محسن نیازی

مفهوم سلامت اجتماعی ابعاد جسمی، روانی، و اجتماعی سلامت را در بر می گیرد. هدف این پژوهش طراحی مدل جدید عوامل موثر بر سلامت اجتماعی ایرانیان از طریق مطالعه و جمع بندی پژوهش های انجام شده در زمینه سلامت اجتماعی با رویکرد فراترکیب است. روش پژوهش حاضر کیفی است است و جامعه آماری این پژوهش را مقالات علمی و پژوهشی انجام شده در ایران با موضوع سلامت اجتماعی شهروندان از سال ۱۳۹۰ تا پایان سال ۱۴۰۰ تشکیل داده است. در کل تعداد 32 مقاله پژوهشی یافت شده؛ که در نهایت پس از بررسی و پالایش های مختلف 18 مقاله برای بررسی نهایی انتخاب؛ و در ۵ بعد سازماندهی گردید. یافته های تحقیق نشان می دهد ابعاد ۵ گانه سلامت اجتماعی شهروندان به لحاظ بیشترین قلمرو به ابعاد انسجام اجتماعی، یکپارچگی اجتماعی، شکوفایی اجتماعی، مشارکت اجتماعی، و انطباق اجتماعی اختصاص دارد؛ که هر کدام دارای زیرمجموعه های متعددی است. نتایج تحقیق نشان می دهد سلامت اجتماعی و عوامل موثر بر آن نیاز به توجه بیشتری دارند؛ و آشنایی با معنا و مفهوم سلامت اجتماعی، ابعاد آن و کشف راهبردهای ارتقا سلامت اجتماعی لازمه هر تلاش در دستیابی به سلامت اجتماعی است.

اعتماد اجتماعی، اساسی ترین سازه سرمایه اجتماعی و از مهمترین مفاهیم علوم اجتماعی معاصر است. بویژه این که این مفهوم با توجه به تحولات و پیچیدگی های دنیای معاصر ، منزلت و اهمیت ویژه ای در تحقیقات اجتماعی کسب نموده است. از سوی دیگر پیشرفت فناوری های نوین ارتباطی - اطلاعاتی بویژه اینترنت در سال های اخیر اثرات شگرفی بر ابعاد گوناگون حیات فردی و اجتماعی انسان ها بر جای گذاشته است. در این حوزه اندیشمندانی چون گیدنز، پاتنام و فوکویاما بر نقش فناوری های جدید ارتباطی چون اینترنت بر سرمایه اجتماعی و اعتماد اجتماعی تأکید نموده اند. در همین چارچوب، هدف اساسی این پژوهش بررسی رابطه اعتیاد به اینترنت و تأثیر آن بر اعتماد اجتماعی است. روش تحقیق در این پژوهش پیمایش اجتماعی [1] بوده و داده های تحقیق با استفاده از تکنیک پرسشنامه توأم با مصاحبه جمع آوری گردیده است. اعتبار و پایایی مقیاس های اعتیاد به اینترنت و اعتماد اجتماعی با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ مورد سنجش و با توجه به نتایج آزمون به ترتیب برابر با 85 و 82 درصد مورد تأیید قرار گرفته است. جامعه آماری پژوهش دانشجویان دانشگاه کاشان در سال تحصیلی 90 - 89 است که با استفاده از نمونه گیری طبقه بندی احتمالی و فرمول نمونه گیری کوکران تعداد 370 نفر از اعضای جامعه مورد نظر به عنوان نمونه انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفته اند. یافته های تحقیق رابطه بین دو متغیر اعتیاد به اینترنت و اعتماد اجتماعی در بین پاسخگویان را نشان می دهد. همچنین نتایج آماری با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون و تحلیل مسیر همبستگی معنادار، متغیرهای تحقیق را مورد تأیید قرار داده اند.  

کارآفرینی اجتماعی به معنی فعالیت های خلق ارزش اجتماعی نوآورانه است. محققان تأیید کرده اند که این پدیده، منجر به توسعه پایدار اجتماعی و اقتصادی می شود. ماهیت زمینه ای کارآفرینی اجتماعی ایجاب می کند که برای توسعه آن در هر زمینه خاص، ابتدا فرایندها و سازوکارهای خاص آن شناخته شوند؛ بنابراین این پژوهش به دنبال پاسخ گویی به این پرسش است که ابتکارات کارآفرینانه اجتماعی در یک کشور در حال توسعه مانند ایران چگونه شکل می گیرند؟ برای این منظور از رویکرد کیفی و از روش نظریه داده بنیاد استفاده شده است. مصاحبه عمیق با ۹ نفر کارآفرین اجتماعی که فرایند مورد مطالعه را تجربه کرده اند، انجام شد. تحلیل ساختار ارزش ها و تعاملات کارآفرینان اجتماعی با دیگران از دوران کودکی تا لحظه ایجاد ابتکار اجتماعی توسط آنان منجر به شکل گیری نظریه بنیانی شد. الگوی به دست آمده از این پژوهش نشان می دهد مقوله اصلی که منجر به ایجاد ابتکارات کارآفرینانه اجتماعی می شود گرایش فرد به فعالیت های مسئولانه اجتماعی است که ایجاد ابتکار اجتماعی را مطلوب می کند. چنانچه چنین فردی تحت تأثیر شرایط واسطه ای و محیطی ویژه، ایجاد ابتکار اجتماعی را امکان پذیر بیابد، راهبردهای ویژه ای را در پیش می گیرد که در نتیجه آن ها، ابتکار کارآفرینانه اجتماعی جدید، شکل می گیرد. بر اساس نتایج، تقویت حس مسئولیت اجتماعی افراد نسبت به مسائل اجتماعی از طریق افزایش آگاهی پیشنهاد می گردد.

رسانه های ارتباط جمعی نوین، نقش بسزایی در ارسال پیام ها وایجاد ارتباطات وسیع و عمیق بین افراد دارد. هدف از این تحقیق، تعیین میزان آموزش به معلمان بر ارتقائ سطح دانش رسانه ای ایشان می باشد. این مطالعه به روش نیمه تجربی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه با مشارکت 50 نفر از کل جامعه آماری معلمان مقاطع ابتدایی، متوسطه اول و دوم شهرستان فراشبند فارس( 830 نفر ) انجام گرفت. گروه آزمایش نیز 50 نفر از معلمان بودند که به روش نمونه گیر ی تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. گروه آزمایش در برنامه آموزش مهارت های زندگی(در10 جلسه و هر جلسه یک ساعت ونیم) شرکت کردند. داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته سواد رسانه ای، جمع آوری و برای تجزیه وتحلیل آنها از نرم افزار (Spss ) و از روش کواریانس (Ancova) و پیرسون استفاده گردید. یافته ها نشان دادند : میانگین مؤلفه های سواد رسانه ای پس از آموزش مهارت های مربوطه، در گروه آزمایش نسبت به گروه گواه پس از مداخله، افزایش یافت ؛ فلذا آموزش به معلمان، بر شناخت ایشان از اهداف وتاثیرات رسانه های بیگانه ، تا سطح p < /05 معنی دار است.

در دهه اخیر، الگوی مصرف و توجه به ابعاد اجتماعی و فرهنگی رفتار مصرف کنندگان توجه بسیاری از صاحبنظران علوم را به خود معطوف داشته است. دراین ارتباط در دوره معاصر، پدیده جدیدی ظهور یافته است که مصرف نه به سبب نیاز، بلکه بنا به عوامل دیگری چون کسب پرستیژ، وجهه و تأثیر نفوذ دیگران شکل می گیرد. بر این اساس، هدف اساسی این مقاله شناسایی الگوی مصرف منزلت گرا و نیز چگونگی ارتباط و تعامل هر یک از متغیرهای تشخص پذیری، تأثیرپذیری از دیگران و مصرف بدون توجه به نقش الگوی مصرف منزلت گرا در جامعه آماری موردمطالعه است. روش: این مطالعه از نوع پیمایش اجتماعی بوده و داده های تحقیق با استفاده از تکنیک پرسشنامه توأم با مصاحبه جمع آوری شده است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه شهروندان 15 سال به بالای شهر کاشان در سال 1396 بوده است که با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران تعداد 605 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین و به روش تصادفی انتخاب و بررسی شده اند. یافته ها: نتایج وجود رابطه منفی بین مصرف بدون توجه به نقش و مصرف منزلت گرا و نیز رابطه مثبت بین متغیرهای تشخص پذیری و تأثیرپذیری از نفوذ دیگران با میزان مصرف منزلت گرا را نشان داده است. علاوه بر آن، نتایج تحلیل مسیر میزان تأثیر هر یک از متغیرهای مصرف بدون توجه به نقش، تأثیرپذیری از نفوذ دیگران و تشخص پذیری بر متغیر مصرف منزلت گرا را به ترتیب به میزان 38/0-، 231/0، 08/0 نشان داده است. بحث: نتایج تحقیق با مباحث نظری صاحبنظران و یافته های تحقیقات محققان در این زمینه قرابت و همخوانی دارد. همچنین، بسیاری از صاحبنظران بر نقش میزان تأثیرپذیری از نفوذ دیگران بر مصرف منزلت گرا تأکید کرده و این امر در تحقیقات متعددی که توسط پژوهشگران صورت گرفته است مورد تأیید قرار گرفته است. علاوه بر آن، نقش تشخص پذیری یا تمایل به منحصربه فرد بودن در مصرف منزلت گرا در رویکردهای نظری و پژوهشی صاحبنظران و محققان مختلف مورد تأیید قرار گرفته است.

مقدمه: اهمیت بوم گردی پایدار به عنوان بخش کوچکی از صنعت گردشگری بر کسی پوشیده نیست. بر این اساس مطالعه رابطه عوامل مختلف با بوم گردی پایدار دارای اهمیت فراوانی می باشد. هدف پژوهش: هدف اساسی تحقیق حاضر، بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و نگرش جامعه محلی نسبت به بوم گردی پایدار می باشد. برای تبیین ابعاد مسأله از نطریات بوردیو، پاتنام و اورامز استفاده شده است. روش شناسی تحقیق: برای انجام تحقیق حاضر از روش پیمایش استفاده شده و جامعه آماری در تحقیق حاضر شامل تمامی ساکنین 18 سال و بالاتر روستای چی چی نی کوتی شهرستان لاهیجان می باشد. برای تعیین حجم نمونه از نرم افزار pass استفاده شد که از این طریق حجم نمونه 103 نفر برآورد شده است. در این پژوهش برای جمع آوری اطلاعات نیز از پرسشنامه استفاده شده است. قلمرو جغرافیایی پژوهش: ر وستای چی چی نی کوتی شهرستان لاهیجان، یکی از بکرترین روستاهای ایران، واقع در شمال کشور می باشد که طبیعت آن از گزند انسان ها در امان مانده است. این روستا در استان گیلان، شهرستان لاهیجان، بخش مرکزی واقع می باشد. یافته ها و بحث: یافته های تحقیق نشان داده است که متغیر مشارکت (441/0) و متغیر اعتماد اجتماعی (202/0) به ترتیب، بیش ترین و کم ترین تأثیر را بر متغیر نگرش جامعه محلی نسبت به بوم گردی پایدار دارند. همچنین یافته ها نشان دهنده تأثیر مثبت سرمایه اجتماعی (شبکه روابط، مشارکت اجتماعی، اعتماد اجتماعی) بر نگرش جامعه محلی نسبت به بوم گردی پایدار می باشد؛ به این معنی که با افزایش میزان سرمایه اجتماعی، میانگین نگرش جامعه محلی نسبت به بوم گردی پایدار افزایش می یابد. نتیجه گیری: اقدام به افزایش مشارکت مردم محلی در طراحی، اجرا و مدیریت طرح های بوم گردی پایدار می توان عاملی جهت افزایش میزان بوم گردی در منطقه مورد مطالعه باشد. رعایت هنجارهای اجتماعی جذب کننده و کنار گذاشتن هنجارهای اجتماعی بازدارنده گردشگری، شرایط مناسبی را برای توسعه بوم گردی پایدار شکل می دهد. 

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر شبکه اجتماعی شاد بر سرمایه اجتماعی دانش آموزان انجام شده است. در این پژوهش از روش کمی و رویکرد پیمایش استفاده شده است، جامعه آماری این پژوهش از دانش آموزان دختر و پسر مقاطع تحصیلی مختلف شهرستان بروجرد در سال 1400-1401 تشکیل شده که از بین آنان 431 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شده اند. روش نمونه گیری این پژوهش خوشه ای چند مرحله ای بوده و ابزاری جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته است که به صورت آنلاین ساخته و در میان جامعه آماری توزیع شده است. برای بررسی فرضیه های این پژوهش از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره استفاده شده و مدل معادلات ساختاری و آزمون برازش مدل از نرم افزار ایموس گرافیک استفاده شده است. یافته های این پژوهش نشان داد که شبکه اجتماعی شاد بیشترین همبستگی را با بعد اعتماد سرمایه اجتماعی دانش آموزان با مقدار 322/0 در سطح معناداری 000/0 داشته و نتایج مدلسازی معادله ساختاری نشان می دهد که شبکه اجتماعی شاد به مقدار 462/0 بر سرمایه اجتماعی دانش آموزان اثر گذار بوده و معیارهای برازش مدل حکایت از نیکویی برازش مدل و حمایت یافته های تجربی از مدل نظری پژوهش دارد.

پژوهش پیش رو از نوع کمی و پیمایشی است که هدف آن شناسایی مشکلات کلاس مجازی در دوران کرونا در مقطع متوسطه شهرستان ایلام است. جامعه آماری شامل 7731 دانش آموز مقطع متوسطه شهرستان ایلام می باشد. روش نمونه گیری خوشه ای و احتمالی است که 2035 دانش آموز در تکمیل نمودن پرسشنامه مشارکت داشته اند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته بوده که روایی آن با استفاده از آزمون همگرایی(AVE) استفاده شد. یافته های حاصل از پژوهش نشان داد که بین مشکلات ارتباطی و نگرش منفی دانش آموزان به شرکت در کلاس های آنلاین رابطه مثبت و معنا داری وجود دارد. همچنین بین مشکلات انگیزشی و نگرش منفی دانش آموزان به شرکت در کلاس های آنلاین رابطه مثبت و معنا داری وجود دارد. این پژوهش نشان داد که مشکلات آموزشی و دستیابی به اهداف تحصیلی تاثیر مثبت و معنا داری بر بی انگیزگی دانش آموزان برای شرکت در کلاس های آنلاین دارد، مشکلات زیرساختی و نرم افزاری محیط یادگیری کلاس های آموزش آنلاین تاثیر مثبت بر مشکلات آموزشی دارند و درنهایت مشکلات ارتباطی در کلاس های آنلاین منجر به کاهش انگیزه دانش آموزان می شود.