عصب روانشناسی بالینی ورزشی

عصب روانشناسی بالینی ورزشی

عصب روانشناسی بالینی ورزشی دوره 1 پاییز 1400 شماره 1

مقالات

۱.

عصب روانشناسی بالینی ورزشی: گذشته، حال، آینده

کلید واژه ها: روان شناسی بالینی روان شناسی ورزشی عصب روان شناسی عصب روان شناسی بالینی ورزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 916 تعداد دانلود : 694
زمینه و هدف: روانشناسی ورزش و تمرین یکی از گرایش های اصلی رشته روانشناسی است که به کاربرد و گسترش نظریه های روان شناختی برای درک و بهبود رفتار انسان در ورزش و تمرین می پردازد. روانشناسی بالینی ورزشی زیرمجموعه ای از روانشناسی بالینی است که بر افراد شاغل در ورزش تمرکز دارد. عصب روانشناسی شاخه ای از علم است که به مطالعه فرآیندهای فیزیولوژیکی سیستم عصبی و ارتباط آن با رفتار، شناخت و هیجان در افراد با کارکرد بهنجار و نابهنجار و بدکاری های مرتبط با آسیب مغزی می پردازد. هدف این مقاله مروری معرفی و بررسی عصب روانشناسی بالینی ورزشی و زمینه های مرتبط با آن در پژوهش های گذشته، حال و آینده است. روش: این پژوهش یک مطالعه مروری است. یافته ها: براین اساس به مطالعات عصب روان شناسی بالینی ورزشی در گذشته و حال اشاره شده و رهنمودهایی برای آینده ارائه شده است. نتیجه گیری: عصب روانشناسی بالینی ورزشی به عنوان ترکیبی از رشته های روانشناسی ورزشی بالینی و عصب روانشناسی ورزشی زمینه ای رو به گسترش در رشته گسترده روانشناسی است که اخیراً پژوهش های زیادی را ایجاد کرده است.
۲.

پیش بینی اضطراب مرگ در پرستاران بر اساس ویژگی های شخصیتی و اخلاق حرفه ای: مقایسه پرستاران با و بدون فعالیت ورزشی

کلید واژه ها: اخلاق حرفه ای اضطراب مرگ پرستاران شخصیت ویژگی های فعالیت ورزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 370 تعداد دانلود : 212
زمینه و هدف: اضطراب مرگ معضلی منحصر به فرد انسانی و یک مسئله درمانی مهم است. حتی در سطح ناهشیار، اضطراب مرگ می تواند به طور قابل توجهی دامنه زندگی روزمره و عملکرد را تحت تأثیر قرار دهد. هدف پژوهش حاضر پیش بینی اضطراب مرگ نزد پرستاران بر اساس ویژگی های شخصیتی (عوامل پنجگانه شخصیت) و اخلاق حرفه ای است. روش: این پژوهش یک مطالعه ترکیبی توصیفی-همبستگی و علّی-مقایسه ای است. جامعه آماری این پژوهش را پرستاران شاغل در بیمارستان های (میلاد، مدرس، عرفان و سوم شعبان دماوند) که در فاصله ماه های مهر تا بهمن ۱۳۹۹ مشغول به فعالیت بودند. برای این منظور نمونه ای۲۵۰ نفری از پرستاران بیمارستان ها به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و ازنظر اضطراب مرگ، ویژگی های شخصیتی و اخلاق حرفه ای مورد ارزیابی قرار گرفتند. شرکت کنندگان پرسشنامه های اضطراب مرگ (تمپلر، ۱۹۷۰)، پنج عامل بزرگ شخصیت نئو (مک کرا و کاستا، ۱۹۹۲) و اخلاق حرفه ای (کانیزالس ورگاس، ۲۰۰۱) را تکمیل کردند. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون و تحلیل واریانس استفاده شد. یافته ها: بین اضطراب مرگ، روان رنجوری و وظیفه شناسی رابطه مثبت و بین برون گرایی، گشودگی به تجربه و دل پذیر بودن رابطه منفی و همچنین بین اخلاق حرفه ای و اضطراب مرگ رابطه منفی وجود دارد و تفاوت معنی داری بین اضطراب مرگ و پرستاران بیمارستان ها به دست نیامده است. نتایج پژوهش نشان داد که ویژگی های شخصیت و اخلاق حرفه ای درمجموع و با همکاری یکدیگر می توانند اضطراب مرگ را پیش بینی کنند. در نهایت نتایج نشان داد که تفاوت های معنی داری بین پرستاران با و بدون فعالیت ورزشی وجود دارد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده آشنایی با مفاهیم ارزش حرفه ای و مهارت های شناختی، هیجانی و رفتاری می توانند در عملکرد و سلامت روان پرستاران تأثیرگذار باشد. همچنین در دوران جهانگیری بیماری کرونا تشویق پرستاران به ورزش کردن ضروری به نظر می رسد.
۳.

اثربخشی پسخوراند عصبی بر افزایش تمرکز کودکان دارای اختلال بیش فعالی کاستی توجه

کلید واژه ها: اختلال بیش فعالی کاستی توجه پسخوراند عصبی آموزش تمرکز توجه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 750 تعداد دانلود : 860
زمینه و هدف: اختلال بیش فعالی کاستی توجه یک اختلال رفتاری و عصبی رشدی شایع در دوران کودکی است. یکی از شیوه های جدید برای درمان و بهبود این اختلال، پسخوراند عصبی است. پسخوراند عصبی از جمله روش های عصب روان شناختی آموزشی و درمانی است؛ پسخوراند عصبی با استفاده از داده های به دست آمده از بازخورد بینایی یا شنوایی اطلاعات ثبت شده الکتروانسفالوگرافی از ویژگی های امواج مغزی، فرد را قادر می سازد تا فعالیت های قشر مغز خود را تغییر دهد. هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی پسخوراند عصبی در افزایش توجه و تمرکز کودکان دارای اختلال بیش فعالی کاستی توجه بود. روش: روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون بود. جامعه آماری پژوهش شامل کودکان دارای اختلال کم توجهی بیش فعالی شهر تهران بود. نمونه این پژوهش شامل ۲۰ کودک دارای اختلال بیش فعالی کاستی توجه بودند که از مدارس منطقه ۶ تهران به صورت نمونه گیری در دسترس هدفمند انتخاب شدند. درمان پسخوراند عصبی به مدت ۲۰ جلسه ۴۰ دقیقه ای به صورت دو بار در هفته و به صورت فردی اجرا شد. توجه و تمرکز مشارکت کننده ها با آزمون توجه انتخابی، تمرکز و تلاشمندی D۲ (روندا، ۲۰۰۵) سنجیده شد. داده ها با استفاده از روش آماری T وابسته و با کمک نرم افزار SPSS-۲۱ تحلیل شد. یافته ها: نتایج آزمون T وابسته نشان داد که تأثیر مداخله پسخوراند عصبی بر شرکت کنندگان گروه آزمایشی برای متغیر توجه و تمرکز معنادار بوده است (۰/۰۵). بدین معنی که میزان نمرات توجه و تمرکز شرکت کنندگان افزایش یافته است. نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که پسخوراند عصبی در افزایش توجه و تمرکز کودکان دارای اختلال بیش فعالی کاستی توجه تأثیرگذار است. درمانگران می توانند از این روش در بهبود توجه و تمرکز کودکان دارای اختلال بیش فعالی کاستی توجه استفاده کنند.
۴.

توان بخشی شناختی در دانش آموزان دارای اختلال بیش فعالی کاستی توجه

کلید واژه ها: اختلال بیش فعالی کاستی توجه توانبخشی شناختی دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 446 تعداد دانلود : 621
زمینه و هدف: اختلال بیش فعالی کاستی توجه، یک اختلال عصب روانشناختی شایع در دوره کودکی است. این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی توانبخشی شناختی بر توجه یکپارچه دیداری شنیداری است. روش: این پژوهش مطالعه ای آزمایشی با طرح پیش آزمون–پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه شامل کودکان دارای اختلال بیش فعالی کاستی توجه در شهر کرج بود. نمونه پژوهش به روش نمونه گیری در دسترس و با شیوه نمونه گیری هدفمند انجام شد. شرکت کنندگان شامل ۳۴ دانش آموز دبستانی پسر دارای اختلال بیش فعالی کاستی توجه مراجعه کننده به کلینیک های روانشناسی شهر کرج بودند. این افراد به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. در پیش آزمون هر دو گروه با استفاده از آزمون توجه یکپارچه دیداری شنیداری ارزیابی شدند. گروه آزمایشی ۱۲جلسه توانبخشی شناختی با ابزار پژوهشگر ساخته دریافت کردند. درنهایت در مرحله پس آزمون گروه های موردمطالعه با استفاده از آزمون توجه یکارچه دیداری شنیداری مورد ارزیابی دوباره قرار گرفتند. داده ها در نرم افزار SPSS-۲۲ با روش تحلیل کوواریانس تحلیل شد. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که روش توانبخشی شناختی بر بهبود توجه یکپارچه دیداری شنیداری در دانش آموزان دبستانی دارای اختلال بیش فعالی کاستی توجه روشی اثربخش (۰/۰۵>p) بوده است. نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پروش می توان نتیجه گرفت توانبخشی شناختی بر توجه یکپارچه دیداری شنیداری دانش آموزان دبستانی دارای اختلال بیش فعالی کاستی توجه اثربخش است.
۵.

ورزش همگانی ، احساس امنیت اجتماعی و ارزش های اجتماعی: پیش بین های سرزندگی اجتماعی در نمونه ایرانی

کلید واژه ها: احساس امنیت اجتماعی ارزش های اجتماعی روانشناسی ورزش سرزندگی اجتماعی ورزش همگانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 971 تعداد دانلود : 569
زمینه و هدف: سرزندگی اجتماعی یک ی از ارکان اساس ی هر جامعه ب ه ش مار می رود و دس تیابی ب ه جهش و توسعه جامعه وابسته به سرزندگی اجتماعی اعضای آن جامعه است ک ه خ ود از عوام ل متع ددی تأثیر می گیرد؛ ورزش همگانی، احساس امنیت اجتماعی، ارزش های اجتماعی ازجمله ای ن عوام ل هستند؛ بنابراین پژوهش حاضر باهدف بررسی رابطه سرزندگی اجتماعی با ورزش همگانی، احساس امنیت اجتماعی، ارزش های اجتماعی در نمونه ایرانی انجام شد. روش: برای بررسی هدف پژوهش حاضر، از تمام افرادی که با فراخوان اینترنتی در پژوهش شرکت کردند، تعداد ۲۳۰ نفر به عنوان نمونه به صورت داوطلبانه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه های سرزندگی اجتماعی، احساس امنیت اجتماعی، ارزش های اجتماعی و ورزش همگانی بودند. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که سرزندگی اجتماعی در نمونه ایرانی با ورزش همگانی، احساس امنیت اجتماعی، جمع گرایی اجتماعی و فردگرایی اجتماعی رابطه مثبت و معنی داری دارد. نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نیز نشان داد که به ترتیب اهمیت احساس امنیت اجتماعی، جمع گرایی اجتماعی، فردگرایی اجتماعی و ورزش همگانی قادر به پیش بینی ۰/۷۵ از تغییرات سرزندگی اجتماعی در نمونه ایرانی بود. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده مسئولان امر می توانند با افزایش امنیت اجتماعی جامعه در کنار کاربست سیاست های تشویقی جهت افزایش ورزش همگانی و تقویت ارزش های اجتماعی در عموم مردم سرزندگی اجتماعی را افزایش داده و بدین صورت به جهش و توسعه سرزندگی در جامعه کمک کنند.
۶.

اثربخشی بازتوانی شناختی رایانه یار بر کنترل تکانه دانش آموزان دارای اختلال بیش فعالی کاستی توجه: مقایسه ای مبتنی بر جنسیت

کلید واژه ها: اختلال بیش فعالی کاستی توجه توانبخشی شناختی رایانه یار دانش آموزان رفتارهای مخرب کنترل تکانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 146 تعداد دانلود : 836
زمینه و هدف: برخی پژوهش ها نشان داده است که در علائم اختلال بیش فعالی کاستی توجه بین پسران و دختران تفاوت هایی وجود دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی بازتوانی شناختی رایانه یار بر کنترل تکانه و دشواری رفتار دانش آموزان دارای اختلال بیش فعالی کاستی توجه و مقایسه آن در دختران و پسران بود. روش : این پژوهش یک مطالعه شبه آزمایشی است. شرکت کنندگان در این پژوهش شامل ۲۴ (۱۲ پسر و ۱۲ دختر) دانش آموز دارای اختلال بیش فعالی و کاستی توجه مقطع ششم تا نهم منطقه هفت تهران در سال تحصیلی ۹۸-۱۳۹۷ بود که به صورت نمونه گیری هدفمند، بر اساس ملاک های ورود و خروج انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش و گواه به صورت تصادفی جایگزین شدند. شرکت کنندگان پرسشنامه دشواری در تنظیم هیجانی را در مراحل پیش آزمون، پس آزمون تکمیل کردند. گروه آزمایش در ده هفته ۲۰ جلسه بازتوانی شناختی رایانه یار (هفته ای دو جلسه ۳۰ دقیقه ای) دریافت کردند. یافته ها با استفاده از تحلیل کوواریانس و آزمون t در محیط نرم افزار SPSS-۲۶ مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: یافته ها نشان داد که کنترل تکانه و دشواری رفتاری دانش آموزان دارای اختلال بیش فعالی کاستی توجه به طور معناداری کاهش پیدا کرده است (۰/۰۵>p). همچنین میزان بهبود در پسران بیشتر از دختران بود (۰/۰۵>p). نتیجه گیری: بر اساس این یافته ها می توان نتیجه گرفت که مداخله بازتوانی شناختی رایانه یار می تواند کنترل تکانه و دشواری های رفتاری کودکان دانش آموز دارای اختلال بیش فعالی کاستی توجه را به خصوص در پسران بهبود دهد.
۷.

مقایسه سبک های پرخاشگری دانشجویان ورزشکار و غیرورزشکار

کلید واژه ها: پرخاشگری دانشجویان ورزشکاران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 734 تعداد دانلود : 353
زمینه و هدف: پرخاشگری یکی از موضوع های مهم در جوانان به ویژه ورزشکارن و دانشجویان است. هدف این مطالعه مقایسه سبک های پرخاشگری ورزشی دانشجویان ورزشکار و دانشجویان غیرورزشکار است. روش: این پژوهش یک مطالعه علّی-مقایسه ای است. جامعه آماری این پژوهش را دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شرق در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ مشغول به تحصیل بودند. به این منظور نمونه ای ۱۷۰ نفری (۶۴ پسر و ۱۰۶ دختر) به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و پرسشنامه آنلاین سبک های پرخاشگری ورزشی (علوی زاده و همکاران، ۱۳۹۹) را تکمیل کردند. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون t و تحلیل واریانس انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین نمره سبک های گوناگون تفاوت معنادری بین دانشجویان پسر و دختر (۰/۰۵>p) و ورزشکاران و غیرورزشکاران (۰/۰۵>p) وجود دارد. نتیجه گیری: بر این اساس می توان نتیجه گیری کرد بین پرخاشگری ورزشکاران و غیر ورزشکاران تفاوت معناداری وجود دارد.
۸.

تاثیر گروه درمانی مبتنی بر تحلیل تبادلی بر نشانه های اختلال اضطراب اجتماعی

کلید واژه ها: اختلال اضطراب اجتماعی تحلیل تبادلی گروه درمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 968 تعداد دانلود : 12
زمینه و هدف: اختلال اضطراب اجتماعی که هراس اجتماعی نیز نامیده می شود، ترس شدید در موقعیت های اجتماعی و بین فردی است. پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر گروه درمانی مبتنی بر تحلیل تبادلی بر کاهش نشانه های اختلال اضطراب اجتماعی است. روش: این پژوهش از مطالعات آزمایشی حقیقی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه است. ۲۱ فرد مراجعه کننده به مرکز خدمات مشاوره و روان شناسی شخصی در کرج بر اساس نمونه گیری قضاوتی انتخاب و در دو گروه آزمایش (۱۱ شرکت کننده) و گروه گواه (۱۰ شرکت کننده) کاربندی شدند. شرکت کنندگان پرسشنامه هراس اجتماعی (کانر، ۲۰۰۰) را در در مراحل پیش آزمون-پس آزمون تکمیل کردند. مداخله بر اساس روش تحلیل تبادلی گروهی که به صورت ۷ جلسه هفتگی ۶۰ تا ۹۰ دقیقه ای برگزار شد. در بخش آمار توصیفی میانگین و انحراف استاندارد و در بخش تحلیل داده ها از تحلیل کواریانس استفاده شد. یافته ها: مطالعه نشان داد که گروه درمانی مبتنی بر تحلیل تبادلی نشانه های اختلال اضطراب اجتماعی افراد دارای اختلال اضطرابی اجتماعی را به طور معناداری کاهش می دهد. نتیجه گیری: یافته های این پژوهش اشاره می کند که گروه درمانی مبتنی بر تحلیل تبادلی می تواند در کاهش نشانه های اختلال اضطراب اجتماعی موفق باشد.