رضا مهدی

رضا مهدی

مدرک تحصیلی: استادیار برنامه ریزی توسعه آموزش عالی، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، تهران، ایران

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۳۱ مورد.
۱.

شکل گیری و توسعه میان رشته ای ها در آموزش عالی: عوامل و الزامات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: آموزش عالی دانشگاه دانش بین رشته ای میان رشته ای

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی علم و معرفت و تکنولوژی جامعه شناسی علم
  2. حوزه‌های تخصصی علوم انسانی روش شناسی علوم انسانی و طبیعی روش شناسی های حوزه علوم انسانی در مقایسه با دیگر منابع تولید داده
تعداد بازدید : ۲۵۴۵ تعداد دانلود : ۱۶۴۵
محوریت دانش در حیات اجتماعی، پیچیدگی مسائل و نیازهای جامعه، انتظار خدمات اجتماعی و نوآوری و کارآفرینی علمی از دانشگاهها، مساله گشایی و غنی سازی وظایف آموزشی و پژوهشی، توسعه و گسترش فعالیتها و رشته های میان رشته ای را به یک ضرورت راهبردی در آموزش عالی و نظام دانشگاهی تبدیل کرده است. در نیم قرن اخیر، گسترش و توسعه فعالیتهای آموزشی و پژوهشی میان رشته ای دستاوردها و نتایج مناسبی برای نظام آموزش عالی، دانشگاهها، صنعت و جامعه در کشورهای توسعه یافته داشته است. علاقه مندی و تمایل دانشگاه ها، صنایع، دولت، استادان، محققان و دانشجویان به طراحی و اجرای فعالیتها و رشته های میان رشته ای یکی از مهمترین دستاوردهای فعالیت های میان رشته ای در نظام دانشگاهی و آموزش عالی است. در آموزش عالی و نظام دانشگاهی ایران، شکل گیری و توسعه فعالیت ها و رشته های دانشگاهی میان رشته ای نسبت به اهداف و برنامه، توفیق چندانی نداشته است. در راستای جبران عقب ماندگی های گذشته و فراهم کردن شرایط مطلوب برای شکل گیری و توسعه میان رشته ای ها، هدف اصلی این مقاله شناسایی عوامل و الزامات کلیدی برای شکل گیری و توسعه فعالیتهای دانشگاهی میان رشته ای، است. برای انجام این پژوهش، از روش تحقیق کیفی ترکیبی شامل مرور اسناد، فراتحلیل یافته های پژوهشهای دیگر و پیمایش محدود، استفاده شده است. در نهایت، با جمع بندی تحقیقات انجام شده، شش عامل عمده و دوازده الزام کلیدی برای شکل گیری و توسعه فعالیت ها و رشته های دانشگاهی میان رشته ای، استخراج و ارائه شده است.
۲.

آینده شناسی آموزش عالی: راهبردها و پیامدهای سازگاری دانشگاه با محیط و جامعه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: آموزش عالی برنامه ریزی راهبردی آینده پژوهی کیفیت در آموزش عالی دانشگاه آینده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۹۶ تعداد دانلود : ۳۵۳۱
هدف این پژوهش، شناسایی و اعتباریابی راهبردهای سازگار کردن نظام دانشگاهی با محیط علمی و اجتماعی و پیامدهای دانشگاه سازگارشونده است. در جهان پویا بخ شهای مهمی از آموزش عالی و دانشگاه نسبت به قدرت، فرهنگ، دولت و صنعت به صورت نهاد محافظ هکار تقریباً ایستا باقی مانده و در مقایسه با ده ههای اول نیمه دوم قرن بیستم که دانشگاه به نهاد معتبر جامعه تبدیل شد اعتبار آن با روند نزولی مواجه شده است. سازگاری با محیط، یکی از الزامات توسعه پایدار و فعال نظام دانشگاهی در شرایط تغییر شتابان است. سازگاری دانشگاه با محیط یک معیار اساسی برای کیفیت آموزش عالی است. امروزه، با توجه به افزایش نرخ تغییر و ظهور عصر دانش، موج آیند هپژوهی در نهادهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فناوری گسترش یافته است. از دو دهه گذشته، همسو با تحولات جامعه و به منظور شناخت آینده و سیاستگذاری نظام دانشگاهی، آیند هاندیشی در آموزش عالی، ضرورت پیدا کرده است. در این پژوهش، با استفاده از روش ترکیبی مرور اسناد و نظریه مبنایی، راهبردهای سازگاری کردن دانشگاه با محیط و پیامدهای این نوع دانشگاه با رویکرد اکتشافی و آیند هنگر بر مبنای الگوی هنجاری دانشگاه مطلوب استخراج شده است. برای شناسایی و اعتباریابی راهبردها و پیامدها از کدگذار یهای باز و محوری روش نظریه مبنایی استفاده شده است. در این پژوهش، با تعیین دانشگاه سازگار با محیط و جامعه به عنوان مقوله کانونی آیند هشناسی در آموزش عالی، 13 راهبرد و چهار پیامد کلیدی دانشگاه سازگار با محیط، شناسایی و تدوین شده است. نظام دانشگاهی باید به وسیله راهبردهای پیشنهادی با محی طهای علمی و اجتماعی به طور مستمر سازگار شده و با جامعه در حال تغییر، دائما در تعادل پویا باشد. سیاستگذاران آموزش عالی، باید الزامات و شرایط محیطی، علی و زمین های مناسب و سازنده برای تحقق و فعلیت راهبردهای سازگاری دانشگاه با محیط را فراهم کنند.
۳.

تحلیل وضعیت آموزش و بهسازی منابع انسانی بنگاه ها از منظر مسئولیت اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: مسئولیت اجتماعی توانمندسازی آموزش ضمن خدمت توسعه منابع انسانی دانش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۷۴ تعداد دانلود : ۶۱۱
منابع انسانی توانمند یکی از مهم ترین و پایدارترین توانمندسازهای سازمانی است. در همه الگوهای جامع تعالی سازمانی، سهم زیادی به دانش افزایی، آموزش و بهسازی کارکنان به عنوان یک توانمندساز مهم و اثربخش بر عملکرد و تعالی کارکنان و سازمان ها داده می شود. به دلیل اهمیت، سهم و نقش دانش، نگرش و توانایی منابع انسانی در عملکرد افراد و سازمان ها اکثر سازمان های پیشرو، سرمایه گذاری های گسترده ای برای دانش افزایی و بهسازی منابع انسانی انجام می دهند. تغییرات و چالش های محیطی بیانگر این واقعیت است که موفقیت در عرصه رقابت به ویژه رقابت جهانی، تا حدود زیادی متأثر از نقش منابع انسانی دانشی، ماهر و توانمند است. توسعه منابع انسانی در سازمان ها یک نوع تعهد متقابل بین افراد و سازمان هاست. در چارچوب این تعهد متقابل، افراد با انجام وظایف محوله، دارای حقوق معینی نظیر بهره مندی از فرصت توسعه و بهسازی مستمر می شوند. به رغم اهمیت و ارزش توسعه و بهسازی منابعانسانی در موفقیت بنگاه ها و جوامع، برخی از سازمان ها و بنگاه های کسب و کار بالاخص در شرایط رکود اقتصادی، از استخدام دراز مدت افراد و بهسازی آنها شانه خالی می کنند. در چنین موقعیتی، منابع انسانی در مقیاس ملی و بین المللی از ظرفیت های مناسب برای بروز توانمندی ها و استعدادهای خود محروم می شوند. در این مقاله، با روش توصیفی- تحلیلی و پیمایشی کیفی، ماهیت توجه بنگاه های کسب و کار ایرانی به موضوع اساسی آموزش و بهسازی منابعانسانی از منظر مسئولیت اجتماعی بررسی و تبیین شده است. بر اساس این پژوهش، باید توسعه و بهسازی منابعانسانی در سطوح بنگاهی و ملی، یک مسئولیت با ارزش و اساسی در برابر صنعت، سازمان ها، دولت، سرمایه انسانی کشور و جامعه ملی و بین المللی، برای سازمان های مسئولیت پذیر امروزی باشد.
۴.

کیفیت زندگی دانشگاهی از دیدگاه دانشجویان بومی و غیر بومی دانشگاه های دولتی شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: آموزش عالی دانشگاه کیفیت زندگی دانشگاهی دانشجوی بومی دانشجوی غیر بومی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ جامعه شناسی فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی آموزش و پرورش
تعداد بازدید : ۹۴۹ تعداد دانلود : ۴۴۱
کیفیت زندگی دانشگاهی و احساس رضایت کلی دانشجویان کلیاتی از زندگی دانشگاهی هستند که بر اساس نظریه تسری، از بخش های گوناگون تأثیر می پذیرند. این پژوهش با هدف ارزیابی کیفیت زندگی تحصیلی دانشجویان بومی و غیر بومی دانشگاه های دولتی شهر تهران انجام شده است، هدفی توسعه ای دارد و گردآوری داده های آن پیمایشی ست. جامعه آماری این پژوهش، دانشجویان دوره کارشناسی است که 500 نمونه به طور تصادفی از دانشگاه های جامعه هدف انتخاب و داده ها با استفاده از پرسش نامه ای که محقق تنظیم کرده، گردآوری شده است. برای تعیین روایی پرسش نامه از پرسش های آزموده شده در پژوهش های مشابه و آرای متخصصان استفاده و پایایی پرسش نامه با استفاده از شاخص آلفای کرونباخ از طریق پیش آزمون 15 نمونه در حد 86/0 تأیید شده است. برای تحلیل داده ها از نرم افزار اس پی اس اسو آزمون های آماری استفاده شده است. کیفیت زندگی دانشجویان به طور معناداری کمتر از حد متوسط و کیفیت زندگی دانشجویان غیر بومی به طور معناداری بالاتر از کیفیت زندگی دانشجویان بومی ارزیابی شده است. پایین بودن کیفیت زندگی دانشگاهی دانشجویان نشان می دهد سیاست های آموزش عالی درباره کیفیت و بهره وری منابع ملی، تأثیری اندک داشته است. عدم رضایت دانشجویان از کلیت زندگی دانشگاهی، به عنوان یکی از ذی نفعان اصلی آموزش عالی، می تواند نقطه آغازی برای انحراف از رسالت ها و فلسفه های توسعه آموزش عالی باشد. مدیران و رهبران آموزش عالی باید تصمیماتی جدی برای ارتقای کیفیت زندگی دانشگاهی اتخاذ نمایند. آموزش عالی بدون کیفیت زندگی دانشگاهی، نقض غرض خواهد بود.
۶.

اندیشه شناسی سیاسی نظریه توسعه انسانی و استخراج دلالت های سیاستی آن در حوزه آموزش عالی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه رویکرد قابلیت ها آموزش عالی روایت دلالتی روش شناسی دلالت پژوهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۹ تعداد دانلود : ۴۱۰
چیرگی انگاره توسعه به مثابه رشد اقتصادی، مهم ترین کارکرد نهاد آموزش -عالی را تشکیل سرمایه انسانی برای دستیابی به غایت رشد اقتصادی در نظر گرفته است. اما شکست تجربی این ایده و ظهور نظریه های انتقادی و جایگزین، ضرورت بازتعریف نقش نهاد های کلیدی -از جمله نهاد آموزش عالی- در روند توسعه را بیش از پیش برجسته و نمایان ساخته اند. هدف از این مقاله، اندیشه-شناسی سیاسی نظریه توسعه انسانی و استخراج دلالت های سیاستی آن در سامان بخشی حوزه آموزش عالی است. بر این اساس از نظریه روایت دلالتی به -عنوان چارچوب مفهومی و روش شناسی دلالت پژوهی استفاده شده است. یافته-های این مقاله حاکی از آن است که نظریه توسعه انسانی به پشتوانه اندیشه سیاسی حاکم بر رویکرد قابلیت ها، با فراتر رفتن از دو گانه فرد و اجتماع، ساختار و عاملیت، ارزش و حقیقت، خیر خصوصی و خیر عمومی و یا دولت و بازار، بر نقش مکملی و تکمیلی این عوامل در طراحی و ارزیابی جامعه خوب متمرکز بوده است. در نهایت کاربست این اندیشه جامع و فراگیر در سامان بخشی جامعه آموزش عالی، علاوه بر مشارکت نهاد آموزش عالی در رشد اقتصادی، بر دیگر کارکرد های کلیدی و مغفول مانده این نهاد همچون تقویت آزادی، دموکراسی و عدالت اجتماعی در روند توسعه تأکید و توجه کرده است.
۷.

اندیشه شناسی سیاسی نظریه سرمایه انسانی و استخراج دلالت های سیاستی آن در حوزه آموزش عالی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۵۰۸ تعداد دانلود : ۵۸۰
نظریه سرمایه انسانی نقش مهمی را در ورود و اثرگذاری نظام آموزش عالی در روند توسعه برعهده دارد. هدف از این مقاله، اندیشه شناسی سیاسی نظریه توسعه ای سرمایه انسانی و استخراج دلالت های سیاستی آن در حوزه آموزش عالی است؛ براین اساس، از روایت دلالتی به عنوان چارچوب مفهومی و روش شناسی دلالت پژوهی استفاده شده است. یافته های این مقاله نشان می دهد نظریه سرمایه انسانی با تکیه بر مقومات و دلالت های اندیشه سیاسی مطلوبیت گرایی، مبانی نظری و هنجاری رویکرد اقتصادی و بازارمحور در حوزه نظام آموزش عالی را فراهم کرده و با تأکید بیش ازاندازه بر بُعد اقتصادی آموزش و اولویت دهی به اهداف اقتصادی، بسیاری دیگر از اهداف و کارکردهای غیراقتصادی و فی نفسه ارزشمند نظام آموزش عالی را مورد غفلت و کم توجهی قرار داده است. طبق نتایج به دست آمده، نظام آموزش عالی مبتنی بر تئوری سرمایه انسانی، با انعکاس نگاه تقلیل گرا و محدودیت های حاکم بر مطلوبیت گرایی در تکیه بر انگاره انسان اقتصادی، بی تفاوتی نسبت به مسئله توزیع، تفاوت های میان فردی و فراموش کردن سایر ملاحظات ناوابسته به مطلوبیت، از کفایت نظری لازم برای ارائه تصویری همه جانبه و جامع از نقش و جایگاه نظام آموزش عالی در توسعه برخوردار نیست.
۸.

عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر رضایت سالمندان از خدمات رفاهی بازنشستگی (مورد مطالعه: بازنشستگان تحت پوشش سازمان بازنشستگی شهرداری تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازنشستگی سالمندان شهرداری تهران عوامل اجتماعی عوامل فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۴ تعداد دانلود : ۶۰۷
سالمندان از مهم ترین اقشار جامعه هستند که در آینده ای نزدیک، جامعه با مسائل و مشکلات آن ها روبه رو خواهد شد. مطالعه کمی حاضر به بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر رضایت سالمندان از خدمات رفاهی بازنشستگان شهرداری تهران پرداخته است. داده های آن نیز با پیمایش و استفاده از پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شده است. جامعه آماری 2255 نفر از بازنشستگان بالای 65 سال تحت پوشش سازمان بازنشستگی شهرداری تهران هستند. از این تعداد 389 نفر با استفاده از فرمول های موجود انتخاب شدند و با آن ها مصاحبه شد. همچنین، در این پژوهش برای توصیف داده ها از شاخص های حد وسط، پراکندگی و توزیع و برای تجزیه و تحلیل داده ها و استنباط آماری از تحلیل چندمتغیره رگرسیون استفاده شده است. نتایج نشان می دهد میان سن و میزان رضایت بازنشستگان ارتباط معناداری وجود دارد. همچنین میزان رضایت پاسخگویان متأثر از پایگاه فرهنگی آن هاست، اما میان متغیر وابسته، یعنی میزان رضایت بازنشستگان و متغیرهای جنسیت، تحصیلات، طبقه اجتماعی و احساس عدالت اجتماعی ارتباط معناداری وجود ندارد. با وجود این نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان می دهد مدل رگرسیونی پیش بینی کننده متغیر وابسته پژوهش است.
۹.

جایگاه مهارت آموزی در دانشگاههای نسل سوم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: دانشگاه نسل سوم کارآفرینی مهارت آموزی آموزش عالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۲ تعداد دانلود : ۱۲۷
دانشگاه مدرن از بدو پیدایش، سه نسل مختلف را تجربه کرده است. دانشگاههای مدرن نسل اول، عموماً آموزشی و مبتنی بر فعالیت های تعلیمی، و دانشگاههای نسل دوم، عموماً پژوهشی و مبتنی بر فعالیت های تحقیقاتی بودند. دانشگاههای نسل سوم، عموماً کارآفرین و مبتنی بر کارآفرینی و حل مسائل جامعه با رویکرد علمی و نظام یافته در تعامل با محیط پیرامونی هستند. در دانشگاه نسل سوم، محور و مأموریت کانونی نظام دانشگاهی، کارآفرینی است. در تمامی گروههای علمی، آموزش کارآفرینی همسو با طبیعت و ویژگی هر گروه علمی و در گروههای فنی- مهندسی و پزشکی، آموزش کارآفرینی و توسعه مهارت بر مبنای نیازهای هر گروه و رشته علمی، باید مورد توجه باشد. برای شکل گیری دانشگاه نسل سوم و بهره مندی از مزایا و مواهب این نسل دانشگاهی باید مهارت آموزی دانشجویان، اعضای هیئت علمی، مدیران و کارکنان نظام دانشگاهی در کانون راهبردها و سیاست های نهاد دانشگاه و آموزش عالی قرار گیرد. در این مقاله، به روش مطالعه اسنادی (مرور پژوهش های موجود در زمینه دانشگاه نسل سوم) و فراتحلیل کیفی تحقیقات انجام شده، با تبیین مفهوم و ویژگی های دانشگاه کارآفرین، جایگاه و ضرورت مهارت آموزی و آموزش کارآفرینی در این نوع دانشگاه ارائه می شود. بر اساس این تحقیق، شکل گیری و اثربخشی دانشگاه کارآفرین، بدون توسعه نظام مند آموزش کارآفرینی و مهارت آموزی مؤثر دانشجویان، استادان، مدیران و کارکنان نظام دانشگاهی و تقویت ویژگی های کارآفرینی منابع انسانی دانشگاه، امکان پذیر نیست. بنابراین، یکی از وجوه و منظرهای کلیدی دانشگاه نسل سوم (کارآفرین)، توسعه مهارت های شغلی، حرفه ای و شایستگی ها و توانمندسازی دانشجویان و استادان همسو با فرایند توسعه ملی و حل مسائل جامعه به روش علمی است.
۱۰.

ظرفیت سازی قانون حمایت از شرکت های دانش بنیان برای ارتقای کارآفرینی علمی و مهارت آموزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: کارآفرینی علمی مهارت تجاری سازی دستاوردهای علمی شرکت دانش بنیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۸ تعداد دانلود : ۱۷۴
تجاری سازی دستاوردهای علمی، کارآفرینی علمی، توسعه روابط دانشگاه صنعت، منابع مالی پایدار از اولویت های اصلی نظام علمی و فنّاوری کشور است. مداخله اثربخش حاکمیت و دولت در جریان سازی دانش و نوآوری، لازمه حل مسائل و توجه به اولویت های اصلی نظام علمی و فنّاوری است. قانون حمایت از شرکت های دانش بنیان و تجاری سازی اختراعات و نوآوری ها، یکی از مداخلات مهم و حساس و به تبع آن، ابزاری مؤثر در ترویج و اشاعه مهارت آموزی در سطح ملی می باشد. در این مقاله، با روش شناسی تحلیل محتوا و مطالعه تطبیقی الگوهای هنجاری و شناختی، مهم ترین ظرفیت سازی های قانون حمایت از بنگاه های دانش بنیان برای ارتقای کارآفرینی علمی و مهارت آموزی به صورت کل نگر، تحلیل و ارائه شده است.
۱۱.

دانشگاه فنی و حرفه ای در موقعیت دانشگاه کارآفرین؛ در جستجوی سناریوی تحولی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: دانشگاه کارآفرین دانشگاه فنی وحرفه ای دانشگاه جامعه محور چارچوب راهنمای دانشگاه کارآفرین تربیت تکنسین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۱ تعداد دانلود : ۱۳۳
دانشگاه کارآفرین یکی از سناریوهای مطلوب برای مشارکت نظام آموزش عالی و دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی در فرایند توسعه ملی پایدار است. دانشگاه فنی و حرفه ای به عنوان بزرگ ترین دانشگاه سراسر دولتی مهارتی ایران، بر مبنای اساسنامه و سابقه فعالیت، یک دانشگاه کارآفرین و جامعه محور است که می تواند با تعامل هم آفرین با جامعه، بیش ازپیش ارزش آفرین باشد. در این پژوهش، برمبنای «چارچوب راهنمای دانشگاه نوآور و کارآفرین»، محصول کمیسیون اروپایی و سازمان همکاری های اقتصادی و توسعه، سطح کارآفرینی دانشگاه فنی وحرفه ای و کم وکیف تقرب آن به معیارهای دانشگاه کارآفرین به روش مطالعه موردی ملاک محور، ارزیابی شده است. در برهه زمانی اجرای برنامه ششم توسعه، دستاوردهای چشمگیر و جهش کیفی مناسبی نظیر دریافت مجوز شورای برنامه ریزی آموزشی، انتقال ردیف بودجه به بخش آموزش عالی، استقلال هیئت امنا، ساماندهی گروه های آموزشی، ارتقای تجهیزات و تسریع در جذب هیئت علمی، در حیطه رسالت دانشگاه حاصل شده است. به رغم دستاوردهای متعدد، سطح کارآفرینی این ابر دانشگاه در حد انتظار ارزیابی نشده است. غلبه کمیت گرایی، کمبود هیئت علمی، تقاضامحور نبودن برخی رشته ها و برنامه ها، کم توجهی به تحول دیجیتال، کمبود شدید منابع مالی، قدمت تجهیزات کارگاهی و آزمایشگاهی، ضعف تعاملات با صنعت و بازار، ضعف تحرکات بین المللی، غلبه نگاه عمدتاً سیاسی- محلی بر رویکرد حرفه ای- ملی در گسترش و حکمرانی واحدها، کمبود زیرساخت های پشتیبانی، چالش های مسیر کارآفرینی این دانشگاه هستند. برای تحقق دانشگاه کارآفرین، یک برنامه تحولی میان مدت با پشتیبانی مجلس شورای اسلامی، دولت و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، موردنیاز است. این برنامه باید در راستای بهره برداری بیشتر از ظرفیت ها و دستاوردها و رفع چالش های موجود باشد.
۱۲.

تحلیل روایتی بر تاریخچه و کارکردهای انستیتوهای تکنولوژی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مرور روایتی انستیتوهای تکنولوژی آموزش عالی فنی و حرفه ای آموزش مهارتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۱ تعداد دانلود : ۱۲۸
هدف از این پژوهش، تحلیل روایتی بر تاریخچه و کارکردهای انستیتوهای تکنولوژی به عنوان نخستین ریشه ها و هسته های شکل گیری آموزش عالی فنی وحرفه ای امروزی در ایران، به روش کیفی مرور روایتی است.با توجه به ماهیت خاص این مطالعه، جامعه آماری و حجم مطالعاتی در این پژوهش شامل کلیه مطالعات پژوهشی، اسناد و سایت ها در زمینه تاریخچه و کارکردهای انستیتوهای تکنولوژی سابق و دانشکده ها و آموزشکده های فنی وحرفه ای امروزی است که با کلیدواژه های تخصصی بدون محدودیت زمانی جستجو شده اند. یافته ها، مؤید و راهنمای دست کم چهار عصر شامل پیش از اسلام، پس از اسلام، عصر پهلوی و عصر پساانقلاب اسلامی است. در عصر پیش از اسلام، سلسله ساسانیان، هخامنشیان و اشکانیان مطالعه و تحلیل شده اند. در عصر پس از اسلام؛ دوران صفویه، افشاریه، قاجاریه و بنیان مدرسه دارالفنون بررسی شده است. دوره پهلوی با تقسیم بندی به دو بخش پهلوی اول و پهلوی دوم واکاوی شده است. در دوره پساانقلاب اسلامی، پس از شرح ماوقع و توصیف گذرا از وضعیت انستیتوهای تکنولوژی، با تحلیل اسناد موجود، آموزش عالی فنی و حرفه ای دانشگاه سویه در سه دوره مطالعه و تحلیل شده است. یافته ها نشان می دهد که آموزش عالی فنی وحرفه ای به سبب الزامات و تقاضاهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فنی همواره جایگاه جدی در نظام آموزش و تعلیم و تربیت ایران داشته است. همچنین، ضرورت توسعه پایدار، بهره وری و امنیت ملی و عدالت اجتماعی، ایجاب می کند که آموزش عالی فنی وحرفه ای همچنان بیش ازپیش مورد اهتمام سیاست گذاران و برنامه ریزان باشد.
۱۳.

کیفیت زندگی دانشگاهی دانشجویان (مطالعه موردی: دانشگاه های دولتی شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: آموزش عالی دانشگاه کیفیت زندگی دانشگاهی چالش های آموزش عالی رضایت دانشجویان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۱ تعداد دانلود : ۱۳۹
این پژوهش باهدف ارزیابی کیفیت زندگی دانشگاهی دانشجویان کارشناسی دانشگاه های دولتی وابسته به وزارت علوم در شهر تهران به روش پیمایش، با پرسشنامه محقق ساخته و نظرخواهی از 500 نمونه منتخب به صورت شبه تصادفی و نسبی، انجام شده است. برای تعیین روایی پرسشنامه از پرسش های آزمون شده در پژوهش های مشابه و آراء متخصصان استفاده شده و پایایی آن با استفاده از روش سازگاری درونی و برآورد شاخص آلفای کرونباخ 20 نمونه اولیه در حد 84/0 تأییدشده است. کیفیت زندگی کل دانشجویان، دانشجویان بومی و دانشجویان غیربومی به طور معنی داری به ترتیب کمتر از حد متوسط، کمتر از حد متوسط و در حد متوسط ارزیابی شده است. سه بعد روابط اجتماعی- فرهنگی و اوقات فراغت، محل و شرایط زندگی و فضای عمومی دانشگاه از مؤلفه های اصلی افزاینده کیفیت زندگی دانشجویی است. در مقابل، چهار بعد امکانات دسترسی، خدمات ورزشی، رفاهی و تفریحی، سلامت جسمی و امکانات درمانی- پزشکی و بهداشت و کیفیت غذای رستوران های دانشجویی از مؤلفه های اصلی کاهنده کیفیت زندگی است. به علاوه، سه بعد آموزش و خدمات آموزشی، اعضای هیئت علمی و رشد فردی و چشم انداز و آینده شغلی، در سطح متوسط گزارش شده است. برای مقابله با برخی چالش های نظام آموزش عالی نظیر انگیزه یادگیری، کیفیت، بومی گزینی، جامعه پذیری، فعالیت بین المللی و جذب دانشجویان خارجی باید اهتمام به کیفیت زندگی دانشگاهی دانشجویان یکی از محورهای کانونی حکمرانی علمی، سیاست گذاری، برنامه ریزی و مدیریت مالی، کالبدی و تشکیلاتی نظام آموزش عالی، دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی کشور باشد.
۱۴.

جایگاه تحرک علمی فرامرزی و بین المللی در دانشگاه های منتخب ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دانشگاه نوآور و کارآفرین چارچوب راهنمای دانشگاه کارآفرین بین المللی سازی دانشگاه تحرک علمی بین المللی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳ تعداد دانلود : ۱۰۷
حرکت به سمت دانشگاه نوآور و کارآفرین یکی از راهبردهای کلیدی برای ارتقای مسئولیت پذیری اجتماعی و پاسخگو کردن دانشگاه و تحقق اهداف تغییر اجتماعی و توسعه پایدار است و دانشگاه کارآفرین یکی از سناریوهای مهم برای مشارکت تأثیرگذار دانشگاه ها در فرایند توسعه محلی و ملی و حضور قدرتمند در میدان خلق و انتشار دانش جهانی است. به اشتباه، مفهومی که از دانشگاه نوآور و کارآفرین در محافل دانشگاهی برخی کشورها و ایران معرفی می شود، دانشگاه به مانند یک بنگاه، مشابه با مؤسسات خدماتی و شرکت های دانش بنیان است که صرفاً بر کارآفرینی اقتصادی- فنی در سطح بنگاه تمرکز داشته و سایر کارکردها نظیر آموزش، پژوهش و تحرک بین المللی، اولویت چندانی ندارند. در این پژوهش که بر مبنای «چارچوب راهنمای دانشگاه نوآور و کارآفرین»، الگوی مشترک کمیسیون اروپایی و سازمان همکاری های اقتصادی و توسعه، به روش آمیخته شامل تحلیل محتوا، مطالعه موردی و مصاحبه، باهدف ارزیابی وضعیت تحرکات علمی بین المللی در چهار دانشگاه ایرانی انجام شده، نشان می دهد فعالیت های بین المللی در دانشگاه کارآفرین می تواند دارای جایگاه ویژه ای فراتر از تحرکات بین المللی دانشگاه های نسل اول و دوم باشد. همچنین، در این مقاله با استناد به ارزیابی موقعیت چهار دانشگاه منتخب ایرانی نشان داده شده است که فعالیت های بین المللی دانشگاه ها به اندازه کافی نبوده و در فرایند گذار از دانشگاه آموزشی - پژوهشی به دانشگاه نوآور و کارآفرین، باید بیش ازپیش به تحرکات علمی بین المللی اهتمام شود. در این منظر، حرکت به سمت دانشگاه نوآور و کارآفرین بدون همراهی، هم آفرینی و هم افزایی فعالیت های علمی بین المللی و حضور مؤثر در جامعه جهانی، یک ایده و سناریوی ناتمام و ناقصی است.
۱۵.

The Model of Ethical Components Affecting Political Development in Higher Education(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Higher education system educational policies Education ethics political development

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰ تعداد دانلود : ۱۱۱
Introduction: Educating people in different ways is one of the aspects of moral education. Education that plays an important role in the destiny of man and society. One of the issues in moral education is how to involve moral teachings in the political relations of countries. The purpose of this research is to investigate the ethical components affecting political development in higher education. Material and Methods: The current research was applied and implemented in a mixed manner. Thematic analysis method was used in the qualitative part. The statistical population was experts in the field of higher education (administrators and faculty members of universities), from among whom 10 people were selected by snowball sampling. The interview tool was semi-structured and the data was analyzed by coding method and MAXQDA software. In the quantitative part, the method was descriptive-correlation. The research community included experts in the field of higher education and international relations (academic faculty members, cultural advisors, and experts from the Ministry of Foreign Affairs), among whom 50 people were selected in an improbable and accessible way. The data were analyzed using structural equations and pls software. Results: The results of the qualitative part indicated 32 open codes and 6 core codes, which were categorized into 3 categories of educational relations factors at the international level, moral policy, civil and social development. The results of the quantitative part also indicated the appropriate fit of the model, so it can be said that ethics and ethics approaches in higher education can be effective in political development. Conclusion: The results of the findings show that in addition to the desire of countries to develop relations based on respect and moral policy, there are factors in three areas of educational relations at the international level, moral policy, civil, scientific and social development in higher education; Among them: relations based on respect, expansion of international relations, attention to human dignity, freedom, attracting participation, meritocracy, attention to scientific and civil institutions have an effect on political development
۱۶.

وضعیت نوآوری در حکمرانی و رهبری دانشگاه های سطح یک ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نوآوری در حکمرانی و رهبری آموزش عالی سیاست گذاری آموزش عالی مدیریت آموزش عالی دانشگاه های سطح یک حکمرانی و رهبری آموزش عالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۵ تعداد دانلود : ۱۲۵
هدف این پژوهش، گزارش وضعیت نوآوری در حکمرانی و رهبری دانشگاه های سطح یک ایران است. در این پژوهش کیفی با مرور اسناد علمی و تلفیق الگوی دانشگاه نوآور برتون کلارک و چارچوب راهنمای دانشگاه های نوآور اروپا، یک چارچوب راهنما و مدل مفهومی در 17 بُعد طراحی شده، سپس، داده ها و اطلاعات مورد نیاز از دانشگاه های سطح یک تهران، شهید بهشتی، شریف، تربیت مدرس، امیرکبیر، علامه طباطبائی، علم و صنعت ایران، خواجه نصیرالدین طوسی جمع آوری شده است. داده های واقعی نشان می دهد که دانشگاه های ایران به طور عام و دانشگاه های سطح یک به طور خاص، علی رغم برخی مسائل، کاستی ها و کژکارکردی ها، سرشار از تحولات مثبت و نوآوری های کوچک، متوسط و بزرگ و تدریجی و بنیادی اند. نوآوری دانشگاه های سطح یک در حوزه حکمرانی و رهبری «متوسط» ارزیابی شده است. از میان ابعاد و عناصر نوآوری در حکمرانی و رهبری، بُعد «راهبری هیئت امنایی» دارای کمترین امتیاز و در «وضعیت خیلی ضعیف» و بُعد «ساختار و تشکیلات» و بُعد «برنامه ریزی و پایش» دارای بیشترین امتیاز و در «وضعیتِ عالی» ارزیابی شده است. بر اساس یافته های این پژوهش، تلاش برای نوآوری در کارکرد های آموزشی، پژوهشی و فرهنگی اجتماعی، کارآفرینی، توسعه دانشجو و استاد در دانشگاه های سطح یک ضروری است و این دانشگاه ها و نظام آموزش عالی در برخی ابعاد اساسی حکمرانی و رهبری علمی نظیر راهبری هیئت امنایی و توسعه فرهنگ علمی، نیازمند نوآوری های جدی هستند. 
۱۷.

تحلیل وضعیت راهبردهای پژوهش و تولید علم در علوم مهندسی و فناوری(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۲۴ تعداد دانلود : ۸۹
امروزه از رویکرد نظام ملی نوآوری (NIS)، جایگاه علم و دانش به طور عام و نقش علوم مهندسی و فناوری به طور خاص در توسعه و سرآمدی ملی، حیاتی و بارز است. برای ارتقای فعالیت های پژوهشی و تولید علم از یک سو باید راهبردهای اثربخش براساس شرایط و عوامل درونی و بیرونی، طراحی و پیاده سازی شود. از سوی دیگر، تحقق و توسعه راهبردها و کارامدی آن ها در صحنه عمل، بدون ارزیابی مستمر و بدون مداخله نظام مند و آگاهانه، امکان پذیر نمی باشد. اجرا و ارزیابی بخش هایی از فرایند برنامه ریزی هستند که هر چه اجرا و پیامدهای آن با دقت ارزیابی گردد به همان نسبت، یادگیری برای تصمیم سازی، توسعه اقدامات اصلاحی و حرکت آگاهانه، افزایش می یابد. در این مقاله، راهبردهای اصلی پژوهش و تولید علم در علوم مهندسی و فناوری بر مبنای الگوی عمومی مدیریت راهبردی با تکیه بر پیمایش از طریق مبانی راهبردها و سنجش معیارهای اصلی، تحلیل شده است. بر پایه نتایج این پژوهش، وضعیت راهبردهای تولید علم در علوم مهندسی و فناوری در حد متوسط ارزیابی شده است. از این رو، ارتقای وضعیت راهبردهای پژوهش و تولید علم نیازمند حرکت نظام مند و متعهدانه برای مدیریت، ایجاد ساختارها و شرایط عملیاتی مؤثر، ترویج راهبردها و اختصاص منابع، امکانات و اعتبارات مناسب و مکفی است.
۱۸.

توسعه منابع انسانی مرتبط با دانشجویان بین المللی در دانشگاه های ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه منابع انسانی نیازسنجی آموزشی آموزش عالی بین المللی دانشجوی بین المللی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱ تعداد دانلود : ۱۰۰
در راستای توسعه دیپلماسی علم و فناوری و تولید قدرت نرم، در دهه های اخیر بین المللی کردن نهادهای آموزش عالی موردتوجه متخصصان و رهبران دانشگاهی قرارگرفته است. آموزش عالی بین المللی نه تنها به مثابه نماد اعتبار آموزش عالی، بلکه به عنوان نماد توسعه ملی به سیاست قطعی توسعه آموزش عالی کشورهای مترقی و خواهان ترقی تبدیل شده است. در ایران نیز آموزش عالی بین المللی به عنوان یکی از سیاست های نظام علم و فناوری در دوره پسابرجام، انتخاب شده است. در این افق، تلاش می شود فعالیت های بین المللی نظام آموزش عالی ایران با تمرکز بر کشورهای خاص به ویژه همسایگان و جهان اسلام، گسترش یابد. آموزش عالی بین المللی دارای ابعاد مختلفی است که تحرک دانشجویی و جذب دانشجویان خارجی یکی از سنتی ترین و مهم ترین شاخص های آن است. در این مقاله، با رویکرد ترکیبی در چارچوب روش فرا تحلیل کیفی، ضرورت و سازوکار توسعه کارکنان دانشگاه های دارای راهبرد جذب دانشجوی بین المللی در ابعاد نگرشی، دانشی و مهارتی باهدف تأمین رضایت دانشجویان و افزایش احتمال ماندگاری و وفاداری آن ها به صورت کل نگر مطالعه شده است. کارکنان مرتبط با دانشجویان بین المللی نیاز به آموزش و توسعه در بعد نگرشی نظیر فهم ارزش فعالیت های بین المللی، بلندنظری و درک تفاوت های فرهنگی و مشتری گرایی، در بعد دانشی نظیر شناخت نظام آموزش عالی و رشته های تحصیلی، آگاهی از وضعیت فرهنگی و اجتماعی کشورها و میهمان نوازی، بعد مهارتی نظیر زبان ارتباطی مناسب، تعامل بین فردی متناسب بافرهنگ عمومی و دانشگاهی، توانمندی و شایستگی در انجام دقیق وظایف و نقش های آموزشی- دانشجویی و پاسخگویی، دارند. دانشگاه های دارای راهبرد جذب دانشجوی بین المللی می توانند همسو با اولویت های شناسایی شده در این پژوهش، بسته آموزش و توسعه ویژه ای برای کارکنان مرتبط با دانشجویان بین المللی، به روش علمی و به کمک متخصصان توسعه منابع انسانی، طراحی و عملیاتی کنند.
۱۹.

نوآوری چند دانشگاه برتر ایران در حوزه پژوهش، فناوری و تبادل دانش(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تبادل دانش دانشگاه های برتر نوآوری در پژوهش نوآوری در فناوری نوآوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸ تعداد دانلود : ۸۴
بازکاوی وضعیت نوآوری های پژوهشی دانشگاه ها می تواند به بهبود نقش آنها در توسعه فناوری و تبادل دانش میان مخاطبان مختلف اجتماعی و اقتصادی منجر شود و به تعاملات مؤثرتر میان دانشگاه ها و سایر بخش های کلان جامعه کمک کند. هدف از این مقاله، شناسایی و گزارش نوآوری در حوزه پژوهش، فناوری و تبادل دانش در چند دانشگاه برتر واقع در شهر تهران است. این پژوهش به صورت کمی با استناد به داده های ثبتی نهادی در دو گام انجام شده است. در گام نخست، با مرور غیرنظام مند اسناد، مؤلفه های چاچوب مفهومی پژوهش شناسایی شده است. مؤلفه های چارچوب نوآوری در پژوهش، فناوری و تبادل دانش شامل نوآوری در دروندادها، فرایندها و بروندادها است. دروندادها شامل منابع انسانی، منابع مالی و زیرساخت ها، فرایندها شامل ساختارها و تشکیلات، سازوکارها و رویه ها و بروندادها شامل خلق و کاربست دانش و فناوری، طرح های پژوهشی تقاضامحور، کمیت و کیفیت مقالات علمی منتشرشده، چاپ کتاب و انتشار مجله علمی، مراتب اعضای هیئت علمی، افتخارات اعضای هیئت علمی، گسترش تحصیلات تکمیلی، واحدهای فناور و شرکت های نوپا و دانش بنیان و شتاب دهنده ها، تحرک علمی بین المللی، درآمد حوزه پژوهش، فناوری و تبادل دانش، است. در گام دوم، وضعیت نوآوری در هشت دانشگاه برتر در کارکرد پژوهش، فناوری و تبادل دانش واکاوی شده است. در این دانشگاه ها نوآوری در حوزه پژوهش و فناوری در دو مفهوم و منظر شامل نوآوری در نظام پژوهش و فناوری و عناصر و اجزای آن و پشتیبانی دانشگاه ها و نظام پژوهش و فناوری دانشگاهی از تحول و نوآوری به معنای مقابله با سکون، رکود و ایستایی، وجود دارد. دانشگاه ها در تمامی مؤلفه های دروندادها، فرایندها و بروندادهای پژوهش، فناوری و تبادل دانش به طور محسوس دارای تحول و نوآوری بوده و پشتیبان نوآوری هستند.
۲۰.

ارزیابی استراتژیهای ملی پژوهش و تولید علم در گروه فنی مهندسی*

تعداد بازدید : ۱۰۲ تعداد دانلود : ۵۶
 با توجه به جایگاه علم و دانش در توسعه و سرآمدی ملی، تدوین و اجرای استراتژیهای تولید علم برای بهره مندی از توانمندسازیها و مزیتهای علم و فناوری، نقش اساسی دارد. از سوی دیگر، تحقق و توسعه استراتژیهای تولید علم با توجه به عوامل متغیر محیطهای درونی و بیرونی و کارآمدی آنها در صحنه عمل، بدون ارزیابی مستمر و بدون مداخله نظام مند و آگاهانه امکان پذیر نیست. اجرا و ارزیابی بخشهایی از فرایند برنامه ریزی هستند که هر چه اجرا و پیامدهای آن با دقت ارزیابی شود، به همان نسبت، یادگیری برای تصمیم گیری، توسعه اقدامات اصلاحی و حرکت آگاهانه افزون تر می شود. در این مقاله استراتژیهای اصلی تولید علم در گروه فنی مهندسی بر مبنای الگوی عمومی مدیریت استراتژیک با تکیه بر پیمایش، با دو رویکرد فرایند استراتژی سازی (غیر مستقیم) و آزمون و سنجش معیارها (مستقیم) ارزیابی شده است. بر پایه نتایج این پژوهش، وضعیت استراتژیهای تولید علم در گروه فنی مهندسی در حد متوسط و نه چندان مطلوب برآورد شده است. از این رو، برای ارتقای وضعیت استراتژیهای پژوهش و تولید علم در جنبه های طراحی، پیاده سازی، مدیریت، اجرا، کنترل و ترویج، تلاش و تعهد بیشتری توصیه شده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان