فاطمه خوش بیانی آرانی

کارآفرینی اجتماعی به معنی فعالیت های خلق ارزش اجتماعی نوآورانه است. محققان تأیید کرده اند که این پدیده، منجر به توسعه پایدار اجتماعی و اقتصادی می شود. ماهیت زمینه ای کارآفرینی اجتماعی ایجاب می کند که برای توسعه آن در هر زمینه خاص، ابتدا فرایندها و سازوکارهای خاص آن شناخته شوند؛ بنابراین این پژوهش به دنبال پاسخ گویی به این پرسش است که ابتکارات کارآفرینانه اجتماعی در یک کشور در حال توسعه مانند ایران چگونه شکل می گیرند؟ برای این منظور از رویکرد کیفی و از روش نظریه داده بنیاد استفاده شده است. مصاحبه عمیق با ۹ نفر کارآفرین اجتماعی که فرایند مورد مطالعه را تجربه کرده اند، انجام شد. تحلیل ساختار ارزش ها و تعاملات کارآفرینان اجتماعی با دیگران از دوران کودکی تا لحظه ایجاد ابتکار اجتماعی توسط آنان منجر به شکل گیری نظریه بنیانی شد. الگوی به دست آمده از این پژوهش نشان می دهد مقوله اصلی که منجر به ایجاد ابتکارات کارآفرینانه اجتماعی می شود گرایش فرد به فعالیت های مسئولانه اجتماعی است که ایجاد ابتکار اجتماعی را مطلوب می کند. چنانچه چنین فردی تحت تأثیر شرایط واسطه ای و محیطی ویژه، ایجاد ابتکار اجتماعی را امکان پذیر بیابد، راهبردهای ویژه ای را در پیش می گیرد که در نتیجه آن ها، ابتکار کارآفرینانه اجتماعی جدید، شکل می گیرد. بر اساس نتایج، تقویت حس مسئولیت اجتماعی افراد نسبت به مسائل اجتماعی از طریق افزایش آگاهی پیشنهاد می گردد.

ظهور ناگهانی بیماری کرونا باعث اضطراب ناشی از این بیماری در کانون خانواده به خصوص مادران شده است. زیرا ابتلا به بیماری علاوه بر مخاطرات سلامت جسمانی، اثرات مختلف روان شناختی همچون اضطراب مزمن ناشی از ابتلا به بیماری کرونا و ترس از مرگ بر جای گذاشته است. در این راستا مطالعه حاضر با هدف بررسی وضعیت شادکامی وتاب آوری مادران در مواجهه با اضطراب کرونا است. این مطالعه به روش پیمایش انجام شده است. جامعه ی آماری پژوهش کلیه ی زنان متاهل و دارای فرزند بالای ۲۰ ساله شهرستان کاشان می باشد که از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای استفاده شده است. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه های استاندارد شادکامی آکسفورد، متغیر تاب آوری از پرسشنامه ی کونور و دیویدسون و اضطراب ناشی از کرونا علی پور و همکاران استفاده شده است. همچنین با استفاده از آلفای کرونباخ و پایایی مرکب و ضریب بالای70% برای هر بعد محاسبه گردید که نشان از پایایی مناسب پرسشنامه می باشد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که شادکامی(رضایت از زندگی، خلق مثبت، سلامتی، کارآمدی، عزت نفس) و تاب آوری زنان(پذیرش عواطف مثبت، معنویت، اعتماد به غرایز شخصی، شایستگی) بر اضطراب ناشی از کرونا (علائم جسمانی و علائم روانی)ارتباط دارد، و مقدار آن برابر با 0.۴۷۸ می باشد. واژگان کلیدی: شادکامی، تاب آوری، اضطراب کرونا، مادران شهر کاشان

مقدمه: یکی از موضوعات مهم در هر جامعه ای، توجه و برنامه ریزی برای سالمندان در جامعه است تا از انزوا و طرد این افراد جلوگیری گردد. از این رو، پژوهش حاضر درصدد سنجش عوامل مؤثر بر طرد اجتماعی سالمندان در شهرهای کاشان و آران و بیدگل برآمده است. با توجه به این که جمعیت سالمند شهرهای کاشان و آران و بیدگل از میانگین جمعیت سالمند کشور بیشتر است، در این شهرها باید توجه خاصی به سالمندان و زندگی آنها داشت. روش: این پژوهش با روش پیمایشی انجام شده و حجم نمونه ی پژوهش، با استفاده از فرمول کوکران، 320 نفر بوده است. در این پژوهش جهت تعیین افراد نمونه از روش نمونه گیری طبقه ای استفاده شده است. یافته ها: نتایج نشان می دهد که: بین حمایت خویشاوندان، حمایت فرزندان، سرمایه ی اجتماعی، سرمایه ی اقتصادی، حمایت سازمان های رسمی و اوقات فراغت سالمندان و طرد اجتماعی سالمندان رابطه ی معنادار و معکوس وجود دارد. اما بین متغیرهای حمایت سازمان های غیررسمی، سن، تحصیلات و جنس سالمندان و طرد اجتماعی آنها رابطه ی معنادار وجود نداشته است. در تحلیل چندمتغیره و تحلیل مسیر نیز از میان شش متغیر مستقلی که دارای رابطه ی معنادار و معکوس با متغیر وابسته ی پژوهش بوده اند، دو متغیر، یعنی سرمایه ی اقتصادی و حمایت فرزندان، دارای تأثیر مستقیم بر متغیر وابسته ی پژوهش بوده اند. بحث: بر اساس یافته های تجربی این پژوهش می توان گفت هرچه سالمندان در فعالیت های زندگی روزمره درگیر باشند، به سرمایه های مختلف دسترسی بیشتر داشته باشند، بیشتر مورد حمایت خانواده و جامعه قرار بگیرند و بیشتر به آنها توجه شود، کمتر احساس طرد خواهند داشت. اما اگر در فعالیت های جامعه مشارکتی نداشته باشند و مورد حمایت و توجه خانواده و جامعه نباشند، کم کم از نظر اجتماعی طرد و منزوی می شوند.

هدف اصلی از این پژوهش، بررسی نقش اشتغال زنان بر ساختار خانواده میباشد. روش مورد استفاده در این مطالعه پیمایشی و جمعآوری دادهها با استفاده از ابزار پرسشنامه است. جامعهی آماری این پژوهش، کلیهی کارکنان زن بیمارستان جوادالائمهی مشهد است، که تعداد کارکنان زن این بیمارستان، ۲۳۰ نفر میباشد که150 نفر ار آنها متاٌهل میباشند، که نمونهی آماری این پژوهش را تشکیل میدهد. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که بین متغیرهای پایگاه اجتماعی-اقتصادی، روابط اجتماعی، فشارکاری، میزان قدرت تصمیمگیری درون خانواده رابطهی مستقیم و معناداری وجود دارد، و همچنین بین متغیرهای نقش همسرداری، نقش مادری، خانهداری، نیازهای مالی خانواده، رابطهی معکوس و معناداری وجود دارد. بین متغیر تحصیلات با اشتغال زنان نیز رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین نتایج رگرسیون حاکی از آن است که بیشترین متغیرهای مؤثر بر ساختار خانواده، فشارکاری و میزان قدرت تصمیمگیری است. به همین دلیل میتوان گفت که از نظر کارکنان، اشتغالشان بیشتر، فشارکاری و میزان قدرت تصمیمگیری در درون خانواده را تحت الشعاع خود قرار میدهد.