امین رفیعی پور

مقدمه: استرس تحصیلی یک وضعیت روانشناختی منفی است که با مولفه های شناختی و عاطفی که در بردارد سلامت دانش آموزان را تهدید می کند. هدف: این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی درمان راه حل مدار کوتاه مدت و درمان مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش تنیدگی تحصیلی نوجوانان مقطع متوسطه اول انجام گرفت. روش : این پژوهش در چهارچوب طرح کارآزمایی بالینی با پیش آزمون و پس آزمون و آزمون پیگیری سه ماهه اجرا شد. از بین دانش آموزان پسر دوره اول مدارس متوسطه منطقه ۱۳ شهر تهران در سال تحصیلی ۱۳۹۹-۱۳۹۸؛ به شکل نمونه گیری هدفمند تعداد ۶۰ نفر انتخاب و توسط مقیاس استرس تحصیلی نوجوانان دون، هو و ژو (۲۰۱۱) بررسی شدند و به صورت تصادفی به ۳ گروه کنترل، گروه درمان راه حل مدار و گروه درمان ذهن آگاهی تقسیم شدند. سپس مداخله بر گروه های آزمایشی انجام شد و پس از پایان سه ماه آزمون پیگیری به عمل آمد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۲۶ و آزمون های تحلیل کوواریانس و واریانس مختلط تجزیه وتحلیل شد. یافته ها: یافته های این پژوهش نشان داد که هر دو روش درمانی در کاهش تنیدگی تحصیلی دانش آموزان موثر بوده است اما روش ذهن آگاهی (Eta۲=۰/۳۵۷) توانسته است نسبت به روش مداخله راه حل مدار کوتاه مدت (Eta۲=۰/۳۱۸) در کاهش تنیدگی دانش آموزان بهتر عمل کند (۰/۰۵>P). نتیجه گیری: به درمانگران توصیه می شود در کار با دانش آموزان نوجوان دارای تنیدگی تحصیلی از روش های مداخله ای راه حل مدار کوتاه مدت و درمان ذهن آگاهی استفاده کنند و در این رابطه درمان ذهن آگاهی از اولویت درمانی بالاتری برخوردار است.

مقدمه: کارکنان معادن به دلیل شرایط ویژه کاری با خطرات و حوادث شغلی گوناگونی روبرو می شوند. با توجه به آنکه رفتارهای ناایمن در بروز حوادث در محیط های صنعتی نقش دارد، پرداختن به عوامل موثر بر اتخاد رفتار ایمنی و پیشگیری از آسیب های شغلی اجتناب ناپذیر است. هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه رفتار ایمنی بر اساس منبع کنترل با میانجی گری سلامت در کارکنان صنایع معدنی بود. روش: روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی به روش مدل یابی معادلات ساختاری است. از بین کارکنان صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) تعداد 283 نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزارهای به کار رفته در این پژوهش شامل پرسشنامه های منبع کنترل لونسون ، سلامت گلدبرگ و رفتار ایمنی مهدی نیا بود. جهت آزمون فرضیه ها، روش مدل ساختاری با استفاده از نرم افزارهای SPSS و Amos انجام شد. یافته ها: نتایج پژوهش حاکی از آن است که سلامت در رابطه بین رفتار ایمنی و منبع کنترل (در هر سه حیطه، درونی، افراد مسلط و شانس) کارکنان صنایع معدنی نقش میانجی ایفا می کند. نتیجه گیری: سلامت کارکنان یک عامل تعیین کننده در تاثیر منبع کنترل بر رفتار ایمنی کارکنان صنایع معدنی است.

زمینه: دیابت یک بیماری مزمن شایع است که آسیب های جسمانی و روانی متعددی را به همراه دارد. اختلال عملکرد جنسی از پیامدهای شایع دیابت در زنان است که خود پیامدهای منفی بسیاری برای فرد بیمار در بر دارد. از سوی دیگر، استرس می تواند عاملی مؤثر در تشدید اختلال عملکرد جنسی باشد. با توجه به اثربخشی مداخلات مبتنی بر مدیریت استرس مانند آموزش خودزاد و آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر عملکرد جنسی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو، در مورد مقایسه اثربخشی این دو روش آموزشی، شکاف پژوهشی وجود دارد. هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی آموزش خودزاد و آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر عملکرد جنسی در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو صورت گرفت. روش: طرح پژوهش حاضر، نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی زنان مبتلا به دیابت نوع 2 مراجعه کننده به بیمارستان کسری شهر تهران در سال 1400 بود که با روش نمونه گیری هدفمند تعداد 45 نفر از آنان انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه گمارده شدند (15 نفر در هر گروه). برای جمع آوری اطلاعات از شاخص عملکرد جنسی زنان (تایلر و همکاران، 1994) استفاده شد. برای گروه آزمایش اول، 10 جلسه آموزش خودزاد (میرزامحمد علایینی و همکاران، 1400) و گروه آزمایش دوم، 8 جلسه آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی (کابات زین، 2003) اجرا شد، در حالی که گروه گواه هیچ گونه مداخله ای دریافت نکرد. برای تحلیل داده ها نیز از آزمون تحلیل کوواریانس و نرم افزار SPSS24 استفاده شد. یافته ها: بر اساس یافته های به دست آمده، اثر مداخلات آموزشی بر نمرات پس آزمون عملکرد جنسی اعضای هر دو گروه آزمایش معنادار بود، به طوری که بعد از انجام مداخله، نمرات عملکرد جنسی افزایش معنادار داشته است (0/05P<). نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی نیز نشان داد، نمرات پس آزمون عملکرد جنسی در گروه های آزمایش نسبت به گروه گواه افزایش معنادار داشته است. هم چنین آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی در مقایسه با آموزش خودزاد دارای اثربخشی بیشتری بوده است (0/05P<). نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده در پژوهش حاضر مبنی بر تأیید اثربخشی روش های آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی و آموزش خودزاد در کاهش سطح استرس زنان مبتلا به دیابت، پیشنهاد می شود روان شناسان و روان پزشکان از روش های آموزشی مذکور در جهت بهبود عملکرد جنسی زنان مبتلا به دیابت استفاده کنند.

مقدمه : عدم سازگاری، یکی از مشکلات شایع بین نوجوانان است. پژوهش حاضر با هدف بررسی پیش بینی سازگاری اجتماعی، هیجانی و تحصیلی براساس بلوغ عاطفی و تحمل پریشانی در نوجوانان انجام شد. روش پژوهش توصیفی- همبستگی است. روش: جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دبیرستان های شاهد دوره اول و دوم شهر تهران در سال 1398 بودند که تعداد 198 دانش آموز (112 پسر، 86 دختر) به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل سیاهه سازگاری سینها و سینگ (AISS)، مقیاس بلوغ عاطفی (EMS) و پرسشنامه تحمل پریشانی (DTS) بود. از آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام برای تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج: نتایج پژوهش نشان داد که بلوغ عاطفی و تحمل پریشانی با سازگاری اجتماعی، هیجانی و تحصیلی نوجوانان همبستگی مثبت معنی دار دارد (05/0>p). نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نیز حاکی از این بود که در گام اول، بلوغ عاطفی 15 درصد از واریانس سازگاری اجتماعی، هیجانی و تحصیلی نوجوانان را تبیین کرد. در گام دوم، با افزودن تحمل پریشانی به معادله رگرسیون، واریانس تبیین شده به 18 درصد افزایش یافت. بنابراین هر دو متغیر بلوغ عاطفی و تحمل پریشانی، قادر به پیش بینی سازگاری اجتماعی، هیجانی و تحصیلی نوجوانان بودند. بحث: طبق یافته های حاصل، سازگاری اجتماعی، هیجانی و تحصیلی در دانش آموزان ازطریق بلوغ عاطفی و تحمل پریشانی قابل پیش بینی است. ازاین رو لازم است در زمینه سازگاری اجتماعی، هیجانی و تحصیلی نوجوانان به بلوغ عاطفی و تحمل پریشانی آنها و تقویت این متغیرها توجه شود و مداخلات روان شناختی به سمت ارتقای بلوغ عاطفی و تحمل پریشانی سوق داده شود.

مقدمه: این پژوهش با هدف تعیین نقش واسطه ای خودشناسی و بهشیاری در رابطه بین نظم جویی هیجانی و تکانش گری بین نظامیان صورت گرفته است. روش: طرح پژوهش از نوع کاربردی و با روش توصیفی همبستگی است. جامعه آماری پژوهش را کلیه نظامیان مرد یک پادگان نظامی شهر تهران در سال 1398 تشکیل می دهند که حجم جامعه آماری  برابر 1500  نفر است. حداقل حجم نمونه 200 نفر می باشد که با روش نمونه گیری تصادفی منظم از پادگان نیروی دریایی تهران انتخاب شدند و از مقیاس های خودشناسی انسجامی (قربانی و همکاران، 2008) بهشیاری ماس (براون و رایان، 2003)، نظم جویی هیجانی گارنفسکی (گارنفسکی و همکاران، 2001) و تکانش گری بارت (بارت و همکاران، 2004) برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد. به منظور توصیف و تحلیل داده های خام و ترسیم ماتریس همبستگی از نرم افزار SPSS استفاده شد و همچنین جهت تعیین تطابق مدل مفروض با داده های مشاهده شده و بررسی فرضیه پژوهش از معادلات ساختاری تحلیل مسیر و نرم افزار AMOS استفاده شد. در پژوهش حاضر براساس سطح سنجش متغیرها و فرضیه های موردنظر، در بخش توصیفی از آماره های توصیفی نظیر میانگین، انحراف معیار و نیز جداول توزیع فراوانی و نمودار استفاده شد و در بخش استنباطی نیز از روش آماری تحلیل مسیر براساس تعداد متغیرها استفاده شد. نتایج: یافته ها نشان دادند در مدل نهایی همه مسیرهای مستقیم در سطح کم تر از 0.01 معنی دار هستند و تعامل خودشناسی با تنظیم هیجانات بیشترین نقش واسطه ای را در کاهش تکانش گری دارد.

مقدمه: جانبازان به واسطه مواجهه با رویداد جنگ درمعرض اختلال استرس پس از سانحه و مشکلات در روابط زوجی قرار دارند. هدف مطالعه حاضر، بررسی نقش میانجی استرس پس از سانحه در رابطه بین ویژگی های شخصیتی و میل به طلاق در جانبازان جنگی است. روش : این پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی است. تعداد 128 جانباز ازطریق نمونه گیری هدف مند از بین مراجعین به دادگاه های خانواده و مراکز مشاوره شهر تهران انتخاب شدند. مقیاس خودسنجی تأثیر رویداد، پرسشنامه شخصیتی پنج عاملی و آزمون میل به طلاق به عنوان ابزار جمع آوری داده ها استفاده شدند. از آزمون آماری همبستگی و تحلیل مسیر برای تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج: نتایج پژوهش نشان داد که ویژگی های شخصیتی شامل برون گرایی، انعطاف پذیری، دلپذیر بودن و مسئولیت پذیری با میل به طلاق دارای رابطه عکس و روان نژندی دارای رابطه مستقیم است. همچنین نشان داده شد که در جانبازان ویژگی های شخصیتی ازطریق ایجاد اختلال استرس پس از سانحه موجب مشکلات زناشویی و میل به طلاق می شود. بحث: براساس نتایج حاصل، در جانبازان با اختلال استرس پس از سانحه می توان با اصلاح آسیب های شخصیتی و به دنبال آن رفع این اختلال، آنها را در کاهش نارضایتی زناشویی کمک کرد.

زمینه و هدف: اضطراب مرگ معضلی منحصر به فرد انسانی و یک مسئله درمانی مهم است. حتی در سطح ناهشیار، اضطراب مرگ می تواند به طور قابل توجهی دامنه زندگی روزمره و عملکرد را تحت تأثیر قرار دهد. هدف پژوهش حاضر پیش بینی اضطراب مرگ نزد پرستاران بر اساس ویژگی های شخصیتی (عوامل پنجگانه شخصیت) و اخلاق حرفه ای است. روش: این پژوهش یک مطالعه ترکیبی توصیفی-همبستگی و علّی-مقایسه ای است. جامعه آماری این پژوهش را پرستاران شاغل در بیمارستان های (میلاد، مدرس، عرفان و سوم شعبان دماوند) که در فاصله ماه های مهر تا بهمن ۱۳۹۹ مشغول به فعالیت بودند. برای این منظور نمونه ای۲۵۰ نفری از پرستاران بیمارستان ها به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و ازنظر اضطراب مرگ، ویژگی های شخصیتی و اخلاق حرفه ای مورد ارزیابی قرار گرفتند. شرکت کنندگان پرسشنامه های اضطراب مرگ (تمپلر، ۱۹۷۰)، پنج عامل بزرگ شخصیت نئو (مک کرا و کاستا، ۱۹۹۲) و اخلاق حرفه ای (کانیزالس ورگاس، ۲۰۰۱) را تکمیل کردند. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون و تحلیل واریانس استفاده شد. یافته ها: بین اضطراب مرگ، روان رنجوری و وظیفه شناسی رابطه مثبت و بین برون گرایی، گشودگی به تجربه و دل پذیر بودن رابطه منفی و همچنین بین اخلاق حرفه ای و اضطراب مرگ رابطه منفی وجود دارد و تفاوت معنی داری بین اضطراب مرگ و پرستاران بیمارستان ها به دست نیامده است. نتایج پژوهش نشان داد که ویژگی های شخصیت و اخلاق حرفه ای درمجموع و با همکاری یکدیگر می توانند اضطراب مرگ را پیش بینی کنند. در نهایت نتایج نشان داد که تفاوت های معنی داری بین پرستاران با و بدون فعالیت ورزشی وجود دارد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده آشنایی با مفاهیم ارزش حرفه ای و مهارت های شناختی، هیجانی و رفتاری می توانند در عملکرد و سلامت روان پرستاران تأثیرگذار باشد. همچنین در دوران جهانگیری بیماری کرونا تشویق پرستاران به ورزش کردن ضروری به نظر می رسد.

مقدمه: گلزار شهدا جایگاهی است برای حفظ و احترام به فرهنگ شهادت و گواهی است بر پاکی و خلوص انسان هایی که در راه حفظ و دفاع از اندیشه و وطن خویش با ارزش ترین سرمایه وجودی خود، یعنی جانشان را فدا نمودند، لذا یکی از وظایف بنیاد شهید و امور ایثارگران حفظ قداست و مرمت گلزار شهدا است. هدف از پژوهش حاضر، نقش رضایت مندی از نحوه سازماندهی گلزار شهدا در رضایت عاطفی- اجتماعی و رضایت معنوی-روانی خانواده های محترم شهدای نظامی استان سیستان و بلوچستان بود. روش: پژوهش توصیفی، از نوع همبستگی پیش بین بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه خانواده های معزز شهداء نظامی ساکن درشهرستان های زابل و زاهدان تشکیل می دادند. روش نمونه گیری دردسترس بود. تعیین حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران انجام گرفت که 229 نفر از خانواده های محترم شهدا نظامی بودند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بود. تجزیه وتحلیل یافته ها از طریق نرم افزارSpss در دو سطح توصیفی و استنباطی صورت گرفت. نتایج: نتایج رگرسیون همزمان نشان داد که نحوه ساماندهی گلزار شهدا به تنهایی 0/127 از واریانس متغیر رضایت عاطفی – اجتماعی و 0/096 از واریانس متغیر رضایت معنوی – روانی خانواده های محترم شهدای نظامی دو شهرستان زابل و زاهدان را پیش بینی می کند. بحث: نتایج این پژوهش نشان دهنده این حقیقت است که رضایت مندی از نحوه ساماندهی گلزار شهدا، می تواند اثرات بسیار عمیق روحی، روانی و اجتماعی بر خانواده های معزز شهدا نظامی داشته باشد.

هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی بسته آموزشی تقویت غلبه طرفی بر مؤلفه های کارکردهای اجرایی و ادراک دیداری در کودکان با اختلال یادگیری خاص بود. روش پژوهش آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون به همراه گروه گواه بود. از میان کودکان مقطع ابتدایی از 7 تا 12 سال که در کلینیک های روان شناسی شهر تهران در سال 1399 تشخیص اختلال یادگیری خاص گرفته بودند، به صورت غیرتصادفی در دسترس، ۳۰ نفر انتخاب و در دو گروه ۱۵ نفره آزمایش و گواه جایگزین شدند. برای جمع آوری داده ها از آزمون دست برتری ادینبرگ، جدول عصبی-رشدی دلاکاتو، آزمون ادراک دیداری TVPS-R و پرسشنامه کارکردهای اجرایی بریف استفاده شد. نتایج نشان داد که بسته آموزشی تقویت غلبه طرفی بر کارکردهای اجرایی (01/0p< و 47/8=F) و ادراک دیداری )01/0p<و 20/10(F= کودکان با اختلال یادگیری خاص تأثیر داشته است.