مقصود امین خندقی

مقصود امین خندقی

مدرک تحصیلی: دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۵۳ مورد.
۲۱.

بررسی و تحلیل کتاب های درسی دانشگاهی انتشارات سمت رشته کارشناسی علوم تربیتی

تعداد بازدید : 652 تعداد دانلود : 706
کتابهای درسی اصلیترین منبع فعالیتهای آموزشی و پژوهشی دانشگاهها و مؤسسات آموزشی عالی به شمار میآیند. از اینرو، این کتابها به عنوان منابع دروس رشتههای مختلف تحصیلی دانشگاهی نقش مهمی در تحقق اهداف آموزشی و تربیتی نظام آموزش عالی ایفا میکنند. بنابراین باید در طراحی و تدوین آن اصول، چارچوب و معیارهای مشخصی رعایت و براساس همین موارد نسبت به انتشارآن اقدام شود. بنابراین هدف اصلی این پژوهش نقد و بررسی کتابهای درسی دانشگاهی انتشارات سمت رشته علوم تربیتی با توجه به دروس و سر فصلهای رشته مدیریت و برنامهریزی آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد با حجم نمونه 28 جلد از این کتابها بوده که با استفاده از پرسشنامه 38 سؤالی محقق ساخته در چهار حیطه (شاخصهای ارزیابی ساختاری شکل ظاهری تصاویر و اشکال ارزیابی زبانی) مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج این پژوهش نشان داد که در بخش ساختاری، وجود مقدمه در ابتدای کتاب و ابتدای هر فصل جمعبندی مباحث و نتیجهگیری در انتهای هر فصل و داشتن فهرست جداول و نمودار در سطح نامطلوبی هستند. از نظرشکل ظاهری نیز یک چهارم این کتابها از لحاظ تناسب تعداد صفحه با هر واحد درسی و طبقهبندی درست مطالب و تناسب میان حجم فصلها در سطح مطلوبی نیستند. همچنین در خصوص شاخصهای ارزیابی تصاویر و اشکال حدود 15% این کتابها فاقد هرگونه تصاویر، اشکال، جدول و نمودار هستند و در بخش ارزیابی زبانی یک چهارم این کتابها فاقد معادلهای لاتین و اصطلاحات خارجی در پینوشت هستند و بیش از 50 % آنها فاقد اصطلاحات تخصصی یا واژهنامه، پایان کتاب بوده و در خصوص قواعد نگارشی و کیفیت ساختاردستوری نیز بعضی از آنها به بازبینی نیاز دارند.
۲۲.

تبیین جهت گیری برنامه درسی دوره پیش حرفه ای و متوسطه حرفه ای آموزش و پرورش استثنایی براساس نوع نگرش معلمان و کارشناسان به دانش آموزان کم توانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه درسی متوسطه حرفه ای جهت گیری برنامه درسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 412 تعداد دانلود : 928
هدف تبیین جهت گیری های برنامه درسی حرفه آموزی براساس نوع نگرش معلّمان و کارشناسان آموزش و پرورش استثنائی دو شهر مشهد و تهران به دانش آموزان کم توان ذهنی بود. مقیاس نگرش سنج در سه مؤلفه نگرش های خوش بینانه، تصورات غلط رفتاری و بدبینانه با 22 گویه و پرسشنامه جهت گیری های برنامه درسی دوره متوسطه در سه مؤلفه جهت گیری های زندگی مستقل، شغلی و تحصیلی با 41 گویه طراحی شد و در اختیار متخصصین جهت احراز روایی محتوایی قرار گرفت. جامعه شامل دو گروه معلّمان مقاطع پیش و متوسطه حرفه ای در دو شهر تهران و مشهد؛ که 126 معلّم به روش نمونه گیری در دسترس و جامعه دوم شامل دست اندرکاران دوره متوسطه حرفه ای؛که 33 نفر به شیوه تمام شماری انتخاب شدند و به هر دو پرسشنامه پاسخ دادند. پایایی مقیاس از روش آلفای کرونباخ 84/0 و پرسشنامه جهت گیری برنامه درسی 94/0 احراز شد. روایی نیز از روش روایی محتوایی بدست آمد. نتایج حاصل از یافته های پژوهش نشان داد که نگرش های غالب معلّمان و کارشناسان نگرش های خوش بینانه بوده است. همچنین جهت گیری غالب معلّمان و کارشناسان در دوره پیش و متوسطه حرفه ای جهت گیری زندگی مستقل تعیین شد که تفاوت آماری معناداری نیز دراین دو گروه مشاهده نگردید. در رابطه با تأثیر نگرش ها بر نوع جهت گیری برنامه درسی آزمون های آماری تفاوت معناداری را در بین دو جهت گیری های تحصیلی و زندگی مستقل و سه نوع نگرش به دانش آموزان کم توان ذهنی نشان دادند.
۲۳.

ماهیت گفتمان سازی آموزه های انقلاب اسلامی و ویژگی های آن در برنامه های درسی نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گفتمان سازی ایدئولوژی آموزه انقلاب اسلامی برنامه درسی آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 963 تعداد دانلود : 51
مطالعه حاضر با هدف بررسی چیستی گفتمان سازی آموزه های انقلاب اسلامی در برنامه های درسی آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران و ویژگی های آن صورت گرفته است. روش پژوهش کیفی از نوع تحلیلی است. جامعه تحلیلی کلیه پایگاه های اطلاعاتی مرتبط با موضوع تحقیق بوده که ابتدا شناسایی و سپس به صورت هدفمند و عمیق مطالعه و به طور مستمر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته های حاصله حاکی از این است که در این پژوهش ابتدا ماهیت و چیستی گفتمان سازی تبیین و ده ویژگی اساسی با تأکید بر ایدئولوژی، شناسایی دال های شناور نما و متناقض با ایدئولوژی، توجه به فطرت، دارا بودن وجهه اجتماعی، برنامه ریزی، هژمونی سازی، مطالبه گری، قابل دسترس سازی، گفتمان سازی به مثابه فناوری قدرت نرم و توجه به اقتضائات سیاسی-اجتماعی احصا گردید. علاوه بر این پیامدهای نظری حاصل از رویکرد گفتمان سازانه در برنامه های درسی از دو منظر کلان/اساسی و فنی/ویژه و همچنین پیامدهای عملیِ آن از حیث تأثیر رویکرد مذکور بر سه حوزه شناخت، نگرش و عملکرد فراگیران در مواجهه با آموزه های انقلاب اسلامی و افزایش قدرت نرم نظام جمهوری اسلامی ایران از طریق برنامه های درسی بررسی گردید.
۲۴.

برنامه درسی فرارشته ای" مبتنی بر تحلیل لایه ای علّی: مفروضه های فلسفی، دلالت ها و مدلی برای آموزش(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه درسی لایه های علی آموزش رویکرد رشته ای تکثر رشته ای فرارشته ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 237 تعداد دانلود : 594
امروزه رویکرد فرارشته ای در کانون توجه بسیاری از رشته ها بویژه  برنامه درسی  قرار گرفته است. مطالعات فرارشته ای، رویکردی جامع برای فائق آمدن بر دشوارهای برنامه درسی رشته ای و مواجهه با پیجیدگی های زندگانی بشر در عصر جدید است.در عین حال، تجلی این رویکرد  در قلمروی برنامه درسی با چالش های فلسفی و پداگوژیکی، مسائل و مسئولیت های مؤثر بر فرآیند تدریس، مسائل و مسئولیت های مؤثر بر دانشجویان، مسائل و مسئولیت های مؤثر بر طراحی دروس، مواجه است. در این مقاله بانظربه مواضع مختلف در خصوص رویکرد فرارشته ای، به این چالش ها پاسخ داده شده است و بنابراین مبانی معرفت شناختی، ، چارچوب مفهومی و مدل برنامه درسی فرارشته ای مبتنی بر تحلیل لایه ای علی آموزشی، برگرفته از نظریه رئالیسم انتقادی باسکار، تبیین شده است. در پایان خاطرنشان شده است که فرارشته ای در عرصه برنامه درسی، متضمن طیفی از تعدیل ها و تطبیق های نهادی است که در چارچوب مجموعه های فعلی آموزشی به سادگی قابل انطباق و سازواری نیستند.  بنابراین بر اساس مبادی فلسفی، معرفت شناختی و پداگوژیکی، مفهوم پردازی تازه ای از برنامه درسی فرارشته ای و دلالت های آموزشی آن ارائه شد.
۲۵.

برنامه درسی جدید ریاضی: معلمان چه می کنند؟(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ریاضی برنامه درسی دانش عملی دانش نظری تغییرمعلم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 850 تعداد دانلود : 67
پژوهش حاضر با هدف افزایش فهم و ادراک نسبت به چگونگی فرآیند تغییر دانش نظری و عملی معلمان دوره ابتدایی انجام شده است. برای انجام این پژوهش از رویکرد کیفی و برای گرد آوری داده ها از مصاحبه های گروهی متمرکز استفاده شده است. تعداد نمونه های این پژوهش که پس از مرحله ی اشباع داده ها به دست آمده، 25 معلم است. برای تحلیل داده ها از تحلیل محتوا/مضمونی و برای افزایش اعتبار آن ها از تکنیک های کنترل عضو و مرور همکاران استفاده شده است. یافته های پژوهش در سه محور کلی کیفیت تغییر دانش نظری و عملی معلمان، مسیر یا کانال های تغییر دانش نظری و عملی معلمان و عوامل اثرگذار بر تغییر دانش نظری و عملی معلمان مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. یافته ها نشان می دهد که به دلیل کیفیت نامناسب برنامه های آماده سازی معلمان برای اجرای تغییر، تغییرات اندکی در دانش نظری و عملی معلمان ایجاد شده است. طراحی و تدوین برنامه های ضمن خدمت، با تغییر دیدگاه ابزاری طراحان و مسئولان تغییر به پدیده ی تغییر معلمان میسر می شود
۲۶.

ارتباط دانش نظری و عملی معلمان در پارادایم های اجرای برنامه درسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه درسی پارادایم اجرا دانش عملی دانش نظری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 858 تعداد دانلود : 478
هدف اصلی این پژوهش، بررسی ارتباط میان دانش نظری و عملی معلمان در هر یک از پارادایم های اجرای برنامه درسی است. بر مبنای سه نوع پارادایم حوزه مطالعاتی برنامه درسی که با مطمح نظر قرار دادن نسبت میان نظریه و عمل شکل گرفته است، به بیان سه نوع رابطه میان دانش نظری و دانش عملی مورد نیاز معلمان در تدریس پرداخته شده است. این سه نوع رابطه، در دل سه پارادایم برای اجرای برنامه درسی، مورد بحث قرار گرفته اند. این سه پارادایم با ترکیبی از عناوین پارادایم های حوزه مطالعات برنامه-درسی و اجرای برنامه درسی، فنی- وفادارنه، فکورانه- انطباقی و انتقادی- برآمدنی نام گذاری می شوند. هر یک از این سه رابطه، پیامدهای متفاوتی را نیز برای شکل گیری برنامه های درسی رشد و توسعه حرفه ای معلمان در بردارد. در پارادایم فنی- وفادارنه، برنامه-های رشد حرفه ای بر انتقال دانش نظری و مهارت آموزی در فنون هر چه اثر بخش تر تدریس تأکید دارد. این برنامه ها در پارادایم فکورانه- انطباقی ضمن توجه به انتقال دانش نظری بروز، رشد و پرورش تأمل عملی معلمان را مطمح نظر قرار می گیرد. برنامه های رشد حرفه ای در پارادایم انتقادی- برآمدنی نیز شکلی از پژوهش فردی یا گروهی، به خود می گیرد.
۲۷.

شناسایی استانداردها و مؤلفه های اخلاقِ حرفه ای تدریس استادانِ دروس معارفِ اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 460 تعداد دانلود : 807
هدفِ پژوهش، ارائه چارچوبی مفهومی از اخلاق حرفه ای تدریس برای استادانِ دروس معارفِ اسلامی برای اثربخش ترسازی عملکرد آنان نسبت به تربیت دینی صحیحِ دانشجویان بود. روش:روش پژوهش از نوع روش آمیخته اکتشافی متوالی بود. در بخش کیفی از روش تحلیلی- استنتاجی و در بخش کمّی از پیمایشِ پرسشنامه ای و انجام آزمون های آماری استفاده شد. جامعه آماری اول، کلیه منابع مرتبط با اخلاق حرفه ای تدریس و جامعه دوم، استادان معارفِ اسلامی و دانشجویان کارشناسی ارشد دانشکده علوم تربیتی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 93-1392 بود. در جامعه دوم، 52 نفر با روش نمونه گیریِ هدفمند به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. مراحل گردآوری داده ها عبارت بود از: بررسی و شناسایی منابع مرتبط با موضوع، شناسایی و استخراج استانداردهای اخلاقِ حرفه ای تدریس برای استادن معارف اسلامی، تلفیق و ادغام موارد مشابه در قالب مؤلفه کلی و اعتباریابی، مقایسه دیدگاه استادان و دانشجویان درباره خرده مؤلفه های اخلاقِ حرفه ای تدریس برای استادان معارف اسلامی. یافته ها:ارائه چارچوب مفهومی اخلاق حرفه ای تدریس شش خوشه ای کلّی که عبارتند از: اخلاق بین فردی(ارتباطات) و شایستگی های علمی- تخصصی، شخصیتی- رفتاری، اعتقادی- ارزشی، ادراکی و روانی- اجتماعی و ارائه چارچوب مفهومی اخلاق حرفه ای تدریسِ استادان معارفِ اسلامی. نتیجه گیری:تدریس دروس دینی مستلزم رعایت اصول و ملاحظات اخلاقی استادانِ این دروس از دیدگاه استادان و دانشجویان است تا بتوان با در نظر گرفتن آنها در مسیر تحقق تربیت دینی دانشجویان گام برداشت. لذا توجه به چارچوبِ مفهومیِ اخلاق حرفه ای تدریس برای استادان معارفِ اسلامی پیشنهاد می شود.
۲۸.

تحلیل کیفی محتوای کتب مقطع متوسطه از نظر گفتمان سازی نظریه ولایت فقیه بر اساس آموزه های انقلاب اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تربیت دینی تحلیل گفتمان ولایت فقیه محتوای درسی رهبر انقلاب کتب درسی گفتمان سازی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت نظری تعلیم و تربیت و کودک، نوجوان و جوان
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی فقه سیاسی ولایت فقیه
تعداد بازدید : 180 تعداد دانلود : 765
این پژوهش با الهام از فرمایشات رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله خامنه ای، به بررسی رویکرد گفتمان سازانه (که متوجه به مبانی نظری بومی و نشأت گرفته از آموزه های اسلامی می باشد) در کتب درسی و در باب موضوع ولایت فقیه پرداخته است. روش انجام این پژوهش تحلیل گفتمان است که یکی از انواع تحلیل محتوای کیفی است. یافته های پژوهش نشان دادند که کتب درسی در انتقال موضوع ولایت فقیه، از رویکرد اخبارگونه و تاریخی پیروی می کنند و رویکرد گفتمان سازانه مورد غفلت واقع شده است. از مهم ترین نشانه های اخبارگونگی متن می توان به سازماندهی محتوای درسی بر اساس رخدادهای زمانی، تقسیم بندی موضوعی و ترتیب منطقی و غفلت از توجه به روابط ذاتی معارف اشاره نمود. علاوه بر این، استفاده از شیوه بیان مستقیم، عدم توجه به مخاطب و شبهات ذهنی او، سطحی نگری، تمرکز بر حافظه پروری و بی توجهی به عمق مطالب، و غفلت از ابعاد معنوی و عاطفی مخاطبان، از دیگر ویژگی های متن کتابهای درسی در انتقال نظریه ولایت فقیه بودند. این پژوهش در نهایت استفاده از رویکرد گفتمان سازانه را در طراحی و تدوین کتب درسی پیشنهاد می کند.
۲۹.

بررسی و تحلیل محتوای کتب درسی دوره ابتدایی از حیث توجه به آموزه های انقلاب اسلامی ایران مبتنی بر نظرات شهید مطهری در کتاب پیرامون انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 545 تعداد دانلود : 361
مطالعه حاضر با هدف بررسی و تحلیل میزان توجه به آموزه های انقلاب اسلامی در محتوای کتب درسی دوره ابتدایی صورت گرفت. روش مطالعه، توصیفی و از نوع تحلیل محتوا و جامعه آماری شامل تمام کتب پایه اول تا ششم دوره ابتدایی بود که برای نمونه، کتاب های فارسی بخوانیم، هدیه های آسمان و مطالعات اجتماعی پایه های اول تا ششم به صورت هدفمند انتخاب شدند. سپس براساس نظرات شهید مطهری چهار مقوله عدالت اجتماعی، استقلال، آزادی و معنویت اسلامی به عنوان ارزش های بنیادین انقلاب اسلامی شناسایی و چک لیست محقق ساخته ای با نُه زیرمقوله و پنجاه مفهوم کلی طراحی شد. نتایج تحلیل محتوا نشان داد صرفاً در کتب فارسی پایه اول، هدیه های آسمان پایه پنجم و مطالعات اجتماعی پایه چهارم مقوله های شناسایی شده مورد توجه قرار گرفته است. به علاوه، از 170 مفهوم شناسایی شده در این زمینه، بیشترین مفاهیم مربوط به مقوله معنویت اسلامی (95 مفهوم) و سپس مقوله استقلال (66 مفهوم) بود. در حالی که مفاهیم مرتبط با مقوله آزادی (4 مفهوم) و عدالت اجتماعی (5 مفهوم) اندک بود. با عنایت به یافته های حاصل، توجه به آموزه های انقلاب اسلامی در سازماندهی محتوای کتب درسی دوره ابتدایی به طراحان و مؤلفان این کتب توصیه می شود.
۳۰.

بررسی دیدگاه دانش آموزان پایه سوم دوره متوسطه پیرامون تحقق اهداف قلمرو "عمل و رفتار" برنامه درسی دین و زندگی

کلید واژه ها: ارزشیابی اهداف برنامه درسی دین و زندگی دیدگاه دانش آموزان عمل و رفتار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 893 تعداد دانلود : 72
هدف از انجام این پژوهش بررسی دیدگاه دانش آموزان دوره متوسطه پایه سوم پیرامون دست یابی به اهداف برنامه درسی دین و زندگی در حیطه عمل و رفتار است. این حیطه؛ براساس راهنمای برنامه درسی، با هفت مفهوم اساسی از جمله: مبانی و اصول دین، قرآن کریم، سنت و سیره، انسان در اسلام، جامعه اسلامی، راه زندگی و دین در دنیای جدید مرتبط است. روش مطالعه، ارزشیابی با استفاده از روش های پیمایشی و ارزیابی ملاک مدار بود. جامعه آماری دانش آموزان شهر تهران بودند که از این جامعه تعداد 420 نفر براساس روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسش نامه محقق ساخته بود که روایی و پایایی آن توسط معیارهای روانسنجی مورد تایید قرارگرفت. داده های حاصله با استفاده از روش های توصیفی از جمله میانگین و درصد و آزمون آماری تی تک نمونه ای مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. یافته های حاصله حاکی از این است که دانش آموزان اعم از دختر و پسر دست یابی خود را به اهداف مربوط به "مبانی و اصول دین، قرآن کریم و انسان در اسلام" مطلوب گزارش نمودند. در قلمرو "سنت و سیره" علی رغم این که در مواردی دانش آموزان دست یابی خود را به اهداف این بخش مطلوب گزارش نموده اند اما عمدتاً دیدگاه آنان در این بخش نامطلوب می باشد. در بخش "جامعه اسلامی" علی رغم این که در مواردی دانش آموزان دست یابی خود را به این بخش نامطلوب گزارش نموده اند اما عمدتاً دیدگاه آنان در این بخش مطلوب گزارش شده است. در بخش "راه زندگی" عمدتاً دانش آموزان دست یابی خود را به این بخش نامطلوب گزارش نمودند. لازم به ذکر است که در مفاهیم هفت گانه تفاوت معناداری بین دیدگاه های دختران و پسران مشاهده نشد.
۳۱.

تبیین برنامه درسی تربیت دینی مبتنی بر رویکرد تکلیف گرا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حق تربیت دینی تکلیف گرایی نتیجه گرایی برنامه درسی تربیت دینی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم تربیتی برنامه ریزی آموزشی نظریه ها و روشهای ارزشیابی
تعداد بازدید : 700 تعداد دانلود : 612
هدف اصلی پژوهش تبیین عناصر برنامه درسی تربیت دینی و ویژگی های آن مبتنی بر رویکرد تکلیف گرا می باشد. برای دستیابی به این هدف از روش تحلیلی و استنتاجی الگوی فرانکنا بهره گرفته شد. بر پایه نتایج به دست آمده، تکلیف مداری به عنوان هدف غایی برنامه درسی تربیت دینی و توحیدمحوری، اخلاص، هدایت، اندیشه ورزی، عقل ورزی، کسب علم و معرفت، عدالت، توانایی انجام کار، آزادی و اختیار به عنوان هدف های واسطی از متون دینی و تربیتی اسلام استنتاج شدند. سپس، ویژگی های فرآیند یاددهی-یادگیری مربوط به هدف ها از متون معتبر اسلامی و تربیتی استنتاج شدند. این ویژگی ها شامل انگیزه درونی، پرورش حواس، پرورش اراده، توجه به تفاوت های فردی و ارائه الگو و نمونه عملی برای برنامه درسی تربیت دینی می باشند. هچنین، برای عنصر ارزشیابی در برنامه درسی تربیت دینی توصیه شد هویت تربیت جدی گرفته و به دلیل تفاوت در توان متربیان، اشکال و ابزار مختلفی برای سنجش عملکرد آنان استفاده شود. به کارگیری رویکرد تکلیف گرا در برنامه درسی تربیت دینی می تواند منجر به دادن امکان انتخاب آزادانه و آگاهانه به فرد و رهایی از جبر محیطی، توجه به تفاوت های فردی و ارائه تکلیف به قدر وسع، ارزیابی اعمال از درون به بیرون شود.
۳۲.

عدم انطباق روش تدریس دبیران دین و زندگی پایه سوم متوسطه با کتاب راهنمای تدریس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: روش تدریس راهنمای تدریس ارزیابی استاندارد ارزیابی سهلگیرانه سازماندهی فعالیت ها یاددهی - یادگیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 23 تعداد دانلود : 976
پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان انطباق روش تدریس دبیران درس دین و زندگی پایه سوم متوسطه با کتاب راهنمای تدریس و از طریق روش توصیفی- پیمایشی، انجام گردید. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دبیران رسمیِ مرد درس دین و زندگی پایه سوم متوسطه شهر مشهد بوده که پس از انتخاب ناحیه دو آموزش و پرورش شهر مشهد و با استفاده از روش سرشماری در نمونه گیری، کلاسهای تدریس همه دبیران درس دین و زندگی پایه سوم متوسطه در هر 9 دبیرستان پسرانه این ناحیه طی 39 جلسه مورد مشاهده و ارزیابی دقیق قرار گرفت و برای تکمیل اطلاعات پژوهش با همه دبیران مصاحبه انجام شد.نتایج نشان داد که در ارتباط با مولفه های کلیات و تمهیدات، میزان انطباق فعالیت های دبیران با توصیه های کتاب راهنمای تدریس در هیچ یک از موارد در حد مطلوبی نیست و نیز انطباق فعالیت های دبیران و مشارکت دانش آموزان در بخش سازماندهی فعالیت های یاددهی- یادگیری با توصیه های کتاب راهنمای تدریس در بیشتر موارد در حد مطلوبی نبود. همچنین اکثر دبیران اظهار داشتند که آگاهی، تسلط و استفاده آنان از کتاب راهنمای تدریس بسیار کم است. در مجموع، یافته ها نشان داد که از روش تدریس توصیه شده در راهنمای تدریس تا حد زیادی غفلت شده است. این امر اثربخشی برنامه درسی درس"" دین و زندگی"" را با چالشی جدی مواجه می سازد.
۳۳.

میزان پاسخگویی برنامه درسی دین و زندگی دوره متوسطه و پیش دانشگاهی به نیازهای شناختی دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه درسی ارزشیابی اهداف شناختی برنامه درسی دین و زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 389 تعداد دانلود : 563
هدف:مطالعه حاضر با هدف ارزشیابی از میزان تحقق اهداف شناختی برنامه درسی دین و زندگی دوره متوسطه و پیش دانشگاهی کشور صورت گرفت. روش: روش پژوهش از حیث هدف، تحقیق و توسعه و از نوع پژوهش ارزشیابی است. جامعه آماری شامل دانش آموزان کلیه مناطق آموزشی شهرستان های تهران در سال تحصیلی 89-88 بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و به صورت تصادفی انتخاب شدند. جهت بررسی میزان تحقق اهداف شناختی تربیت دینی در سطوح شش گانه از آزمون های پیشرفت تحصیلی چهارگزینه ای برای سنجش میزان تحقق اهداف شناختی سطوح پایین دانش و فهم و از آزمون های تشریحی جهت سنجش میزان تحقق اهداف شناختی سطوح بالای کاربرد، تحلیل، ترکیب و ارزشیابی به تفکیک پایه های تحصیلی استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که در پایه اول و پیش دانشگاهی، هیچ یک از اهداف شناختی سطوح پایین (دانش و فهم) و سطوح بالا (کاربرد، تحلیل، ترکیب و ارزشیابی) محقق نشده بود. در حالی که در پایه های دوم و سوم اهداف شناختی سطح دانش، نسبتاً مطلوب و سطح فهم و سایر سطوح شناختی بالا نامطلوب بودند. نتیجه گیری: با عنایت به یافته های حاصل، در مجموع، می توان گفت که اهداف شناختی در برنامه درسی تربیت دینی دوره متوسطه و پیش دانشگاهی به نحو شایسته محقق نشده است. لذا، در پایان، پیشنهاداتی به جهت ارتقای تحقق اهداف شناختی ارائه گردیده است.
۳۴.

برنامه درسی پست مدرن در بوته نقد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پست مدرنیسم مدرنیسم نقد برنامه درسی تدوین برنامه درسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 637 تعداد دانلود : 58
هدف اصلی این پژوهش، شناسایی اثرات و نقد کارکردهای پارادایم پست مدرنیسم در حوزه برنامه درسی و قلمروهای معرفتی آن می باشد. برای دست یابی به این هدف از روش پژوهش تحلیلی- استنتاجی بهره گرفته شد. یافته های به دست آمده از بررسی دیدگاه های متفکران مدافع و منتقد این جریان فکری حاکی از آن است که هر چند پست مدرنیسم، روح جدیدی را در کالبد مطالعات برنامه درسی دمیده و اندیشمندان این حوزه را به لزوم بازنگری در مبانی و حتی عمل برنامه درسی و توجه به مسائل مغفول و پنهان آن - از جمله پرورش روحیه نقادی در فراگیران، برجسته سازی نقش معلم و شاگرد در تهیه برنامه های درسی، احترام به کثرت آرا و عوارض ناشی از محدود شدن به الگوهای مکانیستی- فراخوانده است، اما نفی و شک در بسیاری از اصول و ارزش های نهادینه شده فکری و تلاش برای زدایش و ساختارشکنی از آنها منجر به بی نظمی و سرانجام پوچی و هویت زدایی جوامع بشری می شود. لذا، ضروری است متفکران و صاحب نظران مطالعات برنامه درسی در برخورد با این جنبش و موضع گیری موافق یا مخالف در قبال آن، ابتدا ماهیت و بنیادهای فکری و فلسفی حاکم بر آن را شناخته و سپس، با آگاهی و بینشی کامل به ترویج یا نفی تفکرات مطرح شده اقدام نمایند.
۳۵.

میزان انطباق اهداف کتاب های تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی تحصیلی با اسناد فرادست آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: هدف کتاب درسی دوره راهنمایی تعلیمات اجتماعی اسناد برنامه درسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 655 تعداد دانلود : 408
پژوهش حاضر با هدف بررسی تناسب هدفها در کتابهای درسی تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی تحصیلی با اهداف تصریح شده در اسناد فرادست نظام آموزشی انجام شده است. سؤال کلی این مطالعه معطوف به همسویی هدفهای کتابهای مورد بررسی با اسناد فرادست و مشتمل بر راهنمای برنامه درسی مطالعات اجتماعی، اهداف شورای عالی آموزش و پرورش، سند تحول راهبردی نظام تربیت رسمی و عمومی، سند چشم انداز بیست ساله کشور و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بوده است. روش پژوهش تلفیقی از دو روش مقایسه ای و تحلیل محتوا بود. در قسمت انطباق میان محتوای اسناد و همسویی آنها، از روش مقایسه ای و برای تعیین فراوانی در هر مقوله، از تحلیل محتوا بهره گیری شد. واحد ثبت در تحلیل اسناد فرادست، مواد قانونی و در کتابهای درسی مضمون بود. فرایند کد گذاری به شیوه قیاسی انجام شد. برای بررسی اعتبار کدگذاری، یک چهارم از محتوای هر کتاب به صورت تصادفی انتخاب شد و سه نفر آن را کدگذاری کردند. میزان همسانی در این فرایند برابر با 96/0 مشاهده شد. یافته ها نشان داد اگر چه میزان همسویی کتابهای درسی با اهداف اجتماعی فرادست بالاست، لیکن به هدفهای سیاسی کمتر توجه شده است و این موضوع در پایه های اول و دوم بارزتر است. همچنین میان نگاه صاحب نظران درباره اهمیت هدفها و میزان توجه به آنها در کتابهای درسی رابطه قابل قبولی وجود ندارد. بازنگری در سازماندهی و رابطه عمودی محتوای درس تعلیمات اجتماعی به ویژه در زمینه اهداف سیاسی، از اقدامات ضروری برای برنامه ریزان و مؤلفان کتابهای درسی قلمداد شده است.
۳۶.

چگونگی گفتمان سازی نظریه ولایت فقیه در محتوای برنامه های درسی ...(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گفتمان انقلاب اسلامی نظریه ولایت فقیه گفتمان سازی ایدئولوژی برنامه درسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 549 تعداد دانلود : 222
پژوهش پیش رو با هدف عرضه رویکرد گفتمان سازانه در حکم رویکرد مطلوب در انتقال معارف انقلاب اسلامی، به ویژه نظریه ولایت فقیه انجام شده است. ابتدا توصیفی کلی از وضعیت موجود در انتقال نظریه ولایت فقیه انجام گرفت و سپس رویکرد مطلوب، یعنی رویکرد گفتمان سازانه معرفی و با مفهوم شناسی واژه های اساسی پژوهش، به تبیین ویژگی های نگاه گفتمان سازانه در انتقال این نظریه پرداخته شد. رویکرد گفتمان سازانه به دلیل داشتن چهار عنصر اساسی، یعنی ایدئولوژی، هدف، فرایند و نتیجه که همگی نیز هم راستا با معارف حقه اسلامی است، قابلیت تحقق اهداف اساسی ملحوظ در این نظریه را دارد و لذا ضروری است این رویکرد جایگزین رویکردهای جاری نظام برنامه درسی جمهوری اسلامی ایران در بحث از نظریه ولایت فقیه گردد.
۳۷.

ارزشیابی کیفیت محتوای الکترونیکی از منظر دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی مشهد(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: برنامه درسی نگرش آموزش الکترونیکی محتوای الکترونیکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 294 تعداد دانلود : 25
هدف این پژوهش، ارزیابی کیفیت محتوای الکترونیکی از دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی مشهد بود. روش پژوهش، توصیفی مقطعی بود. جامعه آماری، دانشجویان دوره های آموزش الکترونیکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد بودند که با استفاده از نمونه گیری طبقه ای نسبتی، از بین آنها، نمونه ای به حجم 250 نفر انتخاب شد. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه محقق ساخته ارزیابی کیفیت فرآیند تولید محتوای الکترونیکی بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (آزمون t، آنوا و مانووا) استفاده شد. نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان داد که میانگین کل مقیاس کیفیت محتوای الکترونیکی و مؤلفه های آن (دسترسی، سازمان دهی، صفحه آرایی، منابع، زبان و ارزیابی) در نمونه مورد نظر از میانگین نظری بیشتر می باشد. نتایج آزمون تی مستقل و مانوا بیانگر عدم تفاوت معنادار بین میانگین کل مقیاس کیفیت محتوای الکترونیکی و مؤلفه های آن بر حسب جنسیت بود. نتایج آزمون آنوا و مانووا نیز نشان دهنده تفاوت معنادار بین میانگین کل مقیاس محتوای الکترونیکی و مؤلفه های آن در دانشجویان رشته های مختلف بود. در مجموع می توان گفت کیفیت محتوای ارایه شده در دوره های آموزش الکترونیکی از منظر دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی مشهد از وضعیت نسبتاً مطلوبی برخوردار می باشد.
۳۸.

هیوریستیک ها و کار پوشه های حرفه ای استادان دانشگاه: بدیلی برای برنامه درسی آموزش عالی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: هیوریستیک برنامه درسی آموزش عالی کارپوشه حرفه ای استادان دانشگاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 55 تعداد دانلود : 496
هدف از نگارش این مقاله بازاندیشی در برنامه درسی آموزش عالی بر مبنای کارپوشه های حرفه ای و هیورستیک های استادان دانشگاه در برنامه درسی است. بنابراین، کارپوشه های بیست تن از استادان برجسته ی دانشگاه فردوسی مشهد مورد بررسی قرار گرفته اند. در این بررسی از پدیدارشناسی توصیفی برای شناسایی نحوه ی مواجهه ی این استادان با برنامه درسی آموزش عالی استفاده شده است. برای گردآوری داده ها از مصاحبه ی غیر ساختاریافته بهره گیری شده و داده ها با استفاده از نرم افزار NVIVO تجزیه و تحلیل شده اند. نتایج نشان داد استادان مورد بررسی از هیورستیک هایی در برنامه درسی آموزش عالی استفاده می کنند که می توانند سازگار با برنامه درسی در سایر مؤسسات آموزش عالی باشند.
۳۹.

فرآیند تولید محتوای الکترونیکی بر اساس مدل p3 و نقش ابزارهای تألیف محتوای الکترونیکی در برنامه درسی آموزش عالی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: آموزش الکترونیکی محتوای الکترونیکی فرایند تولید محتوای الکترونیکی ابزارهای تألیف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 392 تعداد دانلود : 316
درجهان پیشرفته و به سرعت متغیر امروز ترکیب فنآوری های الکترونیکی در فرایند آموزش و یادگیری و محتوای برنامه درسی آموزش عالی، امری اجتناب ناپذیر است. مطالعه حاضر با بررسی پژوهش ها و منابع مکتوب و غیر مکتوب داخلی و خارجی، با هدف معرفی محتوای الکترونیکی و ثأثیر آن در یادگیری پویا، ضمن ارائه مدل ها و رویکرد های نوین در تولید محتوای الکترونیکی از قبیل ADDIE,SCORM, P3 ، به طرح چند پرسش در زمینه فرایند تولید محتوای الکترونیکی بر اساس مدلP3 و ابزار های تألیف آن می پردازد. نتایج حاصل در عین این که اثر بخشی محتوای الکترونیکی را در افزایش یادگیری خاطر نشان می کند، به محدودیت عمده آن در پر هزینه بودن فرایند تولید محتوا اشاره می نماید. بر این اساس، نکاتی در مورد تولید محتوای الکترونیکی در حوزه برنامه درسی آموزش عالی پیشنهاد شده است.
۴۰.

حاکمیت سنت دیسیپلین محوری بر جهت گیری های برنامه درسی تربیت هنری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تربیت هنری جهت گیری برنامه درسی کودک محوری دیسیپلین محوری فرهنگ محوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 635 تعداد دانلود : 165
با توجه به اهمیت بحث تربیت هنری در نظام آموزشی کشور و مبحث جهت گیری ها به عنوان زیربنای تشخیص نیازها در تصمیم گیری های مربوط به برنامه درسی، پژوهش حاضر با هدف بررسی جهت گیری های برنامه درسی تربیت هنری معلمان هنر انجام شده است. روش این تحقیق از نوع توصیفی- پیمایشی و از حیث هدف کاربردی بوده است. جامعه آماری شامل کلیه معلمانی(484 نفر) است که به صورت تخصصی و غیرتخصصی در مناطق هشتگانه استان خراسان شمالی طی سال­تحصیلی 89-88 مشغول به تدریس درس هنر در مقطع راهنمایی بوده­اند. تعداد 243 نفر از معلمان مذکور به روش طبقه­ای نسبی و از طریق فرمول حجم نمونه انتخاب و با استفاده از پرسشنامه جهت گیری های برنامه درسی فیلانی ارزیابی شدند. در این بررسی، سه جهت گیری کودک محوری، دیسیپلینی و فرهنگی بررسی گردید. یافته ها نشان داد که بین سه گروه از جهت گرایش به جهت گیری برنامه درسی تربیت هنری تفاوت معناداری وجود داشته و گروه مورد بررسی، دیسیپلین محور هستند (0001/0 < P ) . بر این اساس، هنر به منزله یک دیسیپلین دیده می شود و تنها، یادگیریِ صرفِ مطالب و مفاهیم هنری مدنظر است. این در حالی است که به نظر می رسد با عنایت به مقتضیات، ارزش های فرهنگی و اصالت های بومی کشور، بهتر است جهت گیری فرهنگی به عنوان مبنای نظری در طراحی برنامه های درسی تربیت هنری مدنظر مسؤولین نظام آموزشی قرار گیرد. لذا، تدبیر و چاره اندیشی برای آن می تواند نقطه عطفی در توجه به تربیت هنری در نظام آموزشی و برنامه درسی کشور باشد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان