مجتبی انصاری مقدم

یکی از ادعیه معروفی که مستحب است درهر شب از ماه مبارک رمضان خوانده شود دعای افتتاح است که دارای مضامین عالی و بلندی می باشد؛ و گنجینه ای است ازمعارف توحیدی و خداشناسی که در آن صفات جمال و جلال پروردگار و تدبر و تصرف حق تعالی در عالم خلق ذکر شده است. هدف در مقاله تحلیل و بررسی معارف دعای افتتاح در قالب محور اعتقادی،محور اجتماعی، محور مسائل اخلاقی وبرنامه های حکومت جهانی بوده است. مطالب این مقاله از طریق دروس کتابخانه ای گردآوری شده است، یکی ازمهم ترین دستاوردهای تحقیق این بوده است که بهترین قالب ارتباطی میان انسان و معبود خود که قالب دعا و نیایش است در دعای افتتاح به چشم میخورد و دعای افتتاح این ارتباط را به خوبی رقم می زند.

اسلام به عنوان دین سعادت بخش، به همه ابعاد فردی و اجتماعی زندگی بشر توجه داشته است. یکی از اموری که برای رسیدن بشر به سعادت، در بعد اجتماعی ضرورت دارد، امر به معروف و نهی از منکر است. امر به معروف یعنی فرمان دادن به خوبی ها؛ و نهی از منکر یعنی باز داشتن از زشتی ها، در اسلام عامل کنترل و نظارت عمومی است لذا بر همه واجب است که خود را نسبت به آن مسئول بدانند آیات فراوانی آمده که از جمله آنها آیه 104 سوره آل عمران، که بر وجود گروهی از اهل ایمان برای دعوت کردن مردم به خوبی ها و و نهی از بدی ها تأکید کرده است. و در روایات نیز بیان شده است که در صورت ترک این دو فریضه اشرار شما بر جامعه تسلط پیدا می کنند. قبلا هم اداره ای به نام دایره حسبه مسئولیت این کار را به عهده داشت و مردم از طرف آنها اجازه امر به معروف و نهی از منکر را داشتند. نقش رهبر جامعه در این امر مهم برای مردم کلیدی است؛ چرا که رهبران هر جامعه اسلامی خود در عمل مصداق امر به معروف و نهی از منکر هستند و این دلگرمی مردم را بیشتر می کند لذا هر چه رابطه دولت با مردم در اجرای این دو فریضه الهی بیشتر و هماهنگ باشد جامعه روی سعادت را بیشتر می بیند.

بازاریابی شبکه ای نوعی بازاریابی است که در آن، تولید یا توزیع کنندگان، شبکه ای مستقیم از مشتریان را، برای فروش کالا یا خدمات پدید می آورند. که در کنار آن عیب ها و مزیت هایی پدید آمده است؛ شرکت های هرمی صورتی از بازاریابی هستند که سبب اخلال در نظام اقتصادی می شوند. رشد فزاینده انواع مختلف شرکت های بازاریابی شبکه ای و شرکت های هرمی سبب بروز نگرانی هایی در خصوص آثار آنها بر تعاملات اقتصادی و اجتماعی گردیده است. هدف از این تحقیق شناخت بیشتری از عملکرد بازاریابی شبکه ای در مقایسه با تجارتی که در شرع اسلام آن را جایز دانسته اند. از جمله پرسش های مهم قابل طرح درباره ی فعالیت چنین شرکت هایی، در خصوص وضعیت خصوصی این شرکت ها و درآمد حاصله از فعالیتهایشان است. در این مقاله با بررسی منابع مکتوب، تفاوت های اصلی شرکت های هرمی و بازاریابی شبکه ای، توضیحات لازم مبذول شده است. با توجه به شرایط نوین در تجارت و قرادادهای خرید و فروش، روش های جدیدی هم برای بازاریابی جهت فروش محصولات، به وجود می آید، و همچنین این مسئله از دیدگاه مراجع تقلید و شورای نگهبان و قانون اساسی و همچنین پیشینه آن نیز بیان شده است و شرکت هایی که قانون شرع را رعایت نکنند مثل اکل مال بالباطل است. جمع آوری مطالب این مقاله به روش کتابخانه ای است.

هدف از این مقاله که با استناد به آیات قرآن، احادیث و نظریه های روانشناسان پیرامون نقش دین و خانواده بر جمعیت کشور ایران بیان شده است. از آن جا که کشور ما ایران بر پایه حکومت اسلامی اداره می شود، بنابراین جامعه باید با توجه به دین مقدس اسلام به این هدف والا یعنی خانواده و جمعیت، نگاه ویژه ای داشته باشد. با توجه به آمارها، کاهش ازدواج و همچنین افزایش خانواده های تک فرزند در ایران است، این باور غلط برای مردم ایران در دهه های اخیر تثبیت شده که کاهش جمعیت است، یعنی خوشبختی بیشتر و جامعه ای برتر و والاتر است، که در صورت عوض نکردن این نگرش، جامعه ایران به سمت آینده ای نافرجام خواهد رفت. سپس در ادامه بحث در مورد عوامل ایجاد این نگرش منفی و راه حل های این معضل اجتماعی مطالبی بیان گردیده است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و اسنادی و کتابخانه ای با استناد به آیات قرآنی، احادیث، مقالات و کتب جامعه شناسی و سایر منابع، به بررسی موضوع مورد نظر پرداخته است. هدف از این مقاله که با استناد به آیات و روایات و نظریه های روانشناسان پیرامون نقش دین و خانواده به جمعیت کشور ایران اشاره شده است. از آن جا که کشور ما ایران بر پایه حکومت اسلامی اداره می شود، بنابراین جامعه باید با توجه به دین مقدس اسلام به این هدف والا یعنی خانواده و جمعیت، نگاه ویژه ای داشته باشد.

خداوند نام اهل بیت پیامبر صلی الله وعلیه و آله و سلم را به طور صریح در قرآن نیاورده است، و با بیان مفاهیم کلی، تبیین آیات درباره مناقب و حقوق اهل بیت را به عهده پیامبرش نهاد تا یکی از راه های آزمون این امت هموار شود و جوهره ایمان آنان در فرمانبرداری یا نافرمانی از پیامبر خدا آشکار گردد. پیامبر خدا بدون هیچ مدارا و کوتاهی این وظیفه مهم را درباره تفسیر آیات قرآن، از جمله، آیه37 بقره به انجام رسانید. سخن پیامبر در تفسیر این آیه، از تفاسیر روایی الدرالمنثور، القرآن العظیم ابن ابی حاتم از اهل سنت و البرهان و نورالثقلین از شیعه مورد بررسی قرار گرفت. در این تفاسیر، برخی از روایات معصومین علیهم السلام در توسل آدم به رسول خدا اشتراک دارند؛ و بعضی دیگر از توسل به پنج تن آل کساء سخن گفته اند؛ و روایاتی دیگر از اهل بیت، توسل به چهارده معصوم را مطرح می کنند. یافته های این تحقیق نشان می دهد، با توجه به این که استقبال با کلمات، سبب توبه حضرت آدم و همسرش علیهما السلام شد، در نتیجه این کلمات واسطه میان آدم علیه السلام و خدا قرار گرفته اند و آدم با توسل به این ها، به درگاه الهی عذر آورد. پس باید شأن این واسطه ها از آدم علیه السلام برتر باشد تا صلاحیت شفاعت آدم را داشته باشند. در نتیجه باید اینان از مقربان انسانی برتر از آدم علیه السلام باشند. این مسأله حتی در کتب تفسیری اهل سنت هم بیان شده چرا که روایاتی را مطرح می کنند که آیه درباره فضائل معصومین است و از این جهت می توان دیدگاه شیعه و اهل سنت را به هم نزدیک کرد.

برای جدایی زن و شوهر راه دیگری غیر از طلاق نیز وجود دارد که آن فسخ نکاح به موجب عیوب می باشد. امروزه امراض جدیدی پیدا شده که به مراتب خطرناک تر از عیوبی مانند برص وجذام هستند مانند بیماری لاعلاج و مسری ایدز، که درتمام جهان شیوع یافته است. دغدغه اصلی دراین تحقیق بیان ادله جواز فسخ نکاح دربیماری ایدز ازدیدگاه فقیهان می باشد که آیا زوج یا زوجه می تواند در صورت وجود این عیب از طریق فسخ نکاح، خود را از قید و بند عقد نکاح برهاند ؟ یکسری از موضوعات مانند ،عسر و حرج، قاعده لاضرر، مفهوم اولویت ، استفاده از باب وحدت ملاک ، که ازمنابع فقهی به دست می آید و همچنین سیره و بنای عقلا، می تواندراهگشای این تحقیق باشد. در این مقاله تلاش شده تا ثابت شود عیوب مذکور در روایات و متون فقهی برخلاف دیدگاه مشهور فقهاء مبنی بر انحصاری بودن عیوب مجوز فسخ نکاح حصری نبوده و از باب تمثیل است. بنابراین ملاک موجود در این عیوب که عمدتا مهلک بودن یا مستلزم ضرر فراوان بودن است اگردر بیماری دیگری از جمله بیماری های جدید مثل ایدز وجود داشت این بیماری ها نیز جزء عیوب مجوز فسخ نکاح به حساب می آیند با توجه به اینکه موضوع این تحقیق کاملا فقهی است روش این تحقیق کتابخانه ای است.

حضرت علی (ع) در شرایطی حکومت را در دست گرفت که تغییر رویه ی خلفای پیشین نسبت به سیره و روش پیامبر (ص) باعث به وجود آمدن نا برابری های اقتصادی واجتماعی میان مردم شده بود و حضرت در صدد بود تا توزیع درآمد های عمومی به شیوه ای عادلانه ومنصفانه انجام گیرد و در این راستا به اقدامات اقتصادی نظیر:گزینش کارگزاران و نظارت بر عملکرد آنان،تنظیم و نظارت بر بازار،تشویق به کار،تولید و آبادانی،تقسیم عادلانه بیت المال،نظارت بر مالیات،مبارزه با مفاسد اقتصادی و رعایت توازن در مصرف پرداختند.

از مهم ترین مشکلات بشری، چالشهای پیش روی خانواده هاست. گذر از سنت به مدرنیته، افزایش آمار طلاق بویژه طلاق عاطفی و توافقی، تغییر ذائقه ها و تقلید از سبک زندگی غربی، شبکه های ماهواره ای و .. از مهمترین تهدیداتی است که خانواده ها را دچار اختلال کرده است، لذا فاصله گرفتن از ملاکها و اصول قرآنی نشان دهنده خطر است. عنوان مقاله «شاخص های تحکیم خانواده بر اساس سوره احزاب با تأکید بر اصول عاطفی» است. روش تحقیق نقلی وحیانی، روش گرداوری اطلاعات کتابخانه ای و روش پردازش اطلاعات توصیفی و تحلیلی است. این مقاله در دو بخش اصل سازش و مدارا که در آن مطالبی با عناوین تأثیر سازش و مدارای والدین در تربیت فرزندان، تأثیر مدارای زن نسبت به شوهر، تأثیر مدارای مرد نسبت به همسر خود و در ادامه نیز اصل حیا آمده است. با بررسی و توصیف این اصول از دیدگاه سوره احزاب یافته ها این است که خداوند درآموزه های قرآنی برای محقق شدن هدف تحکیم خانواده، زن و مرد را به تکالیفی در این باب دعوت نموده است. از جمله این تکالیف عبارتند از اصل سازش و مدارا و اصل حیا که همسران با کنار گذاشتن خودخواهی و جایگزینی مدارا در زندگی و رعایت حیا که به مثابه دژی استوار به جهت تعدیل روابط و به عنوان نیروی کنترل کننده ی درونی است، قطعاً کانون خانواده را به آرامش خاطر همراه با عواطف شایسته انسانی نزدیک و موجبات استحکام خانواده همراه با نسلی سالم و پویا و خوشبخت در دنیا و آخرت را فراهم کرده است.

با توجّه به اهمیّت ازدواج و نظام مقدّس خانواده و حفظ آن، نگاه به قصد ازدواج از حکم اوّلیّه حرمت نگاه به نامحرم استثنا شده و فقها حکم به جواز آن داده اند که در اصل جواز این مسأله بین فقها اختلافی نیست، ولی به دلیل اختلاف روایات این باب، فقها در محدوده و شرایط این نگاه اختلاف نظر دارند که در این مقاله سعی شده به روش توصیفی-تحلیلی پس از ذکر آراء و اقوال فقها و همچنین شرایط و زمان این نگاه به مبانی فقهی مورد استناد در این مسأله از دیدگاه آیت الله خویی پرداخته شود؛ نتیجه مجموعه مباحث مطرح شده در این نوشتار حکم جواز نگاه مرد به زنی است که قصد ازدواج با او را دارد؛ هرچند در محدوده نگاه بین فقها اختلاف است که سه نظریه در بیان محدوده نظر مطرح شد که آیت الله خویی قائل به جواز نظر به وجه و کفین و مو و محاسن زن هستند که پس از ذکر مستندات و ادلّه روایی، ایشان در جواز این نگاه عدم قصد لذت و امکان فعلی ازدواج برای زن، احتمال حصول توافق و همچنین احتمال حصول آگاهی از خصوصیات زن و همچنین اینکه قصد ازدواج با زن خاصی داشته باشد را شرط می دانند، ولی اذن و رضایت زن را در این نگاه شرط نمی دانند و در سرایت و تعدّی این حکم از مرد به زن اشکال جدّی کرده اند.

مبحث همجنس گرایی مبحثی بسیار مهم است که نه تنها باعث نابودی شخص بلکه باعث نابودی جامعه می گردد و از سالیان سال جامعه بشری را گرفتار خود کرده است به همین خاطر تحقیقات زیادی مبنی بر زمینه های مختلف این انحراف تبیین شده است؛ در نتیجه سعی شده تا علل مهمی را که باعث این انحراف می گردد از دیدگاه فمینیسم، روانشناشی و اسلام مورد برسی قرار می گیرد و در ذیل آن مضرات و فلسفه تحریم این عمل مورد بحث واقع می شود و در نهایت مجازات این عمل از منظر ادیان، قوانین داخلی و خارجی ذکر می گردد.

بررسی اینکه چه کسانی در حکومت حضرت علی علیه السلام با وی بیعت کردند و چه کسانی سرباز زدند از این جهت اهمیت دارد که پژوهشگر با فضای عصر حکومت آن حضرت بیشتر آشنا می شود و می تواند چالش ها و مسائلی که حضرت با آن روبرو بودند را به خوبی درک کند و اینکه بیعت کردن یک فرد سرشناس چقدر در پیشبرد اهداف حضرت موثر بوده است و بالعکس بیعت نکردن چنین افرادی وابراز مخالفت چه هزینه هائی را به حکومت حضرت تحمیل کرده است و بر این اساس میزان رسیدن حضرت به اهدافی که برای حکومت خود داشتند را می توان سنجید اینکه چه کسانی باحضرت بیعت کردند؟ چه کسانی از ابتدا بیعت نکردند؟ چه کسانی ازبیعت خود منصرف شدند؟ دلایل آنها چه مسائلی بوده است؟ را اینگونه می توان جواب داد که به طور کلی حضرت امام علی علیه السلام در طی حکومت خود با دو دسته افراد مخالف و غیر همسو با خود رو به رو بود. اول کسانی که از ابتداء با او بیعت نکردند که برای این دسته می توان گروه قاعدین را مثال زد که با حضرت بیعت نکردند و در هیچ کدام از جنگ ها حضرت را یاری نکردند، دوم کسانی بودند که ابتدا با حضرت بیعت کردند، اما به دلایل مختلف بیعت خود را شکستند. که این دسته هم به دو گروه مارقین و ناکثین تقسیم می شوند.این دو گروه دلایل و بهانه هایی برای مخالفت و بیعت شکنی خود با حضرت داشتند. دلایل عبارت بود از دنیا طلبی، ریاست خواهی، کینه های پنهان و جهل و نادانی بهانه ها هم عبارت بوداز: قتل عثمان،همگانی نبودن بیعت و ادعای اجباری بودن بیعت،گروه هایی که با حکومت حضرت مخالف بودند متاسفانه با اقدامات خرابکارانه خود نظر حضرت را به جای این که صرف حکومت و مردم و امور دینی شود به مقابله با خود معطوف کردند و جنگ هایی از قبیل صفین، نهروان و جمل را به حکومت نو پای حضرت علی علیه السلام تحمیل کردند و باعث ضربات مادی و معنوی زیادی شدند. روش کار در این تحقیق کتاب خانه ای و تحلیل محتوا بوده است. از این پژوهش می توان نتیجه که مخالفت ها چه از اول در قالب عدم بیعت وچه در اثنای حکومت در قالب بیعت شکنی حضرت را ازرسیدن به اهداف حکومتی اش بازداشت و توان حکومت اسلامی را به جای رسیدگی به امور دینی صرف جنگ و احتجاج با مخالفان و متخلفین از بیعت کرد.

در این پژوهش نقش و تاثیر تغییر در ترکیبات نحوی بر فهم آیات قرآن کریم بررسی شده و به بخشی از اختلافات معانی ناشی از ترکیبات متفاوت نحوی اشاره شده است. اختلافاتی که بر اثر ترکیب نحوی در معانی این آیات آمده هر کدام زمینه ساز یک مکتب فقهی یا کلامی شده است. به عنوان مثال اختلاف در عاطفه یا مستانفه بودن «واو» در آیه 7 آل عمران «ما یعلم تاویله الا الله والراسخون فی العلم» اختلاف در فاعل بودن یا مفعول بودن الله در آیه 164 نساء «کلم الله موسی تکلیما»اختلاف در ترکیب «انما» در آیه 72 طه «انما تقضی هذه الحیاه الدنیا» و مواردی دیگر که شبیه به این آیات است، به ما نشان می دهد علم نحو و قواعد آن تا چه اندازه می تواند در تفسیر و فهم قرآن کریم به ما کمک کند. در این مقاله به شیوه توصیفی تحلیلی به بررسی تاثیر ترکیب نحوی در آیاتی از قرآن کریم که مشهورتر است، پرداخته ایم.

یکی از اصول بنیادین حاکم بر قراردادها، اصل نسبی بودن قرارداد است. مفاد اصل مزبور این است که قرارداد صرفاً نسبت به طرفین و قایم مقام آنها مؤثر است و اصولاً نسبت به اشخاص ثالث اثری نخواهد داشت. قانون گذار افغانستان و ایران، به طور استثناء اصل نسبی بودن قرارداد را در مورد قرارداد افاقی نقض کرده اند. قرارداد ارفاقی، قراردادی است که بین تاجر ورشکسته و تمام یا اکثریت طلبکاران منعقد می گردد، به موجب این قرارداد تاجر متعهد می شود که مبالغ معینی را در سررسیدهای مشخص به طلبکاران خود بپردازد تا در عوض بتواند دوباره به زندگی عادی تجاری خود بازگردد. قرارداد افاقی بر مبنای اصول حقوقی افغانستان و ایران با توافق طرفینی صورت می گیرد. این نوع قرارداد، به عنوان استثنای بر اصل نسبی بودن قرارداد، نسبت به اشخاص ثالث یا همان طلبکاران مخالف نیز دارای اثر می باشد؛ بدین توضیح که قرارداد مزبور، نه تنها نسبت به طرفین، بلکه نسبت به اشخاص ثالث نیز ایجاد حق و تکلیف می کند. تکلیف ناشی از قرارداد ارفاقی نسبت به طلبکاران مخالف این است که قرارداد مذکور نسبت به آنها واجب الاحترام می گردد؛ بدین بیان که آنها نمی توانند با قراردادی که بین اکثریت طلبکاران و تاجر منعقد شده است، مخالفت نمایند. بنابراین، قانون گذار افغانستان و ایران در چهار چوب قانون، اقلیت را تابع اراده اکثریت اعلان کرده اند؛ بدین ترتیب که اولاً: تاجر را، بدون رضایت اقلیت، از قید توقف رها و به زندگی عادی تجاری برمی گرداند؛ ثانیاً: امضاء کنندگان قرارداد افاقی را در استیفای مابقی طلب شان از دارایی تاجر بر دیگران مقدم می دارد. اما حقی که، به نظر می رسد، قرارداد ارفاقی برای طلبکاران مخالف ایجاد می کند این است که اگر تاجر از اجرای شرایط قرارداد ارفاقی خودداری نماید یا مرتکب تقلب منجر به ورشکستگی شده باشد و یا اینکه معلوم شود که قبل از قرارداد ارفاقی میزان حقیقی دارایی و قروض خود را اعلام نکرده است، طلبکاران مخالف، به عنوان اشخاص ثالث، حق اقامه دعوا علیه او مبنی بر اعلام فسخ یا ابطال قرارداد ارفاقی را خواهند داشت، چرا که آنها در این دعوا ذی نفع هستند و نفع آنان در لغو آثار قرارداد مزبور است؛ بدین معنا که با فسخ یا ابطال قرارداد مذکور همه آثار آن از جمله حق تقدم طلبکاران موافق از بین می رود و در نتیجه کلیه طلبکاران؛ اعم از موافق و مخالف در استیفای مابقی طلب شان از دارایی تاجر، که ممکن است در آینده نصیب وی شود، در یک سطح و یک مقام قرار می گیرند. به علاوه، منطق حقوق حکم می کند که در مقابل وجوب احترام به قرارداد ارفاقی، در موارد فوق، حق درخواست فسخ یا ابطال آن نیز برای طلبکاران مخالف که اشخاص ثالث به شمار می روند، منظور گردد.

تولی و تبری از جمله موضوعات هستند که در علم کلام مورد بحث و بررسی قرار می گیرند، در اهمیت تولی و تبری همین بس، که در آیات متعدد قرآن کریم، و روایات رسیده از ایمه (ع)، بر ضرورت و اهمیّت تولّی و تبری و موارد آن تأکید کرده است، از این رو می توان گفت که حیات و سعادت بشریت، بستگی به شناخت و التزام به آنها دارد، وجوب و ضرورت این دو فریضه الهی از آیات قران کریم فهمیده می شود، مثلا در قرآن کریم از یک سو نسبت به دوستی خداوند، انبیاء و اهل بیت(ع) و دوستان و پیروان آنان و تبرّی نسبت به دشمنان خدا، و دشمنان اهلبیت تاکید شده است و از سوی دگر بر تعامل سازنده با کسانی که دشمنی با خدا و دوستان او را ندارند، تشویق می کند، در کل رابطه تولی و تبری با توحید یک رابطه طولی است، به این معنی که دوست داشتند خداوند و دوستان او، یا دشمنی با خداوند و با دوستان او منافات باهم ندارند، دوستی دوستان خدا عین دوستی خداوند و اطاعت از فرمان او می باشد، با این رویکرد و استدلال شبهه که از سوی وهابیت نسبت به توسل به ایمه و شفاعت از آنها مطرح می شود هم پاسخ داده می شود، زیرا توسل به ایمه و شفاعت خواستن از آنها هیج گاه در عرض اراده خداوند قرار دارد، مستأسفانه بی چارگی بشر آن زمان و بشر امروزی، ناشی از غفلت و بی تفاوتی نسبت به این فریضه الهی بوده است و علت اصلی این غفلت و بی تفاوتی ها، از ناحیه، حکومت های فاسد بنی امیه و بنی عباس و دیگر فرقه انحرافی بوده است و سیاست های لبرال دموکراسی معاصر می باشد، بنا بر این یگانه را نجات بشر امروزی شناخت و التزام به این دو فریضه الهی می باشد.

احسان (نیکوکاری) یکی از آموزه های وحیانی و از مفاهیم پردامنه قرآنی است. احسان در قرآن کریم علاوه بر معنای نیکی کردن معانی دیگری نیز دارد. پژوهش حاضر با اشاره گذرا به معانی و مصادیق احسان، به آثار آن از دیدگاه قرآن می پردازد. سَر ایمان، احسان به مردم است؛ سَر مهم ترین عضو بدن است، بسیاری از اعضای بدن ما مثل چشم و گوش و زبان در سَر قرار دارد. اگر سَر از بدن جدا شود، بدن هیچ ارزشی ندارد. اگر ایمان را که ریشه همه خوبی هاست، به یک جسم و جسد تشبیه کنیم. سَر، ایمان است که مدیریت کل ایمان، احسان به بندگان خداست. احسان تنها مربوط به مسائل مادی نیست، بلکه بخشی از آن مادی یا مالی است و بخش دیگرش غیر مادی است. در واقع هر قدم و فعل خیری، احسان به شمار می آید. از دیگر چیزهایی که خداوند اثر وضعی در آن قرار داده است، احسان و نیکی به بندگان خدا است، هرچند احسان کننده کافر باشد، لکن قطعاً نتیجه وضعی آن را می بیند. چنان که در قرآن می خوانیم: آیا جزای نیکی جز نیکی است! و برای کسانی که در این دنیا نیکی کرده اند، خداوند حسنه و پاداش نیکوی بزرگ دنیوی و اخروی که فراگیرنده فرد و اجتماع است را در نظر گرفته است و عدم احسان نیز موجب به وجود آمدن جامعه ای خشک و بی روح می شود. رواج احسان در جامعه، از مهم ترین عواملی است که مردم را به بهره وری از نعمت ها و استفاده از فرصت ها هدایت می کند و آنان را به سوی مساوات و نزدیک سازی سطح زندگی ها به یکدیگر سوق می دهد. بدین رو، روح احسان و نیکوکارى بایستى در جامعه رواج داشته باشد. از سویی دیگر، بررسی آثار احسان با توجه به آیات قرآن جهت تشویق افراد و اجتماع که شامل آثار دنیوی و اخروی می باشد، ضروری است. پژوهش حاضر برای رسیدن به این هدف با گردآوری، طبقه بندی و تحلیل آیات با کمک منابع کتابخانه ای حدیثی، تفسیری به دنبال یافتن آثار احسان از دیدگاه قرآن کریم می باشد. از این رو، با تبیین لغوی- قرآنی مفاهیم احسان، و برخی معانی دیگر در راستای احسان به ذکر آثار احسان از دیدگاه قرآن پرداخته است.

یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار در کنترل رفتار فردی انسان و تربیت و اصلاح او، اعتقاد به معاد است. معادباوری، پشتوانه نیرومندی برای احساس مسئولیت و پذیرفتن محدودیت های رفتاری و خودداری از ظلم و تجاوز و فساد و گناه است و همچنین نقش بسزایی در جهاد و افزایش روحیه شهادت طلبی، امنیت اجتماعی و سلامت اقتصادی و سیاسی جامعه دارد. در این نوشتار با بهره گیری از آیات و روایات، راهکارهایی عملی به منظور نهادینه کردن معادباوری در جامعه، در زمینه فردی است با روش توصیفی و تحلیلی ارائه شده است. مهم ترین نتایج حاصله عبارتند از: خردورزی و استفاده از تعقل در کنار ایمان، خودشناسی و حرکت در مسیر فطرت، توجه به عظمت مخلوقات و جایگاه انسان در جهان آفرینش،مقایسهی دنیا و آخرت، تهذیب نفس، اخلاص در همه امور، استفاده از فرصت ها، ترک تعلقات دنیوی، عبرت آموزی، داشتن وجدان کاری در محیط کار، بیان تمثیل هایی برای کودکان متناسب با درک آنها، ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در محیط های آموزشی، و انجام فعالیت های تبلیغی در سطح جامعه، از جمله راهکارهای مطرح شده در حوزه فردی به منظور نهادینه کردن معادباوری فردی در جامعه می باشد.

سیطره زبانی، عبارت است از اعمال یک سیستم زبانی به زبان دیگر، هنگام نوشتن یا صحبت کردن، این امر ممکن است با وام گرفتن واژگان از زبان دیگر، با همان تلفظ و ترکیب نباشد. قواعد زبانی زبان مبدا که استیلا بر زبان مقصد کرده که منجر به انحراف از دستور قواعد زبان مقصد را احتمال داده است. پرداختن به عواملی که هم پوشانی بین دو زبان را روشن می کند اهمیت و ضرورت دارد. از این رو، جستار پیش رو با روشی توصیفی به این مسئله پرداخته است نتیجه آنکه: دخالت کلمات و قواعد زبان عبری بر عربی توسط هم جواری رژیم صهیونیستی با کشور فلسطین بوده است، تصروف کردن نشریات فرهنگی مناطق اشغال شده و بازنشر آنان توسط زبان عبری و جذب شهروندان فلسطینی در کمپانی های اسرائیلی مشروط بر فراگیری این زبان و تعقیر دادن نام های آنان به زبان عبری، فرستادن ادبا یهود به سرزمین های کرانه باختری برای تبلیغ این زبان و حمایت آن توسط روشنفکران عرب که تحت تاثیر یهودیان بودند و احداث مراکز دانشگاهی برای پروراندن زبان عبری، و ایجاد یک پدیده زبانی بنام نوآوری زبانی که آن نیز با محوریت زبان عبری بوده است را می توان مد نظر قرار داد. یکی از سیاست های زبانی اسرائیل، فراگیر کردن زبان عبری برای استیلا پیدا کردن بر اعراب کرانه باختری بوده هرچند با سرودن اشعار مقاومت و برگزاری تئاتر ها با ژانر هنری بالا به زبان عربی در بین اعراب، مقداری سطح مداخلات را کم تر جلوه داده است.

عفت کلام یعنی بودن حالتی در نفس که باعث مبرا شدن ابزار بیان افکار از چیرگی شهوات است نگاه حاکم نگاه اخلاق کاربردی و حکمت عملی است. هدف تبین عفّت کلام قرآن و راه های نیل به آن است. اجتماع برای دوری از تحریف ارزش ها نیاز دارد به اینکه این موارد را لحاظ کند. عفّت زمانی حاصل می شود که انسان از حیث کم و کیف مطیع فرمان های عقلانی باشد و یکی از آنها فرامین قرآن است. قرآن به عنوان کتاب انسان سازی آدابی دارد برای مودب کردن انسان. اگر قرآن به عفّت کلام و سخن امر می کند خود نیز باید پای بند به این باشد. مصادیق آفات سخن(کذب، سب و استهزا) ذکر شده اند؛ به اصلاح تعابیر(رای از احکام دین، افشای اسرار، اُف گفتن به پدر و مادر و... نکته سنجی) امر شده. اصلاح تعبیرها در قرآن به حدی است که تعابیری را برای تعابیر دیگر جایگزین قرار داده است تا فرهنگ و ارزش برتر جامعه شود. قرآن برنامه زندگی برای انسان می چیند انسان را به قول سدید، لین ، میسور امر می کند تا گام به گام به جامعه انسانی نزدیک تر شوند.

در میراث اسلامی سخن بسیاری از سوی عالمان دینی درباره ی انسان با صبغه ی روایی، کلامی، فلسفی و عرفانی بیان شده است. در این میان امام خمینی(رحمه الله علیه) نیز به مباحث انسان شناسی های بشری و انسان شناسی قرآنی و تفاوت های این روش ها پرداخته اند و علم انسان شناسی وحیانی، صحیح و جامع را برای زندگی فردی و جمعی ضروری می دانستند. امام خمینی(رحمه الله علیه) بر اساس قرائت ویژه ای که از هستی دارد و بر مبنای اعتقاد به اصل توحید و بسط آن در حرکت انسان در فرآیندهای سیاسی و اجتماعی، ابعاد مختلف وجودی انسان را مورد توجه قرار می دهند و با در نظر گرفتن آموزه های اسلامی، جهت به فعلیت رساندن استعدادهای او توصیه هایی را مطرح می کنند. در این مقاله به انواع انسان سناسی به لحاظ نگرش و روش، که به لحاظ نگرش شامل(انسان شناسی کل نگر و انسان شناسی جزءنگر) و در انسان شناسی به لحاظ روش به انسان شناسی طبیعی، فلسفی، عرفانی و وحیانی تقسیم شده است. در این تحقیق روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و فیش برداری بوده، روش تحقیق نقلی-تاریخی و روش پردازش توصیفی – تحلیلی است.

امید به آینده روح حاکم بر بیانیه ی گام دوم انقلاب و کلید همه ی قفلهاست که بدون ان هیچ قدمی نمیتوان برداشت.کفار و منافقین در طول تاریخ همواره اقدامات مشابهی را برای مأیوس سازی مؤمنین انجام داده و تمام تلاش خود را در این راستا به کار برده اند زیرا میدانند که ناامیدی از رحمت خدا و آینده سبب می شود مومنین در تمامی عرصه ها دست از تلاش برای پیشرفت بردارند و دشمنان را به اهدافشان می رساند. لذا بررسی کتابخانه ای این اقدامات شامل سیاه نمایی، ایجاد ترس، ایجاد باور به ظلم، شایعه سازی، فشار اقتصادی و جدا کردن مردم از مسئولین که در قرآن وروایات به آنها اشاره شده سبب آگاهی از الگوی عملی نها و تحت تاثیر قرار نگرفتن از این اقدامات می شود و همچنین سبب می شود که آسان تر و سریع تر به اهداف چشم انداز گام دوم انقلاب اسلامی دست یابیم.