرد فطرت به مثابه مبنای تعلیم و تربیت انسان از منظر علامه مصباح یزدی و با تأکید بر آیات و روایات بررسی شده است. روش تحقیق «توصیفی تحلیلی» است. نتایج این تحقیق عبارت است از: 1. فطرت انسان مزین به ویژگی های درخشنده ای از حقیقت جویی و علم به خوبی ها و بدی ها و گرایش های شفافی است که از درون شکفته می شود و مسیر حیات سعادتمندانه بشر را ترسیم می کند. 2. انسان حتی در امیال به ظاهر مشترکش با حیوان، دارای ویژگی های خاصی است که مخصوص انسان است و حیوان در آن اشتراک ندارد. 3. تعلیم و تربیت اسلامی تماماً هماهنگ با فطرت است. 4. فطرت کاربردهای زیادی در زندگی آدمی دارد؛ ازجمله مبنای تعلیم و تربیت است و تعیین اهداف تربیتی و کشف اصول تربیتی از آن، مسیر حرکت به سوی سعادت را ترسیم می نماید. 5. استاد مصباح ویژگی های طبیعی شناختی و گرایشی انسان را مبانی تعلیم و تربیت دانسته است که به صورت گزاره های خبری مطرح می شوند. 6. درک فطری انسان از بایدها و نباید ها ارزشی حصولی نیست، بلکه حضوری است.
۶۵.

تاثیر اخلاق کار اسلامی و رفتار شهروندی سازمانی بر بهره وری اعضای هیئت علمی و کارکنان زن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اخلاق کار اسلامی رفتار شهروندی سازمانی بهره وری بهره وری زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۸ تعداد دانلود : ۲۳۰
پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه چندگانه بین اخلاق کار اسلامی و رفتار شهروندی سازمانی با بهره وری اعضای هیأت علمی و کارکنان زن به روش همبستگی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه اعضای هیئت علمی زن و کارکنان زن دانشگاه قم بود که تعداد 120 نفر از ایشان به روش سرشماری برای گروه نمونه انتخاب شدند. اطلاعات پژوهش با سه پرسش نامه جمع آوری و داده ها به روش ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چندمتغیره و تحلیل مسیر تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین ابعاد اخلاق کاراسلامی و رفتار شهروندی سازمانی با بهره وری رابطه آماری معنا داری وجود دارد. همچنین در نتایج رگرسیون مشاهده شد  که اخلاق کاراسلامی و رفتار شهروندی سازمانی، بهره وری را در دانشگاه تبیین می کند. در تحلیل مسیر نیز نتایج نشان داد که اخلاق کاراسلامی به طور مستقیم و غیرمستقیم بر بهره وری و نیز رفتار شهروندی سازمانی به طور مستقیم بر بهره وری تأثیر دارد. براین اساس دانشگاه ها می توانند با برنامه ریزی های صحیح در راستای اخلاق کاراسلامی و رفتار شهروندی سازمانی، سطح بهره وری را در دانشگاه ارتقا دهند.
۶۶.

نقش برنامه های فرهنگی دانشگاه قم در تربیت دانشجویان از دیدگاه استادان و دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه های فرهنگی دانشگاه قم تربیت دانشجویان استادان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۰ تعداد دانلود : ۱۶۳
هدف پژوهش حاضر ارزیابی برنامه های فرهنگی دانشگاه قم در تربیت دانشجویان از دیدگاه استادان و دانشجویان در سال تحصیلی 98-1397 است. پژوهش حاضر توصیفی از نوع پیمایشی و تحلیلی است. جامعه آماری شامل تمامی دانشجویان کارشناسی دختر و استادان زن دانشگاه قم در سال تحصیلی 98-1397 است که 357 نفر از دانشجویان دختر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و 152 نفر از استادان زن به روش نمونه گیری هدفمند جهت پژوهش انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته ارزیابی فعالیت های فرهنگی دانشگاه است که روایی و پایایی آن تأیید شد. تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS-23 و با آزمون های t، ANOVA و LSD انجام شد که نتایج پژوهش نشان داد دانشجویان معتقد بودند نقش برنامه های فرهنگی در تربیت دانشجویان به میزان متوسط بوده است که این اثربخشی به ترتیب در تربیت اعتقادی، اخلاقی و اجتماعی بیشتر از متوسط؛ در تربیت سیاسی به میزان متوسط و در تربیت فرهنگی هنری کمتر از متوسط بوده است. همچنین از دیدگاه استادان، نقش برنامه های فرهنگی دانشگاه در تربیت دانشجویان کمتر از متوسط بوده است که این اثربخشی به ترتیب در تربیت اعتقادی در حد متوسط؛ و در تربیت اخلاقی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی هنری کمتر از متوسط بوده است. برنامه ریزی فرهنگی ابزاری برای دستیابی به توسعه فرهنگی است که خود مهم ترین ابزار دستیابی به توسعه پایدار است. لازم است که برنامه های فرهنگی دانشگاه ها مرتبط با نیاز و علایق دانشجویان باشد تا میزان اثربخشی این برنامه ها افزایش یابد.
۶۷.

رویکرد تربیتی تزکیه و کاربرد آن در محورهای چهارگانه سبک زندگی اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: رویکرد تربیتی تزکیه تهذیب و رشد کاربرد سبک زندگی اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۵ تعداد دانلود : ۲۵۱
هدف پژوهش، بررسی رویکرد تربیتی تزکیه در روایات و کاربرد آن در محورهای چهارگانه سبک زندگی اسلامی است. روش انجام پژوهش، توصیفی تحلیلی است که روایات مربوطه با شیوه کیفی تحلیل شده اند. از نتایج پژوهش آن است که توأم بودن تهذیب و رشد در این رویکرد، سبک زندگی اسلامی را سامان می دهد و در محور ارتباط با خدا، موجب غفلت زدایی و رشد شناخت و باور به قوانین الهی، بندگی، شکر و رضایت نسبت به تدبیر های پروردگار است؛ در محور خویشتن، عامل پرهیز از رفتارهای ضداخلاقی، پرورش عقلانیت، بازشناسی و بازسازی فطرت است. و در محور ارتباط با دیگران، باعث پرهیز از رفتارهای ضداخلاقی نسبت به دیگران، تسری دادن تولی و تبری به گستره افراد بشر با محوریت خداوند، تکریم و حسن معاشرت است و در محور جهان هستی، تنزّه متربی از افکار غیرعقلانی درباره افعال خداوند، مصون ماندن از آسیب زدن به طبیعت و جلوگیری نکردن از بهره مندی انسان ها از مواهب طبیعی، شناخت بهتر طبیعت و جهان هستی و مسئولیتش درباره عمران طبیعت، و بهره برداری صحیح و به اندازه از نعمت های الهی است.
۶۸.

بررسی هنجار های اخلاقیِ ناظر به فرایند ارتباط گفتاری برپایه آیات و روایات(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارتباطات ارتباط گفتاری فرایند ارتباط هنجارهای اخلاقی قرآن و حدیث

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۲ تعداد دانلود : ۱۲۱
هدف این پژوهش، بررسی هنجارهای قرآنی و رواییِ ناظر به مراحل پنج گانه فرایند ارتباط گفتاری با رویکرد اخلاقی است. در پژوهش حاضر این مسئله بررسی می شود که «با نظر به مبانیِ اخلاقی تربیتی و با کاوش در آموزه های اسلامی، چه هنجارهایی می توان برای هر مرحله از فرایند ارتباط گفتاری یافت؟» روش تحقیق، براساس روش گردآوری اطلاعات، «کتابخانه ای» و بر پایه نحوه ارائه و پردازش اطلاعات، «اسنادی و تحلیلی استنتاجی» است. برپایه یافته های تحقیق، در هر دو معنای فرایند («وسیع» و «خاص»)، در اخلاق اسلامی برای همه مراحل پنج گانه ارتباط گفتاری (پیش از آغاز، آغاز، جریان، پایان، پس از پایان) هنجارهای مشترکِ انسانی و ویژه ایمانی مقرر شده است. اندیشیدن پیش از آغاز، اعتمادآفرینی و مهرورزی در مرحله آغاز، استوارگویی در مرحله جریان، تکریم و سپاسگزاری در مرحله پایان، و محاسبه و بازخوردگیری پس از پایان، محورهای اصلی این هنجارهاست. هدف این هنجارها تأمین سلامت و بهبود ارتباطات، خاستگاه آنها معارف توحیدی و ریشه آنها سرشت الهیِ آدمی و نهاد اخلاقی اوست.
۶۹.

پیش بینی رشد اخلاقی و رشد معنوی طلاب سطح مقدماتی حوزه علمیه قم براساس برنامه درسی پنهان(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: رشد اخلاقی رشد معنوی برنامه درسی پنهان طلاب مقدماتی حوزه علمیه قم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۲ تعداد دانلود : ۱۰۶
پژوهش با هدف پیش بینی رشد اخلاقی و رشد معنوی طلاب سطح مقدماتی حوزه علمیه قم براساس برنامه درسی پنهان انجام شد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری طلاب سطح مقدماتی حوزه علمیه قم برابر پانزده هزار نفر بود که با استفاده از جدول گرجسی و مورگان تعداد نمونه، 375 نفر به عنوان نمونه برآورد شد. ابزارهای پژوهش شامل پرسش نامه های رشد اخلاقی معنوی پور (1391)، رشد معنوی تقی زاده (1390) و برنامه درسی پنهان شیخی (1388) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. یافته ها نشان داد که مؤلفه های برنامه درسی پنهان، ازجمله جو اجتماعی و ارتباطات متقابل انسانی، ساختار فیزیکی و ساختار سازمانی، بر متغیرهای ملاک یعنی رشد اخلاقی و رشد معنوی تأثیر می گذارند و قدرت پیش بینی دارند. ضریب بتای استانداردشده برای این دو متغیر به ترتیب برابر 441/0 و 521/0 بود. براساس یافته ها و با توجه به میزان میانگین به دست آمده از رشد اخلاقی و معنوی، پیشنهاد شد که سیاست گذاران آموزشی حوزه علمیه قم با بهره گیری از مؤلفه های برنامه درسی پنهان، به فزونی رشد در سیر اخلاقی و سلوک معنوی طلاب سطح مقدماتی مبادرت ورزند.
۷۰.

تدوین مدل مسئولیت پذیری و خودکارآمدی تحصیلی براساس الگوهای ارتباطی خانواده با نقش میانجی سبک های فرزندپروری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدل مسئولیت پذیری خودکارآمدی تحصیلی سبک های فرزندپروری ادراک شده الگوهای ارتباطی خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴ تعداد دانلود : ۶۷
پژوهش حاضر با هدف تدوین مدل مسئولیت پذیری و خودکارآمدی تحصیلی بر اساس الگوهای ارتباطی خانواده با اثر واسطه ای سبک های فرزندپروری ادراک شده در بین دانش آموزان به روش غیرآزمایشی از نوع همبستگی و تحلیل مسیر انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پسر متوسطه دوم مناطق 14، 13و 15 تهران در سال تحصیلی 1400 بود که تعداد 410 نفر از ایشان به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب و وارد پژوهش شدند. اطلاعات پژوهش با استفاده از پرسش نامه های مسئولیت پذیری روان شناختی کالیفرنیا، خودکارآمدی تحصیلی مورگان جینکز، ادراک از سبک های فرزندپروری مکلون و مررل و پرسش نامه تجدیدنظرشده الگوهای ارتباطی ریچی و فیتزپاتریک جمع آوری شد. نتایج نشان داد که مسئولیت پذیری دارای رابطه معنادار با سبک فرزندپروری مقتدرانه بود، ولی رابطه معنادار با سبک های سهل گیرانه و مستبدانه نداشت. همچنین، الگوهای ارتباطی گفت وشنود و همنوایی به طور غیرمستقیم با مسئولیت پذیری رابطه مثبت داشت. خودکارآمدی تحصیلی به طور غیرمستقیم با الگوی ارتباطی گفت وشنود و الگوی همنوایی و به طور مستقیم با سبک فرزندپروری مقتدرانه رابطه مثبت داشت. در نهایت، رابطه مستقیم سبک فرزندپروری سهل گیرانه و سبک فرزندپروری مستبدانه با خودکارآمدی تحصیلی معنی دار نبود. براین اساس، الگوهای ارتباطی با نقش واسطه ای سبک های فرزندپروری 38% از مسئولیت پذیری و 25% از خودکارآمدی تحصیلی را تبیین می کند.
۷۱.

شیوه های تربیت اخلاقی فرزندان، برگرفته از روایات اهل بیت(علیهم السلام)

کلید واژه ها: تربیت اخلاقی شیوه ها فنون تربیتی روایات اهل بیت (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶ تعداد دانلود : ۲۸
تربیت اخلاقی فرایند زمینه سازی و به کار گیری شیوه هایی برای شکوفایی و پرورش فضایل به همراه اصلاح یا ازبین بردن رذایل اخلاقی است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی شیوه های تربیت اخلاقی از دیدگاه اهل بیت(علیهم السلام) استکه در تدوین آن از روش توصیفی  تحلیلی استفاده شده است. برای گرد آوری داده های مورد نیاز در راستای رسیدنبه اهداف پژوهش، از فرم های فیش برداری از منابع مرتبط با موضوع استفاده شده و پس از جمع آوری با شیوه هایکیفی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. از یافته های تحقیق این است که: الف( اساسی ترین مسئله در سعادتانسان، فرا گیری شیوه های تربیت اخلاقی است. ب( شیوه های تربیت اخلاقی، مبتنی بر اصول و هماهنگ با اهدافعالیه آفرینش است. ج( در احادیث اهل بیت؟عهم؟ به چهار دسته شیوه های «زمینه ای « ،» انگیزشی « ،» شناختی » و«هدایتی » تأ کید شده است. د( برای عملیاتی ساختن هردسته از شیوه ها، فنون گونا گونی ارائه شده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان