سجاد بشرپور

مقدمه: این پژوهش با دو طرح پژوهشی، رابطه ی میان اضطراب مرگ و ارزش ها و آرزوهای ناسالم (ثروت، شهرت، جذابیت ظاهری، هم نوایی، لذت جویی) را مورد بررسی قرار می دهد. روش: مطالعه اول از نوع توصیفی و همبستگی است. 457 دانشجو به روش نمونه گیری در دسترس، انتخاب و مقیاس اضطراب مرگ تمپلر (DAS) و نمایه ی آرزو (AI) را کامل کردند. مطالعه ی دوم از نوع نیمه آزمایشی و در قالب طرح گروه آزمایشی و کنترل با پس آزمون است. 204 دانشجو به روش نمونه گیری در دسترس، انتخاب و به طور تصادفی در سه گروه آزمایش (یادآوری مرگ خویشتن + آرزوهای بیرونی، هم نوایی و لذت جویی) و یک کنترل (یادآوری موضوع اضطراب آور غیر مرتبط با مرگ) واگذاری شدند. با اجرای تکلیف فراخوانی افکار مرتبط با مرگ و نمایه ی آرزو، اثر برجستگی مرگ بر ارزش های ناسالم در میان آن ها آزمون شد. یافته ها: در مطالعه ی اول با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، رابطه ی مثبت معنادار میان اهمیت جذابیت ظاهری، هم نوایی و لذت جویی با اضطراب مرگ و خرده مقیاس های آن مشاهده شد. نتایج حاصل از تحلیل واریانس چندمتغیره در مطالعه ی دوم نیز نشان داد که برجستگی مرگ، منجر به کاهش اهمیت ارزش های ناسالم در گروه های آزمایشی در مقایسه با گروه کنترل شد. همچنین تأثیر برجستگی مرگ بر اهمیت جذابیت ظاهری و لذت جویی، معنادار بود. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده مطابق با مبانی نظری و پژوهشی مکاتب انسان گرا و وجودی و دو نظریه ی معاصر در حیطه ی روان شناسی اجتماعی و شخصیت، یعنی نظریه ی خودمختاری و نظریه ی مدیریت وحشت مورد بحث قرار گرفت.

زمینه: اگر چه عوامل متعددی در سطح شناختی، صفات شخصیت، هیجانی و رفتاری با کیفیت خواب نوجوانان مرتبط شده اند اما تصویر جامعی در مورد آ ن ها وجود ندارد. هدف: هدف پژوهش حاضر پیش بینی کیفیت خواب بر اساس نگرش ناکارآمد به خواب، روان آزردگی گرایی، اعتیاد به اینترنت و حساسیت اضطرابی با میانجی گری راهبردهای تنظیم هیجان و ذهن آگاهی در نوجوانان بود. روش: پژوهش حاضر از نوع مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری کلیه نوجوانان دختر و پسر دوره متوسطه دوم شهرستان دامغان در سال تحصیلی 1400-1399 بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای 329 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای اندازه گیری متغیرها از مقیاس باورها و نگرش های ناکارآمد درباره خواب (مورین و همکاران،1993)، پرسشنامه پنج عاملی شخصیت نئو (کوستا و مک کری، 1989)، پرسشنامه اعتیاد به اینترنت یانگ (1998)، شاخص حساسیت اضطرابی (ریس، پترسون، گارسکی و مک نالی، 1986)، پرسشنامه راهبردهای تنظیم هیجان کودکان (گراس و جان، 2003)، پرسشنامه ذهن آگاهی (رایان و براون، 2003) و پرسشنامه کیفیت خواب (بویس و همکاران، 1989) استفاده شد. داده ها با آزمون همبستگی پیرسون و معادلات ساختاری تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که ذهن آگاهی و راهبردهای سازگارانه و ناسازگارانه تنظیم هیجان در ارتباط بین روان آزردگی گرایی، حساسیت اضطرابی، نگرش ها و باورهای ناکارآمد به خواب، اعتیاد به اینترنت و کیفیت خواب نقش میانجی دارد (0/001 >P). نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه می توان گفت مدل ساختاری پژوهش از برازش مطلوبی برخوردار بود و ازاین رو به درمانگران بالینی متخصص حوزه سلامت نوجوانان توصیه می شود در مداخلات نقش این مؤلفه ها را مدنظر قرار دهند.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش بدرفتاری روانشناختی دوران کودکی با میانجی گری متغیر مسئولیت پذیری و همجوشی شناختی در پیش بینی علائم وسواسی در جمعیت غیربالینی بود. روش: روش پژوهش حاضر از نوع مطالعات همبستگی   و جمعیت مطالعه دانشجویان سال تحصیلی ۹۸-۱۳۹۷ دانشگاه شیراز بودند. تعداد ۳۰۶ نفر (۱۴۵ پسر و ۱۶۱ دختر) با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای تصادفی انتخاب شدند. داده ها با استفاده از مقیاس های بدرفتاری روانشناختی، همجوشی شناختی و پرسشنامه های نگرش مسئولیت پذیری و وسواسی - اجباری مادزلی جمع آوری شدند. داده های حاصل با روش مدل معادلات ساختاری بررسی شد. یافته ها: نتایج نشان داد مسئولیت پذیری و همجوشی شناختی در رابطه ی میان مؤلفه های بدرفتاری روانشناختی (عدم پاسخ گویی از نظر هیجانی، طرد کردن / ترساندن، پرتوقع / انعطاف ناپذیر بودن) با علائم وسواسی به طور سهمی میانجی شده اند. همچنین، بین مؤلفه های بدرفتاری روانشناختی (عدم پاسخ گویی از نظر هیجانی، طرد کردن / ترساندن، پرتوقع / انعطاف ناپذیر بودن) با علائم وسواسی تأثیر مستقیم و معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: درمان گران به منظور کاهش باورها و آیین های وسواسی باید از یک سو تجربیات ناخوشایند دوران کودکی افراد مبتلا را بررسی و مورد ارزیابی قرار داده و از سوی دیگر ضمن چالش های شناختی و گذشته نگر به دنبال کاهش باورهای مسئولیت پذیری و همجوشی شناختی باشند.

هدف پژوهش حاضر آزمون مدل علی خشونت خانگی براساس ذهن خوانی از طریق چشم و بدرفتاری روان شناختی دوران کودکی با میانجی گری کیفیت رابطه زناشویی در زنان آسیب دیده بود. جامعه ی آماری پژوهش را کلیه ی زنان متأهل آسیب دیده از خشونت خانگی شهر اردبیل در سال 1400 تشکیل دادند. تعداد آزمودنی ها300 نفربود که به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب و به صورت آنلاین در پژوهش شرکت کردند. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه سنجش خشونت نسبت به زنان حاج یحیی (2002)، آزمون ذهن-خوانی از طریق چشم ها بارون- کوهن (2005)، مقیاس بدرفتاری روان شناختی دوران کودکی کواتس و مسمن مور (2014) و مقیاس کیفیت زناشویی باسبی و همکاران (1995) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری انجام شد. نتایج نشان داد که متغیرهای ذهن خوانی از طریق چشم، بدرفتاری روان شناختی دوران کودکی با خشونت خانگی در زنان آسیب دیده اثر مستقیم دارد؛ و این متغیرها از طریق کیفیت رابطه زناشویی با خشونت خانگی در زنان آسیب دیده اثر غیرمستقیم دارند. هم چنین برازش مدل علی خشونت خانگی در زنان آسیب-دیده با استفاده از شاخص های مختلف مورد تأیید قرار گرفت.

هدف: هداف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی گروه درمانی مبتنی بر طرحواره درمانی هیجانی بر دشواری تنظیم هیجان در مادران کودکان کم توان ذهنی بود. روش پژوهش: طرح این پژوهش آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه و مرحله پیگیری بود. جامعه آماری پژوهش کلیه مادران دارای کودک کم توان ذهنی کمتر از پانزده سال شهرستان اردبیل در بهار سال 1399 بود. برای نمونه گیری با مراجعه به اداره بهزیستی شهر اردبیل از بین مراکز توانبخشی و مدارس استثنایی به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله، چهار مرکز و مدرسه انتخاب شد و تعداد 40 نفر از مادران کودکان مبتلا به اختلال کم توان ذهنی را به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. به منظور سنجش متغیر های پژوهش از مقیاس دشواری تنظیم هیجان گرتز و رومر (2004) استفاده شد. گروه آزمایش طی 10 جلسه، در معرض طرحواره درمانی هیجانی لیهی و همکاران (2015) به صورت گروهی قرار گرفتند و اعضای گروه گواه هیچ مداخله ای دریافت نکردند. تحلیل نتایج با استفاده از روش آماری واریانس اندازه مکرر صورت گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد اثربخشی گروه درمانی مبتنی بر طرحواره های هیجانی بر دشواری تنظیم هیجان (115.75=F ؛ 0.001>P) معنی دار است و این تاثیر در مرحله پیگیری پایدار بود. نتیجه گیری: نتایج بدست آمده نشان داد گروه درمانی مبتنی بر طرحواره درمانی هیجانی می تواند در کاهش دشواری تنظیم هیجان موثر واقع شود.

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط الگوهای ارتباطی خانواده و ویژگی های سایکوپاتیک با آمادگی به اعتیاد با بررسی نقش واسطه ای بی اشتیاقی اخلاقی بود. روش: روش پژوهش، همبستگی از نوع تحلیل مسیر بود. جامعه آماری شامل دانشجویان دانشگاه آزاد بجنورد (2640 نفر) در سال تحصیلی 1401-1400 بود که با روش نمونه گیری در دسترس با استفاده از پرسشنامه آنلاین 200 نفر انتخاب شدند. ابزارها شامل پرسشنامه الگوهای ارتباطات خانواده، مقیاس ویژگی های سایکوپاتیک، مقیاس آمادگی به اعتیاد، و مقیاس بی اشتیاقی اخلاقی بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر استفاده شد. یافته ها: طبق یافته های مدل اثر مستقیم متغیر جهت گیری گفت و شنود بر آمادگی به اعتیاد منفی بود و اثر متغیرهای جهت گیری همنوایی، سایکوپاتیک، و بی اشتیاقی اخلاقی بر آمادگی به اعتیاد مثبت بود. همچنین، نقش میانجی بی اشتیاقی اخلاقی در رابطه بین الگوهای ارتباطی خانواده و ویژگی های سایکوپاتیک با آمادگی به اعتیاد تایید شد. نتیجه گیری: می توان بیان داشت وجود مشکلات الگوهای ارتباطی خانواده (گفت و شنود پایین و همنوایی بالا) و ویژگی های سایکوپاتیک می تواندآمادگی به اعتیاد را برای افراد به ارمغان آورد. همچنین، اگر بی اشتیاقی اخلاقی بالا باشد و با این دو متغیر همراه شود، می توان شاهد میزان بالایی از آمادگی به اعتیاد در نوجوانان و جوانان بود. این نتایج گام مهمی در جهت شناخت عوامل مؤثر در آمادگی به اعتیاد است و با شناسایی این علل می توان برنامه های درمانی و پیشگیرانه مناسب را به کار بست.

مطالعه حاضر با هدف بررسی مدل یابی علی بهبودی از اختلال دوقطبی نوع یک بر اساس حساسیت به پاداش و با نقش میانجی آشفتگی خواب و بینش شناختی انجام شد. این مطالعه ی مقطعی با روش نمونه گیری در دسترس روی 126 بیمار مبتلا به اختلال دوقطبی نوع یک در فاز شیدایی که در بازه زمانی مهر سال 1399 تا اردیبهشت سال 1400 به کلینیک های روانپزشکی استان یزد مراجعه کرده بودند، انجام شد. افراد نمونه 30 روز پس از پر کردن پرسشنامه ها و سنجش اولیه، مورد سنجش مجدد شدت مانیا قرار گرفتند. برای سنجش افراد از پرسشنامه محقق ساخته، مقیاس برداشت کلی بالینی برای اختلال دوقطبی، مقیاس درجه بندی مانیای یانگ، آزمون یادگیری کلامی شنیداری هیجانی، آزمون حافظه ی کاری دانیمن و کارپنتر و مقیاس حساسیت به پاداش و تنبیه استفاده شد. داده ها با مدل معادلات ساختاری و با نرم افزار Smartpls-3 تحلیل شدند. یافته ها نشان داد مقدار آماره t برای کلیه مسیر ها بجز مسیر حساسیت به پاداش به بینش شناختی و مسیر بینش شناختی به بهبودی از اختلال، بالاتر از 96/1 بوده و در نتیجه در سطح اطمینان 95% معنادار می باشند. میتوان نتیجه گیری کرد حساسیت به پاداش به صورت مستقیم و غیر مستقیم (از طریق تاثیر بر آشفتگی خواب) می تواند بر بهبودی از اختلال دوقطبی نوع یک تاثیرگذار باشد. با این حال حساسیت به پاداش از طریق بینش شناختی بر بهبودی از اختلال دوقطبی نوع یک تاثیر ندارد.

زمینه: بسیاری از ازدواج ها و روابط زناشویی ناموفق وجود دارند که همسران به دلایل گوناگون طلاق نمی گیرند. اثربخشی زوج درمانی مبتنی بر خود نظم بخشی کوتاه مدت بر متغیر های مختلف تأیید شده است، اما پژوهشی که به بررسی اثربخشی زوج درمانی مبتنی بر خود نظم بخشی کوتاه مدت (SRCT) بر کاهش پرخاشگری ارتباطی پنهان زناشویی، تغییر الگوهای ارتباطی و کاهش نارسایی هیجانی در زوجین متعارض پرداخته باشد مغفول مانده است. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی زوج درمانی مبتنی بر خود نظم بخشی کوتاه مدت (SRCT) بر کاهش پرخاشگری ارتباطی پنهان زناشویی، تغییر الگوهای ارتباطی و کاهش نارسایی هیجانی زوجین متعارض انجام گرفت. روش: روش پژوهش شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش، زوج های ناسازگار مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر بیجار (۲ مرکز) در سال ۱۳۹۸ بود. با روش نمونه گیری هدفمند، تعداد ۳۰ زوج (۶۰ نفر) به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای گروه آزمایشی پروتکل زوج درمانی مبتنی بر خودنظم بخشی کوتاه مدت (هالفورد، ۲۰۰۱) به صورت گروهی و یک جلسه در هفته (در مجموع ۸ جلسه) اجرا گردید. در حالی که گروه گواه هیچ درمانی را دریافت نکرد. برای جمع آوری داده ها از مقیاس پرخاشگری ارتباطی پنهان (نلسون و کاول، ۲۰۰۶)، الگوهای ارتباطی (کریستنسن و هاوی، ۱۹۹۰) و نارسایی هیجانی تورنتو (باگبی، تیلور و پارکر، ۱۹۹۴) استفاده شد و جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS-21 و در سطح استنباطی از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیری استفاده گردید. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد بین پس آزمون دو گروه آزمایشی و گروه گواه از نظر متغیرهای وابسته (پرخاشگری ارتباطی پنهان زناشویی، نارسایی هیجانی و الگوهای ارتباطی سازنده متقابل، اجتنابی متقابل، توقع / کناره گیری) تفاوت معنی داری وجود دارد (0/0000 p<). نتیجه گیری: زوج درمانی مبتنی بر خود نظم بخشی کوتاه مدت (SRCT) باعث کاهش پرخاشگری ارتباطی پنهان زناشویی و نارسایی هیجانی و بهبود الگوهای ارتباطی زوجین شد. براساس نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر پیشنهاد می گردد روانشناسان شاغل در مراکز آموزشی و مشاوره از این درمان استفاده نمایند.

مقدمه: یکی از اختلال های شایع در دوران کودکی اختلال نقص توجه/ بیش فعالی است. یک زیر مجموعه مهم از این کودکان با مشکلات حرکتی از جمله مهارت های حرکتی و هماهنگی های حرکتی روبه رو می شوند. هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش رایانه ای مهارت های دیداری- حرکتی بر مهارت های دید اری- حرکتی کودکان با اختلال نقص توجه/ بیش فعالی انجام شد. روش : پژوهش حاضر آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان پسر با اختلال نقص توجه/ بیش فعالی بود که در سال تحصیلی ۹۹-۱۳۹۸ در مقطع ابتدایی شهر مشهد مشغول به تحصیل بودند. با استفاده از مقیاس درجه بندی کانرز فرم معلم ۳۰ نفر به صورت تصادفی (۱۵ نفر گروه آزمایش و ۱۵ نفر گروه کنترل) جایگزین شدند. ابزارها شامل بازی رایانه ای پژوهشگر ساخته رایا پویا با الگوبرداری از نرم افزار بسته آموزشی شناختی (Cog Pack)، مقیاس درجه بندی کانرز فرم معلم (۱۹۶۹) و آزمون مهارت های دیداری- حرکتی، ویراست سوم (TVMS-۳) بود. داده ها به شیوه تحلیل کوواریانس تک متغیره و در محیط نرم افزار SPSS نسخه ۲۳ تحلیل شد. یافته ها: یافته های پژوهش بیانگر آن بود که آموزش رایانه ای مهارت های دیداری- حرکتی در بهبود مهارت های دیداری- حرکتی (۰/۰۱>P) کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش فعالی مؤثر بوده و ۳۵/۴ درصد تفاوت ها در نمرات پس آزمون مهارت های دیداری- حرکتی مربوط به آموزش رایانه ای مهارت های دیداری- حرکتی است (۰/۰۱>P). نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش به نظر می رسد آموزش رایانه ای مهارت های دیداری- حرکتی یک روش درمانی کارآمد است که باعث بهبود عملکرد مهارت های دیداری- حرکتی می شود.

روابط دوستی قبل از ازدواج با جنس مخالف یکی از آسیب های اجتماعی است که در سال های اخیر گسترش زیادی داشته است. پژوهش حاضر با هدف مقایسه سبک های هویت، خودپنداره بدنی و جهت گیری مذهبی در دانشجویان دختر با و بدون دوست پسر انجام گرفت. روش این پژوهش علی _مقایسه ای بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشجویان دختر دانشگاه محقق اردبیلی بود. تعداد 30 نفر از دانشجویانی که طبق گزارش خود دارای دوست پسر بودند به صورت تصادفی چند مرحله ای و تعداد 30 نفر نیز به تصادف از بین جامعه دانشجویان عادی به عنوان گروه مقایسه انتخاب و در پژوهش حاضر شرکت کردند. داده های جمع آوری شده نیز با استفاده از آزمون تحلیل واریانس چند متغیری تحلیل شد. نتایج نشان داد که میانگین نمرات دانشجویان دختر دارای دوست پسر در متغیرهای جهت گیری مذهبی درونی، هویت اطلاعاتی، هنجاری و تعهد پایین تر از گروه عادی بود ولی در متغیرهای ظاهر بدنی، انعطاف بدنی، عزت نفس و هویت سردرگم به طور معناداری بالاتر از گروه عادی می باشد (05/0 >p). پژوهش حاضر نشان می دهد که نقص در هویت یابی، نارضایتی از تصویر بدنی و فقدان جهت گیری مذهبی درونی می تواند در شکل گیری این آسیب اجتماعی نقش داشته باشد.

بیماری همه گیر ویروس کرونا (COVID 19) باعث ایجاد یک وضعیت اورژانسی بهداشت عمومی در سراسر جهان شده است و از آنجا که رعایت پروتکل های بهداشتی هم اکنون بهترین راه کار برای پیشگیری از سرایت بیماری گزارش شده است. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش استرس ادراک شده، صفات شخصیتی و خودکارآمدی در پیش بینی میزان رعایت پروتکل های بهداشتی در طول پاندمی کووید 19 انجام شد. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش را کلیه ساکنین در شهر اردبیل در زمستان 1399 تشکیل دادند که 200 نفر از آنان با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس به صورت اینترنتی و از طریق شبکه های مجازی، انتخاب و در این مطالعه شرکت کردند. ابزارهای جمع آوری اطلاعات شامل پرسشنامه های استاندارد خودکارآمدی عمومی شرر و مادوکس(GSE)(1982) ، پرسشنامه استرس ادراک شده کوهن و همکاران(14PSS, )(1983)، صفات شخصیتی پنج عاملی کاستا و مکری( NEO)(1992) و پرسشنامه محقق ساخته رعایت پروتکل های بهداشتی بودند. داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه با استفاده از نرم افزار24 Spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد رعایت پرتکل های بهداشتی با خودکارآمدی، برونگرایی، انعطاف پذیری، دلپذیری و مسئولیت پذیری در سطح معنی دار( 0.01> P) رابطه مثبت و با استرس ادراک شده و روان نژندی در سطح معنی دار(0.01> P) رابطه منفی وجود داشت. همچنین 6/73 درصد از کل واریانس رعایت پروتکل های بهداشتی بر اساس متغیرهای خودکارآمدی، استرس ادراک شده و صفات شخصیتی تبیین گردید. این نتایج نشان می دهد خودکارآمدی، استرس ادراک شده و صفات شخصیتی افراد، در نحوه رعایت پروتکل های بهداشتی نقش موثری ایفا می کنند و مراقبت های روانشناختی جهت توجه به اقدامات بهداشتی بیماران برای مقابله با بیماری و کاهش استرس و فشارهای روانی ضروری می باشند.

هدف: در آسیب شناسی و درمان اختلال های یادگیری به کارکرد های اجرایی توجه ویژ ه ای شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی اثر توانبخشی شناختی رایانه ای حافظه کاری بر بهبود کارکرد های برنامه ریزی و سازماندهی کودکان مبتلا به اختلال یادگیری خاص از نوع خواندن است. روش: جامعه آماری شامل دانش آموزان ابتدایی مبتلا به اختلال یادگیری خاص از نوع خواندن شهر های آمل و محمودآباد سال تحصیلی 97-98 بود که به مراکز اختلال یادگیری ارجاع شدند. از بین این جامعه آماری تعداد 30 نفر به روش نمونه گیری در دسترس، با توجه ملاک های ورود انتخاب شده و به طور تصادفی در گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش به مدت 14 جلسه توانبخشی رایانه ای حافظه کاری (نرم افزار باشگاه حافظه) دریافت کردند. برای جمع آوری اطلاعات از آزمون های خواندن و نارساخوانی نما، آزمون هوشی ریون و آزمون برج لندن استفاده شد. داده ها از راه آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیری تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد گروه توانبخشی شناختی رایانه ای حافظه کاری در زمان واکنش (01/0p<، 42F = )، پاسخ خطا (01/0p<، 97/29F = ) و امتیاز آزمون (01/0p<، 91/36F = ) به طور معنا داری عملکرد بهتری نشان دادند. نتیجه گیری: توانبخشی شناختی مبتنی بر حافظه کاری با آسان سازی در ریزفرایندهای مربوط به کارکرد برنامه ریزی- سازماندهی موجب بهبود آن می شود.

هدف پژوهش اثربخشی نقاشی درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر اجتناب شناختی در دانش آموزان دارای اختلالات اضطراب امتحان بود. مطالعه حاضر از نوع نیمه تجربی و جامعه آماری کلیه دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه مدارس منطقه 9 تهران در سال 1400-1401 بود که 30 دختر دارای اضطرب امتحان با استفاده از پرسش نامه اضطراب امتحان شناسایی و با روش نمونه گیری دردسترس و گمارش تصادفی انتخاب شدند (15 دختر در گروه کنترل و گروه آزمایش). گروه آزمایش تحت آموزش نقاشی درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی (10 جلسه 60 دقیقه ای)  و گروه کنترل بدون آموزش قرار گرفتند. پرسش نامه اضطراب امتحان به منظور شناسایی نمونه مد نظر و پرسش نامه اجتناب شناختی و پروتکل درمانی نقاشی درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی استفاده گشت. آمار توصیفی، تحلیل کوواریانس تک و چند متغیره و نتایج مجذور اتا نشان داد نقاشی درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی موجب کاهش اجتناب شناختی در دانش آموزان گردید. بنابراین نقاشی درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی به عنوان یک مداخله روان شناختی  در جهت بهبود اجتناب شناختی دانش آموزان دارای اضطراب امتحان و افزایش سلامت روان توصیه می شود.

زمینه و هدف: مطالعات پیشین نشان داده اند که آموزش شناختی رایانه ای می تواند جهت بهبود نشانه های کودکان با اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی به کار رود، اما درباره تأثیر آموزش رایانه ای مهارت های دیداری- حرکتی در این کودکان، مطالعات اندکی انجام شده است. بنابراین پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش رایانه ای مهارت های دیداری- حرکتی بر شدت نشانه های کودکان با اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی انجام شد. روش : پژوهش حاضر، آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. با نمونه گیری خوشه ای، 30 دانش آموز پسر در سال تحصیلی 1399-1398 در مقطع ابتدایی شهر مشهد با بیشترین نمرات در مقیاس درجه بندی کانرز- فرم معلم (1969) و ملاک های مصاحبه ساختاریافته بالینی، به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایدهی شدند. گروه آزمایش، مداخله را در 9 جلسه 60 دقیقه ای دریافت کرد، ولی گروه گواه هیچ مداخله ای دریافت نکرد. ابزارهای استفاده شده، مقیاس درجه بندی کانرز فرم معلم (1969)، مصاحبه ساختاریافته بالینی، و بازی رایانه ای پژوهشگر ساخته رایاپویا بود. داده ها به شیوه تحلیل کوواریانس تک متغیره و چندمتغیره در محیط نرم افزار SPSS-25 تحلیل شد. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیره نشان داد که پس از کنترل نمرات پیش آزمون، تفاوت آماری معناداری بین میانگین نمرات پس آزمون دو گروه آزمایش و گواه در متغیر نشانه های نارسایی توجه/ فزون کنشی وجود دارد (0/01>P). نتیجه گیری: آموزش رایانه ای مهارت های دیداری- حرکتی (رایاپویا)، یک روش یادگیری امیدوار کننده است که باعث بهبود نشانه های نارسایی توجه/ فزون کنشی شده است. بنابراین می توان از آن به عنوان یک روش جایگزین یا مکمل برای مداخلات معمول این اختلال استفاده کرد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه نشانه های نقص توجه/ بیش فعالی با آمادگی به اعتیاد در افراد وابسته به مواد با بررسی نقش واسطه ای کارکردهای اجرایی و خودنظم جویی هیجان انجام شد. روش: روش پژوهش حاضر توصیفی-همبستگی و از نوع تحلیل مسیر بود. جامعه آماری پژوهش تمامی مردان مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد شهر مشهد در سال 1398 بود. تعداد 200 نفر از این افراد به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل مقیاس خودگزارشی اختلال نقص توجه/ بیش فعالی بزرگسالان، مقیاس آمادگی به اعتیاد، مقیاس خودنظم جویی هیجان و نارسایی در کارکرد اجرایی بود. داده ها با استفاده از همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان دادکه نشانه های نقص توجه/ بیش فعالی اثر مستقیم و همچنین اثر غیرمستقیم معناداری از طریق خرده مقیا س های خودسازماندهی/ حل مسئله کارکردهای اجرایی و خودنظم جویی هیجان، بر آمادگی به اعتیاد داشتند. در مجموع، نتایج نشان داد که مدل از برازش مطلوبی برخوردار بود. نتیجه گیری: این نتایج نشان می دهد که نشانه های نقص توجه/ بیش فعالی با تأثیر بر کارکردهای اجرایی خودسازماندهی/ حل مسئله و خودنظم جویی هیجان در آمادگی به اعتیاد نقش مهمی دارند. این نتایج می توانند تلویحاتی برای طراحی مداخلات پیش گیرانه از اعتیاد در افراد آسیب پذیر بر اساس تقویت کارکردهای اجرایی داشته باشند.

مقیاس تنظیم رفتاری هیجانی یک مقیاس خود گزارش دهی از راهبردهای رفتاری است که افراد برای تنظیم هیجانات خود در پاسخ به وقایع استرس زا استفاده می کنند. مطالعه حاضر با هدف بررسی خصوصیات روان سنجی فرم کوتاه مقیاس تنظیم رفتاری هیجان در دانش آموزان انجام گرفت. روش پژوهش توصیفی بود و جامعه آماری (13000=N) پژوهش حاضر را کلیه دانش آموزان پسر دوره ی دوم متوسطه (پایه های اول تا سوم) مدارس دولتی شهر اردبیل در سال تحصیلی 1398-99 تشکیل دادند. تعداد 239 نفر از این افراد به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای از بین جامعه آماری فوق انتخاب و به صورت انفرادی به مقیاس تنظیم رفتاری هیجان (فرم کوتاه) کراجی و گارنفسکی (2019) و مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس لاویباند و لاویباند (1995) پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از ضریب همسانی درونی، روایی هم زمان، تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی استفاده شد. داده ها با کمک نرم افزارهای SPSS 25 و LISREL.8.8 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از ضریب همسانی درونی نشان داد که این مقیاس از پایایی مناسبی برخوردار است. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی 5 عامل (حواس پرتی جویی، گوشه گیری، اقدام فعالانه، جلب حمایت اجتماعی و نادیده گیری) با مقادیر ویژه ی بیشتر از یک را آشکار کرد. شاخص های برازش مدل تحلیل عاملی تأییدی نیز مدل 5 عاملی این مقیاس را تائید کرد. نتایج ضریب همبستگی نشان داد که ارتباط منفی بین مؤلفه های تنظیم رفتاری هیجان (حواس پرتی جویی، اقدام فعالانه، جلب حمایت اجتماعی) و ارتباط مثبت بین مؤلفه های تنظیم رفتاری هیجان (گوشه گیری و نادیده گیری) با افسردگی، اضطراب و استرس معنادار می باشد (001/0p<). ضریب آلفای کرونباخ برای نمره کل تنظیم رفتاری منفی هیجان برابر 76/0 و برای نمره کل تنظیم رفتاری مثبت هیجان برابر 80/0 می باشد و برای مؤلفه های (حواس پرتی جویی، گوشه گیری، اقدام فعالانه، جلب حمایت اجتماعی و نادیده گیری) در دامنه 60/0 تا 68/0 می باشد. نتایج این پژوهش نشان داد که نسخه فارسی مقیاس تنظیم رفتاری هیجانی پایایی و روایی مطلوبی در جمعیت ایرانی دارد و مقیاس خودسنجی مناسبی برای موقعیت های بالینی و پژوهشی می باشد.

هدف پژوهش حاضر بررسی مدل معادلات ساختاری دشواری در تنظیم هیجان و نشانه های اختلال سلوک با میانجی گری همدلی عاطفی و شناختی در نوجوانان پسر بود. روش پژوهش توصیفی-همبستگی به روش مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پسر متوسطه اول شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 1401-1400 بود که از بین آنها تعداد 234 نفر از دانش آموزانی که بالاترین نمرات را در پرسشنامه علائم مرضی کودکان کسب و دارای بیشترین نشانه های اختلال سلوک بودند، بر اساس روش نمونه گیری هدفمند به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه دشواری در تنظیم هیجان (DERS، گراتز و روئمر، 2004) و مقیاس بهره همدلی (EQ، بارون و کوهن، 2003) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها نشان داد که مدل از برازش خوبی برخوردار بوده و دشواری در تنظیم هیجان و همدلی عاطفی و شناختی بر اختلال سلوک اثر مستقیم و معنادار داشتند (01/0>P). همچنین دشواری در تنظیم هیجان با میانجی گری همدلی عاطفی و شناختی بر اختلال سلوک دانش آموزان اثر غیر مستقیم و معناداری داشت (01/0>P). بر اساس این یافته ها می توان نتیجه گرفت که رشد خودتنظیمی هیجان می تواند دستیابی به همدلی را در فرد میسر ساخته و به عنوان یک عامل مؤثر در جهت کاهش نشانه های اختلال سلوک و افزایش رفتار جامعه پسند در نوجوانان عمل کند.

هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی و درمان مبتنی بر معنی و هدف در ارتقای رشد پس از آسیب و سازگاری روانی- اجتماعی بیماران مبتلابه سرطان پستان بود. پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری، شامل کلیه بیماران مبتلابه سرطان پستان در انجمن بیماران سرطانی شهرستان بوکان در سال 1398 بودند که به صورت هدفمند 45 نفر انتخاب و به صورت تصادفی جایگزینی در سه گروه درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی، درمان مبتنی بر معنی و هدف، و گروه گواه قرار گرفتند. در این پژوهش از مقیاس سازگاری روانی-اجتماعی با بیماری-فرم کوتاه دروگاتیس(PAIS-SR) (1986) و پرسشنامه رشد پس از سانحه تدچی و کالهون (1996) استفاده شد. گروه های آزمایشی به مدت 8 هفته و هر هفته یک جلسه 60 دقیقه ای، تحت درمان مبتنی بر معنی و هدف و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی گروهی قرار گرفتند. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش آماری تحلیل کوواریانس چند متغیره استفاده شد. یافته ها نشان داد با کنترل اثر پیش آزمون بین میانگین پس آزمون در دو گروه آزمایش و گواه در متغیر سازگاری روانی-اجتماعی و رشد پس از آسیب تفاوت معناداری وجود دارد (01/0 ≥P). به عبارتی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی در متغیر سازگاری روانی اجتماعی نسبت به درمان مبتنی بر معنی و هدف اثربخشی بیشتر و درمان مبتنی بر معنی و هدف در متغیر رشد پس از آسیب نسبت به شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی اثربخش تر بود.

هدف پژوهش حاضر سنجش رابطه نارضایتی از تصویر بدنی و اضطراب اجتماعی با میزان استفاده از لوازم آرایشی در دانشجویان دختر بود. روش این پژوهش توصیفی و از نوع تحلیلی بود. کلیه دانشجویان دختر دانشگاه محقق اردبیلی، که در نیمه دوم سال 1392 مشغول به تحصیل بودند، جامعه آماری پژوهش حاضر را تشکیل دادند. 110 نفر به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای از این جامعه انتخاب شدند و به پرسشنامه های اختلال اضطراب اجتماعی، نارضایتی از تصویر بدن، و پرسشنامه محقق ساخته میزان استفاده از وسایل آرایشی پاسخ دادند. داده های به دست آمده نیز با استفاده از آزمون های همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه تحلیل شد. نتایج نشان داد که میزان استفاده از لوازم آرایشی در دانشجویان دختر با نارضایتی از تصویر بدنی (44 / 0 r=؛001 / 0>p)، اضطراب اجتماعی (26 / 0 r=؛001 / 0>p) و مؤلفه های آن، یعنی ترس (28 / 0 r=؛04 / 0>p)، علائم فیزیولوژیکی (22 / 0 r=؛02 / 0>p )، و اجتناب (21 / 0 r=؛ 03 / 0>p) ارتباط مثبت دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که 19 درصد از کل واریانس میزان استفاده از لوازم آرایشی بر اساس نارضایتی از تصویر بدن و اضطراب اجتماعی تبیین می شود.نتایج این پژوهش نشان می دهد که نارضایتی از تصویر بدنی و علائم اضطراب اجتماعی در میزان استفاده از لوازم آرایشی در دانشجویان دختر نقش دارند.