مصطفی عاصی

مصطفی عاصی

مدرک تحصیلی: دکتری زبان‌شناسی با گرایش کامپیوتر و فرهنگ نگاری، دانشگاه اکستر انگلستان
رتبه علمی: استاد، گروه زبان شناسی همگانی، پژوهشکده زبان شناسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
پست الکترونیکی: smostafa.assi@gmail.com
لینک رزومه

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۳۵ مورد از کل ۳۵ مورد.
۲۱.

زایایی فرایند ترکیب در زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ترکیب بسامد نو واژه زایایی ساخت واژی واژه موجود واژه ممکن واژه تک بسامدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 128 تعداد دانلود : 927
زایایی به معنی توانایی تولید صورت های جدید بر اساس قواعد موجود در زبان از ویژگی های مهم زبان است که در تمامی بخش های آن، از جمله حوزه ساخت واژه، وجود دارد. اکثر صاحب نظران زایایی را یک پیوستار می دانند. در این پژوهش، نگارندگان بر آن اند زایایی را در فرایند ترکیب زبان فارسی بررسی کنند و به این پرسش پاسخ دهند که، در پی اندازه گیری کمّی زایایی فرایند ترکیب در زبان فارسی، کدام فرایندها در دو سر این پیوستار به عنوان زایاترین و غیر زایاترین فرایند های ترکیب قرار دارند. در این راستا، از روش های سنجش زایایی ساخت واژی باین کمک گرفته شده و زایایی فرایندهای ترکیب در پیکره ای برگرفته از پایگاه داده های زبان فارسی بررسی می شود. نتیجه اندازه گیری کمّی زایایی در این روش ها نشان می دهد که، در زبان فارسی، فرایند ترکیب «اسم + اسم» بیش ترین زایایی را دارد و فرایند «ضمیر + حرف اضافه + ضمیر» از کم ترین میزان زایایی برخوردار است.
۲۲.

استعاره های مفهومی شادی در زبان فارسی: یک تحلیل پیکره مدار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شادی عواطف استعاره مفهومی معنی شناسی شناختی تحلیل پیکره مدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 335 تعداد دانلود : 938
پژوهش حاضر به بررسی استعاره های مفهومی حوزه شادی در پیکره ای نمونه از زبان فارسی می پردازد. در این پژوهش، تلاش شده با بهره گیری از پایگاه دادگان زبان فارسی، پیکره ای از متون نوشتاری زبان فارسی معاصر که شباهت بیشتری به زبان روزمره سخنوران دارد، نمونه گیری و سپس استعاره های مفهومی از آن استخراج گردد. این پیکره نمونه شامل 14 متن از نویسندگان معاصر نظیر «هدایت»، «نفیسی»، «دانشور»، «آل احمد»، «اسلامی ندوشن»، «ابراهیمی»، «دهخدا»، «پزشک زاد»، «چوبک»، «کسروی»، «افغانی»، «محمود»، «حجازی» و «گلستان» می باشد. پس ازمطالعه پیکره، موفق به استخراج 297 مورد عبارت استعاری در 33 نگاشت نام شدیم. سپس تلاش شد تا پربسامدترین نگاشت های استعاری و پربسامدترین حوزه های مبدأ که در ساخت استعاره های شادی به کار می روند، تعیین گردد و در مجموع با توجه به یافته های پیکره ای مشخص گردد که فارسی زبانان بیشتر از چه حوزه های مبدأ و نگاشت نام هایی برای بیان مفهوم شادی بهره می برند. برای مثال مشخص گردید که حوزه های مبدأ «شیء»، «ماده» و «عمل» پرکاربردترین حوزه های مبدأ پیکره هستند که برای بیان حوزه شادی به کار می روند. در نهایت نیز مقایسه ای میان استعاره های مفهومی حوزه شادی در دو زبان فارسی و انگلیسی انجام گرفت.
۲۳.

فرهنگ های عمومی یک زبانة فارسی از منظر برآورده کردنِ نیاز کاربران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زبان فارسی کاربر فرهنگ نگاری فرهنگ عمومی یک زبانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 612 تعداد دانلود : 379
متأسفانه تاکنون برآورده کردن نیاز مخاطب در فرهنگ های فارسی چندان مورد توجه قرار نگرفته است. هدف این مقاله بررسی پنج فرهنگ عمومی یک زبانة فارسی، یعنی لغت نامة دهخدا، فرهنگ فارسی معین، فرهنگ فارسی عمید، فرهنگ فارسی امروز و فرهنگ سخن، از منظر برآورده ساختن نیاز کاربران و میزان رضایت آنان از این فرهنگ هاست. برای دستیابی به این مقصود، کاربران مورد نظر به سؤالات پرسش نامه ای پاسخ دادند، با برخی از آنان مصاحبه ای انجام شد و نتایج به دست آمده با استفاده از آزمون های آماری محک خورد. اصول کلی این تحقیق شامل شناسایی نیازهای ارجاعی کاربران، میزان رضایت آنان از فرهنگ ها و بررسی رابطة این نیازها با متغیرهای اجتماعی، همچون سن کاربران، میزان تحصیلات و نیز رشتة تحصیلی آنان، بوده است. در این تحقیق، مشخص شد که رشتة تحصیلی کاربران، در میزان استفادة آنان از فرهنگ، یافتن اطلاعات در بخش های مرتبط در فرهنگ، و همچنین رضایت کاربران از فرهنگ های موجود، عامل مؤثر و تعیین کننده است.
۲۴.

تحلیل سبک شناختی شعر اخوان (آن گاه پس از تندر)؛ رویکردی نقش گرا

کلید واژه ها: انسجام فرانقش متنی اخوان ثالث زبان شناسی متن بنیاد آن گاه پس از تندر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 741 تعداد دانلود : 948
زبان شناسی متن بنیاد رویکردی است نقش گرا با تأکید بر نقش ارتباطی زبان که کارکرد اصلی زبان را ایجاد ارتباط و انتقال معنا میان کنش گران زبانی می دانند. از این منظر، زبان سویه ای اجتماعی می یابد و عمدة نقش آن در اجتماع بررسی می شود. زبان شناسی نقش گرا برای زبان سه فرانقش قائل است که هر یک از منظری به زبان می نگرند و برش های متفاوتی از جهان ارائه می کنند. فرانقش اندیشگانی/ تجربی زبان را ابزار بازنمایی دنیای درونی و بیرونی انسان ها می داند. فرانقش بینافردی زبان را ابزاری برای کنش متقابل میان انسان ها می انگارد و، در نهایت، فرانقش متنی که زبان را در ارتباط با بافت موقعیتی قرار می دهد و زمینة تحقق دو فرانقش پیش گفته را مهیا می سازد و بدین گونه، به همراه ابزار انسجامی، متنیتِ متن را شکل می دهد. در این مقاله، تلاش ما برا ین است که از منظر فرانقش متنی به خوانش شعری از اخوان بنشینیم و، با بررسی نحوة چینش عناصر در متن، چگونگی استفادة سبکی شاعر از این فرانقش ها در بازنمودن ذهن خویش و درون مایة اثرش را نشان دهیم.
۲۵.

سبک شناسی وبلاگ نویسی به زبان فارسی

کلید واژه ها: سبک شناسی سبک جامعه شناسی زبان سبک شناسی اجتماعی وب نوشت

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی سبک شناسی مفاهیم کلی سنتی سطح زبانی
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات گونه های نثر معاصر نثر گفتاری و محاوره‌ای
تعداد بازدید : 549 تعداد دانلود : 617
در این مقاله، ویژگی های زبانی وب نوشت های فارسی از جهت استفاده از سبک خاصی از زبان بررسی خواهد شد. در این بررسی نشان داده می شود که ادامه روند وبلاگ نویسی و گسترش فزایندة آن، به خصوص در بین نسل جوان امروزی و نسل های آتی، و استفاده از نوع خاصی از زبان در این وبلاگ ها ممکن است تأثیرات قابل توجهی در تغییر زبان فارسی، به خصوص نوشتار رسمی، خط زبان فارسی و، از سوی دیگر، جهانی کردن این زبان بگذارد. برای این منظور، نمونه هایی تصادفی از بین هزاران وبلاگ فارسی جمع آوری شد و، پس از طبقه بندی موضوعی آنها، ویژگی های زبانی سبک این وبلاگ ها از دیدگاه زبان شناختی بررسی شد. آنگاه این نتیجه به دست آمد که نوعی سبک زبانی نزدیک به فارسی گفتاری غیررسمی در این وب نوشت ها به چشم می خورد که ویژگی های منحصربه فردی دارد، اما برخی ویژگی های نوشتار رسمی را نیز حفظ کرده است. در پایان، ویژگی های زبانی این سبک بررسی و توصیف شده است.
۲۶.

بررسیِ حرفِ اضافه (از) در چارچوب معناشناسیِ شناختی و مقایسه آن با رویکردِ سنتی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: معناشناسی شناختی حروف اضافه مکانی حرف اضافه (از)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 173 تعداد دانلود : 41
در این پژوهش در بر آنیم که نشان دهیم روشِ متعارفِ کتاب های دستورِ زبانِ فارسی در ارائه معانیِ حروفِ اضافه زبانِ فارسی، تنها محدود به فهرست کردن کاربردهای آنهاست بدونِ آن که از ارتباط میان آن ها و برانگیختگیِ معانی گفتگویی به میان آید. این پژوهش روشِ کفایت مندتر را معرفی می کند که بر پایه یک شبکه معنایی مبتنی بر شباهت های خانوادگیِ نوعِ نخست محور شکل گرفته است و روابطِ مفهومیِ میان این معانی را نیز ظاهر می سازد. در نتیجه این تصور را که معانیِ حروف اضافه کاملا دلبخواهی هستند، رد می کند
۲۸.

به سوی طراحی شبکة واژگانیِ صفاتِ زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: صفت تقابل معنایی هم معنایی شبکة واژگانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 883 تعداد دانلود : 934
ظهور و گسترش ابزارهای الکترونیکی مربوط به گردآوری، ذخیره سازی و پردازش داده های زبانی و همچنین موفقیت چشم گیر شبکه های واژگانی، نگارندگان را بر آن داشت که به طراحی شبکة واژگانی صفات زبان فارسی اقدام کنند. مقالة حاضر ضمن بیان تاریخچه و مبانی کلی شبکة واژگانی، چگونگی شکل گیری شبکة حاضر را شرح می دهد. از آنجا که قصد طراحی شبکة واژگانی صفات فارسی را داریم، به طبقه بندی معنایی مقولة صفت می پردازیم. در این طبقه بندی 15 طبقة اصلی و بیش از 70 طبقة فرعی شناسایی شده است. برای استخراج صفات و تعیین حوزه های معنایی و نیز هم معناها، متقابل ها و بسامد آن ها از سه فرهنگ واژگانی و یک دادگان زبان فارسی استفاده شده است. شبکة واژگانی، نوعی پایگاه داده هاست و از این رو ضمن آشنایی مقدماتی با مفاهیم بنیادی و روش شناسی دادگان با فرآیند طراحی منطقی و فیزیکی شبکة واژگانی صفات فارسی آشنا می شویم.
۳۳.

طرح ایجاد پایگاه داده های زبان فارسی با کمک کامپیوتر

نویسنده:

کلید واژه ها: زبان فارسی پیکره زبان پایگاه اطلاعاتی پایگاه داده های زبانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 364
این طرح, طرحی بنیادی و گسترده برای زبان فارسی است که با توجه به هدف , سودمندیها و کاربران گوناگون آن, می تواند به عنوان طرح مادر یا پشتیبان برای بسیاری از طرحهای زبانی, ادبی و زبانشناختی زبان فارسی به کار گرفته شود. اکنون چند ماه است که اجرای فاز اول این طرح درپژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی آغاز شده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان