اکبر خرسندی یامچی

زمینه و هدف: یکی از راه های افزایش کیفیت سلامت روانی- اجتماعی و کاهش تنش های زندگی اجتماعی و شغلی، کمک به افراد برای رشد و گسترش مهارت های مورد نیاز برای ایجاد یک زندگی مطلوب است. هدف پژوهش حاضر ارزیابی میزان اثربخشی آموزش مهارت های زندگی به زندانیان است. روش شناسی: پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری داده ها، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش 60 نفر از زندانیان و 30 نفر از کارکنان(مدیران ارشد و رؤسای ادارات) اداره کل و زندان های بوشهر بودند که به پرسشنامه ارزیابی اثربخشی آموزش مهارت های زندگی را که در یک بازه 2 ساله اجرا شده بود پاسخ دادند. به منظور تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی شامل آزمونt  تک نمونه ای، تحلیل واریانس و آزمون t گروه های مستقل استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که آموزش مهارت های زندگی به زندانیان بر اساس مدل پاتریک در ابعاد واکنش مثبت به مهارت های زندگی (t=39/478)، افزایش دانش مهارت های زندگی (t=49/505)، بهبود قابلیت کاربست مهارت های زندگی (t=36/700) و تحقق اهداف مهارت های زندگی (t=33/694) اثربخش بوده است. همچنین بین دیدگاه کارکنان مرد و زن در خصوص اثربخشی آموزش مهارت های زندگی به زندانیان (t=/130) تفاوت معنی دار بود، اما به لحاظ وضعیت تأهل (t=0/933)، تفاوت معنی دار نبود. بر اساس نتایج تحلیل واریانس، بین دیدگاه کارکنان در خصوص اثربخشی این آموزش ها به لحاظ میزان تحصیلات (951/2F=)، تفاوت معنادار بود، اما به لحاظ وضعیت استخدامی (F=0/017) و سابقه کار (F=0/214)، تفاوت معناداری مشاهده نشد. نتیجه گیری: شرکت در دوره آموزش مهارت های زندگی به زندانیان در واکنش مثبت به مهارت های زندگی، افزایش دانش مهارت های زندگی، بهبود قابلیت کاربست مهارت های زندگی درجهت کاهش رفتارهای نابهنجار و پرخطر و تحقق اهداف مهارت های زندگی مؤثر بوده است.      

آموزش و پروش با هدف افزایش کارایی و اثربخشی معلمان، روزآمدکردن معلومات و توانمندی های معلمان متناسب با توسعه ی دانش و فناوری و همچنین رشد فضایل اخلاقی، فرهنگ سازمانی و بهبود روابط انسانی، همه ساله هزینه های قابل توجهی را برای آموزش نیروی انسانی خود تخصیص می دهد. نکته ای که در اینجا بیش از هرچیز حائز اهمیت است این است که آیا برگزاری این دوره ها از اثربخشی لازم برخوردار است. این پژوهش با هدف ارزشیابی اثربخشی آموزش های ضمن خدمت معلمان مقطع ابتدایی منطقه 9 آموزش و پرورش شهر تهران بر اساس الگوی کرک پاتریک انجام شد. پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ جمع آوری داده ها توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه معلمان مقطع ابتدایی منطقه 9 که تعداد آن ها 815 نفر بود، که از بین آنها 261 نفر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که روایی محتوایی آن توسط متخصصان تأیید و پایایی آن نیز براساس روش آلفای کرونباخ 98/0 برآورد شد. با توجه به نرمال نبودن داده های پژوهش برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از آزمون نسبت دو جمله ای، آزمون یومن-ویتنی، کروسکال و الیس استفاده شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که واکنش معلمان با میانگین 247/3 در سطح نسبتاًمطلوب بوده است. همچنین اثربخشی دوره ها بر یادگیری معلمان با میانگین 17/3 و بهبود قابلیت معلمان 11/3، موثر بوده است، ولی بر تحقق اهداف منطقه 9 با میانگین 97/2 اثربخش نبوده است. در مجموع آموزش های ضمن خدمت منطقه 9 با میانگین 121/3 اثربخش ارزیابی شد.

هدف پژوهش حاضر بررسی جایگاه خانواده مبتنی بر اخلاق مداری و مؤلفه های آن در برنامه درسی مدارس ابتدایی از منظر معلمان است. روش پژوهش در محدوده روش های توصیفی و نوع تحقیق، کابردی است. جامعه آماری پژوهش را همه معلمان مقطع ابتدایی شهرستان «دیوان دره» تشکیل داده اند. نمونه آماری پژوهش شامل 210 نفر که با استفاده از روش تصادفی طبقه ای به طوری که همه اعضا شانس مساوی برای انتخاب شدن داشته باشند، صورت گرفته است. ابزار اندازه گیری تحقیق، به جز منابع کتابخانه ای، از پرسشنامه محقق ساخته برای سنجش نظرات استفاده شده است. روش تجزیه و تحلیل داده ها به دو صورت توصیفی (درصد، فراوانی، میانگین، انحراف معیار) و تحلیلی(t) استفاده گردیده است. یافته های پژوهش نشان می دهند که میزان توجه به مفهوم خانواده مبتنی بر اخلاق مداری در برنامه درسی ابتدایی از دیدگاه معلمان آن دوره تحصیلی، در ابعاد تربیتی و آموزشی و همچنین در بعد مدیریتی نامطلوب ارزیابی شده است. همچنین نتایج پژوهش نشان دهنده این است که در ابعاد حقوقی و تکلیفی و عاطفی، توجه کافی و لازم شده و از دید نمونه آماری مطلوب ارزیابی شده است.   

هدف پژوهش حاضر شناسایی رابطه عدالت سازمانی با کیفیت زندگی کاری با نقش میانجی فرهنگ سازمانی از دیدگاه کارکنان دانشگاه شهید بهشتی است. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی – همبستگی است و داده ها از طریق دو پرسش نامه محقق ساخته و یک پرسش نامه استانداردشده که 263 نفر از کارکنان دانشگاه آن ها را تکمیل نموده اند، جمع آوری شد. جهت تعیین روایی پرسش نامه ها از نظرات کارشناسانه و تخصصی صاحب نظران و برای تعیین پایایی پرسش نامه ها از روش آلفای کرانباخ استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده های کمی در قالب تحلیل توصیفی داده ها، آزمونt-test ، ضریب همبستگی پیرسون، معادلات ساختاری، تحلیل واریانس یکراهه، t برای دو گروه مستقل صورت گرفت. یافته های پژوهش نشان داد بین عدالت سازمانی و مولفه های آن با کیفیت زندگی کاری، بین عدالت سازمانی و مولفه های آن با فرهنگ سازمانی، بین فرهنگ سازمانی با کیفیت زندگی کاری همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد. هم چنین یافته ها نشان داد فرهنگ سازمانی در ارتباط بین عدالت سازمانی و کیفیت زندگی کاری، نقش میانجی را به خوبی ایفا می کند. در خصوص وضعیت متغیرهای مورد مطالعه، یافته ها بیانگر آن بودند که عدالت سازمانی و کیفیت زندگی کاری از وضعیت نامطلوب و متغیر فرهنگ سازمانی از وضعیت نسبتاً مطلوبی برخوردار است.

هدف : هدف از این مطالعه ارزیابی جو سازمانی دانشگاه، کیفیت تجارب یادگیری و فرسودگی تحصیلی برگزیدگان نخبه آزمون های سراسری و المپیاد سازمان سنجش آموزش کشور بود. روش : پژوهش از جهت هدف، از نوع کاربردی و از جنبه گردآوری داده ها، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل برگزیدگان نخبه آزمون های سراسری و برگزیدگان نخبه المپیادی سال های 1391و 1392 که تعداد آن برابر با 10504 نفر بودند که از بین آنها 371 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه های استاندارد شده کیفیت تجارب یادگیری، فرسودگی تحصیلی و پرسشنامه محقق ساخته جو سازمانی استفاده شد که روایی محتوایی پرسشنامه ها توسط متخصصان تأیید و پایایی آن نیز براساس روش آلفای کرونباخ برای پرسشنامه کیفیت تجارب یادگیری 86/0، برای پرسشنامه فرسودگی تحصیلی 86/0، و برای پرسشنامه جو سازمانی 93/0 برآورد شد. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از آزمونt-test ، تحلیل واریانس یکراهه و t برای دو گروه مستقل استفاده شد.یافته ها : یافته های پژوهش حاکی از آن است وضعیت متغیرهای کیفیت تجارب یادگیری، فرسودگی تحصیلی و  جو سازمانی از وضعیت مطلوبی برخوردار هستند.

هدف این مطالعه ارزیابی درونی گروه مهندسی الکترونیک دانشگاه شهید بهشتی بود و کوشش شد تا با رویکردی سیستمی وضعیت مؤلفه های عمده و اصلی دروندادی، فرایندی و بروندادی گروه مشخص، نکات قوت و ضعف گروه شناسایی و در نهایت، پیشنهادهایی برای بهبود و ارتقای کیفیت گروه ارائه شود. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی و هدف آن در زمره تحقیقات کاربردی است؛ جامعه آماری مورد مطالعه مدیرگروه، اعضای هیئت علمی، دانشجویان (کارشناسی و تحصیلات تکمیلی)، دانش آموختگان، مسئولان کتابخانه، رئیس دانشکده و معاونان آموزشی و پژوهشی دانشکده برق و کامپیوتر بوده اند که از این میان، مدیر گروه، اعضای هیئت علمی، مسئولان کتابخانه، رئیس دانشکده، معاونان آموزشی و پژوهشی به طور کامل و از بین دانشجویان کارشناسی 103 نفر، دانشجویان تحصیلات تکمیلی 38 نفر و دانش آموختگان 112 نفر با استفاده از جدول مورگان و به روش تصادفی نسبی به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات و داده های لازم از پرسشنامه محقق ساخته و مصاحبه سازمان یافته و برای تجزیه و تحلیل داده ها از روشهای آمار توصیفی و آمار استنباطی (تحلیل واریانس یکراهه و آزمون شفه) استفاده شد. با توجه به نتایج ارزیابی امتیاز نشانگرهای دروندادی گروه مهندسی الکترونیک 92/1، نشانگرهای فرایندی گروه مهندسی الکترونیک 16/2 و نشانگرهای بروندادی گروه مهندسی الکترونیک 86/1 بوده است. به طور کلی، در جمع بندی وضعیت گروه در تمام عوامل مورد بررسی در سطح نسبتاً مطلوب و مشابهی قرار گرفت که حکایت از ضرورت تلاش و فعالیت بیشتر اعضای گروه و مسئولان ذی ربط در تمام عوامل مورد بررسی دارد که از آن جمله می توان به جذب اعضای هیئت علمی با تجربه، به کارگیری روشهای تدریس متنوع و متناسب با برنامه های درسی در فرایند یادهی و یادگیری، هماهنگ کردن موضوعات درسی با نیازهای فرد و جامعه، ایجاد انجمن دانش آموختگان و افزایش کمّی و کیفی امکانات آموزشی و پژوهشی  اشاره کرد.

هدف از این مطالعه طراحی الگوی صلاحیت حرفه ای ارزشیابان و ممیزان کیفیت در نظام آموزش عالی به منظور ارائه برنامه آموزشی اثربخش بود. پژوهش از جهت هدف، از نوع کاربردی و از جنبه گردآوری داده ها از نوع توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش شامل معاونین آموزشی، مدیران و کارشناسان ارزشیابی دفاتر نظارت و ارزیابی دانشگاه های دولتی، مدیران و کارشناسان ارزشیابی سازمان سنجش آموزش کشور، مدیران ستادی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و صاحبنظران حوزه با برآورد احتمالی 487 نفر از 85 دانشگاه دولتی تابعه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت علوم و سازمان سنجش آموزش کشور بود و از روش تمام شماری استفاده شده است. در نهایت بعد از سه بار پیگیری، 260 پرسشنامه گردآوری شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی محتوایی پرسشنامه توسط متخصصان تأیید و پایایی آن نیز براساس روش آلفای کرونباخ 91/0 برآورد شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آماره های توصیفی (اندازه های گرایش مرکزی و شاخص های پراکندگی)، و آماره های استنباطی (آزمون فریدمن، تحلیل عاملی اکتشافی) استفاده شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که صلاحیت حرفه ای ارزشیابان و ممیزان کیفیت شامل مهارت، دانش، توانایی ها، نگرش ها و ارزش ها و ویژگی های شخصیتی است که به لحاظ اهمیت، بیش ترین اهمیت مربوط به عامل مهارت و کمترین اهمیت مربوط به عامل ویژگی های شخصیتی است. بنابراین برای تدوین محتوای برنامه آموزشی ارزشیابان و ممیزان کیفیت در آموزش عالی باید سرفصل های دانش عمومی، دانش پایه، دانش حرفه ای، مهارت ادراکی، مهارت ارتباطی، مهارت فنی، توانایی، نگرش و ارزش ها و ویژگی های شخصیتی را مدنظر قرار داد. براساس نتایج پژوهش الگوی صلاحیت حرفه ای ارزشیابان و ممیزان کیفیت آموزش عالی طراحی و ارائه شده است.

هدف: هدف پژوهش، کاوش پدیده ارزشیابی مستمر عملکرد اعضای هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان با تأکید بر بعد پژوهشی و ارائه الگویی برای آن بود.  روش پژوهش: روش پژوهش کیفی از نوع توصیفی-اکتشافی است. جامعه آماری پژوهش در دو بخش مصاحبه عمیق (17 نفر) و گروه کانونی (9 نفر) از صاحب نظران دانشگاه فرهنگیان و متخصص در حوزه ارزشیابی عملکرد بودند. انتخاب افراد براساس نمونه گیری هدفمند و با هدف دستیابی به بیشترین اطلاعات صورت گرفت. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختارمند بود. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل مضمون استفاده شد.  یافته ها: الگوی اکتشافی نشان دهنده این بود که سازه ارزشیابی عملکرد پژوهشی اعضای هیئت علمی شامل 7 مؤلفه اصلی «بروندادهای پژوهشی؛ توسعه حرفه ای؛ ویژگی های فردی، مشاوره پژوهشی، اثربخشی و مسئولیت اجتماعی پژوهش، خدمات اجرایی و تخصصی، پژوهش های نیازمحور» و 34 زیرمؤلفه می باشد و باید ارزشیابی مستمر فعالیت های پژوهشی اعضای هیئت علمی بر مبنای این ابعاد انجام شود.نتیجه گیری: استفاده و تدارک زمینه استقرار الگوی احصا شده و بهره گیری از مولفه ها و زیرمولفه های آن برای ارزیابی عملکرد پژوهشی اعضاء هیئت علمی می تواند به تحقق کارا و اثربخش مأموریت های مطالعاتی و تحقیقاتی دانشگاه فرهنگیان منجر شود.

هدف این مطالعه، شناسایی میزان برخورداری دانشجویان از دانش، توانش، نگرش و خلاّقیت کارآفرینی است و بعد از شناسایی، پیشنهادهایی به منظور بهبود کارآفرینی در نظام آموزش عالی ارائه شد. روش تحقیق این پژوهش، توصیفی از نوع پیمایشی، و از نظر هدف در زمره تحقیقات کاربردی، و جامعه آماری مورد مطالعه، دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه های اصفهان و زنجان هستند که از این میان 335 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی نسبتی انتخاب شده اند. برای گردآوری اطلاعات و داده های لازم از پرسشنامه محقق ساخته، و برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و آمار استنباطی (آزمون t تک نمونه، t برای دو گروه مستقل، تحلیل واریانس یکراهه، آزمون تعقیبی شفه) استفاده شد. یافته ها نشان داد که وضعیت کارآفرینی در هر چهار مؤلفه مورد بررسی، در سطح پایین، نامطلوب و در وضعیت مشابهی قرار دارند که حکایت از ضرورت تلاش و فعالیت بیشتر اعضای هیأت علمی و مسؤولان ذی ربط در تمام حوزه های بررسی شده دارد. 

هدف از اجرای این پژوهش، ارزیابی میزان فرسودگی شغلی کارکنان سازمان سنجش آموزش کشور و شناسایی عوامل مؤثر بر آن بود. پژوهش از حیث هدف، از نوع کاربردی و از جنبه گردآوری داده ها، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل همه مدیران و کارکنان سازمان سنجش آموزش کشور به تعداد 579 نفر بود که از بین آنها 231 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های استانداردشده فرسودگی شغلی مسلاچ و عوامل مؤثر بر فرسودگی شغلی ساعتچی و هومن استفاده شد. روایی محتوایی پرسشنامه ها توسط متخصصان تأیید شد و پایایی آن نیز بر اساس روش آلفای کرونباخ برای پرسشنامه فرسودگی شغلی مسلاچ 922/0، برای پرسشنامه عوامل مؤثر بر فرسودگی شغلی 988/0 برآورد شد. تجزیه وتحلیل داده های پژوهش در قالب تحلیل توصیفی داده ها، آزمونt-test ، رگرسیون چندمتغیره، فریدمن برای آزمون پرسش های اصلی و از آزمون های تحلیل واریانس یک راهه و t برای دو گروه مستقل جهت تحلیل های تکمیلی انجام گرفت. یافته های پژوهش، نشان دهنده آن است که ابعاد تحلیل عاطفی و مسخ شخصیت کارکنان سازمان سنجش آموزش کشور از نظر فراوانی و شدت در سطح کم/پایین و بعد عدم موفقیت فردی از نظر فراوانی و شدت در سطح زیاد/بالا قرار دارد. به طور کلی، فرسودگی شغلی کارکنان از نظر فراوانی و شدت در سطح کم/پایین قرار دارد. همچنین یافته ها نشان داد عوامل مدیریت سنتی، غیرخلاق و کم توجه نسبت به کارکنان، ناکفایتی در راهبری واحد سازمانی، اجبار برای کار با همکاران نامناسب، نارضایتی از شغل، نارضایتی از نظام حقوق و دستمزد، نارضایتی از محیط کار و آسیب زا بودن آن، نارضایتی نسبت به آموزش و بهسازی کارکنان بر فرسودگی شغلی مؤثر هستند.

هدف: هدف پژوهش، بررسی و تحلیل برنامه ها و اقدام های مربوط به نظام دانشگاه های تراز جهانی به صورت مطالعه تطبیقی بود.روش پژوهش: ماهیت و نوع مطالعه بررسی تطبیقی است که براساس رویکرد، کیفی؛ بر اساس هدف، کاربردی؛ براساس شیوه بررسی توصیفی-تحلیلی (اسنادی) بوده و برای این منظور کتب، پیشینه مطالعاتی و پژوهش های صورت گرفته و اسناد و مدارک موجود پیرامون دانشگاه تراز جهانی در کشورهای چین، ژاپن، سنگاپور، دانمارک، تایوان، هنک کنگ، کره جنوبی، کانادا، سوئد، آلمان، فرانسه، اسپانیا، روسیه، آمریکا مورد مطالعه، بررسی و تحلیل قرار گرفته است. انتخاب کشورها براساس نمونه گیری هدفمند و با هدف دستیابی به بیشترین اطلاعات صورت گرفت و دلیل انتخاب این کشورها برخورداری از نظام آموزشی پیشرفته و داشتن تجربه قابل بررسی در این حوزه، و امکان دسترسی به مدارک و اسناد کشورهای مذکور در این حوزه نیز وجود داشت. جهت تنظیم تحلیل داده ها، از روش سه مرحله ای تلخیص داده ها، عرضه داده ها و نتیجه گیری و برای تحلیل اسناد از روش تحلیل محتوا به شیوع مقوله بندی استفاده شد.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد اقدام های مربوط به ایجاد دانشگاه تراز جهانی در اغلب کشورها، شامل حمایت های مالی و سرمایه گذاری در دانشگاه های برتر و متمرکز بر حوزه های پژوهش، بهبود و تعالی پژوهشی، تعالی آموزشی و بین المللی شدن دانشگاه و در برخی از کشورها نیز تحول مدیریتی مانند استقبال مسئولین دولتی و دانشگاهی از مدل نوظهور دانشگاهی و قرار دادن آن به عنوان یکی از مهم ترین سیاست گذاری ها در حوزه نظام دانشگاهی است. همچنین در برخی از کشورها به نوسازی و بازسازی زیرساخت های آموزشی و پژوهشی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی تأکید شده است.نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش می توان اذعان داشت که توافق و تفاوت در اقدام های صورت گرفته برای ایجاد و توسعه دانشگاه تراز جهانی وجود دارد که با بهره گیری از این تفاوت ها و شباهت ها، نظام آموزش عالی ایران با توجه به شرایط و اقتضائات خود می تواند به انتخاب اقدام های و مولفه های مناسب و نیز تدوین برنامه های راهبردی جهت نیل به دانشگاه تراز جهانی بپردازد.

هدف از اجرای پژوهش حاضر، بررسی رابطه تاب آوری با ابعاد استرس شغلی به صورت عمیق تر در کارکنان دانشگاه های شهید بهشتی، علامه طباطبائی و دانشگاه یزد بود. پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری شامل همه کارکنان دانشگاه های شهید بهشتی، علامه طباطبائی و دانشگاه یزد برابر با 418 نفر بود که از بین آنها 200 نفر به کمک جدول مورگان و کرجسی و روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های استاندارد استرس شغلی HSE و تاب آوری مقیاس کانر- دیویدسون CD-RISC استفاده شد. روایی محتوایی و صوری پرسشنامه ها را صاحب نظران، بررسی و تأیید کردند. پایایی پرسشنامه ها نیز با استفاده از آلفای کرونباخ برای پرسشنامه کانر و دیویدسون (CD-RISC)89/0 و برای استرس شغلی HSE 8/0 محاسبه شد. تحلیل داده ها با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری صورت گرفت که نشان داد میان تاب آوری و ابعاد نقش، ارتباط، حمایت همکاران، حمایت مافوق، کنترل، تغییرات رابطه معنی داری وجود دارد و میان تاب آوری با ابعاد تقاضا و حمایت مافوق رابطه معنی داری وجود ندارد.