علیرضا شجاعی زند

علیرضا شجاعی زند

مدرک تحصیلی: دانشیار دانشگاه تربیت مدرس

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸۱ تا ۹۰ مورد از کل ۹۰ مورد.
۸۱.

سیاست های شهری و زیست غیررسمی زباله گردی در تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زباله گردی زیست غیررسمی سیاست های شهری کردارهای فضایی مقاومت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۰ تعداد دانلود : ۴۴۳
پژوهش حاضر با هدف واکاوی مناسبات میان سیاست های شهری و زیست غیررسمی زباله گردی در شهر تهران انجام شده است. روش این پژوهش مطالعه موردی است و از مشاهده و مصاحبه نیمه ساختاریافته در کنار تحلیل اسناد استفاده شده است. نتایج نشان می دهد سیاست های شهری در بخش بازنمایی فضای شهری بر محوریت گفتمان های توسعه، مدرنیستی، زیباسازی و بهبود انتظام بصری قرار دارد. همچنین بازنمایی زیست زباله گردی براساس دو الگوی جرم انگارانه و آسیب شناختی صورت می گیرد. در زمینه کردارهای فضایی، سیاست های سازماندهی در قالب سیاست های انضباط بخشی و حذفی عمل می کند. سیاست های انضباط بخشی شامل سیاست زمان مندی، مکان مندی، گزینش- نظارت و بهنجارسازی است. این سیاست ها از خلال حاکمیت مرزی و حرکت مداوم حکمروایی شهری میان عرصه رسمی و غیررسمی عمل می کند و در صورت تخطی زباله گردها به سیاست های تنبیهی تغییر جهت می دهد. سیاست های حذفی نیز در هنگام ائتلاف میان سازمان های درگیر در حکمروایی شهری و نیز در مواقع شکست ائتلاف میان بخش عمومی و خصوصی رخ می دهد. کردارهای فضایی با هدف کسب سود، تامین اقتدار و بازسازی مشروعیت سازمانیِ از دست رفته برای حکمروایی شهری عمل می کند. در مقابل این سیاست ها، کارگران زباله گرد الگوهایی از مقاومت های نهان و آشکار را در فضاهای زیست خود با هدف مشروعیت زدایی از منابع اعمال قدرت و به رسمیت شناسی خود به کار می گیرند.
۸۲.

در ضرورت توسعه و بنیان ایدئولوژیک آن(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۵ تعداد دانلود : ۵۹۵
توسعه برخلاف دیدگاه مدرن که یک مبادره ی علمی، فنی و مدیریتی محض است، به شدت یک امر ایدئولوژیک است. بر این اساس یک حکومت ایدئولوژیک باید الگوی توسعه ی خود را ارائه دهد. در این چارچوب، مقاله با طرح دو سؤال اصلی به شرح زیر آغاز می شود: ضرورت های نظریِ درانداختنِ طرحی نو در توسعه ی ایران چیست و چرا جمهوری اسلامی ایران باید هزینه های سنگین گشودن راهی جدید در توسعه را متحمل شود؟ پاسخ های کوتاه ما به این دو سؤال بدین قرار است که چون جمهوری اسلامی ایران یک حکومتِ ایدئولوژیک است و توسعه هم یک مبادره ی ایدئولوژیک. در مقام توضیح و تبیین مسئله ابتدا بر ضرورت توسعه و ضرورت مضاعف آن در موقعیت های ایدئولوژیک تأکید خواهیم کرد و نشان خواهیم داد که توسعه چیزی بیش از یک مبادره ی علمی، فنی و مدیریتی است. در تشریح نسبت میان دین و توسعه و تحولات پدیدآمده در آن تا رسیدن به مرحله ای که ارائه و پیاده سازی مدل خاصی از توسعه را از جانب دین انتظار می کشند، به تغییراتی اشاره خواهیم کرد که اولاً در «تلقی از دین» و ثانیاً در «موقعیت دین در جامعه» رخ داده است. سپس توضیح خواهیم داد که اگر دین نتواند الگوی توسعه ی خویش را ارائه دهد و ناگزیر شود از الگوهای طراحی و تجربه شده ی دیگران اقتباس کند، همه چیز را از دست خواهد داد و بافته های تاکنون خویش را پنبه خواهد کرد.
۸۳.

بررسی وضعیتِ آموزش جامعه شناسی در ایران (یک مطالعه کیفی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نظریه زمینه ای تجربه زیسته پدیدارشناسی آموزش جامعه شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۶ تعداد دانلود : ۵۰۱
پژوهش حاضر با هدف بررسی و ارزیابیِ کیفیِ آموزش جامعه شناسی، تلاش دارد تا با نگاهی به وضعیت کنونی آموزش جامعه شناسی در ایران از دریچه ی تجربه ی زیسته ی کنشگران اصلی آن (دانشجو و استاد)، توصیفی از آن ارائه داده و مقدمه ای برای بررسی نقاط ضعف و قوت مقوله ی آموزشِ رشته ی جامعه شناسی در ایران باشد. در این تحقیق با تکیه بر مفروضاتِ رویکرد پدیدارشناسی، آموزش به عنوان یک پدیدار برای محقق و کنشگرانِ درگیر فرایند آموزش آشکارشده و محققین تلاش داشته با تکیه بر تجربیات زیسته ی این کنشگران، توصیفی از وضعیت آموزش جامعه شناسی به دست دهند تا درنهایت بتوان با تکیه بر توصیف ها و واکاوی خلأ های موجود در آموزش، به درکی بهتر از وضعیت جامعه شناسی در ایران نائل شد. روش نمونه گیری، نظریه زمینه ای است. جامعه ی آماری شامل دانشجویان جامعه شناسی (کارشناسی ارشد و دکتری) و اساتید جامعه شناسی است که با معیار اشباع نظری در نمونه گیری به پانزده دانشجو و هفت استاد رسیدیم. نتایج توصیفی پژوهش نشان از وجود موارد زیر در وضعیت کنونی آموزش جامعه شناسی در ایران می دهد: نحیف بودن بینش جامعه شناختی، انباشت مقالاتِ علمی، شکل نگرفتنِ حوزه عمومی، بی اعتمادی به دانشگاه، مقتضیات محدود کنش دانشجو-استاد در بستر جامعه داخلی و بین المللی، شیءوارگی علمی، عدم تفکیکِ ساختاری دانشگاه و دولت، عدمِ وجود پارادایم مشخص پژوهشی نظری، عدم استقلالِ دانشگاه از فضایِ امنیتی.
۸۴.

إستعمال اصطلاح «أمیرالمؤمنین» فی سلام الخلافه(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۳۶۲
کان استعمال اصطلاح «أمیرالمؤمنین» (1) متداول بکثره و بمعان مختلفه، ومع هذا فقد کان له معنی خاصّ، حاولنا دراسته و تحلیله فی هذا المقاله. وحاولنا إلاجابه علی هذا السؤال: «کیف کان سلام الخلافه، وماهی طریقه استعماله ؟»کان السلام علی الخلفاءطوال التّاریخ بجمله: «السّلام علیک یاأمیرالمؤمنین» متداولاً، وهذا السّلام کان تأییدآّ للخلیفه. أمّا إذا تغیّرت هذه الجمله أو تبدّلت فیکون هذا دلاله علی الاعتراض علی الخلافه والخلیفه.
۸۵.

مبنای ساخت مدل برای سنجش دین داری(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۳۶۰ تعداد دانلود : ۲۰۹
ایده ها و اندیشه ها در فرایند شکل گیری لزوماً ترتیب درست و مراحلِ منطقی خود را طی نمی کنند. آنها بیشتر، وقوع و ظهوری «طبیعی»دارند تا «منطقی». از همین روست که مطالعات دین داری، پیش از مدل سازی و مدل سازی ها پیش از تأمل در مبانی ساخت مدل های دین داری به ظهور رسیده اند. مدل سازی برای دین داری، از پی ِمطالعات بسیط  اولیه در اطراف دین داری ضرورت پیدا کرد و کنکاش در منطق و مبانی ساخت مدل ها نیز متعاقب چند دهه تلاش دین پژوهان در ساخت و عرضه مدل های مختلف دین داری، موضوعیت یافته است. این مقاله خود را در مرحله اخیر از این فرایند، یعنی بررسیِ منطق و مبانی ساخت مدل های دین داری تعریف می کند و مدعی است که درواقع ما با «دین داری ها»و نه «دین داری»مواجهیم و مدل معتبر و مقبول هر دین داری را نیز تنها باید از همان دینِ خاص اخذ کرد. از این مدعا که در برابر دو رویکرد «عام گرا»و «خاص گرا»در کارِ مدل سازیِ دین داری مطرح گردیده، در هفت فراز دفاع شده است. 
۸۶.

«رهبری دینی» در نهضت و در نظام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امام خمینی آیت الله خامنه ای کاریزما عقیده ایدئولوژی نظام آرمانی وضعیت متعارف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۶ تعداد دانلود : ۵۳۸
رهبری دینی را از مصادیق رهبران کاریزماتیک دانستهاند؛ اگر در موقعیتِ نهضتی قرار بگیرد. تداوم و پایایی آن البته محل تردید است؛ خصوصاً وقتی که کار به جانشین و به تغییرِ موقعیت برسد. این جوهرِ نظریه کلاسیکِ ماکس وبر در باب کاریزماست. تجربه انقلاب اسلامی و به تبع آن، برپایی جمهوری اسلامی در ایران، این نظریه را با چند نقض و چالش جدی مواجه ساخته و ضرورت برخی تجدیدنظرهای مبنایی را پیش کشیده است؛ ازجمله درباره «ناپایداری مناسبات کاریزماتیک». مقاله حاضر نشان داده است که این مناسبات بهرغم واقع شدن در مرحله «نظام» و وقوع پدیده «جانشینی»، همچنان برقرار است و این نیز به مدد عنصر عقیدتی- ایمانی مشترک در هر دو موقعیت است.  
۸۸.

هل صراع «علم إجتماع الدین»مع «الإلهیات» أم مع «الکلام»؟(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۳۳ تعداد دانلود : ۲۰۵
عند طلب العلوم الإلهیّه للأدیان إلی جانب سائر العلوم التی تبحث حول الدین یوصی لعالم الدینی بأن یصون نفسه أمام أضرار الکلامی. و قد کانت الحلول العلمیه، لحد الآن، للاجتناب من الأول للصیانه و التحرز أمام الثان ی. ولکن طریق الحل فی هذا المقال، هو تمییز و تفکیک الإلهیات عن الکلام ف ی الخطوه الأولی و من ثم شرح و تحدید الطرق المحتمله لرسوخ الملاحظات الکلامیه فی مطالعه الدین. مع تجویز الاستفاده من الإلهیات، سوف ترتفع نقاط الضعف لعلم اجتماع الدین فی علم المواضیع و أیضاً یمنع من إصدار العنوان الکلامى علی علماء الاجتماع، الذین لهم علوم إلهیه مهمه حول الدین الذی بحثوه.
۸۹.

توسعه و جامعه آرمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جامعه آرمانی شاخص های توسعه یافتگی کمال انسانی تلقی صراطی فلسفه اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷ تعداد دانلود : ۹۳
توسعه یعنی حرکت اجتماعی به سوی مطلوبیت ها؛ به همین رو نمی توان آن را بدون ورود به بحث اهداف و آرمان ها دنبال کرد. یکی از مفاهیم و قالب های مطرح در اندیشه های اجتماعی سَلَف، جامعه آرمانی بوده که در علوم اجتماعی جدید کمتر بدان پرداخته شده است. پرداختنِ به موضوع توسعه، آن هم با انگیزه رسیدن به الگوهای بومی، این اجازه و فرصت را به ما می دهد تا با  نوعی سنت شکنی به سراغ آن سنت فکری برویم و منظور و فحوای آن را برای نیل به دیدگاه جدیدی درباره توسعه وارسی نماییم.  عطف توجه مقاله به مقوله غایات در توسعه، ما را به شش سنت شکنی در این موضوع وادار ساخته است: باز کردن پای مفهومِ «جامعه آرمانی» در بحث از اهداف توسعه، دفاع از «تلقی صراطی» از آن، تکمیل و ارتقای «شاخص های توسعه یافتگی»، جداسازی طراحی الگو از مرحله پیاده سازی توسعه، تغییر «مدخل ورود» برای طراحی و ارائه الگو و بالاخره، آشکار نمودن ظرفیت های موجود در «اندیشه متفکرین مسلمان» برای اخذ ایده هایی در این باره
۹۰.

ریشه های دینی و تاریخی تابوسازی قدرت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دولت گریزی دولت ستیزی دولت سازی ادیان سیاسی بنیادگرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴ تعداد دانلود : ۴۴
این مقاله مدعی است که با «تابوسازی» و نه تابوبودنِ ذاتیِ قدرت مواجهیم. موضوع را با تمرکز بر مصداق آشنا و نزدیکی دنبال کرده و نشان داده ایم که دولت ستیزی ها لزوماً و منحصراً برآمده از دولت گریزی نیستند و ممکن است حتی به دولت سازی نیز منتهی شوند. از آنجا که دعاویِ متضمن مذموم شماریِ قدرت نوعاً مستند به عقبه های دینی و تاریخی بوده اند، لاجرم به بررسی این زمینه ها در ایران و اسلام پرداخته ایم. در بررسی ادبیات مذموم شماریِ قدرت، با نظریات تاریخیِ «استبدادشرقی»، «شیوه تولید آسیایی»، «دولت رانتیر» و «شرق شناسی» مواجه شدیم که بر پایه ویژه سازیِ شرق و آسیا و ایران ارائه شده بودند و در تأملات دین پژوهانه اخیر، با نظریاتی درباره «مکان دین در جامعه»، «بنیادگرایی اسلامی» و «اقتدارگرایی اسلام». مرور این نظریاتْ مؤیدِ وجود یک رقابتِ آشکار و پنهان در دستیابی به قدرت و کارسازی علیه آن به منظور از میدان به در کردنِ رقبای احتمالی و بالقوه غرب و مدرنیته بوده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان