محسن شفیعی نیک آبادی

مقدمه: مراکز بهداشتی-درمانی به علت وجود حجم و تنوع بالای اطلاعاتی در زمینه های مختلف، به شدت نیازمند استفاده از ابزارهای مختلف فناوری اطلاعات است و بهترین ابزار جهت مدیریت این مجموعه اطلاعات گسترده و متنوع، سیستم های اطلاعاتی بیمارستانی است. این مطالعه به معرفی یک چارچوب مفهومی جامع پرداخته است که شامل ابعاد اصلی ارزیابی سیستم اطلاعات بیمارستان (در سه بخش کلی) به همراه شاخص های مربوط به هر بعد می شود. روش کار: این تحقیق از لحاظ هدف، تحقیقی کاربردی بوده که به صورتی توصیفی-پیمایشی صورت گرفته است. جامعه آماری این تحقیق کاربران تخصصی سیستم های اطلاعاتی واحدها و بخش های مراکز آموزشی درمانی شهرستان قزوین می باشد که یک نمونه هدفمند غیر تصادفی از آن انتخاب شد. دادهجهای تحقیق با استفاده از پرسشنامه ای محقق ساخته حاوی گزاره های شاخص های پیشنهادی بر اساس مطالعات پیشین، جمع آوری و مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: یافته های تحقیق، نشان از مورد قبول بودن تمامی شاخص ها و همینطور مطلوب بودن شاخص های برازش برای هر بعد و کل مدل دارد. نتیجه گیری: این مطالعه، ابعاد سازمانی، انسانی و تکنیکی را به عنوان ابعاد اصلی ارزیابی و شاخص های ساختار سازمانی، اهداف و استراتژی ها، تحلیل هزینه-فایده و اثرات کلینیکی را در بعد سازمانی، شاخص های میزان رضایت کاربر، میزان پذیرش سیستم و میزان آشنایی با ICT را به در بعد انسانی و شاخص های کیفیت سیستم، کیفیت اطلاعات و امنیت و محرمانگی را در بعد تکنیکی، تائید کرد.

امروزه، صنعت تولید با گسترش محدودیت های فیزیکی تجارت در سطح جهان، فناوری های مدرن اطلاعاتی را به منظور بهینه سازی روند تجارت و دستیابی به ادغام با شرکای زنجیره تأمین در پیش گرفته است که ازنظر جغرافیایی پراکنده اند. مدل های سنتی زنجیره تأمین، توجه اصلی را به بهینه سازی جریان های فیزیکی می دهد؛ با وجود این، اطمینان از اینکه واحدهای فیزیکی قابلیت پردازش اطلاعات مناسب را دارد نیز به همان اندازه مهم است. به این منظور در این پژوهش، بهینه سازی عملکرد پردازش اطلاعات در زنجیره تأمین مجازی حلقه بسته، با هدف حداکثرسازی سود و سرعت پردازش اطلاعات، با در نظر گرفتن هزینه های مجازی، امنیت اطلاعات و مصرف انرژی بررسی شده است. مدل برنامه ریزی خطی نهایی با استفاده از الگوریتم های فراابتکاری نسخه دوم الگوریتم ژنتیک، با مرتب سازی نامغلوب (NSGA-II) و نسخه دوم، مبتنی بر قوت پارتو (SPEA-II) بهینه سازی شده است. نتایج حل مدل با استفاده از الگوریتم های NSGA-II و SPEA-II، سود زنجیره تأمین مجازی را به ترتیب 106×93/9 و 106×23/4 و سرعت پردازش اطلاعات را به ترتیب 48/337 و 07/94 واحد نشان داد. به این ترتیب، الگوریتم NSGA-II در سودسازی زنجیره تأمین عملکرد بهتری دارد.

این پژوهش با هدف "بررسی تأثیر گرایش به یادگیری بر عملکرد توسعه محصول جدید با تاکید برنوآوری باز" به صورت موردی در صنایع لاستیکی پارمیدا سمنان صورت گرفته است. برای این منظور، پس از مرور ادبیات پژوهش در حوزه گرایش به یادگیری و عملکرد توسعه محصول جدید و نوآوری باز ، مدل مفهومی و فرضیه های پژوهش تدوین گردید. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی، از لحاظ زمان، مقطعی، از لحاظ متغیر، کیفی و از لحاظ طرح تحقیق توصیفی- پیمایشی و از نوع همبستگی علی است. جامعه آماری تحقیق شامل کارشناسان واحدهای تحقیق و توسعه، بازاریابی و فروش و تولید کارخانه لاستیک پارمیدا می باشد که تعداد آنها 55 نفر است و از روش سرشماری استفاده شده است. داده ها به وسیله پرسش نامه محقق ساخته مبتنی بر طیف پنج تایی لیکرت جمع آوری شده است. روایی محتوایی و ظاهری پرسشنامه، توسط خبرگان دانشگاهی مورد تأیید قرار گرفت و پایایی پرسشنامه نیز تأیید گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها و پاسخگویی به سؤالات و بررسی فرضیه های تحقیق از ابزارهای آمار توصیفی و آمار استنباطی، از جمله تحلیل عاملی، تحلیل مسیر و برازش مدل استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده با استفاده از رویکرد حداقل مربعات جزئی و با استفاده از نرم افزار Smart PLS انجام گرفته است. یافته ها نشان می دهد بین گرایش به یادگیری و عملکرد توسعه محصول جدید رابطه معناداری وجود دارد و می توان تایید نمود که نوآوری باز نقش میانجی در رابطه بین گرایش به یادگیری و عملکرد توسعه محصول جدید را ایفا می کند.

در محیط سرشار از پویایی و تغییر کنونی، یکی از مقوله های مهم که می تواند ما را در رسیدن به اهداف سازمان به نحوی اثربخش یاری رساند تغییرات تکنولوژی مؤثر و انتقال تکنولوژی است. از آنجا که سیستم های اطلاعات مبتنی بر کامپیوتر، زمینه ارتقا توانایی مدیران برای هماهنگی و کنترل فعالیتهای سازمان و کمک در تصمیم گیری اثربخش را فراهم می کند و همچنین موجبات مزیت رقابتی سازمان را فراهم می کنند ما را بر آن داشت تا درباره موانع انتقال تکنولوژی و مشکلات اجرای مؤثر سیستم های اطلاعاتی در ایران به بحث بپردازیم. این تحقیق کاربردی بوده و به صورت پیمایشی انجام شده است. در این تحقیق از آلفای کرونباخ برای بررسی پایایی و از روش های تحلیل محتوا، تحلیل سازه و روایی تشخیصی، برای بررسی روایی استفاده شده است. شاخص های این موانع در قالب 6 بعد، بعنوان موانع انتقال تکنولوژی سیستم های اطلاعاتی معرفی شدند و سپس چارچوبی برای موانع ارائه شد که از طریق تکنیک تحلیل عاملی شاخص های اصلی این موانع مشخص شد. با توجه به یافته های کلی تحقیق می توان گفت که مهم ترین موانع انتقال تکنولوژی سیستم های اطلاعاتی در ایران به ترتیب عبارتند از: سازمانی، فنی و تکنولوژیکی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی و انسانی.

پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی، از لحاظ متغییر، کیفی، از لحاظ زمان، مقطعی و از لحاظ نوع تحقیق، توصیفی پیمایشی و از نوع همبستگی - علی می باشد. جامعه آماری تمامی مدیران و کارشناسان واحدهای R&D، تولید، آموزش، بازاریابی و تحقیقات بازار شرکت های کوچک و متوسط تولیدی شهر سمنان می باشد. پژوهش حاضر در بازه زمانی پاییز و زمستان 1396 انجام شده است. نمونه گیری بر اساس منطق حداقل مربعات جزیی و به روش نمونه گیری تصادفی ساده می باشد. گردآوری داده ها از روش مطالعه کتابخانه ای و میدانی و با کمک ابزار پرسش نامه انجام شد. در تجزیه و تحلیل داده ها، فرآیندی چندمرحله ای صورت گرفت که شامل مراحل زیر می باشد: شناسایی مؤلفه ها با کمک ادبیات تحقیق، سپس بررسی پایایی مؤلفه های مذکور با کمک شاخص آلفای کرونباخ و CR، برای کفایت نمونه گیری، از شاخص KMO استفاده شد. سپس از آزمون تحلیل مسیر و همبستگی جهت پاسخگویی به سؤالات و فرضیه ها استفاده شد. در مراحل بعدی تحلیل عاملی تاییدی جهت پایش شاخص ها در هر سازه، همچنین روایی سازه مورد بررسی قرار گرفت. فرضیه های پژوهش همه تأیید شدند؛ و می توان گفت که نوآوری باز بر عملکرد نوآورانه شرکت تأثیر معنا داری دارد، همچنین نقش تعدیل گری تلاطم بازار معنادار می باشد.

در جهان امروز سازمان ها با تکانه ها و اختلالاتی چون؛ تغییر در سطح انتظارات مشتریان، تغییرات فناوری، تحریم های بین المللی و کمبود منابع مواجه هستند که هم بر تاب آوری سازمانی و هم بر انتخاب روش های انتقال فناوری تأثیرگذار می باشند. ازاین رو این پژوهش باهدف شناسایی مهم ترین مؤلفه های تاب آوری سازمانی با توجه به اهمیت روش های انتقال فناوری در شرکت های طراح و سازنده یراق آلات خطوط انتقال نیرو انجام شده است. تحقیق حاضر تحقیقی کاربردی با متغیرهای کیفی با داده های توصیفی پیمایشی و از منظر زمانی مقطعی است که با کمک ابزارهای گردآوری داده ها شامل مطالعات کتابخانه ای، پرسشنامه و مصاحبه و با بهره گیری از تکنیک گسترش عملکرد کیفیت با جامعه آماری متشکل از خبرگان و متخصصان صنعت و دانشگاه که به صورت غیر تصادفی و با استفاده از روش های قضاوتی-هدفمند و شبکه ای انتخاب شدند، انجام شده است. در این پژوهش پس از شناسایی مهم ترین عوامل تأثیرگذار بر انتخاب روش انتقال فناوری، رایج ترین روش های انتقال فناوری و مؤلفه های تاب آوری سازمانی، روابط و میزان ارزش روش های انتقال فناوری و مؤلفه های تاب آوری سازمانی با استفاده از ماتریس خانه کیفیت، شناسایی و مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. طبق نتایج به دست آمده «ضرورت تملک فناوری» مهم ترین عامل تأثیرگذار در انتخاب روش انتقال فناوری، روش «مهندسی معکوس» بهینه ترین روش انتقال فناوری و «اعتماد بین بازیگران» تأثیرگذارترین مؤلفه تاب آوری سازمانی است.

هر محصول نرم افزاری دارای یک چرخه حیات است که آغاز حیات آن با پاسخگویی به نیاز کاربران یا به عنوان مفهوم یک محصول جدید آغاز شده و با منسوخ شدن یا از کار افتادن پایان می یابد. بنابراین چرخه حیات محصولات نرم افزاری تمامی فعالیت های مرتبط با توسعه محصول و عملیات و نگهداری آن را دربرمی گیرد. هدف اصلی این پژوهش شناسایی ابعاد و اقدامات موجود در چرخه حیات یک سیستم اطلاعاتی و گام هایی است که در هر مرحله از آن برداشته می شود. این ابعاد و شاخص ها با مطالعه ادبیات تحقیق بدست آمده و سپس با استفاده از روش تحلیل عاملی تأییدی مورد پالایش قرار گرفته اند. بدین منظور پرسشنامه هایی در شرکت های تولیدکننده نرم افزار و سیستم های اطلاعاتی در کلان شهر تهران و میان کارشناسان تولید سیستم های اطلاعاتی توزیع شده است. پس از شناسایی شاخص های کلیدی، با استفاده از تکنیک دیمتل، میزان تأثیرگذاری و تأثیرپذیری شاخص ها بر یکدیگر را سنجیده و بر همین اساس آنها را رتبه بندی کرده و مدل علّی میان اقدامات موجود در چرخه حیات سیستم های اطلاعاتی طراحی شد. برای این منظور نیز تعدادی پرسشنامه میان خبرگان و کارشناسان باسابقه در امر تولید سیستم های اطلاعاتی توزیع شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که یافتن یک ایده مناسب برای تولید محصول مهم ترین اقدام موجود بوده و پس از آن اقداماتی همچون طراحی محصول، کد نویسی، نمونه سازی اولیه، بهره برداری توسط مشتری، تولید محصول، پشتیبانی و نگهداری از محصول، پایان عمر محصول و توزیع محصول به ترتیب حائز اهمیت می باشند.

مسئله نگهداشت سرمایه های انسانی در کشورهای درحال توسعه در دو دهه گذشته به عنوان مشکل شماره یک سازمان ها، بیشترین توجه مدیران را به خود جلب نموده و در آمار یکی از پرمخاطب ترین کلیدواژه های جستجو قرارگرفته است. پژوهش حاضر باهدف ارائه مدل پیش بین نگهداشت اعضای هیئت علمی یکی از دانشگاه های نظامی انجام گرفته است. ابزار گردآوری اطلاعات شامل مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه باز نیمه ساختاریافته با 12 نفر از اساتید باتجربه بوده که با روش نمونه گیری هدفمند از نوع گلوله برفی حاصل شده است. تجزیه وتحلیل داده های به دست آمده در این مرحله با استفاده از راهبرد داده بنیاد صورت گرفته که درنهایت منتج به مدل نگهداشت اعضای هیئت علمی در پنج بعد شامل راهبردها (پرداخت ها، کاهش بروکراسی، افزایش روحیه میهن پرستی، آگاه سازی از پیامدهای خروج نخبگان، شرایط علی (فرصت های رشد و پژوهش، منزلت، دورکاری و ساعات کاری شناور، تعادل کار وزندگی) عوامل مداخله گر (بستر فرهنگی، مالی، سیاسی و اجتماعی)، عوامل زمینه ای (تورم، رانت و فساد اداری، تبعیض های اجتماعی، عدم وجود شایسته سالاری) و پیامدها (رضایت شغلی، افزایش کیفیت تدریس، درآمدهای دانشگاه و بازدهی) شده است. در فاز بعدی پژوهش، مدل در قالب سؤالات به پرسشنامه تبدیل شده و پس از بررسی روایی و پایایی بین نمونه آماریِ 72 نفر، توزیع شده و با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی به 4 دسته در قالب مدل اثربخشی هی گروپ شامل کارکنانِ ستاره، کوشا، توانا و مضطرب تقسیم شده و برای هر یک راه کارها و پیشنهادهایی ارائه شده است.

مقدمه و اهداف: جهانی شدن فرآیندی در حال حرکت و توسعه است و چالش های گوناگونی را پیش روی انسان ها در گوشه و کنار جهان قرار داده است. همه سازمان ها و صنایع کشور باید برای حفظ حیات خود در شرایط امروزی، قابلیت رقابت با رقبای خود در سطح جهانی را به دست آورند و به سمت تولید در کلاس جهانی حرکت کنند تا علاوه بر تأمین نیازهای داخلی، مطابق با خواسته های مشتریان بین المللی در سطح جهان پیش روند. هدف این پژوهش یافتن الگوی یکپارچه از الزامات اجرایی تولید در کلاس جهانی پایدار در صنعت غذایی (موردمطالعه: محصولات دانه های روغنی) است.روش ها: روش این پژوهش، کیفی و با رویکرد نظریه داده بنیاد است که درنهایت به ایجاد یک الگوی پارادایمی می رسد. مبنای اصلی جمع آوری داده ها در این پژوهش مصاحبه های ساختاریافته با متخصصان و کارشناسان فعال در حوزه تولید دانه های روغنی است. داده ها پس از مکتوب شدن با نرم افزار اطلس تی آی بر مبنای نظریه داده بنیاد و مدل پارادایمی، موردتجزیه وتحلیل قرار گرفت و درنهایت با سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی، مدل نهایی استخراج شد. با کدگذاری داده ها، به تدریج از دل کُدها مفاهیم، از دل مفاهیم مقوله ها و از دل مقوله ها، نظریه بیرون می آید. با درک شباهت ها و تفاوت ها در بررسی مقوله های استقرا شده می توان ارتباطات بین آن ها را کشف و بر این اساس بار دیگر مفاهیم را به هم وصل کرد و یک ترکیب جدید به وجود آورد. در گام بعدی بر اساس آن مفهوم الزامات اجرایی تولید در کلاس جهانی پایدار مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت و درنهایت الگوی آن استخراج و مشخص شد. اعتبار مدل با بررسی آزمون نظری تأیید شد.  یافته ها: نتایج تحلیل داده ها نشان داد شرایط علّی به دو مقوله زیرساخت درون سازمانی شامل مفاهیم زیرساخت مدیریتی، زیرساخت زنجیره تأمین، زیرساخت بازاریابی و زیرساخت محیط بیرونی شامل زیرساخت دانش مفاهیم زیرساخت کشاورزی و زیرساخت سیاست گذاری سازمان تقسیم می شود، که مستقیم بر رخداد پدیده دلالت دارد. پدیده که همان الزامات اجرایی تولید در کلاس جهانی پایدار در صنایع غذایی است بر اجرای راهبرد ها (دو مقوله استراتژی در سطح سازمان شامل مفاهیم استراتژی های بازاریابی و فروش، استراتژی کسب دانش سازمان، استراتژی فرآیند تولید، استراتژی مدیریتی و استراتژی منابع انسانی و استراتژی در سطح کلان شامل مفهوم استراتژی های سیاست گذاری) در جوار شرایط مداخله گر (چالش های برون سازمانی شامل مفاهیم چالش های صادرات، چالش های سیاست گذاری، چالش های محیط جامعه و چالش های اقلیمی و چالش های درون سازمانی شامل مفاهیم چالش های مدیریتی، چالش های صنایع در تولید و چالش های منابع انسانی) و شرایط زمینه ای (زمینه های موجود در کشور) به ایجاد پیامد هایی ازجمله دو مقوله منافع ملی و توسعه کسب وکار منجر می شود.نتیجه گیری: بی شک هر مدلی و اجرای آن پیامد های مختص خود را دارد که در مورد مدل تولید کلاس جهانی پایدار در مدل به دست آمده پیامد ها در راستای مفاهیم پیامد های داخلی، پیامد های جامعه، پیامدهای محیطی و پیامد های خارجی در مقوله منافع ملی و مفاهیم ارتقای شاخص های منابع انسانی، بهبود فرآیند تولید، فرصت های نوآوری، مدیریت بازاریابی، منافع مالی، برندسازی در مقوله توسعه کسب وکار استقرا شده است. مدل این پژوهش به طور اختصاصی پیامد هایی را ارائه می دهد که مختص اجرا در کلاس جهانی در ایران و تبعات آن است که موردتأیید همه مصاحبه کنندگان است.