حجت الله فانی

این پژوهش با هدف تحلیل محتوای کتاب تاریخ معاصر ایران از بعد تفکر انتقادی انجام شده است. برای انتخاب مؤلفه های تفکر انتقادی از روش توصیفی و برای تجزیه و تحلیل محتوای کتاب از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. جامعه ی آماری در این پژوهش، محتوای کتاب درسی تاریخ معاصر ایران شامل 2818 جمله بوده که به دلیل محدود بودن جامعه ی آماری، نمونه ی آماری نیز همان جامعه ی آماری می باشد. ابزار جمع آوری اطلاعات، سیاهه ی تحلیل محتوای کتاب درسیِ تاریخ معاصر ایران بوده که بر اساس مبانی نظری تهیه و روایی آن توسط متخصصان علوم تربیتی تایید شده است. واحد تحلیل نیز جملات مندرج در متن کتاب درسی تاریخ معاصر ایران بوده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که درمجموع، در محتوای کتاب درسی تاریخ معاصر ایران 63/34% جمله ها با تفکر انتقادی ارتباط داشته که از این میزان 14/22% به بعد شناختی، 88/6% به بعد عاطفی و 61/5% به بعد عملکردی اختصاص دارد. نتایج یافته ها حاکی از آن است که درصد توزیع مؤلفه های تفکر انتقادی در محتوای کتاب درسی تناسب نداشته است، همچنین میزان توجه به بعد شناختی، حدود سه برابرِ میزان توجه به بعد عاطفی و بعد عملکردی بوده که این وضعیت متناسب با آموزش تفکر انتقادی نمی باشد.

این پژوهش با هدف مطالعه روایی و پایایی مقیاس دلبستگی به خدا بک و مک-دونالد(2004) انجام شده است. ابزار به کار برده شده در این پژوهش، مقیاس دلبستگی به خدا بک و مک دونالد است که دارای 28 سوال بوده و توسط متخصصان روانشناسی ترجمه و به کمک متخصص آموزش زبان انگلیسی ترجمه برگردان شد. جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر و دختر مقطع متوسطه شهر شیراز که در سال تحصیلی 90-89 مشغول به تحصیل بودند، است. نمونه آماری این تحقیق مشتمل بر 360 دانش آموز(180 دختر و 180 پسر) می باشد که برای انتخاب آنها از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای استفاده گردید و به وسیله مقیاس دلبستگی به خدا بک و مک دونالد(2004) ارزیابی شدند. در خصوص سنجش روایی همگرای مقیاس مذکور از مقیاس عزت نفس کوپر اسمیت(1967) استفاده گردید که بر روی 60 نفر از گروه نمونه اجرا شد. به منظور بررسی پایایی به فاصله یک هفته، مجدداً تعداد 70 نفر از آزمودنی ها به وسیله مقیاس دلبستگی به خدا بک و مک دونالد(2004) مورد بازآزمایی قرار گرفتند. داده ها به کمک آزمون های آماری t مستقل، انحراف استاندارد(SD)، تحلیل عامل به شیوه اکتشافی(PC)، ضریب همبستگی و ضریب آلفای کرونباخ تحلیل شدند. به کمک تحلیل عاملی چهار عامل توجه به خدا، اعتماد در مقابل عدم اعتماد، توکل و ارتباط با خدا از مقیاس دلبستگی به خدا بک و مک دونالد(2004) استخراج گردید. ضریب پایایی این مقیاس به شیوه بازآزمایی برابر 58/0 بود. همچنین همبستگی بالای عوامل با کل مقیاس نشان دهنده کفایت و کارایی این مقیاس برای کاربرد پژوهشگران، متخصصان و روانشناسان در ایران است. مقیاس دلبستگی به خدا بک و مک دونالد دارای روایی و پایایی مناسب برای استفاده پژوهش گران و متخصصان در ایران است.

هدف این پژوهش، مقایسه ی میزان هم خوانی طرح ارزشیابی توصیفی قصد شده با اجرا شده بوده و برای انجام آن از روش تحقیق توصیفی- پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق، شامل تمام معلمان پایه های اول تا سوم دوره ی ابتدایی ناحیه یک شیراز بوده که نمونه ای به حجم 244 نفر از آنان به وسیله ی روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات تحقیق، چک لیست محقق ساخته، جهت مشاهده ی عمل کرد معلمان و پرسش نامه ی محقق ساخته، جهت سنجش نگرش، امکانات و آگاهی معلمان بوده، به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش های آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که تفاوت معناداری بین طرح ارزشیابی توصیفی قصد شده و آنچه هم اکنون در مدارس در حال اجرا است و نیز تفاوت معناداری بین نگرش، امکانات و آگاهی موجود معلمان با آنچه که برای اجرای طرح مورد نیاز است، وجود دارد. علاوه بر آن، نتایج حاکی از وجود رابطه ی معنادار بین نگرش، امکانات و آگاهی معلمان و عمل کرد آن هاست؛ که از این میان مؤلفه های نگرش و آگاهی توان بیشتری برای پیش بینی عمل کرد معلمان دارد و نگرش بیشترین توان را در این زمینه داشته است.

این تحقیق با هدف تبیین رابطه بین تعارض زناشویی والدین با رشد قضاوت اخلاقی و رضایت از زندگی دانش آموزان اجرا شده است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر سال سوم دوره اول متوسطه و والدین آنها در شهر مرودشت بوده است. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای از فهرست مدارس دارای رشته علوم انسانی، تعداد 7 مدرسه، و از هر مدرسه یک کلاس بطور تصادفی تعیین و دانش آموزان و والدین آنها بعنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه تعارض زناشویی والدین (2008 Sanayi, Barati & Boostsni,) و رشد قضاوت اخلاقی (1998 Dorganasinha Mir Varma,) و رضایت از زندگی (Dienner, 1989) بودند. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون آماری ضریب همبستگی و رگرسیون گام به گام نشان داد که بین تعارض زناشویی والدین و رشد قضاوت اخلاقی و رضایت از زندگی دانش آموزان و نیز بین مولفه های تعارض زناشویی (افزایش واکنش هیجانی، افزایش رابطه فردی با خویشاوندان خود، کاهش رابطه فردی با خویشاوندان همسر و دوستان، جدا کردن امور مالی از یکدیگر و کاهش ارتباط موثر با رشد قضاوت اخلاقی و رضایت از زندگی دانش آموزان رابطه معکوس و معنادارری وجود دارد.) هم چنین ابعاد تعارضات زناشویی قادر به پیش بینی میزان رشد قضاوت اخلاقی و رضایت از زندگی دانش آموزان است و از این ابعاد، متغییر واکنش های هیجانی نسبت به دیگر ابعاد پیش بینی کننده قوی تری برای رشد قضاوت اخلاقی و رضایت از زندگی می باشد.

هدف از این پژوهش بررسی دیدگاه زنان در مورد تاثیر استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) بر فعالیت های اجتماعی- اقتصادی آنان در روستاهای بخش کربال شهرستان شیراز بود. روش پژوهش توصیفی (پیمایشی) است. جامعه آماری کلیه زنان روستاهای بخش کربال (روستاهای دارای مرکز ICT ) به تعداد 1950 نفر در سال 1390 می باشد. نمونه آماری 320 نفر از زنان بود که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده شامل روش کتابخانه ای و پرسشنامه محقق ساخته (حاوی 30 سوال با طیف 5 درجه لیکرت) می باشد و با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، پایایی آزمون برابر 87/0 می باشد. داده ها در دو سطح توصیفی (با استفاده از جدول های توزیع فراوانی، درصد فراوانی و ترسیم نمودار) و استنباطی (با استفاده از آزمون مجذور خی دو، یومن - ویتنی و کراسکال - والیس) تجزیه و تحلیل شدند. نتایج ناشی از این پژوهش: استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در افزایش اطلاعات و آگاهی، ارتقاء نحوه نگرش به زندگی، تقویت روحیه مشارکت، افزایش مهارت های مورد نیاز، بر فعالیت های اجتماعی- اقتصادی زنان روستای در حد زیاد اثر گذار بوده است و این اثر گذاری در زنان مزدوج با سن ازدواج، میزان سن، تعداد فرزندان و تحصیلات، یکسان بوده است، اما اثر بخشی آن در زنان شاغل و خانه دار متفاوت بوده است

این پژوهش بمنظور بررسی تأثیر آموزش زبان تکلیف – محور در مقایسه با روش دستور-ترجمه بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان سال سوم متوسطه رشته علوم تجربی در سال تحصیلی 90-1389 صورت گرفته است. روش پژوهش، شبه تجربی بود. جامعه آماری پژوهش را دانش آموزان پسر و دختر سال سوم متوسطه تشکیل دادند که از بین آنها 120 نفر بصورت نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای انتخاب شدند.60 نفر در دو گروه آزمایش دختر و پسر و 60 نفر در دو گروه کنترل قرار گرفتند. گروه های کنترل به شیوه تکلیف – محور و گروه های کنترل به شیوه دستور- ترجمه مورد آموزش قرار گرفتند. در پایان از هر چهار گروه پس آزمون به عمل آمد. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس و آزمون تی مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که بین گروه های آزمایش و کنترل تفاوت معنادار وجود دارد به این صورت که گروه های آزمایش که با روش تکلیف – محور آموزش دیده بودند نمرات بهتری نسبت به گروه های کنترل که با روش سنتی آموزش دیده بودند کسب کردند. ضمنا دختران نسبت به پسران از عملکرد بهتری برخوردار بودند. بنابراین، می توان نتیجه گرفت که استفاده از آموزش زبان تکلیف – محور در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان موثرتر است.

هدف از این پژوهش بررسی اثر بخشی مشاوره شغلی مبتنی بر الگوی چند محوری شفیع آبادی بر مهارت های کارآفرینی و مهارت های اجتماعی دانش آموزان دختر سال سوم راهنمایی بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری تمامی دانش آموزان دختر سال سوم راهنمایی مدرسه شاهد ناحیه 3 شیراز در سال تحصیلی 93- 92 بودند. نمونه گیری به صورت تصادفی انجام شد. به این صورت که پس از اجرای پرسش نامه مهارت های کارآفرینی فکری، شفیع آبادی، نورانی پور و احقر (1391) و پرسش نامه مهارت های اجتماعی TISS از بین دانش آموزانی که نمره ای کم تر در پرسش نامه گرفته بودند، 40 نفر به تصادف انتخاب و به تصادف در دو گروه آزمایش و کنترل 20 نفری جایگزین شدند. سپس گروه آزمایش بر اساس الگوی چند محوری به مدت 8 جلسه 5/1 ساعته آموزش مهارت های کارآفرینی و مهارت های اجتماعی دریافت کردند و در گروه گواه هیچ مداخله ای انجام نگرفت. داده های بدست آمده با استفاده از روش تحلیل کوواریانس مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که بین مهارت های کارآفرینی (خرده مقیاس های مهارت های فردی، مهارت های بین فردی، مهارت های کاربردی، مهارت های تفکر انتقادی و خلاقانه) و مهارت های اجتماعی دو گروه آزمایش و کنترل تفاوت معنا دار وجود دارد، یعنی مشاوره شغلی مبتنی بر الگوی چند محوری شفیع آبادی موجب افزایش مهارت های کارآفرینی و مهارت های اجتماعی دانش آموزان شده است.

هدف از این پژوهش بررسی رابطه ی ادراک از رفتار معلم با خودپنداره ی تحصیلی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان دوره ی راهنمایی بود. روش پژوهش از نوع همبستگی است. جامعه ی آماری تمامی دانش آموزان دوره ی راهنمایی شهر شیراز بوده اند که با روش نمونه گیری خوشه ای مرحله ای از میان نواحی چهارگانه ی شیراز، ناحیه ی 4 و از فهرست مدارس ناحیه ی 4، مشتمل بر 14700دانش آموز و 85 کلاس، 6 مدرسه (3 مدرسه ی دخترانه و 3 مدرسه ی پسرانه) انتخاب شد. این مدارس دربرگیرنده ی 8 کلاس دخترانه و 8 کلاس پسرانه(به تفکیک پایه، 6 کلاس سوم، 6 کلاس دوم و 4 کلاس اول) بود. در مجموع تعداد افراد نمونه 473 نفر بوده است. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش پرسشنامه های ادراک از رفتار معلم، خودپنداره ی تحصیلی و عملکرد تحصیلی بوده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها در سطح آمار توصیفی از میانگین و انحراف معیار و در سطح آمار استنباطی از ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چند متغیره و آزمونt گروههای مستقل استفاده شد. نتایج نشان داد که بین ادراک از رفتار معلم و خودپنداره ی تحصیلی و عملکرد تحصیلی به طورکلی و نیز به تفکیک جنسیت و پایه، در مجموع رابطه ای معنادار وجود داشت، اما در پایه های اول دختر و پسر و سوم دختر رابطه ی بین ادراک از رفتار معلم و خودپنداره ی تحصیلی معنادار نبود؛ افزون بر این، در پایه ی اول دختر و پسر بین ادراک از رفتار معلم با عملکرد تحصیلی رابطه ای معنی دار وجود نداشت و بین گرایش (به خود، خانواده، همسالان، مدرسه و معلم) و ادراک از رفتار معلم رابطه مثبت و معنادار بود؛ در حالی که بین ادراک از رفتار معلمان علوم و ریاضی تفاوت معنادار نبود.

پژوهش حاضر از نوع تحقیق نیمه تجربی است که به منظور مقایسه تأثیر استفاده از الگوی پیش سازمان دهنده و روش سخنرانی در افزایش یادداری و وسعت انتقال و رابطه آنها با سطح عملکرد تحصیلی دانشآموزان دختر کلاس چهارم ابتدایی شهر مرودشت انجام شده است. اهداف کلی در این تحقیق: تبیین روش استفاده از پیش سازمان دهنده در تدریس و توجه دادن به اهمیت و ارزش این روش، ایجاد نگرش مثبت در معلمان نسبت به استفاده از پیش سازمان دهنده ابزار مورد استفاده در این پژوهش پیام آموزشی، پیش سازمان دهنده، آزمون معلم ساخته و پرسشنامه میباشد. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشآموزان دختر کلاس دوم ابتدایی شهر مرودشت بود که در سال 85-86مشغول به تحصیل بودند. نمونه پژوهش شامل 80دانشآموخته دختر میباشد که به صورت خوشهای انتخاب و در گروههای کنترل و آزمایش جایگزین شدند. از 2گروه پیش آزمون گرفته شد. که تفاوت معناداری بین دو گروه وجود نداشته باشد. بعد از آن گروه آزمایش ابتدا تحت تأثیر پیش سازمان دهندهها و سپس پیام آموزشی قرار گرفت در حالی که گروه کنترل تنها پیام آموزشی را با استفاده از روش سخنرانی دریافت کرد. بعد از هر دو گروه پس آزمون گرفته شد و در طی 24روز 2آزمون تعقیبی و تأخیری از هر دو گروه به عمل آمد دادهها با استفاده از روش مقایسه میانگینها و از طریق t-testگروههای مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافتهها نشان داد که میان گروههای آزمایش و کنترل در 3 آزمون (پس آزمون، آزمون تعقیبی، آزمون تأخیری) تفاوت معنیدار است و افزایش یادداری و وسعت انتقال و عملکرد تحصیلی در گروه آزمایش بیش از گروه کنترل است. بنابراین بر اساس یافتههای پژوهش استفاده از الگوی پیش سازمان دهنده نسبت به روش سخنرانی یادداری مطلب و انتقال دور یادگیری و عملکرد تحصیلی دانشآموزان را افزایش میدهد

هدف : هدف این پژوهش نقش واسطه ای مسئولیت پذیری در رابطه  بین جوّ آموزشی و اشتیاق به تحصیل دانش آموزان بود. روش شناسی پژوهش: روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش از نوع توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش متشکل از دانش آموزان  مقطع ابتدایی شهرستان سرچهان می باشد که تعداد آنها برابر با 2189 بود. برای تعیین حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای مرحله ای 173 نفر انتخاب شدند و از طریق پرسشنامه اشتیاق تحصیلی فریدل و پاریس، مسئولیت پذیری نعمتی و جوّ آموزشی راف و همکاران مورد سنجش قرار گرفتند. در سطح آمار توصیفی از میانگین و انحراف معیار و در سطح آمار استنباطی از آزمون معنی داری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون ساده خطی رگرسیون سلسله مراتبی به شیوه بارون و کنی استفاده شد. یافته ها :  نتایج نشان داد که جوّ آموزشی قادر به پیش بینی مسئولیت پذیری دانش آموزان می باشد؛اشتیاق تحصیلی قادر به پیش بینی مسئولیت پذیری دانش آموزان می باشد؛ مسئولیت پذیری نقش واسطه ای معناداری بین جوّ آموزشی و اشتیاق به تحصیل نقش میانجی را ایفا می کند.