حسن رضا رفیعی

زمینه و هدف: آسیب های کودکان در حوادث ترافیکی یکی از دلایل مهم مرگ و ناتوانی آنان است و پیشگیری از این امر نیازمند ارائه آموزش است. هدف این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش بسته ترافیکی ارائه شده به کودکان هفت ساله شهر تهران است. روش: این پژوهش از نوع «شبه آزمایشی» و با طرح «پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل» است. جامعه آماری پژوهش شامل کودکان پایه اول ابتدایی شهر تهران است. دو گروه سی نفری از دو کلاس پایه اول از مدرسه ای در منطقه 5 تهران به عنوان نمونه انتخاب شدند و قبل و بعد از ارائه بسته آموزشی ترافیکی با کمک پرسش نامه روا و پایا (آلفای کرونباخ 91/0) مورد پرسش قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از شاخص های آمار توصیفی و آزمون تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافته ها و نتایج: پژوهش نشان داد میانگین و انحراف معیار رفتار ایمن ترافیکی پسران و دختران گروه آزمایش در پس آزمون به طور معناداری بهبود یافته است. همچنین تفاوت بین نمره های پس آزمون رفتار ایمن ترافیکی گروه آزمایش و کنترل و نیز اثر تعاملی جنسیت و گروه بر نمره های پس آزمون، رفتار ایمن ترافیکی معنادار بوده و بین میانگین رفتار ایمن ترافیکی پسران گروه آزمایش و کنترل و دختران گروه آزمایش و کنترل تفاوت وجود دارد؛ این نتایج حاکی از آن است که پس از آموزش در هر دو جنسیت، گروه آزمایش از گروه کنترل عملکرد بهتری داشته اند و اثربخشی آموزش ترافیک به کودکان تأیید می شود.

مکان یابی آخرین میدانگاه نبرد سلطان محمد خوارزمشاه با مغولانسرانجام زندگی سلطان محمد خوارزمشاه از تلخ ترین سرانجام های انسان هایی است که در سایه قدرت تو خالی و پوشالی به زندگی دنیا دل خوش کرده اند. او فرمانروایی است که درصدد ایجاد تمامیت ارضی ایران دوره ساسانی بعد از حکومت های محلی ای بود که در طول شش سده بعد از اسلام بر بخش هایی از ایران فرمان می راندند. چنین بود که محدوده فرمانروایی او از جنوب سیبری و مرزهای ترکستان و چین آغاز می شد و تا نزدیکی بغداد مرکز خلافت عباسی ادامه می یافت. قدرت وی آنچنان نمود پیدا کرده بود که چنگیز مغول و خلیفه بغداد از در افتادن با او می ترسیدند و مایل به برقراری ارتباط و دوستی با وی بودند. وی در اثر بی تدبیری متکی بر غرور و سرمستی، با صدور دستور کشتار بازرگانان مغول آتش خشم مغولان را تیز کرد و کشور آباد و مردمان نجیب ایران را هدف سم ستوران آنان نمود، به گونه ای که همه چیز نابود شد. ذخایر و نقدینه اش به تاراج رفت، فرزندانش کشته شدند و زنان حرمش به اسارت مغولان درآمدند و خود در واپسین روزهای عمر خود کفنی نداشت تا جسدش با آن پوشیده شود. نظر به اینکه آخرین نبرد جدی او با مغولان در دشت یا مرغزار دولت آباد ملایر رخ داده است، صاحب این مقاله درصدد بررسی علل حمله مغولان و مکان یابی آخرین منزلگاه های پایان زندگی سلطان محمد خوارزمشاه از جمله آخرین نبرد او در دشت ملایر بوده است. روش تهیه و تدوین مقاله توصیفی مبتنی بر منابع کتابخانه ای و روش تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق روش تحلیل محتوا است. سؤال اصلی تحقیق که این مقاله به دنبال پاسخ یابی آن است عبارت است از: علل حمله مغولان به ایران چیست و میدانگاه آخرین نبرد سلطان محمد خوارزمشاه با سپاهیان مغول کجا بوده است؟

زمینه و هدف: با توجه به این که امنیت حیاتی ترین نیاز جامعه بشری است و قوام و پایداری ساختارهای اجتماعی و فرهنگی هر جامعه ای در میزان امنیت و احساس امنیت افراد آن جامعه بستگی دارد، لذا تحقیق و مطالعه در خصوص آن از اهمیت زیادی برخوردار است. این مقاله درصدد است تا مدلی را جهت تبیین رابطه میان عوامل جامعه شناختی و روانشناختی مرتبط با احساس امنیت اجتماعی دانش آموزان ارایه دهد. روش: طرح این تحقیق از نوع توصیفی بوده که با هدفی کاربردی و به روش همبستگی انجام گرفته است. برای اندازه گیری متغیرهای تحقیق نیز از یک پرسش نامه که بر اساس مطالعات نظری و تجربی تحقیق تدوین شده بود، استفاده شده است. جامعه تحقیق را کلیه دانش آموزان مقطع راهنمایی، متوسطه و پیش دانشگاهی استان چهارمحال و بختیاری تشکیل می دهد که از میان آن ها تعداد 210 نفر به صورت تصادفی و از طریق روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند. داده های به دست آمده نیز با استفاده از روش های تحلیل همبستگی، تحلیل رگرسیون و تحلیل مسیر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها و نتایج: یافته های تحقیق نشان داد که رابطه معنی داری بین انگیزه مشارکت دانش آموزان با پلیس، پیشگیری وضعی از جرم، حمایت پلیس از دانش آموزان و گرایش دانش آموزان به پذیرش شغل پلیس با احساس امنیت اجتماعی وجود دارد. در مدل تجربی تحلیل مسیر احساس امنیت اجتماعی دانش آموزان نیز متغیرهای پذیرش شغل پلیس و پیشگیری وضعی از جرم بیشترین تاثیر و بعد از آن متغیرهای حمایت پلیس از دانش آموزان و انگیزه مشارکت دانش آموزان با پلیس بهترین تبیین کننده احساس امنیت اجتماعی دانش آموزان بوده اند.

زمینه و هدف:   مدیریت در اسلام به معنای واقع آن است که مستند به وحی الهی و منابع اسلامی است؛ از استثمار و استعمار و بهره کشی انسان از انسان در آن خبری نبوده و بر ارزش های متعالی و ثابتی استوار است. اسلام تنها مکتبی است که مدل و الگو معرفی می کند. بخشی از رحمت خداوند نسبت به بندگانش این بود که حامل رسالت، مؤظف شد دین را عملاً بر واقعیت زندگی خویش حاکم کند تا زندگی مبارک او در همه حالت و شرایط الگویی باشد که طالبان حقیقت و سالکان طریقت از آن پیرون کرده و از چشمه های فوارش رفع تشنگی کنند.<br />   روش شناسی: روش انجام پژوهش حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی با بهره گیری از تحلیل محتوای کیفی، از طریق شیوه های پژوهش کتابخانه ای، سیره گفتاری و رفتاری پیامبر(ص) پیرامون اقدامات اساسی در حوزه نظم و امنیت، از مدارک مکتوب حدیث و کتب مرتبط استخراج شده است و به واکاوی، بازنمایی و تحلیل و استنتاج سوابق موجود پرداخته است.<br />   یافته ها و نتایج: از آنجایی که هسته اصلی و اساسی در تشکیل حکومت و دوام و قوام آن، استقرار نظم و امنیت است، انتظام فردی و اجتماعی عامل بسیار مهمی برای به اهداف و تعالی معنوی است؛ بنابراین رسول اکرم (ص) پایه حکومت خود را بر نظم بنا نهادند و در واقع راه دست یابی به آن را در معنویات ارائه کردند؛ به همین منظور مسجد را به عنوان اولین پایگاه نظم و امنیت به مردم معرفی کردند و از آن طریق مسائل و مشکلات مردم و پدیده های بر هم زننده امنیت و آسایش عمومی را شناسایی و با آنها مقابله می کردند.<br /> بر اساس یافته های پژوهش گزاره های مطرح سیره مدیریتی پیامبر(ص) در حوزه انتظام اجتماعی پنج موضوع کلی قابل دسته بندی است. انتخاب مسجد به عنوان نخستین پایگاه انتظامی، تدوین نخستین منشور انتظامی، تأمین نظم و انتظام شهر مدینه، اقدامات اطلاعاتی-انتظامی و  اقدامات امنیتی-انتظامی. نتایج پژوهش در بردارنده دستاوردهای نظری و کاربردی برای پلیس جمهوری اسلامی ایران است.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی تأثیر شیوه های پیشگیری از جرم در پیشگیری از سرقت تجهیزات انتقال برق و اولویت بندی این شیوه ها در شهرستان ملایر در سال 1394 انجام گرفت؛ تا از این طریق ضمن بررسی پدیده سرقت به عنوان یکی از مهم ترین آسیب های اجتماعی و جرایم علیه اموال دولتی و شخصی، از خسارات مادی به شرکت های برق جلوگیری نموده و امنیت و آسایش شهروندان حفظ و تأمین گردد. این پژوهشگران از نظر نوع، کاربردی و از نظر روش، توصیفی – پیمایشی است. برای انجام این پژوهش، محقق جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته بر اساس طیف لیکرت استفاده نموده است؛ که این پرسشنامه 30 سؤالی در بین 100 نفر از کارکنان ناجا به عنوان جامعه نمونه توزیع گردیده است. در این تحقیق، به منظور بالا بردن دقت در بررسی اسناد و مدارک به صورت تمام شمار انجام خواهد شد. در این پژوهش، از آزمون های فریدمن و تحلیل عاملی استفاده شده است. براساس نتایج حاصل از این پژوهش، مهم ترین و مؤثرترین راه پیشگیری از سرقت تجهیزات انتقال برق از میان سه راهکار مطرح شده، راهکار پیشگیری اجتماعی، به عنوان برترین و مؤثرترین پیشنهاد از سوی پرسشگران انتخاب و دو راه پیشگیری یعنی پیشگیری از طریق طراحی محیطی و پیشگیری انتظامی در رتبه های بعدی قرار گرفتند. در پایان، پیشنهاداتی جهت جلوگیری از سرقت تجهیزات برق ارائه شده است که امید است با به کارگیری آنها مشکلات موجود برطرف شود

زمینه و هدف: وابستگی به مواد مخدر عامل بروز بسیاری از مشکلات فردی خانوادگی و اجتماعی دانش آموزان است. تأثیرات روحی، روانی، اخلاقی و اجتماعی زیادی بر افراد و خانواده دارد و منجر به رفتارهای آسیب زا و بر هم زدن انتظام اجتماعی جامعه می شود. هدف این تحقیق بررسی تأثیر تعامل پلیس و آموزش و پرورش بر پیشگیری از مصرف مواد اعتیادآور صنعتی در دانش آموزان دبیرستان شهر مشهد مقدس است. روش : روش تحقیق، توصیفی و پیمایشی و جامعه آماری کارکنان دبیرستان های مشهد مقدس به تعداد 2600 نفر است که در این میان 331 نفر به روش تصادفی طبقه ای و خوشه ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری یافته ها پرسش نامه است و برای تجزیه و تحلیل یافته ها از جدول فراوانی، میانگین، انحراف معیار در آمار استنباطی از آزمون کولموگروف اسمیرنوف برای تعیین نرمال بودن متغیرها و آزمون ناپارامتری «تی یک نمونه ای» و آزمون رتبه بندی فریدمن استفاده شد. یافته ها و نتایج: براساس آزمون «تی یک نمونه ای» سطح معناداری علامت معادل 0001/0 است. بنابراین در سطح 05/0، فرض صفر یعنی بی تأثیری تعامل پلیس و آموزش و پرورش بر پیشگیری از مصرف مواد اعتیادآور صنعتی رد و فرض یک یعنی تأثیر تعامل پلیس و آموزش و پرورش بر ارتقای نظم اجتماعی از طریق پیشگیری از اعتیاد دانش آموزان مورد تأیید قرار گرفت. با استفاده از آزمون فریدمن تأثیر تعامل آموزشی در درجه اول و تعامل های اطلاعاتی و فرهنگی پلیس و آموزش و پرورش بر پیشگیری از مصرف مواد اعتیادآور صنعتی توسط دانش آموزان دبیرستان های مشهد مقدس در رتبه های دوم و سوم بود

زمینه و هدف: مشارکت در حفظ، ایجاد و گسترش نظم و امنیت اجتماعی از اهداف پلیس بوده که باید برنامه ریزی صحیحی برای آن انجام دهد. هدف این مقاله، مطالعه و بررسی عوامل مؤثر در توسعه فرهنگ مشارکت دانش آموزان با پلیس در ارتقای امنیت اجتماعی می باشد. روش شناسی : تحقیق حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش، توصیفی- پیمایشی می باشد. برای اندازه گیری متغیرهای تحقیق از پرسشنامه ای که روایی آن مورد تأیید قرار گرفته، استفاده شده است. جامعه تحقیق را کلیه دانش آموزان استان چهارمحال و بختیاری تشکیل می دهند که از میان آنها تعداد 210 نفر با روش چند مرحله ای انتخاب و داده های به دست آمده نیز با استفاده از روش های آماری همبستگی و رگرسیون، تجزیه و تحلیل شده است. یافته ها: براساس یافته های تحقیق، 80/30 درصد از تغییرات مربوط به فرهنگ مشارکت دانش آموزان با پلیس با متغیرهای سابقه مشارکتی، انگیزه دانش آموزان جهت مشارکت، احساس امنیت اجتماعی دانش آموزان، احترام دانش آموزان به عوامل پلیس، مطالبات دانش آموزان از پلیس، تمایل دانش آموزان به شغل پلیس، احساس تعلق دانش آموزان و تمایل دانش آموزان به همکاری با پلیس تبیین می شود. نتیجه گیری: تأثیر همه متغیرها و عوامل به جز متغیر اعتماد اجتماعی، رضایت از خدمات و عملکرد پلیس، روابط اجتماعی و پایبندی به قوانین و مقررات بر فرهنگ مشارکت معنی دار شده است و می توان نتیجه گیری کرد که در توسعه فرهنگ مشارکت دانش آموزان عوامل متعددی مؤثر می باشند، لذا با افزایش سطح هر یک از عوامل می توان فرهنگ مشارکتی را توسعه داد.

یکی از مطالبات مهم مردم، مسؤولان و دولتمردان جمهوری اسلامی ایران در جامعه کنونی تغییر شکل پلیس سنتی به پلیس جامعه محور است. بدین جهت، مسأله و هدف اصلی این تحقیق تبیین ویژگی های اجتماعی پلیس مسلمان و راهکارهای تحقق آن در ناجا است. در راستای وظایف ذاتی مقرر شده برای نیروی انتظامی در قانون، با نگرشی نو ویژگی های اجتماعی پلیس مسلمان را استخراج و تبیین نماید. چون تحقیق حاضر از نوع تحقیق های کیفی است، فاقد فرضیه، جامعه آماری و روش نمونه گیری است. همچنین، روش انجام آن توصیفی- تبیینی است. روش جمع آوری اطلاعات در این تحقیق به صورت کتابخانه ای و مراجعه به اسناد و منابع مکتوب و مبتنی بر یادداشت برداری علمی است. روش تجزیه وتحلیل اطلاعات، توصیفی، یعنی یافته های گردآوری شده دسته بندی و دیدگاه های مشترک در مورد هر ویژگی استخراج و نتیجه گیری می شود. در پایان محقق موفق شد که در قرآن کریم به یازده مورد، روایات و احادیث معصومان(ع) به هشت مورد، امام خمینی(ره) سیزده مورد، امام خامنه ای(مدظله العالی) هشت مورد از ویژگی های اجتماعی پلیس مسلمان دست یابد که بدون تکرار از دیدگاه های پنج گانه عبارتند از: امر به معروف و نهی از منکر، صحت عمل، رعایت عدالت در رسیدگی به حقوق مردم، ایمان و استقامت، نظم، شجاعت، عفت و پاکدامنی، قانون مداری، اقتدار همراه با رافت، اتکال به خدا و اعتماد به نفس، خوش اخلاقی و خوشرویی، صداقت و راستگویی، مردم داری، امانتداری، فداکاری و شهادت طلبی، سعه صدر، خدمت به مردم با نیت الهی و قصد قربت و ...

هدف:اثربخشی سازمانی موضوعی اصلی در نظریه های سازمان است ویکی ازملاک ها یارزیابی عملکرد سازمانی به شمارمی رود. باتوجه به اهمیت و نقش آفرینی عملکرد سازمان نیروی انتظامی در جامعه، پژوهش حاضر باهدف بررسی رابطه بین رهبری اخلاقی فرماندهان با اثربخشی سازمانی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در فرماندهی انتظامی استان کردستان انجام شد. روش:پژوهش حاضر ازلحاظ هدف، کاربردی و از منظر شیوه اجرا از نوع توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری شامل فرماندهان استان کردستان به تعداد 88 نفراست که به صورت تمام شمار موردپرسش قرارگرفتند. ابزارگردآوری داده ها، پرسش نامه محقق ساخته است که روایی آن توسط خبرگان وپایایی آن توسط ضریب آلفای کرونباخ تأیید شد. یافته ها:یافته های پژوهش مؤید این مطلب است که رهبری اخلاقی فرماندهان بااثربخشی سازمانی نیروی انتظامی در فرماندهی انتظامی استان کردستان رابطه معناداری دارد. نتیجه گیری:نتایج پژوهش نشان می دهدکه متغیرها یرهبری اخلاقی فرماندهان شامل«صداقت، جامعه محوری، تشویق برای توانمندسازی و مدیریت پاسخ گویی»بااثربخشی سازمانی رابطه معناداری دارد. همچنین متغیرتشویق برای توانمندسازی فرماندهان بالاترین تأثیر ورابطه را با اثربخشی سازمانی دارد.

زمینه و هدف: ایران سرزمینی کهن و ایرانیان از مبادی آداب ترین مردمان جهان بوده اند. ادبیات فارسی گنجینه ای از معارف ایران باستان و پیام های دانشی، مدنی و اخلاقی فرهنگ اسلامی بوده است. کتاب سیاست نامه نوشته خواجه نظام الملک طوسی را می توان متنی آموزشی و قابل استفاده برای فرماندهان و مدیران همه دوره ها از جمله مسئولان یگان های مختلف انتظامی دانست. نگارنده در این مقاله به دنبال بررسی و احصای آداب و اخلاق مورد استفاده فرماندهان و مدیران انتظامی از این کتاب بوده است. روش: این مقاله از نظر روش توصیفی اسنادی و از نظر شیوه گردآوری اطلاعات مراجعه به منابع مکتوب و یادداشت برداری بوده است. روش تحلیل یافته ها نوعی تحلیل استنباطی است که ضمن استخراج فهرستی از آداب و اخلاق فرماندهی و مدیریت مورد نیاز در پلیس، عین کلام خواجه جلو آن ها آمده است. یافته ها: در این مقاله ضمن اشاره به چند آفت فرماندهی و مدیریت، بیست و دو ویژگی مورد نیاز فرماندهان و مدیران انتظامی مانند مردم داری، درایت، عدالت محوری و پرهیز از شتاب زدگی از کتاب سیاست نامه استخراج گردیده است.  نتیجه گیری: راهبردهای توصیه ای خواجه به گونه ای تازه و کاربردی بود که نه تنها در گذشته مورد استفاده بوده است، بلکه هم اکنون و حتی در آینده نیز می تواند مورد استفاده فرماندهان و مدیران یگان های انتظامی و هر مدیر دیگری قرار گیرد.

پژوهش حاضر، با هدف طراحی الگوی تربیت اجتماعی در قرآن کریم برای پیشگیری از بزهکاری دانش آموزان صورت گرفته است. بنابراین، ازنظر هدف کاربردی، ازنظر داده ها آمیخته (کیفی وکمی) و ازنظر روش اجرای پژوهش از نوع اکتشافی (مرحله کیفی) و پیمایشی مقطعی (مرحله کمی) است. در روش کیفی به تحلیل محتوای قرآن کریم پرداخته شد. داده های کمی، با استفاده از پرسشنامه طراحی شده، به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی، گردآوری شده و روایی صوری توسط اساتید تأیید شد. پایایی پرسشنامه نیز با ضریب آلفای کرونباخ 809/0 مورد تأیید قرارگرفت. جامعه آماری 307 نفر از مدیران مدارس دخترانه دوره متوسطه اول شهر تهران بوده است. داده ها با استفاده از آزمون های کلموگروف-اسمیرنف و تحلیل عاملی تأییدی و با نرم افزارهای اس پی اس اس و آموس تحلیل شد. نتیجه مرحله کیفی نشان داد الگوی تربیت اجتماعی در قرآن کریم برای پیشگیری از بزهکاری دانش آموزان شامل سه بعد مبانی (توحید، فطرت و اختیار)، اصول (تربیت عبادی، تربیت سیاسی، تربیت اخلاقی و تربیت اقتصادی) و روش ها (تبیینی، تحمیلی و تلقینی) است. خروجی مرحله کمی، تربیت اجتماعی در قرآن کریم برای پیشگیری از بزهکاری دانش آموزان است که شامل ابعاد، عامل ها و مؤلفه های مدل به همراه بار عاملی آنهاست. این مدل با استفاده از آزمون های معتبر آماری، آزمون شده و روایی عاملی و شاخص های برازش قابل قبول دارد.

این پژوهش با هدف تبیین مدیریت زمان در آموزه های دینی و راهکارهای به کارگیری آن در ناجا انجام شد. در راستای ارزش و اهمیت وقت و مدیریت، مطالب مبسوطی گرد آوری شد و به دنبال پاسخگویی به دو سؤال اصلی برای تحقق بود که  عبارتند از: «1- مصادیق مدیریت زمان بر اساس آموزه های اسلامی کدامند ؟2-  راهکارهای به کارگیری مدیریت زمان در ناجا کدامند؟»      این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نوع تحقیقات، توصیفی- تحلیلی است. روش گرد آوری یافته ها در بخش نظری، کتابخانه ای و مراجعه به اسناد و مدارک و یاداشت برداری است و در بخش آگاهی از راهکارهای به کارگیری مدیریت زمان در ناجا، با مصاحبه غیر حضوری(پرسش با پاسخ باز) از 30 نفر از  مسئولان فرماندهی انتظامی استان همدان بوده است که با استفاده از روش تحلیل مضمون یافته ها طبقه بندى و تجزیه و تحلیل شده اند. یافته های به دست آمده ازکل این پژوهش برای استفاده در ناجا عبارتند از: « 1) برنامه ریزی  برای تعیین هدف و داشتن نظم  برای تحقق اهداف 2) گذشت با شتاب و برگشت ناپذیری زمان و برتری بعضی وقت ها نسبت به زمان های دیگر 3)وقت شناسی 4) محدود بودن فرصت ها و غنیمت شمردن آنها 5) ثبات در برنامه  6) استفاده از امکانات و فن آوری الکترونیکی در ارائه خدمات 7) استفاده از اتوماسیون اداری و حذف مکاتبات دستی 8) تقسیم کار و اولویت بندی وظایف 9) حذف جلسات و کارهای زاید 10) استفاده از شیوه های مدیریتی نوین11) برگزاری جلسات تعامل و هماهنگی بین ناجا و سایرسازمان ها 12)استفاده از ابزارهای تشویق برای سرعت انجام کارها 13)تشکیل جلسات کارشناسی برای ارتقای آموزش تخصصی کارکنان است.

تحقیق حاضر از زمره تحقیقات کیفی است که روش گردآوری یافته ها در آن، از نوع اسنادی و مراجعه به منابع، و شیوه تجزیه و تحلیل یافته ها نیز از نوع محتوای کیفی است. این پژوهش، شامل بررسی محتوای یازده متن کوتاه و بلندِ بازمانده از ادبیات تعلیمی ایران باستان و چند نمونه ادبیات تعلیمی بعد از اسلام، به ویژه متن قابوسنامه است که اثر آخِر با دقت و تعمیق بیشتر مورد واکاوی قرار گرفته است. باب های چهل و چهار گانه این کتاب در هشت بعد: دینداری و اخلاق معنوی، دانش اندوزی، هنرپروری، بهره بری از دنیا، پاکیزگی و استراحت، دشمنی کردن، سلوک درباری و ادب اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت. آن گاه برای هر یک از این ابعاد، مؤلفه ها و مصادیقی از متن کتاب استخراج و در جداول نه گانه سازماندهی و ارائه شد. در نتیجه، 8 بعد، 43 مؤلفه، 328 شاخه و 333 مصداق به دست آمد. تحلیل یافته ها براساس ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های به دست آمده، به ترسیم مدل مفهومی پژوهش منجر شد. با نگاهی به یافته های پژوهش که منطبق با فطرت و طبیعت انسانی، فرا زمانی و فرا مکانی است، چنانچه به افق آینده فرهنگ ایرانی اسلامی در بیانیه گام دوم نگاهی پدیدارشناسانه داشته باشیم، درمی یابیم که بخش اعظمی از ادبیات تعلیمیِ قابوسنامه برای نسل حاضر و نسل های آینده قابل بهره برداری است و سرپلی مناسب برای انتقال فرهنگ ملی و دینیِ گذشته به تمدن نوین اسلامیِ مورد انتظار به شمار می آید.