سیروس محمودی

سیروس محمودی

مدرک تحصیلی: استادیار (عضو هیأت علمی) دانشگاه پیام نور، گروه علوم تربیتی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۹ مورد.
۱.

تحلیل محتوای کتاب های درسی دوره ابتدایی به لحاظ توجه به اصول پنج گانه دین اسلام

نویسنده:
منبع: رهیافت فرهنگ دینی سال دوم بهار ۱۳۹۸ شماره ۵ 71 - 85

کلید واژه ها: اصول دین دوره ابتدایی تحلیل محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 309 تعداد دانلود : 833
هدف پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل میزان توجه به اصول پنج گانه دین اسلام(توحید، نبوت ،معاد، عدل و امامت) در کتاب های درسی دوره ابتدایی است. روش پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا است. جامعه پژوهش، کتاب های درسی دوره ابتدایی است که در سال1397 چاپ شده است و چهار عنوان «هدیه های آسمانی» ،«تعلیمات اجتماعی»،« فارسی» و «آموزش قران» با 21 جلد کتاب به صورت هدفمند در نمونه قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که در مجموع 3325 مرتبه به مفاهیم مرتبط با اصول دین اشاره شده است. که به ترتیب بیشترین فراوانی مربوط به اصول توحید با 46/35 درصد موارد، نبوت با 13/ 30 درصد موارد، امامت با 16/27 درصد موارد، معاد با 18/7 درصد موارد و عدل با 06/درصد موارد تحلیل شده می باشد. این نتایج بیانگر این است که آموزش اصل عدل در دوره ابتدایی مغفول واقع شده است. اصل عدل، نقش مهمی در کارآمدی نظام تربیتی اسلام دارد. از این رو ضروری است که آموزش اصل عدل در برنامه درسی دوره ابتدایی گنجانده شود.
۲.

تحلیل محتوای کتاب های درسی دوره ابتدایی از نظر توجه به اهداف تربیت اجتماعی نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و علوم اجتماعی سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲۳ 263 - 284

کلید واژه ها: تربیت اجتماعی دوره ابتدایی تحلیل محتوا کتاب های درسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 489 تعداد دانلود : 75
هدف اصلی این پژوهش، تحلیل و بررسی کتاب های درسی دوره ابتدایی از نظر توجه به اهداف تربیت اجتماعی بود. روش پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا می باشد و جامعه آماری همه کتاب های درسی دوره ابتدایی منتشر شده در سال تحصیلی 1398−1399 بوده است. سه عنوان مطالعات اجتماعی، هدیه های آسمانی و فارسی با 15 جلد کتاب به صورت هدفمند در نمونه قرار گرفت. نتایج بیانگر این است که در دوره ابتدایی به اهداف «پرورش احترام به شخصیت افراد و مراعات حقوق آنها» با بار اطلاعاتی962/0 و ضریب اهمیت 092/0، «پرورش روحیه امر به معروف و نهی از منکر» با بار اطلاعاتی 944/0 و ضریب اهمیت 090/0 و «پرورش روحیه نظم در روابط فردی و اجتماعی» با بار اطلاعاتی 942/0 و ضریب اهمیت 090/0 بیشترین توجه مبذول شده است و به اهداف «پرورش روحیه مقاومت در برابر تبلیغات سوء» با بار اطلاعاتی 58/0 و ضریب اهمیت 055/0 و «پرورش روحیه احترام به قانون و التزام به رعایت آن» با بار اطلاعاتی 744/0 و ضریب اهمیت 071/0 توجه بسیار کمی شده است. در مجموع یافته های پژوهش بیانگر این است که در کتاب های درسی دوره ابتدایی به صورت مطلوب به اهداف تربیت اجتماعی توجه نشده است.
۳.

بررسی جایگاه هویت دینی و انقلابی در سند تحول بنیادین آموزش وپرورش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و هشتم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۷ 159-182

کلید واژه ها: هویت دینی هویت انقلابی آموزش وپرورش سند تحول بنیادین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 767 تعداد دانلود : 862
این پژوهش با هدف تحلیل جایگاه مؤلفه های هویت دینی و انقلابی در سند تحول بنیادین آموزش وپرورش انجام شده است. روش پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتواست. جامعه پژوهشی شامل متن سند تحول بنیادین آموزش وپرورش است که باتوجه به ماهیت پژوهش و محدودیت جامعه پژوهشی از نمونه گیری صرف نظر و کل جامعه پژوهشی بررسی شده است. ابزار اندازه گیری، سیاهه تحلیل محتوای محقق ساخته بوده و شیوه پردازش داده ها براساس روش آنتروپی شانون بوده است. عمده ترین یافته های پژوهش بیانگر این است که در سند تحول درمجموع 292 مرتبه به مؤلفه های هویت دینی و 140 مرتبه به مؤلفه های هویت انقلابی توجه شده است. در حوزه هویت دینی، به مؤلفه های «سیاسی» و «اعتقادی توحید» به ترتیب با ضریب اهمیت 201/ و 162/، بیشترین توجه شده و به مؤلفه های «تاریخی»و «اعتقادی عدل» هیچ توجهی نشده است. در حوزه هویت انقلابی، به مؤلفه های «تعهد به حفظ نظام جمهوری اسلامی» و«مبارزه با تهاجم فرهنگی و جنگ نرم» و «مبارزه با تحجر و التقاط» به ترتیب با ضریب اهمیت 155/،125/ و 125/ بیشترین توجه و به مؤلفه های «بسیج» با ضریب اهمیت 05/ و «آگاهی به تاریخ انقلاب اسلامی» (بدون مورد)، کم ترین توجه شده است. نتایج پژوهش بیانگر این است که در سند تحول بنیادین آموزش وپرورش توجه متعادل و متوازنی به مؤلفه های هویت دینی و انقلابی نشده است.
۴.

تحلیل محتوای کتاب های درسی هدیه های آسمان دوره ابتدایی از نظر توجه به اخلاق زیست محیطی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال سوم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۸) ۱۳۱-۱۶۲

کلید واژه ها: محیط زیست تحلیل محتوا تعلیم و تربیت اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 699 تعداد دانلود : 938
هدف پژوهش حاضر، بررسی کتاب های درسی هدیه های آسمانی دوره ابتدایی از نظر توجه به مؤلفه های اخلاق زیست محیطی است. روش پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا است. جامعه آماری شامل کتاب های هدیه های آسمان پایه دوم تا ششم بوده است که با توجه به ماهیت موضوع نمونه گیری انجام نشده و همه جامعه آماری بررسی شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات، سیاهه تحلیل محتوای محقق ساخته بوده که با قضاوت متخصصان ساخته شده است و داده های حاصل با استفاده از شاخص های توصیفی در فرایند تحلیلی «آنتروپی شانون» مورد بررسی قرار گرفت. یافته های این پژوهش نشان داد که در کتاب های هدیه های آسمان دوره ابتدایی، 209 مرتبه به مؤلفه های اخلاق زیست محیطی اشاره شده است. در این کتاب ها به ترتیب به مؤلفه های «درختکاری و حفاظت از فضای سبز» با ضریب اهمیت 162/0، «شناخت طبیعت به عنوان مخلوق الهی و استفاده صحیح از آن» با ضریب اهمیت153/0، «بهداشت و سلامت» با ضریب اهمیت 150/0، «جمع آوری بهداشتی و بازیافت زباله» با ضریب اهمیت 144/0، «آیات و روایات در زمینه محیط زیست» با ضریب اهمیت 124/0 و «احساس مسئولیت در برابر حیات وحش» با ضریب اهمیت 115/0 توجه بیشتری شده است و به مؤلفه های «پرهیز از آلوده نمودن محیط زیست» با ضریب اهمیت 069/، «صرفه جویی و پرهیز از اسراف» با ضریب اهمیت 047/0، «رعایت حقوق حیوانات» با ضریب اهمیت 036/0 توجه کمتری شده است و به مؤلفه «تنوع زیستی» هیچ اشاره ای نشده است.
۵.

بررسی و تحلیل محتوای کتاب های درسی دوره متوسطه دوم از نظر توجه به مؤلفه های پیشگیری از وابستگی به موادمخدر

نویسنده:
منبع: سلامت اجتماعی و اعتیاد سال ششم بهار ۱۳۹۸ شماره ۲۱ 11-26

کلید واژه ها: وابستگی به مواد موادمخدر کتاب های درسی تحلیل محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 342 تعداد دانلود : 69
پژوهش حاضر با هدف بررسی کتاب های درسی دوره متوسطه دوم از نظر توجه به مؤلفه های پیشگیری از وابستگی به مواد انجام شد. روش این پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا بود. جامعه پژوهشی شامل همه کتاب های درسی دوره متوسطه دوم بود که در سال1397 چاپ شده است. نمونه گیری انجام نشد و همه جامعه پژوهشی بررسی شد. ابزار جمع آوری اطلاعات سیاهه تحلیل محتوای محقق ساخته بود که روایی آن به وسیله متخصصان و کارشناسان مربوطه تایید شد.یافته های پژوهش نشان داد که فراوانی مؤلفه های رویکرد پیشگیری از وابستگی به مواد، در دوره متوسطه دوم در رشته علوم تجربی 197 مورد، در رشته علوم انسانی 173 مورد و در رشته ریاضی 165 مورد است. در پایه های دهم و یازدهم توجه کافی به مؤلفه های رویکرد پیشگیری از وابستگی به مواد نشده است. همچنین در کتاب های درسی دوره متوسطه دوم به مؤلفه های «جرم و قوانین مرتبط با وابستگی به مواد»، «سابقه تاریخی مصرف موادمخدر»، «نقش استعمار در گسترش موادمخدر» هیچ اشاره ای نشده است. بر این اساس پیشنهاد می شود در کتاب های دوره متوسطه دوم (به ویژه در پایه های دهم و یازدهم) توجه بیشتری به مؤلفه های پیشگیری از وابستگی به مواد شود.
۶.

آسیب شناسی تربیت دینی دانش آموزان دوره متوسطه دوم از نظر دبیران معارف اسلامی و مشاوران مدارس

نویسنده:
منبع: رهیافت فرهنگ دینی سال اول پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ 90 - 105
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 880 تعداد دانلود : 982
هدف این پژوهش، شناسایی آسیب ها و چالش های تربیت دینی دانش آموزان دوره متوسطه دوم از نظر دبیران معارف اسلامی و مشاوران مدارس است. در این پژوهش از روش تحقیق کیفی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش را تمامی مشاوران و دبیران معارف اسلامی دوره متوسطه دوم شهر شیراز است و با روش نمونه گیری هدفمند، 12 نفر از دبیران معارف اسلامی و 9 نفر از مشاوران مدارس دخترانه و پسرانه (در سال 1397) به عنوان نمونه انتخاب شده اند. برای جمع آوری اطلاعات از روش "مصاحبه نیمه ساختار یافته" استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از رویکرد توصیفی – تفسیری استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان داد که به روز نبودن دانش دبیران معارف اسلامی و مربیان پرورشی، ناآشنایی برخی از معلمان و والدین دانش آموزان با خصوصیات دوره بلوغ، ناکافی بودن برنامه های پرورشی مدارس، تأثیر مخرب بیکاری فزاینده جوانان بر روحیه دینی دانش آموزان، وجود فقر در برخی از خانواده ها، الگو برداری نامناسب برخی از دانش آموزان از چهره های هنری و ورزشی، ناکافی بودن امکانات تفریحی ورزشی برای دانش آموزان، تأثیر منفی برنامه های ماهواره بر تربیت دینی دانش آموزان، استفاده نامناسب از فضای مجازی، پایبند نبودن برخی از خانواده ها به آداب و رسوم دینی، نامناسب بودن اخلاق و رفتار دینی برخی از معلمان، عدم توجه محتوای درسی معارف اسلامی به نیازهای رشدی دانش آموزان، وجود اعتیاد در برخی از دانش آموزان، نمره محوری و تأکید بر حفظ مفاهیم از مهم ترین چالش ها و موانع تربیت دینی در دوره متوسطه دوم است.
۷.

تحلیل محتوای کتب هدیه های آسمانی پایه های چهارم، پنجم و ششم ابتدایی بر اساس مؤلفه های خلاقیت گیلفورد و بیکاردز

نویسنده:
منبع: پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش سال پنجم شهریور ۱۴۰۱ شماره ۵۱ 309 - 336

کلید واژه ها: خلاقیت گیلفورد بیکاردز تحلیل محتوا کتاب های هدیه های آسمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 449 تعداد دانلود : 916
این پژوهش با هدف تحلیل محتوای کتاب های هدیه های آسمانی پایه های چهارم، پنجم و ششم بر اساس عوامل خلاقیت گیلفورد و بیکاردز انجام شده است. در این پژوهش از روش تحلیل محتوای مفهومی استفاده شده و پس از مشخص کردن مولفه های خلاقیت بر مبنای دیدگاه گیلفورد و بیکاردز، با استفاده از تکنیک ویلیام رومی به تحلیل محتوای متن، پرسش ها و تصاویر سه کتاب مذکور اقدام شد. در این پژوهش، جامعه آماری، کتابهای هدیه های آسمانی پایه های چهارم، پنجم و ششم می باشد و جامعه آماری و نمونه برابر می باشد. نتایج تحقیق نشان داد که ضریب درگیری در مجموع برای متن کتاب های هدیه های آسمانی پایه چهارم ، پایه پنجم و پایه ششم به طور متوسط می باشد. ضریب درگیری برای پرسش های کتاب هدیه های آسمانی پایه چهارم، پایه پنجم و پایه ششم به طور متوسط می باشد. ضریب درگیری در مجموع برای تصاویر کتاب های هدیه های آسمانی پایه چهارم ، پایه پنجم و پایه ششم پایین تر از حد متوسط می باشد. در مجموع کلیه مؤلفه های خلاقیت در متون، پرسش ها و تصاویر زیر یک بوده که نشان دهنده خلاقیت کم در نگارش متون درسی است.
۸.

جایگاه سلامت معنوی در کتاب های هدیه های آسمانی دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال هفتم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۲) ۱۷۷-۱۵۱

کلید واژه ها: سلامت معنوی کتاب های درسی تحلیل محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 980 تعداد دانلود : 742
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی جایگاه مؤلفه های سلامت معنوی در کتاب های درسی هدیه های آسمانی دوره ابتدایی انجام شده است. روش: روش پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا است. جامعه آماری پژوهش شامل کتاب های درسی هدیه های آسمانی دوره ابتدایی می باشد که به علت ماهیت پژوهش و محدودیت جامعه آماری، نمونه گیری انجام نشد و همه جامعه آماری بررسی شد. ابزار پژوهش، چک لیست تحلیل محتوای محقق ساخته بوده که روایی آن مورد تأیید صاحبنظران بوده و پایایی آن با روش ویلیام اسکات 92 درصد محاسبه شده است و شیوه پردازش داده ها بر اساس روش آنتروپی شانون بوده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که در کتاب های مذکور، مؤلفه های «نماز» و «ایمان به خدا» دارای بیشترین فراوانی و مؤلفه های «پرهیز از حسد»، «توبه»، «پرهیز از تجسس بیجا»، «تفکر» و «دوری از تکبر» دارای فراوانی بسیار کمی بوده است. از نظر شاخص ضریب اهمیت مؤلفه های «امید»، «امر به مروف و نهی از منکر»، «انس با قران»، «وفای به عهد»، «صبر»، «توبه»، «امانت داری»،«توکل»، «توسل»، «صله ارحام»، «پرهیز از حسد»، «پرهیز از تکبر»، «پرهیز از تجسس بیجا»، «پرهیز از غیبت» دارای ضرایب اهمیت پایین می باشند که نشان دهنده توزیع و پراکندگی نامناسب این مؤلفه ها در کتاب های درسی هدیه های آسمانی می باشد. نتیجه گیری: در کتاب های درسی هدیه های آسمانی، به طور متعادل و متوازن به مؤلفه های سلامت معنوی توجه نشده است. واژگان کلیدی : سلامت معنوی، کتاب های درسی، تحلیل محتوا
۹.

بررسی جایگاه مولفه های تربیت جهادی در کتاب های درسی دوره متوسطه اول(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال پنجم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۵) ۳۱-۶۸

کلید واژه ها: قرآن. جهاد تربیت جهادی ابعاد تربیت جهادی تحلیل محتوا کتاب های درسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 472 تعداد دانلود : 363
هدف پژوهش حاضر بررسی جایگاه مولفه های تربیت جهادی در کتاب های درسی دوره متوسطه اول بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه 42 عنوان کتاب دوره متوسطه اول در سال تحصیلی 99 – 1398 می باشد. به علت گستردگی حجم و تحلیل محتوای مطالب، سه کتاب فارسی و سه کتاب پیام های آسمان و سه کتاب مطالعات اجتماعی دوره ی متوسطه به عنوان نمونه جهت تحلیل محتوا انتخاب شدند. روش پژوهش تحلیل محتوا با روش آنتروپی شانون بود که واحد تحلیل نیز کل صفحات( متن، پرسش ها، فعالیت ها و تصاویر) است. ابزارهای این پژوهش فرم تحلیل محتوا ، شامل دو بعد فردی و اجتماعی برای تربیت جهادی می باشد. بر اساس یافته ها بالاترین ضریب اهمیت ( (95%) در کتب مطالعات اجتماعی مربوط به مؤلفه ی "وظیفه شناسی"در بعد فردی و کمترین ضریب اهمیت(صفر) در هر سه کتاب مربوط به مؤلفه ی "روح امید در جامعه "در بعد اجتماعی می باشد. ارزیابی میزان توجه به مولفه های تربیت جهادی نشان داد که در محتوای کتابهای فارسی، پیام های آسمانی و مطالعات اجتماعی دوره متوسطه اول به مؤلفه های تربیت جهادی توجه نسبتا خوبی شده ولی توجهی متعادل و جامعی به مولفه های تربیت جهادی در محتوای کتاب ها نشده است.
۱۰.

تحلیل محتوای کتاب های درسی دوره ابتدایی و متوسطه اول از نظر توجه به مؤلفه های پیشگیری از اعتیاد به مواد مخدر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اعتیادپژوهی سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۵۰ 11-24

کلید واژه ها: اعتیاد مواد مخدر کتاب های درسی تحلیل محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 847 تعداد دانلود : 514
هدف: پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای کتاب های درسی دوره ابتدایی و متوسطه اول از نظر توجه به مؤلفه های پیشگیری از اعتیاد به مواد مخدر انجام شد. روش: روش پژوهش توصیفی بود. جامعه آماری شامل همه کتاب های درسی دوره ابتدایی و متوسطه اول می باشد که در سال 1396 چاپ شده است. با توجه به ماهیت موضوع، نمونه گیری انجام نشده و تمام جامعه آماری بررسی شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات سیاهه تحلیل محتوای کتاب های درسی بوده که روایی آن توسط متخصصان علوم تربیتی و کارشناسان مربوطه انجام شده است. یافته ها: در مجموع در کتاب های درسی دوره ابتدایی و متوسطه اول، 176 مرتبه به جنبه های مختلف اعتیاد اشاره شده که 165مورد (75/93 %) مربوط به پایه هشتم، 9مورد (1/5 %) مربوط به پایه هفتم، 2مورد (13/1 %) مربوط به پایه نهم بوده است. در دوره ابتدایی اشاره ای به مؤلفه های پیشگیری از اعتیاد نشده است. مؤلفه «عوارض ناشی از اعتیاد» با 97 فراوانی (55 %) بیشترین و مؤلفه های «راه های پیشگیری از اعتیاد»، «جرم و قوانین مرتبط با اعتیاد»، و «سابقه تاریخی مصرف مواد مخدر» هر کدام با 6 فراوانی (4/3 %) کمترین فراوانی را داشته است. نتیجه گیری : یافته های این پژوهش نشان می دهد که در دوره ابتدایی و پایه های هفتم و نهم متوسطه اول به مؤلفه های پیشگیری از اعتیاد توجه کافی نشده و نیاز به توجه بیشتر دارد.
۱۱.

جایگاه فروع دین در کتاب های درسی دوره متوسطه اول(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۲۴) 99-112

کلید واژه ها: فروع دین تربیت دینی کتاب های درسی تحلیل محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 719 تعداد دانلود : 725
پژوهش حاضر با هدف بررسی جایگاه فروع دین در کتاب های درسی دوره متوسطه اول انجام شده است. روش پژوهش، توصیفی و از نوع تحلیل محتواست. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کتاب های درسی دوره متوسطه اول می باشد که با روش نمونه گیری هدفمند چهار عنوان کتاب (پیام های آسمان، مطالعات اجتماعی، فارسی و آمادگی دفاعی) با دوازده جلد در نمونه قرار گرفت. ابزار اندازه گیری چک لیست تحلیل محتوای محقق ساخته بوده که روایی آن مورد تأیید کارشناسان بوده و پایایی آن با روش ویلیام اسکات، 92 درصد محاسبه شده است و شیوه پردازش داده ها بر اساس روش آنتروپی شانون بوده است. مهم ترین یافته های پژوهش بیانگر این است که در کتاب های درسی دوره متوسطه اول به ترتیب به فرایض نماز، تولی، جهاد و تبری با ضریب اهمیت 174/0، 166/0، 149/0، 148/0 بیشترین توجه، و به فرایض نهی از منکر، روزه، امر به معروف، زکات، خمس و حج به ترتیب با ضریب اهمیت 055/0، 074/0، 067/0، 062/0، 035/0، 067/0 توجه بسیار کمی مبذول شده است. در مجموع، یافته های پژوهش بیانگر این است که در کتاب های درسی دوره متوسطه اول به طور متعادل و متوازن به فرایض فروع دین توجه نشده است.
۱۲.

بررسی وضعیت مؤلفه های فریضه امر به معروف و نهی از منکر در کتاب های درسی دوره ابتدایی و متوسطه اول(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۲۲) 37-50

کلید واژه ها: امر به معروف نهی از منکر کتاب های درسی دوره ابتدایی متوسطه اول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 758 تعداد دانلود : 56
این پژوهش، با هدف بررسی و تحلیل محتوای کتاب های درسی دوره ابتدایی و متوسطه اول از نظر توجه به مؤلفه های فریضه امر به معروف و نهی از منکر انجام شده است. روش پژوهش، توصیفی و از نوع تحلیل محتواست. جامعه آماری شامل کلیه کتاب های درسی دوره ابتدایی و متوسطه اول است که با روش نمونه گیری هدفمند، شش عنوان کتاب «هدیه های آسمانی»، «مطالعات اجتماعی»، «فارسی»، «تفکر و پژوهش»، «پیام های آسمانی» و «تفکر و سبک زندگی»، با 27 جلد در نمونه تحقیق قرار گرفت. ابزار پژوهش، سیاهه تحلیل محتوای محقق ساخته بوده است که برای تعیین روایی آن از روش روایی صوری، و برای تعیین پایایی آن از روش ویلیام اسکات استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد که در کتاب های درسی پایه های اول، دوم و سوم ابتدایی و پایه هشتم متوسطه اول، هیچ اشاره ای به مؤلفه های امر به معروف و نهی از منکر نشده است. در مجموع، یافته های پژوهش بیانگر این است که در کتاب های بررسی شده، توجه متعادل و متوازنی به مؤلفه های فریضه امر به معروف و نهی از منکر نشده است.
۱۳.

بررسی جایگاه اخلاق زیست محیطی در کتاب های درسی دوره متوسطه اول(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق سال نهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۶ (پیاپی ۵۸) 151 - 173

کلید واژه ها: اخلاق زیست محیطی کتاب های درسی تحلیل محتوا دوره متوسطه اول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 341 تعداد دانلود : 949
هدف پژوهش حاضر، بررسی وضعیت مؤلفه های اخلاق زیست محیطی در کتاب های درسی دوره متوسطه اول می باشد. روش پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کتاب های درسی دوره متوسطه اول می باشد که در سال 1398چاپ شده است و سه عنوان کتاب «پیام</span><span> های آسمان»، «مطالعات اجتماعی» و «علوم تجربی» با 9 جلد کتاب به صورت هدفمند در نمونه قرار گرفت. ابزار پژوهش، سیاهه تحلیل محتوای محقق ساخته بوده است که روایی آن به وسیله متخصصان تعیین شده و برای تعیین پایایی از روش ویلیام اسکات استفاده شده است. داده های حاصل با استفاده از شاخص های توصیفی در فرایند تحلیلی «آنتروپی شانون» مورد بررسی قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که مؤلفه های «شناخت طبیعت و استفاده صحیح از آن» با ضریب اهمیت139/، «پرهیز از آلوده نمودن محیط زیست» با ضریب اهمیت138/، «درخت کاری و حفاظت از فضای سبز» با ضریب اهمیت 128/ دارای بیشترین ضریب اهمیت و مؤلفه های «حفاظت از تنوع زیستی» با ضریب اهمیت 096/، «دیدگاه اسلام در زمینه محیط زیست» با ضریب اهمیت 095/و «احساس مسؤلیت در برابر حیات وحش» با ضریب اهمیت 07/، دارای کمترین ضریب اهمیت بوده و به مؤلفه «رعایت حقوق حیوانات» هیچ توجهی نشده است.
۱۴.

تحلیل محتوای کتاب های درسی دوره ابتدایی از نظر توجه به مؤلفه های تربیتی نامه 31 نهج البلاغه(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۲۱) 35-46

کلید واژه ها: تربیت دینی دوره ابتدایی نامه 31 نهج البلاغه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 179 تعداد دانلود : 140
هدف این پژوهش، تحلیل کتاب های درسی دوره ابتدایی، در خصوص توجه به مؤلفه های تربیتی نامه 31 نهج البلاغه می باشد. روش پژوهش، توصیفی و از نوع تحلیل محتواست. جامعه آماری پژوهش، کلیه کتاب های درسی دوره ابتدایی می باشد که در سال1397 منتشر شده است. سه عنوان کتاب هدیه های آسمان، فارسی و مطالعات اجتماعی با 15 جلد، به صورت هدفمند در نمونه تحقیق قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان می دهد که در مجموع، در دوره ابتدایی 315 مرتبه به مؤلفه های تربیتی نامه 31 نهج البلاغه اشاره شده است. در این دوره، به ترتیب به مؤلفه های «پذیرش رهبری پیامبران و جانشینان ایشان» با 75 فراوانی، «شناخت خدا، توحید و یکتا پرستی و یاد خدا» با 60 فراوانی، «انجام واجبات» با 29 فراوانی، «دعا» با 21 فراوانی، «نیکی کردن به دیگران» با 19 فراوانی، «یادگیری علوم سودمند» با 15 فراوانی، «شناخت همسایه و احترام به آنها» با 13 فراوانی، «شناخت آداب دوستی و رعایت حقوق دوستان» با12 فراوانی بیشترین توجه شده است. همچنین به مؤلفه های «ضرورت یاد مرگ»، «توکل»، «پرهیز از بخل»، «پرهیز از حرص و آز و هواپرستی و تکیه بر آرزوها»، «عبرت آموزی از حوادث روزگار و تاریخ»، «میزان قرار دادن نفس در ارتباط با دیگران» و «میانه روی در امور»، هیچ اشاره ای نشده است.
۱۵.

بررسی تاثیر آموزش اکتشافی مدرسه طبیعت بر دانش ، نگرش و رفتار زیست محیطی دانش آموزان مقطع ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافتی نو در مدیریت آموزشی سال دوازدهم فروردین و اردیبهشت ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۴۷) 27 - 15

کلید واژه ها: آموزش اکتشافی مدرسه طبیعت دانش زیست محیطی نگرش زیست محیطی رفتار زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 129 تعداد دانلود : 871
مقدمه و هدف : کسب آگاهی زیست محیطی نخستین گام در راه پایداری است و اساساً شرط بقای آینده بشریت آگاهی زیست محیطی،  توانایی فهم اصول شناخت محیط زیست و زندگی کردن بر پایه آن هاست هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی روش آموزش اکتشافی مدرسه طبیعت بر دانش، نگرش، رفتار زیست محیطی دانش آموزان مقطع ابتدایی بود   روش شناسی: از لحاظ روش اجرا، جزء پژوهش های نیمه تجربی (آزمایشی) است. طرح پژوهش نیز، پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش شامل همه دانش آموزان دوره ابتدایی مدرسه طبیعت در سال تحصیلی 97-96 به تعداد 185نفر بود که از این تعداد یک نمونه 50 نفری از دانش آموزان پایه چهارم به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شد و به روش جایگزینی تصادفی در دو گروه آزمایش (25) نفر و کنترل (25) قرار گرفتند. گروه آزمایش طی 10 جلسه 60 دقیقه ای تحت آموزش اکتشافی مدرسه طبیعت قرار گرفت.ا بزار گردآوری داده ها شامل ، پرسشنامه نگرش زیست محیطی دانلاپ و جانسون (2001) ، پرسشنامه رفتار زیست محیطی کایرز (2003) و پرسشنامه دانش زیست محیطی محقق ساخته که پایایی آنها به روش آلفای کرونباخ به ترتیب 85/0؛ 65/0 و 79/0 محاسبه گردید. روایی این ابزارها مورد تایید صاحبنظران و استادان گروه آموزش محیط زیست قرار گرفت.  داده های پژوهش با استفاده از تحلیل کواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.  یافته ها و نتیجه گیری : نتایج نشان داد که آموزش اکتشافی مدرسه طبیعت در مقایسه با آموزش سنتی، بر دانش، نگرش و رفتار زیست محیطی دانش آموزان مقطع ابتدائی تأثیر مثبت دارد. با توجه به میزان تأثیر آموزش اکتشافی بر دانش زیست محیطی (37/0)؛ نگرش زیست محیطی (44/0) و رفتار زیست محیطی (74/0) در مقایسه با آموزش سنتی، مشخص شد که آموزش آکتشافی بیشترین تأثیر را بر رفتار زیست محیطی داشته است. پس از رفتار زیست محیطی، نگرش زیست محیطی قرار دارد و در نهایت، کمترین تأثیر آموزش اکتشافی بر دانش زیست محیطی بوده است. در نتیجه بهره گیری از محیط زیست می تواند به عنوان یکی از رویکردها و مؤلفه های موفقیت در امر آموزش و تدریس محتوای دروس مختلف در نظر گرفته شود، 
۱۶.

تحلیل محتوای کتاب های درسی دوره ابتدایی و متوسطه اول و دوم از نظر توجه به مؤلفه های مرتبط با امام رضا(ع)

نویسنده:
منبع: پویش در آموزش علوم تربیتی و مشاوره دوره سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۷ 43 - 69

کلید واژه ها: امام رضا (ع) تحلیل محتوا کتاب های درسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 210 تعداد دانلود : 659
هدف پژوهش حاضر، تحلیل کتاب های درسی دوره ابتدایی و متوسطه اول و دوم از نظر توجه به مؤلفه های مرتبط با امام رضا(ع) می باشد. روش پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا است.جامعه پژوهشی شامل تمام کتاب های درسی پایه اول تا دوازدهم(چاپ سال1397) می باشد و 33جلد از کتاب های درسی به صورت هدفمند در نمونه قرار گرفت. ابزار پژوهش، چک لیست تحلیل محتوای محقق ساخته بوده است.یافته های پژوهش نشان داد که:1- در کتاب های درسی دوره ابتدایی، 83 مرتبه به مؤلفه های مرتبط با امام رضا(ع) توجه شده است. پایه چهارم با 53فراوانی(9/63 درصد)، پایه ششم با 15 فراوانی(18درصد)، پایه دوم با 13 فراوانی(7/15 درصد) و پایه پنجم با 2 فراوانی(4/2درصد)، توجه بیشتری به مؤلفه های مورد بحث داشته اند و پایه های اول و سوم، هیچ اشاره ای به مؤلفه های مرتبط با امام رضا(ع) نداشته اند. 2- در دوره متوسطه اول، 75 مرتبه به مؤلفه های مرتبط با امام رضا(ع) توجه شده است. پایه هفتم دارای 65 فراوانی(7/86درصد)، پایه نهم 6 فراوانی(8درصد) و پایه هشتم 4 فراوانی(3/5 درصد) بوده است.3-در دوره متوسطه دوم، 31 مرتبه به مؤلفه های مرتبط با امام رضا(ع) توجه شده است. در این دوره به ترتیب پایه یازدهم 17 فراوانی(55 درصد)، پایه دوازدهم 10 فراوانی(32درصد) و پایه دهم 4 فراوانی(13 درصد) داشته است.
۱۷.

تبیین نیازهای معرفتی دانشجویان در حوزه هویت دینی و انقلابی از منظر مدرسین دانشگاه های شهر شیراز

نویسنده:
منبع: رهیافت فرهنگ دینی سال دوم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۷ 145 - 167

کلید واژه ها: نیازهای معرفتی دانشجویان هویت دینی هویت انقلابی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 112 تعداد دانلود : 783
هدف پژوهش حاضر بررسی و تبیین نیازهای معرفتی دانشجویان در حوزه هویت دینی و انقلابی بوده است. در این پژوهش از طرح تحقیق کیفی استفاده شده است و برای جمع آوری اطلاعات از روش "مصاحبه نیمه ساختاریافته" استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، مدرسین دانشگاه های شهر شیراز بوده و به صورت هدفمند با 36 نفر از مدرسین دانشگاه(12مورد در حوزه معارف اسلامی،12مورد درحوزه علوم تربیتی و 12 مورد در حوزه روانشناسی) مصاحبه به عمل آمد. در این پژوهش، مصاحبه شوندگان بر بیست و چهار مؤلفه هویت دینی و انقلابی تأکید نموده اند. مصاحبه شوندگان بر این باور بودند که استکبار جهانی با تهاجم فرهنگی و جنگ نرم تلاش دارد تا با آسیب زدن به هویت دینی و انقلابی جوانان، زمینه تضعیف نظام جمهوری اسلامی را فراهم آورد. بر این اساس، نهادهای متولی، بویژه دانشگاهها باید نقشی پیشرو، در مقابله با تهاجم فرهنگی و جنگ نرم دشمن داشته باشند. از این رو،تقویت مؤلفه های هویت دینی و انقلابی دانشجویان، از مهمترین وظایف نهاد های فرهنگی در دانشگاه ها می باشد. بر این اساس توصیه می شود در تدوین برنامه های فرهنگی دانشگاه ها بر مؤلفه های هویت دینی وانقلابی توجه جدی مبذول شود.
۱۸.

هویت ملی در نوجوانان و جوانان (فراترکیب مقالات فارسی موجود)

نویسنده:
منبع: پویش در آموزش علوم انسانی سال سوم بهار ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۰) 64 - 81

کلید واژه ها: هویت ملی نوجوانان جوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 708 تعداد دانلود : 404
یکی از مسائل مهم دوران نوجوانی و جوانی، مسئله هویت یابی است و یکی از  مهمترین انواع هویت، هویت ملّی است.گستردگی پژوهش های انجام شده در این حوزه، ضرورت بررسی نظام مند پژوهش های گذشته را بیش از پیش آشکار  می کند. ارزیابی روش شناسی و نتایج این  مطالعات و همچنین نحوه تبیین ابعاد هویت ملی در آنها می تواند گام مؤثری در ترسیم تصویری جامع تر از مطالعات صورت گرفته قلمداد شود. هدف مطالعه حاضر، دسته بندی و یکپارچه سازی مطالعات صورت گرفته در حوزه هویت ملی نوجوانان و جوانان می باشد. برای رسیدن به این هدف از روش فراترکیب استفاده شده است.جامعه آماری شامل کلیه مقالات فارسی موجود در حوزه هویت ملی در نوجوانان و جوانان می باشد. یافته های پژوهش نشان می دهد که پژوهشگران حوزه هویت ملی در نوجوانان و جوانان،تلقی یکسانی از هویت ملی ندارند. در واقع میان مؤلفه های هویت ملی توافق وجود ندارد و هر پژوهشگر  از دیدگاه خود مؤلفه هایی را در نظر گرفته است.همچنین پژوهش های گذشته، بیشتر بر موضوعاتی همچون ارتباط هویت ملی با سایر متغیرها،عوامل مؤثر بر هویت ملی و جایگاه هویت ملی در کتاب های درسی  متمرکز شده اندو در این پژوهش ها، جایگاه هویت ملی از دیدگاه اسلام بررسی نشده است.
۱۹.

فراتحلیل اثر بخشی مداخله های آموزشی بر تفکر انتقادی دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تربیتی بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۰ 102-117

کلید واژه ها: تفکرانتقادی فراتحلیل رویکرد هانتر و اشمیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 700 تعداد دانلود : 186
هدف پژوهش حاضر، تعیین تأثیر مداخله های آموزشی بر تفکر انتقادی دانش آموزان و مقایسه این تأثیر در دانش آموزان دوره های ابتدایی و متوسطه اول و دوم بود. بدین منظور از روش فراتحلیل استفاده شد. جامعه آماری پژوهش کلیه مقاله هایی بود که اثر بخشی مداخلات آموزشی بر تفکر انتقادی را مورد بررسی قرار داده بودند و 15 مورد پژوهش که از لحاظ روش شناسی مورد قبول بود، انتخاب و فراتحلیل بر روی آنها انجام شد. ابزار پژوهش، چک لیست فراتحلیل بود که 1222 شرکت کننده را در خود جای داده بود. پس از خلاصه کردن نتایج پژوهش ها، اندازه اثر محاسبه و بر اساس رویکرد فراتحلیل هانتر و اشمیت ترکیب شده و طبق جدول کوهن تفسیر شدند. یافته های پژوهش نشان داد که میزان اثر مداخلات آموزشی بر تفکر انتقادی دانش آموزان،43/0بوده است (001/0 p< ). این میزان اثر در دوره ابتدایی32/0 (01/0 p< )، در دوره متوسطه اول45/0 (01/0 p< ) و در دوره متوسطه دوم 61/0 (001/0 p< ) به دست آمد. همچنین نتایج حاصل از تحلیل تعدیلی، بیانگر اثرگذاری متغیرهای تعدیل کننده در این مداخلات بود. بر اساس نتایج فراتحلیل حاضر، میزان اثر مداخلات آموزشی بر تفکر انتقادی دانش آموزان مطابق جدول کوهن، بالاتر از متوسط می باشد. این میزان اثر در دانش آموزان دوره ابتدایی در سطح متوسط، در دانش آموزان دوره متوسطه اول، بالاتر از متوسط و در دانش آموزان دوره متوسطه دوم در سطح بالا ارزیابی شد. اثر متغیرهای تعدیل کننده در دوره ابتدایی بالاتر از دوره های متوسطه اول و دوم بوده است.
۲۰.

مؤلفه های ایثار و شهادت در کتاب های درسی دوره ی متوسطه دوم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی سال ۲۱ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۸۴) 67 - 84
تعداد بازدید : 328 تعداد دانلود : 889
هدف پژوهش حاضر، بررسی وضعیت محتوای کتاب های درسی دوره متوسطه دوم درخصوص توجه به مؤلفه های مفهومی ایثار و شهادت است. روش پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا است. جامعه ی پژوهشی شامل تمام کتاب های درسی دوره ی متوسطه دوم است که در سال 1399 چاپ شده و نمونه ی تحقیق شامی 16 جلد از کتاب های درسی است که به صورت هدفمند انتخاب شده است. یافته های پژوهش نشان داد که فراوانی مؤلفه های ایثار و شهادت در کتاب های درسی رشته علوم انسانی 706 مورد و در کتاب های درسی مشترک رشته های تجربی و ریاضی، 617 مورد است. نتایج آزمون خی دو، معنی دار بودن این تفاوت را نشان داده است. در مجموع یافته های پژوهش بیانگر این است که در کتاب های درسی دوره متوسطه دوم توجه متعادلی به مؤلفه های مفهومی ایثار و شهادت نشده است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان