آزاده عباسی

آزاده عباسی

مدرک تحصیلی: استادیار دانشگاه علوم قرآن و حدیث شهر ری (پردیس تهران)  
پست الکترونیکی: Abbasi.a@qhu.ac.ir

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۶ مورد.
۱.

چگونگی مواجهه علامه طباطبایی (ره) با آیات مجمل در «المیزان»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های قرآن و حدیث سال ۵۶ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 495 - 509

کلید واژه ها: المیزان شیوه تفسیری علامه طباطبایی مبین مجمل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴ تعداد دانلود : ۵۶
مقوله مجمل و مبین ازجمله مباحث مهم در علوم قرآن، ادبیات عرب و اصول فقه استکه توجه به آن در فهم آیات قرآن سهم به سزایی دارد. بازخوانی منابع کهن حکایت از آن داردکه وجود عواملی چند دریک عبارت می تواند زمینه ساز اجمال درکلام باشد؛ فهم دقیق یک متن، نیازمندِ خروج عبارت از ابهام است که معمولاً با بهره گیری از مبین ها اتفاق می افتد. چگونگیِ مواجهه هریک از مفسرین با آیات مجمل براساس شیوه تفسیری آن ها متفاوت است؛ دراین میان اندیشه ها و نیز نحوه مواجهه علامه طباطبایی به عنوان مفسر شهیر معاصر و احیاگر روش تفسیری قرآن به قرآن، دارای اهمیت ویژه ای است. پژوهش حاضر در تلاش است با تکیه بر روش توصیفی تحلیلی مبتنی بر داده های محتوایی تفسیر المیزان به این مهم دست یابد که علامه با آیاتی که در آن ها یکی از اسباب اجمال وجود دارد، چگونه برخورد داشته اند. به نظر می رسد علامه در مواجهه با آیات مجمل شیوه ای منحصر به فرد دارند.
۲.

تحلیل گفتمانی سوره واقعه بر اساس الگوی تنشی گریماس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن سال ۱۱ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۲۲) 129 - 143

کلید واژه ها: نشانه شناسی الگوی تنشی تحلیل تنشی سوره واقعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۶
امروزه بهره گیری از دانش های روزآمد، روشی مهم برای تحلیل متون دینی مذهبی به شمار می آید. ساختار زبانی قرآن، به نحوی است که از بهترین مسیرها برای انتقال پیام بهره برده است. مطالعات «نشانه شناسی» با رویکردهای متفاوت ازجمله دانش های روزآمد در دنیای معاصر است. ساختار الگوی تنشی، یکی از الگوهای نشانه شناسی مربوط به دوران پساگریماسی است. در این رویکرد، نشانه ها همراه با مفاهیم و معانی پیوند برقرار کرده و به مقولاتی سیال و پویا تبدیل می شوند. پژوهش حاضر برآنست تا با رویکرد توصیفی تحلیلی، چگونگی تشکیل فرآیند گفتمان در سوره واقعه را با بهره گیری از الگوی تنشی بررسی کند. سوره واقعه به لحاظ سیاق بندی خاصی که دارد مورد توجه است. در این سوره گفته پرداز در سیاق های تکراری به لحاظ ساختاری گفته یاب را به دنبال فضای گفتمانی خود می کشاند. بدین معنی که سیاق های سوره الگویی تکرار شونده دارند. به نظر می رسد در همه آنها سخن با فشاره عاطفی بالا شروع شده و به سمت گسترش فضای جهان گفته ای و افق های شناختی پیش رفته و از الگویی نزولی تبعیت می کند.
۳.

تحلیل نشانه شناختی «اسراف و اقتار» در آیه 67 سوره فرقان بر اساس مربع گریماس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزه های قرآنی پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۳۸ 123 - 150

کلید واژه ها: سوره فرقان اسراف اقتار قوام مربّع معنایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳ تعداد دانلود : ۷۲
از روزهای آغازین نزول قرآن، تلاش های بسیاری برای درک آیات الهی صورت گرفته است. فهم فکورانه آیات، با چگونگی درک معنایی درست از آیات ارتباط مستقیم دارد و به همین جهت، از جمله چالش های مهم در تفسیر قرآن، شناسایی دقیق روابط بین واژگانی است. آیه 67 سوره فرقان از جمله آیاتی است که مفسران در فهم آن با هم اختلاف نظر دارند. در این آیه، دو واژه «اسراف» و «اقتار» به عنوان یک دوگان تقابلی مطرح شده اند و از واژه «قوام» به عنوان حدّ وسط میان آن ها یاد شده است. الگوی «مربع نشانه شناسی» یکی از الگوهای منتخب و روشی برای بازنمود ژرف ساخت معنایی متن، مبتنی بر روابط تقابلی است که توسط الگیرداس گریماس تبیین شده است. در این پژوهش سعی بر آن است تا از طریق واکاوی دوگان تقابلی «اسراف» و «اقتار»، فهم عمیق تری از مفاهیم آیه 67 سوره فرقان به دست آید. در نوشتار حاضر، مقوله مشترک بین این دو مفهوم، «مصرف مال» در نظر گرفته شده است؛ بنابراین صرف «مال» یا بود  و نبود آن مدّنظر نیست. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که لایه های معنایی «اقتار» از واژگانی مانند «امساک» و «بخل» تشکیل شده است. همچنین واژه «اسراف» شامل لایه های معنایی مانند «تبذیر» و «تعفف» است. در این میان، طیف های مختلف دیگرِ مصرف مال چون «قوام» و «قناعت» نیز وجود دارند. قرآن برای بیان حد میانه این دو واژه، از کلمه «قوام» استفاده کرده است که دقیقاً با مطالعات نشانه شناختی تطبیق دارد.
۴.

تحلیل روان شناختی تیپ شخصیتی یوسف نبی(ص) در قرآن بر مبنای الگوی MBTI(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: روانشناسی و دین سال ۱۶ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۶۳) 81 - 98

کلید واژه ها: شخصیت شناسی یوسف نبی الگوی MBTI تیپ شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶ تعداد دانلود : ۳۰
در تحقیقات میان رشته ای، مطالعات قرآنی روان شناسی سابقه ای دیرینه دارد. ازیک سو طرح سرگذشت انبیای الهی به منظور معرفی الگوهای الهی در قرآن از اهمیت ویژه ای برخوردار است و از سوی دیگر شناسایی الگوهای تیپ شناسی شخصیت در مطالعات روان شناختی حائز اهمیت است. مایرز و بریگز دو بانوی امریکایی که در مسیر گسترش اندیشه های یونگ گام برداشتند، مبتنی بر نظرات او، الگوی MBTI را طراحی کردند. در این الگو ابعاد گوناگون شخصیت هرکس در چهار ترجیح دوگانه و در مجموع شانزده تیپ شخصیتی مشخص، بررسی می شود. این پژوهش بر آن است تا مبتنی بر داده های موجود در آیات قرآن با روش توصیفی تحلیلی تیپ شخصیتی یوسف نبی را به دست آورد. برای دستیابی به این مهم، پس از معرفی ترجیحات گوناگون در این الگو، شواهد قرآنی شخصیت حضرت یوسف مورد مداقه قرار گرفت و در پایان، تیپ شخصیتی ایشان معرفی شد. از آن نظر که داده های قرآنی ممکن است همه زوایای شخصیت وی را پوشش ندهد، لازم است در این پژوهش ضریب خطا در نظر گرفته شود.
۵.

معناشناسی «استعاذه» در نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش دینی دوره ۲۱ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴۵ 225-248
تعداد بازدید : ۱۷۴ تعداد دانلود : ۱۹۷
معناشناسی واژگانی، ازجمله زیرمجموعه های زبان شناسی بوده و به تحلیل معنای کلمات و نیز جملات یک متن پرداخته و سعی در تبیین نظام معنایی موجود در یک متن دارد. بهره گیری از این روش به خواننده کمک می کند تا با توجه به ساختار عبارات، از نگاه ماتن به متن نگریسته و به زنجیره های معنایی دست یابد. نهج البلاغه یک مجموعه روایی است که به عنوان أخ القرآن شهرت دارد. حاصل مطالعه معناشناسه این متن روایی فهم و درک بهتر منظور نظر گوینده آنست. استعاذه ازجمله مفاهیم مطرح شده در نهج البلاغه است که به جهت ارتباط آن با مسائل معرفتی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. پژوهش حاضر، با روش توصیفی تحلیلی و با بهره گیری از معناشناسی هم زمانی درصدد دستیابی به میدان معنای واژه «استعاذه» در نهج البلاغه است. بررسی های انجام شده نشان می دهد که مفهوم استعاذه از ریشه سه حرفی (ع و ذ) در نهج البلاغه به معنای پناه بردن بوده و با مفاهیمی همچون استغاثه و استعصام هم معنا است. اموری همانند فقر و گمراهی به عنوان مقولات مستعاذ منه مطرح شده و استعاذه صرفاً به الله مجاز می باشد.
۶.

واکاوی ترجمه های فارسی واژگان قرآنی: مطالعه موردی واژه «اَسَاوِر»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ترجمه قرآن و حدیث دوره ۹ بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱۷ 169-143

کلید واژه ها: ترجمه فارسی قرآن کریم اَسَاوِر زیورآلات نعم بهشتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۵ تعداد دانلود : ۱۴۹
ازآنجاکه قرآن کریم به زبان عربی نازل شده است ، فهم دقیق واژگان و ترجمه آن همواره برای غیر عرب زبانان از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است. توجه به معنای دقیق واژگان مهم ترین گام در ترجمه صحیح و رعایت امانت داری به شمار می رود. در این میان، واژه «اساور» که چهار بار در قرآن به کار رفته وبه عنوان یکی از نعم بهشتی معرفی شده، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. پژوهش حاضر با بهره جستن از روش توصیفی- تحلیلی طی مراحلی به بررسی معانی واژه قرآنی «اساور» و واکاوی ترجمه های فارسی آن پرداخته است. در وهله نخست، واژه اساور از جهت معنایی مورد تحلیل لغوی، سیاقی و بررسی آراء مفسران و تاریخ شناسان قرار گرفت. نتیجه بررسی ها در این مرحله نشان داد که اساور جمع سوار به معنای هر زیوری است که مربوط به دست بوده و آن را مانند حلقه احاطه می کند. در مرحله بعد،ترجمه های قرآن به زبان فارسی مورد بررسی قرار گرفت. نتائج در این خصوص حاکی از آن است همه مترجمان متاثر از نتیجه مرحله اول بوده اند. نکته مهم آن که هیچ یک از لغویان، مفسران و مترجمان به ماهیت آخرتی بودن مفهوم اساور توجهی نکرده و آن را هم تراز واژه اسوره که در یک آیه و برای زینت دنیایی استفاده شده، قرار داده اند.
۷.

تحلیل ساختار روایی واقعه عاشورا بر اساس الگوی روایت شناسی گریماس مبتنی بر متن وقعه الطف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حدیث پژوهی سال سیزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۶ 161 - 186

کلید واژه ها: روایت شناسی وقعه الطف ابی مخنف تحلیل کنشی عاشورا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۳ تعداد دانلود : ۳۷۳
الگوهای روزآمد مطالعاتی از جمله الگوی «روایت شناسی» گریماس، به دریافت زوایای پنهان وقایع کمک شایانی می کند. یکی از حوادث مهم تاریخ اسلام واقعه دهم محرم 61 هجری است؛ عاشورا حادثه ای نیست که رویداد آن محدود به زمان و یا مکان خاصی باشد. مطابق با احادیث موجود، هسته ابتدایی این حادثه پس از مرگ معاویه در مدینه تشکیل شده و بعد از جریانات گوناگون در روز عاشورا با شهادت امام حسینR و یارانشان خاتمه می یابد. این حادثه مهم تاریخی در کتب گوناگون از جمله مقتل ابی مخنف نقل شده است. پژوهش حاضر با واکاوی متن «وقعه الطف» بر آن است تا با بهره گیری از الگوی «روایت شناسی» گریماس، زوایای مختلف این حادثه را در سه موقعیت مکانی مدینه، مکه و کربلا مورد بررسی توصیفی تحلیلی قرار داده و به این پرسش بپردازد که در واقعه عاشورا چه کنشگرانی حضور دارند و هریک در به وقوع پیوستن این حادثه تا چه میزان نقش داشته اند؟ دستاوردهای حاصل از این پژوهش نشان می دهد که در هر سه موقعیت مکانی، این «روایت» با الگوی گریماس تطبیق کامل دارد. برخی از کنشگران در مقاطع گوناگون ثابت و برخی دیگر متغیر هستند. افزون بر این، به نظر می رسد کنش های رویداده توسط امام حسینR به عنوان کنشگر اصلی، همواره نوعی واکنش است. این مطلب عبارت اُخرای کلام امام حسینR است که فرمودند: «إنی لم أخرج أشرا و لا بطرا.»
۸.

اسلوب «حصر» در قرآن و چالشهای ترجمه پیرامون آن (مطالعه موردی سه ترجمه معاصر از آقایان فولادوند، مکارم و انصاریان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش دینی دوره ۲۰ پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۳ 155-174

کلید واژه ها: ترجمه قرآن انصاریان مکارم شیرازی فولادوند حصر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۷ تعداد دانلود : ۲۶۵
از جمله وجوه اعجاز قرآن کریم مسئله فصاحت و بلاغت است که در سایه ی علومی همچون معانی، بیان و بدیع معنا می یابد. یکی از موضوعات مورد پی جویی در علم معانی بحث «حصر» در کلام است. پژوهش حاضر به بررسی عنصر «حصر» درآیات قرآن پرداخته و میزان توجه مترجمان قرآن به این موضوع را به بوته نقد و بررسی گذاشته است. در این راستا آیات چالش برانگیزی که در آن ها اسلوب حصر به کار رفته بیان شده و پس از بررسی و تحلیل نوع حصر استفاده شده، ترجمه ی اساتید معاصر در مورد آن، مورد نقد و واکاوی قرار گرفته است. در این پژوهش سه ترجمه ی از اساتید برجسته معاصر آقایان فولادوند، مکارم و انصاریان مورد بررسی و تحلیل بوده است. پس از بررسی هر آیه و ترجمه های انجام شده، مقایسه ای میان ترجمه ها صورت گرفته و بهترین ترجمه در مورد هر آیه معرفی شده است. به نظر می رسد از میان سه ترجمه مورد نظر ترجمه استاد انصاریان بیشترین دقت در مورد موضوع «حصر» را دارد.
۹.

واکاوی جایگاه روایات اهل بیت(ع) در تفسیر الکشاف با توجه به مذهب معتزلی زمخشری ( ذکر مستندات)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: حدیث و اندیشه بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۱ 71 - 93
تعداد بازدید : ۱۰۴ تعداد دانلود : ۸۸
از آغازین روزهای نگارش تفسیر،روایات تفسیری همواره مورد توجه مفسرین بوده است و میزان این توجه به مذهب مفسر و مشرب فکری وی ارتباط مستقیم داشته است. زمخشری یکی از علمای اهل سنت بوده ودر زمره معتزلیان به حساب می آید، لذا اهل بیت(ع) را معصوم نمی داند و دیدگاهش با تشیع تفاوت زیادی دارد. با توجه به رویکرد عقلانی معتزله انتظار می رود که در تفسیر وی کمتر به نقل روایات؛ آن هم روایات ائمه شیعه توجه شده باشد . پژوهش حاضر به بررسی جایگاه روایات اهل بیت(ع) به مفهوم شیعی آن در تفسیر الکشاف پرداخته است. زمخشری در تفسیر خود در موارد متعددی از اهل بیت(ع) نام برده و از ایشان نقل قول کرده است. پس از بررسی مستندات این پژوهش نشان می دهد که می توان این روایات را به چند بخش از جمله ذکر روایتهای تفسیری و غیر تفسیری از ائمه(ع) و ذکر نوع قرائت اهل بیت(ع) ؛ تقسیم کرد . علاوه بر این زمخشری در موارد بسیاری به ذکر فضیلت یا فضائلی از اهل بیت(ع) پرداخته است.
۱۰.

تحلیل غزوه «بدر» با تکیه بر الگوی کنشی گریماس (مطالعه آیات قرآن)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه قرآن و حدیث دوره ۱۴ پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۹ ۲۶۰-۲۳۷

کلید واژه ها: غزوه بدر الگوی کنشی روایت شناسی گریماس پیامبر خدا (ص)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۶ تعداد دانلود : ۱۵۰
یکی از مهم ترین جوانب سلوک نبوی، موضوع چگونگی حضور پیامبر(ص) در جنگ و نحوه ی تعامل با دشمنان مختلف است. از سویی دیگر بهره بردن از علوم روز می تواند به بسط تفسیری یک رویداد کمک کند. از جمله اندیشه های جدید، الگوهای متنوع دانش «روایت شناسی» است. گریماس یکی از نظریه پردازان در این زمینه بوده که ساختار روایت را به ساختار گرامری و دستوری زبان نزدیک دانسته و داستان ها را صرف نظر از تفاوت محتوایی دارای یک ساختار کلی می داند و برای تبیین این ساختار یک الگوی کلی با شش کنشگر را معرفی می کند. این پژوهش باروش توصیفی تحلیلی به دنبال آنست که بخشهای محتلف این الگو را با روایت قرآنی جنگ بدر جزء به جزء تطبیق داده و درک منظم تری از حوادث جنگ بدر ارائه کند. این پژوهش نشان می دهد که قرآن در هرشش قسمت از الگوی کنشی گریماس، گزاره های مهمی را مطرح کرده است. پی جویی گزاره های قرآنی نشان می دهد که شخص پیامبر(ص) در جنگ بدر کنشگر اصلی است و کنش سایر افراد حول محور آن می چرخد.
۱۱.

چگونگی ساخت و کاربست تصاویر سیاقی در قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی سال چهارم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیایی ۱۵) 47-68

کلید واژه ها: تصویرآفرینی تصویر مفرد تصویر بافتی تصویر سیاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۱ تعداد دانلود : ۳۴۰
تصویر آفرینی، شیوه ای بلاغی و هنرمندانه برای بیان مطالب است که در متون گوناگون از آن استفاده می شود. آفرینش هنری یکی از شیوه های تأثیرگذار در انتقال مطالب بشمار می آید. عمده پژوهش های صورت گرفته در این زمینه عمدتاً به تصاویر مفرد و چگونگی ساخت آن منحصر شده و این در حالی است که به نظر می رسد این امکان وجود دارد که تصاویر مفرد ارتقاء یابند و از برساخت چند تصویرمفرد کنار هم یک تصویر سیاقی و کلان به وجود آید. در این پژوهش کوشش بر آن بوده که به این سؤالات پاسخ داده شود که تصاویر سیاقی در قرآن چگونه ساخته می شوند و تصاویر برساخته در انتقال مفاهیم چه تأثیری دارند؟ بررسی نمونه های مختلف نشان می دهد که سه گونه ساخت برای تصاویرسیاقی در قرآن محتمل است: تصاویر برساخته در یک آیه، تصاویر برساخته در چند آیه متوالی و تصاویر برساخته در چند آیه غیر متوالی. در این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی، جوانب گوناگون ساخت تصاویرسیاقی در قرآن موردمطالعه قرارگرفته است. نخست تصویر موجود در هر یک از هم بافت ها بررسی شده و سپس با تکیه بر تحلیل داده ها این کوشش انجام شده است که مشخص شود از کنار هم قرار گرفتن دو یا چند تصویر مفرد چگونه یک تصویر سیاقی کلان ساخته می شود.
۱۲.

تحلیل نشانه شناختی کنش های خوارج براساس نظریه «خود و دیگر» یوری لوتمان با توجه به گزاره های نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش دینی دوره ۱۹ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۰ 67-90

کلید واژه ها: خوارج خود و دیگر یوری لوتمان نشانه شناسی فرهنگی نهج البلاغه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۹ تعداد دانلود : ۳۷۷
مطالعات « نشانه شناسی » از جمله دانش های روزآمد در دنیای معاصر است. نشانه شناسی فرهنگی یکی از مهم ترین رویکردهای آن به شمار می آید. یوری لوتمان یکی از بنیانگذاران نشانه شناسی فرهنگی است که الگوی « خود و دیگری » را مطرح کرده است. بر اساس این الگو هرچه « خودی » نیست به ناچار « دیگری » است و برعکس! امروزه بهره گیری از دانش های روزآمد، روشی مهم برای تحلیل متون دینی مذهبی است. نهج البلاغه از جمله متونی است که می توان در بستر آن با استفاده از دانش های روز، جریان های تاریخی را واکاوی نمود. یکی از این جریان های مهم در طول تاریخ اسلام « خوارج » هستند که در نهج البلاغه بارها گزارشهایی از کنش های مختلف آنها ارائه شده است. این پژوهش درصدد است با روش توصیفی تحلیلی به پیاده سازی الگوی خود و دیگر در جریان خوارج براساس گزاره های نهج البلاغه بپردازد و کنش های این جریان را بر اساس این الگو پی جویی کند بررسی چگونگی شکل گیری خوارج و کنش های آنان در طول تاریخ بر اساس متد « خود و دیگر » نشان دهنده یک فرآیند چندوجهی و توبرتو است.
۱۳.

مقایسه سبک های هویت، خودپنداره بدنی و جهت گیری مذهبی در دانشجویان دختر(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تربیتی سال پانزدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۶۳ 99 - 114

کلید واژه ها: سبک های هویت خودپنداره بدنی نگرش مذهبی دانشجویان دختر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۸ تعداد دانلود : ۱۸۷
روابط دوستی قبل از ازدواج با جنس مخالف یکی از آسیب های اجتماعی است که در سال های اخیر گسترش زیادی داشته است. پژوهش حاضر با هدف مقایسه سبک های هویت، خودپنداره بدنی و جهت گیری مذهبی در دانشجویان دختر با و بدون دوست پسر انجام گرفت. روش این پژوهش علی _مقایسه ای بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشجویان دختر دانشگاه محقق اردبیلی بود. تعداد 30 نفر از دانشجویانی که طبق گزارش خود دارای دوست پسر بودند به صورت تصادفی چند مرحله ای و تعداد 30 نفر نیز به تصادف از بین جامعه دانشجویان عادی به عنوان گروه مقایسه انتخاب و در پژوهش حاضر شرکت کردند. داده های جمع آوری شده نیز با استفاده از آزمون تحلیل واریانس چند متغیری تحلیل شد. نتایج نشان داد که میانگین نمرات دانشجویان دختر دارای دوست پسر در متغیرهای جهت گیری مذهبی درونی، هویت اطلاعاتی، هنجاری و تعهد پایین تر از گروه عادی بود ولی در متغیرهای ظاهر بدنی، انعطاف بدنی، عزت نفس و هویت سردرگم به طور معناداری بالاتر از گروه عادی می باشد (05/0 >p). پژوهش حاضر نشان می دهد که نقص در هویت یابی، نارضایتی از تصویر بدنی و فقدان جهت گیری مذهبی درونی می تواند در شکل گیری این آسیب اجتماعی نقش داشته باشد.
۱۴.

پی جویی ترجمه واژه «بیان» در آیه «عَلَّمَهُ الْبَیانَ» با بهره گیری از مربع معناشناسی گریماس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ترجمه قرآن و حدیث دوره هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۴ 104-133

کلید واژه ها: بیان سخن سکوت مربع معنایی گریماس نشانه معناشناسی قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷۰ تعداد دانلود : ۳۱۲
از روزهای آغازین نزول قرآن تلاش های بسیاری برای درک آیات الهی صورت گرفته است. فهم فکورانه آیات با چگونگی ترجمه دقیق و نیز درک معنایی درست از آیات، ارتباط مستقیم دارد به همین جهت، ازجمله چالش های مهم در ترجمه قرآن کریم، شناسایی دقیق معنای واژگان است. یکی از واژگان قرآنی که مترجمان بسیاری در مورد آن سکوت کرده اند واژه «بیان» در آیه « عَلَّمَهُ الْبَیانَ » (الرحمن/4) است. به دیگر سخن، مترجمان معنای دقیقی برای این واژه ذکر نکرده اند. الگوی «مربع معناشناسی» یکی از الگوهای منتخب و روشی برای بازنمود ژرف ساخت معنایی متن، مبتنی بر روابط تقابلی است که توسط الگیرداس گریماس تبیین شده است. در این پژوهش سعی بر آن است تا با بهره گیری از این مربع، معنایی دقیق واژه «بیان» یافت شود. این پژوهش سعی دارد تا از طریق واکاوی دوگان تقابلی «سخن» و «سکوت» معنایی دقیق برای واژه «بیان» ارائه نماید. در این راستا لایه های معنایی متناسب با هریک از این دوگان مورد واکاوی قرارگرفته است. در نوشتار حاضر حد مشترک «گفتار انسان» در نظر گرفته شده بنابراین صداهای دیگری مثل «همس» که در برخی آیات به آن ها اشاره شده است موضوع این پژوهش نیست. بررسی های انجام شده در این پژوهش، نشان می دهد که معنای «بیان»، سخن گفتن فصیح و اعم از نطق است.
۱۵.

تطور تاریخی تفسیر در یمن

نویسنده:
منبع: تفسیرپژوهی سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۱ 185 - 161

کلید واژه ها: یمن تفسیر قرآن تاریخ تفسیر تفسیر در یمن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷ تعداد دانلود : ۱۱۷
یمن از دیرباز دارای موقعیت مهم جغرافیایی و تاریخی بوده است ؛ یمن یکی از اولین سرزمین هایی است که مردم آن مسلمان شده اند ؛ می توان گفت از ابتدایی ترین امور در مسیر ِ مسلمان شدن ، آشنایی با قرآن و در مرحله بعد آگاهی از تفسیر آیات الهی است. این پژوهش بر آنست تا به این سوال پاسخ دهد که سیر تطور تاریخی تفسیر در یمن چگونه بوده است ؟در پژوهش حاضر به مطالبی همچون جایگاه تاریخی یمن و نحوه ورود اسلام به این سرزمین پرداخته شده است . سپس سیر تاریخی تفسیر قرآن در ادوار مختلفی همچون دوران نبی اکرم (ص) ، دوران صحابه ، زمان تابعین و بعد از آن یعنی دوران تبع تابعین و همچنین ادوار پس از آن تا دوران متاخر به تفکیک مورد دقت و بررسی واقع شده است . در پایان نیز برخی از مهمترین تالیفات تفسیری یمن مورد بررسی قرار گرفته است.
۱۶.

تصویرآفرینی منسجم و یکپارچه در دعای هفتم صحیفه سجادیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه قرآن و حدیث دوره ۱۲ بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲۴ 85-105

کلید واژه ها: صحیفه سجادیه تصویر آفرینی دعای هفتم صحیفه صور خیال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۷ تعداد دانلود : ۳۸۰
تصویرآفرینی، شیوه ای بلاغی و هنرمندانه برای بیان مطالب است که در متون گوناگون از آن استفاده می شود. آفرینش هنری یکی از شیوه های تأثیرگذار در انتقال مطالب بشمار می آید. استفاده از انواع صنایع بلاغی و همچنین استفاده از کلمات و نحوه ی ترکیب و نوع کنار هم قرار گرفتن آن ها از شیوه های مهم تصویرآفرینی است. علاوه بر قرآن کریم، استفاده از زبان تصویر در سایر متون دینی از جمله صحیفه سجادیه نیز دیده می شود. مطالعه دعای هفتم صحیفه سجادیه نشان می دهد که در این دعا از شیوه تصویرآفرینی استفاده شده است. تصاویر این دعا عمدتاً با استفاده از استعاره یعنی تشبیه بلیغ ترسیم شده اند. این دعا یکی از معدود دعاهایی است که در آن تصویری منسجم و یکپارچه به نمایش درآمده است. سراسر این دعا تصویر فردی را نشان می دهد که به واسطه شرایط خود مشغول تضرع به درگاه الهی است. این فرد به صورت شخصی گرفتار و مستأصل؛ پناه جویی دردمند؛ بار سنگین سختی ها بردوش و ذلیل و بی یاور ترسیم شده است. او از خداوند تمنای گشایش درها و برطرف شدن مصائب را دارد.
۱۷.

مقایسه سبک های هویت، خودپنداره بدنی و جهت گیری مذهبی در دانشجویان دختر با و بدون دوست پسر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال هشتم مهر ۱۳۹۸ شماره ۷ (پیاپی ۴۰) 19-28

کلید واژه ها: سبک های هویت خودپنداره بدنی نگرش مذهبی دانشجویان دختر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۸ تعداد دانلود : ۵۴۶
روابط دوستی قبل از ازدواج با جنس مخالف یکی از پدیده های اجتماعی است که در سالهای اخیر گسترش زیادی داشته است. پژوهش حاضر با هدف مقایسه سبک های هویت، خودپنداره بدنی و جهت گیری مذهبی در دانشجویان دختر با و بدون دوست پسر انجام گرفت. روش این پژوهش علی – مقایسه ای بود. کلیه دانشجویان دختر دانشگاه محقق اردبیلی در سال تحصیلی 97- 96 جامعه آماری این پژوهش را تشکیل دادند. تعداد 30 نفر از دانشجویانی که طبق گزارش خود دارای دوست پسر بودند به صورت تصادفی چند مرحله ای و تعداد 30 نفر نیز به تصادف از بین جامعه دانشجویان عادی به عنوان گروه مقایسه انتخاب و در پژوهش حاضر شرکت کردند. اعضای نمونه به پرسشنامه های سبک های هویت، خودپنداره بدنی و جهت گیری مذهبی به صورت انفرادی پاسخ دادند. داده های جمع آوری شده نیز با استفاده از آزمون تحلیل واریانس چند متغیری (مانوا) تحلیل شد. نتایج نشان داد که میانگین نمرات دانشجویان دختر دارای دوست پسر در متغیرهای جهت گیری مذهبی درونی، هویت اطلاعاتی، هنجاری و تعهد پایین تر از گروه عادی بود ولی در متغیرهای ظاهر بدنی، انعطاف بدنی، عزت نفس و هویت سردرگم به طور معناداری بالاتر از گروه عادی می باشد (05/0 > p ). این نتایج نشان می دهند که نقص در هویت یابی، نارضایتی از تصویر بدنی و فقدان جهت گیری مذهبی درونی می توانند در روابط دوستی قبل از ازدواج دختران نقش داشته باشند.
۱۸.

نقد و بررسی کتاب «جبر و اختیار» اثر استاد محمدتقی جعفری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سفینه سال چهاردهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۵۴ «ویژه عدل الهی»

کلید واژه ها: اختیار جبر محمدتقی جعفری کتاب جبر و اختیار

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات فلاسفه اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات شخصیت ها[زندگینامه ها؛ اندیشه ها و..]
تعداد بازدید : ۳۳۰۵ تعداد دانلود : ۲۸۱۲
کتاب «جبر و اختیار» از جمله آثار نوشته شده در مورد بحث جبر و اختیار به قلم مرحوم استاد محمدتقی جعفری می باشد. از آنجا که این بحث در علوم گوناگونی از جمله فلسفه، کلام و مباحث انسان شناسی مورد دقت و بررسی قرار می گیرد، کتابهای زیادی در این زمینه نوشته شده اند و هریک از زوایای مختلف به موضوع نگاه کرده اند. استاد محمد تقی جعفری خواسته نگاه جامعی به موضوع جبر و اختیار داشته باشد. همین ویژگی آن را از سایر کتب نوشته شده در این زمینه متمایز ساخته است. این نوشتار درصدد بررسی و نقد این اثر می باشد.
۱۹.

بهشت؛ مفهومی مشترک میان قرآن کریم و عهدین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت ادیان سال نهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۳۳)

کلید واژه ها: ادیان الهی اسلام مسیحیت بهشت نعم بهشتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۵ تعداد دانلود : ۳۴۹
مطابق تعالیم ادیان الهی، حیات افراد بشر پس از مرگ نیز ادامه می یابد. با وجود اینکه اعتقاد به معاد، جسمانی و یا روحانی، از ارکان مهم ادیان الهی به شمار می رود، اما نوع نگرش نسبت به کیفیت زندگی اخروی، دارای تفاوت هایی است. «بهشت»، به عنوان یکی از اجزای مهم زندگی سرای باقی، از جمله تعالیم مشترک میان اسلام و مسیحیت است. بهشت عبارت است از جایی که ارواح نیکوکاران به آن راه می یابد. ادیان الهی در عین معرفی جایگاه اعلی برای بهشت، به نوعی از مشخص کردن مکان معین طفره می روند. بهشت را سرای نعیم جاودانه معرفی می کنند. در ادیان الهی در خصوص مسئله ازدواج در بهشت، اختلاف نظرات بسیاری وجود دارد. همچنین، بهشت آدم و حوا در عین اینکه از مشترکات ادیان الهی است، اما در خصوص کیفیت آن، اختلاف نظرات بسیاری دیده می شود. این پژوهش برآن است تا اعتقادات مشترک میان اسلام و مسیحیت، درخصوص بهشت را مطرح و وجوه افتراق آن را به بحث بگذارد. بدین ترتیب، به این شبهه که بهشت ِموصوف در قرآن، مطابق امیال و شهوات زمان نزول قرآن است، نیز پاسخ داده خواهد شد.
۲۰.

تاثیر آموزش شیوه های مقابله شناختی رفتاری و تنظیم هیجان بر کاهش ناامیدی، شادکامی و عزت نفس کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روان شناسی بالینی و مشاوره سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱

کلید واژه ها: عزت نفس شادکامی ناامیدی تنظیم هیجان مقابله شناختی رفتاری بی سرپرستی و بد سرپرستی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی هیجان هیجان مثبت و منفی
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی هیجان امید
  3. حوزه‌های تخصصی روانشناسی مشاوره مشاوره خانواده
  4. حوزه‌های تخصصی روانشناسی مناسبات انسانی در محیط خانواده
تعداد بازدید : ۱۵۶۳ تعداد دانلود : ۱۰۷۳
هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی آموزش شیوه های مقابله شناختی رفتاری و تنظیم هیجان برکاهش ناامیدی و بهبود شادکامی و عزت نفس کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست بود. روش این پژوهش، شبه آزمایشی با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش را کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست شهر اردبیل در سال 1392 تشکیل دادند (83N=). از این جامعه تعداد 45 نفر به روش نمونه-گیری تصادفی ساده انتخاب و بعد از انجام مصاحبه بالینی در سه گروه 15 نفری آموزش مهارتهای مقابله ای شناختی رفتاری، آموزش تنظیم هیجان و گواه به تصادف جایگزین شدند. هر سه گروه در مراحل پیش و پس آزمون به پرسش نامه های ناامیدی، شادکامی و عزت نفس پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از آزمون کوواریانس استفاده شد. نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری بین میانگین نمرات سه گروه آموزش مهارتهای مقابله ای شناختی رفتاری، تنظیم هیجان و گروه گواه در ناامیدی، شادکامی و عزت نفس وجود دارد. نتایج آزمون تعقیبی نیز نشان داد که در شادکامی و ناامیدی هر دو شیوه ی آموزش مهارتهای مقابله شناختی رفتاری و تنظیم هیجان به یک اندازه اثربخش بودند ولی روش تنظیم هیجان بر عزت نفس اثربخش نبود. با توجه مشکلات کودکان بی سرپرست و بدسرپرست در اکتساب طبیعی مهارتهای رفتاری و هیجانی ضروری برای رشد، آموزش مهارتهای مقابله ای شناختی رفتاری و تنظیم هیجان در افزایش میزان شادکامی و کاهش ناامیدی این کودکان و نوجوانان می تواند سودمند باشد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان