راضیه باقرزاده خداشهری

آدم واره های بی روح با حرکاتی ساعت وار و غیرارادی تمثیلی از کارکنان بی تفاوت و بی رغبت نسبت به کار در سازمان هستند که نه تنها خود و اطرافیان خود را بلکه کلیت سازمان را به رکود و عدم کارایی می رسانند. اشتیاق شغلی کارکنان، مؤلفه ای کلیدی برای دستیابی به مزیت رقابتی پایدار در اقتصاد پویای کنونی می باشد. باتوجه به اهمیت اشتیاق شغلی کارکنان در سازمان ها، شناخت عوامل تأثیرگذار بر اشتیاق شغلی کارکنان ازجمله تأثیر عوامل رفتار شوخ طبعانه؛ تصویری از نشاط و سلامت روانی و انرژی احساسی؛ تصویری از ارتباطات گرم و صمیمی ضرورتی انکارناپذیر به شمار می رود. ازاین رو، هدف این پژوهش، بررسی نقش میانجی گری انرژی احساسی در تأثیرگذاری رفتار شوخ طبعانه بر اشتیاق شغلی در سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. روش پژوهش حاضر، ازنظر هدف، کاربردی و برحسب روش، تحقیقی توصیفی، از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش، کارکنان سازمان سینمایی کشور (200 نفر) است و تعداد حداقل نمونه ازطریق فرمول کوکران 132 نفر محاسبه شد که افراد به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه های استاندارد بوده که روایی و پایایی ابزار موردسنجش تأیید شد. داده های جمع آوری شده ازطریق نرم افزارهای SPSS 20 و Smart PLS 3 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحلیل داده ها نشان داد که رفتار شوخ طبعانه، دو متغیر انرژی احساسی و اشتیاق شغلی کارکنان را به طور مثبت و معنی داری تحت تأثیر قرار می دهد. همچنین انرژی احساسی بر اشتیاق شغلی کارکنان تأثیر مثبت و معنی داری دارد. درنهایت نقش میانجی این متغیر در تأثیر رفتار شوخ طبعانه بر اشتیاق شغلی کارکنان مورد تأیید قرار گرفت.

هدف پژوهش حاضر، طراحی الگوی رهبری پایدار در مواجهه با بحران حاصل از کووید 19 به جهت تاب آوری در مشاغل صنایع غذایی استان گیلان است. این پژوهش در حوزه پارادایم تفسیری، از نوع پژوهش های کیفی با رویکرد استقرایی و براساس نظریه داده بنیاد است. جامعه آماری پژوهش، مدیران بخش های صف و ستاد در شرکت ها و کارخانجات تولید مواد غذایی استان گیلان می باشد. برای انتخاب نمونه، از روش نمونه گیری هدف مند استفاده شد که براساس قاعده اشباع با استفاده از 15 مصاحبه این مهم حاصل شد و به جهت اطمینان بیشتر تا 20 امین مصاحبه نیز ادامه پیدا کرد. داده ها در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل قرار داده شدند تا مفاهیم و مقوله ها طبقه بندی شوند. ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻣﺤﻮری، ظرفیت سازی برای رهبری پایدار در مواجهه با کووید 19 اﺳﺖ ﮐﻪ در سه ﺑﻌﺪ اقدام های بنیادی، اقدام های انگیزشی و ارزیابی و کنترل استخراج شد و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮایﻂ ﻋﻠﯽ، ﺷﺮایﻂ مداخله گر، راﻫﺒﺮدﻫﺎ و ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎ در سه سطح مشتریان، کارفرمایان و سازمان ﺗﺪویﻦ و الگوی ﻧﻬﺎیﯽ اراﺋﻪ ﺷﺪ. اقدام های مدیران در شرایط بحران، نقش محوری در شناسایی فرصت ها، تهدید ها و نقاط قوت و ضعف داشته و مدیران باید پیوندی قوی بین اقدام های بنیادی، انگیزشی و ارزیابی و کنترل به جهت اجرایی کردن مؤثر راهبرد ها در بحران ها ارائه دهند. نتایج پژوهش در حوزه مواجهه با بحران حاصل از کووید 19 در مشاغل صنایع غذایی نوآوری های تئوریکی و نظری به همراه داشته است و به کارفرمایان و پژوهشگران در حوزه صنایع غذایی، در درک و شناخت بهینه از الگوی رهبری پایدار در مواجهه با بحران حاصل از کووید 19 کمک می کند.

سیاست گذاری مناسب در حوزه صادرات توسط مقامات تصمیم گیرنده در دولت و سایر نهاد های قانون گذار منجر به پیاده سازی استراتژی توسعه صادرات و افزایش عملکرد صادراتی شرکت ها می گردد و به جای سیاست جایگزینی واردات و خود کفایی منجر به رشد صنایع و کسب و کار ها و افزایش تولید ناخالص داخلی می شود. این تحقیق به بررسی تأثیر سیاست های ارتقاء صادراتی دولت بر عملکرد صادرات با تأکید بر نقش میانجی مزیت های ویژه شرکت می پردازد. جامعه آماری پژوهش را 5353 شرکت معدنی تابع وزارت صنعت معدن تجارت تشکیل داده اند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 358 شرکت برآورد گردید که با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه بود که در اختیار مدیران ارشد این شرکت ها قرار گرفت. روایی پرسش نامه ها از سوی خبرگان و معیار های روایی واگرا و همگرا و پایایی ابزار نیز تایید شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار Smart-Pls3استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان دهنده آن است که سیاست های ارتقاء صادرات دولت هم بر عملکرد صادراتی تأثیر مستقیم و معنی داری می گذارد و هم به طور غیرمستقیم و از طریق متغیر میانجی مزیت های ویژه شرکت، عملکرد صادراتی را تحت تأثیر قرار می دهد. تدوین سیاست های دولت برای ارتقای توان صادراتی و به کار گیری مزایای هم افزایی مزیت های ویژه شرکت اعم از توان مالی صادرات، بازاریابی صادرات و قابلیت های مدیریت، کشش پذیری بالای عرصه صادرات و افزایش عملکرد را میسر می سازد.

حضور کارکنان در محل کار با وجود علایم و نشانه های بیماری معرف حضور غیر موجه منابع انسانی سازمان ها می باشد که عدم کنترل آن هزینه های آشکار و پنهانی هم چون افسردگی، فرسودگی، وخامت سلامتی و امثال آن را در پی دارد. هدف پژوهش حاضر، طراحی الگوی مدیریت حضور غیر موجه منابع انسانی سازمان ها با استفاده از نظریه داده بنیاد است. پژوهش حاضر از جمله پژوهش های کیفی است که براساس نظریه داده بنیاد انجام شده است. جامعه آماری، کارکنان و مدیران شرکت های خصوصی در شهر صنعتی رشت می باشد. در این پژوهش برای انتخاب نمونه، از نمونه گیری هدف مند استفاده شد که براساس قاعده اشباع با استفاده از 25 مصاحبه این مهم حاصل شد و به جهت اطمینان بیشتر تا 30 مصاحبه نیز ادامه یافت. برای بررسی و تحلیل داده های جمع آوری شده از روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شد. نتایج پژوهش مشتمل بر شناسایی عوامل علی در دو سطح، شرایط زمینه ای در سه سطح، شرایط مداخله گر، راهبرد ها و پیامدها ی حضور غیر موجه و در نهایت ارائه مدل نهایی مدیریت حضور غیر موجه منابع انسانی سازمان ها است. آگاهی از ماهیت حضور غیر-موجه به ریشه یابی صحیح برای اجرای راهبردها و ساز و کار های غلبه بر پیامد منفی حضور غیر موجه و افزایش شاخص عمومی سلامت و بهره وری کمک می نماید.

هدف: در سازمان هایی که سازوکارهای انتخابی در تغییر مدیران ارشد تأثیر اندکی داشته و شاخص های غیرعملکردی در ماندگاری مقامات در قدرت نقش برجسته ای دارند، متصدیان سمت های عالی سازمان برای ادامه مسئولیت، از خود تمایل آشکاری بروز می دهند. متخصصان روان شناسی مغز از طریق پدیده هوبریس، این موضوع را تشریح کرده اند. هوبریس نوعی تغییر شخصیت است که توسط یک عامل خارجی قدرت تحریک شده و از طریق تغییرات حاصل از شیمی مغز جنبه تاریک شخصیت مدیران آشکار می شود. این پدیده، اغلب به عواقب منفی شخصی و سازمانی منجر می شود. از این رو، هدف از این پژوهش طراحی الگوی پدیده هوبریس در مدیران ارشد سازمان های دولتی بوده است. روش: این پژوهش به روش آمیخته متوالی (کیفی و کمی) در سه مرحله انجام شده است. در مرحله نخست، برای شناسایی عوامل مؤثر بر  پدیده هوبریس از روش نظریه پردازی داده بنیاد استفاده شد. مصاحبه شوندگان 15 نفر از مدیران ارشد سازمان های دولتی بودند که بر اساس قاعده اشباع نظری با آنها مصاحبه شد. در مرحله دوم برای تعیین میزان اهمیت از روش دلفی استفاده شد و در مرحله سوم از طریق طراحی پرسش نامه تحلیل عاملی تأییدی انجام شد. در این مرحله 471 نفر از مدیران پیمایش شدند. یافته ها: در این پژوهش، مقوله محوری از طریق سه بعد (مبنای مدیریتی، شخصیتی نوروتیک و عملکردی) به همراه 12 مؤلفه استخراج شد و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﻋﻠﯽ، ﺷﺮاﯾﻂ مداخله گر، راﻫﺒﺮدﻫﺎ و ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎ ﺗﺪوﯾﻦ شده و الگوی ﻧﻬﺎﯾﯽ اراﺋﻪ ﺷﺪ. میزان اهمیت عوامل مؤثر بر پدیده هوبریس و همچنین راهبردها و اولویت بندی آنها با استفاده از روش دلفی و نتایج حاصل از تحلیل عاملی تأییدی پدیده محوری ارائه شد نتیجه گیری: آگاهی از ماهیت پدیده هوبریس به ریشه یابی صحیح برای اجرای راهبردها و سازوکارهای غلبه بر پیامد منفی این پدیده و افزایش شاخص عمومی سلامت و بهره وری کمک می کند. پژوهش حاضر، در حوزه رهبری و پدیده هوبریس، نوآوری های تئوریکی و نظری به همراه داشته و به کارفرمایان و پژوهشگران در درک و شناخت بهینه از الگوی پدیده هوبریس کمک می کند.

مقد مه: توجه به احساس بهزیستی یا رضایت مند ی کارکنان د ر سازمان امری ضروری است و ناد ید ه گرفتن آن تأثیرات مخربی بر عملکرد فرد ی و سازمانی د ارد . روش: هد ف پژوهش حاضر شناسایی عوامل تشکیل د هند ه ذهنیت مد یران د ر راستای بهزیستی ذهنی کارکنان و هم چنین تبیین ذهنیتهای مد یران است. این پژوهش از نظر هد ف کاربرد ی، از نظر روش توصیفی و از نظر جمع آوری و تحلیل د اد ه ها ترکیبی (کیفی- کمی) است. د ر این پژوهش 22 نفر از مد یران و سرپرستان مجتمع فولاد گیلان که با موضوع پژوهش ارتباط مستقیم د اشتند ، به عنوان نمونه انتخاب شد ند . برای انتخاب نمونه، از نمونه گیری هد فمند استفاد ه شد ه است که از روشهای نمونه برد اری غیراحتمالی است. د ر این پژوهش از مصاحبه عمیق به عنوان ابزار اصلی جمع آوری د اد ه ها استفاد ه شد ه است که روایی آن با استفاد ه از رویکرد روایی نسبی CVR و پایایی آن با استفاد ه از روش کاپای کوهن تأیید شد ه است. د ر بخش کیفی، با مد یران و سرپرستان مصاحبه ای مبتنی به روش کیو انجام شد و با استفاد ه از نظرات آنها نمونه و گویه های کیو و د ر پیِ آن مجموعه کیو به د ست آمد و سپس د ر بخش کمی با تکمیل جد اول کیو به تعد اد 22 جد ول و تحلیل د اد ه های به د ست آمد ه به روش تحلیل عاملی، ذهنیت افراد هر گروه مورد شناسایی، تحلیل و بررسی قرار گرفت. یافته ها: د ر این پژوهش استخراج 7 ذهنیت اصلی مد یران شامل عد الت محوری، همکاری محوری، معنویت محوری، اعتماد محوری، رضایت محوری، شاد ی محوری و رفتار سازمانی مثبت محور استخراج و شناسایی شد . بحث: مد یرانی با الگوهای ذهنی همچون عد الت محوری، همکاری محوری، معنویت محوری، اعتماد محوری، رضایت محوری، شاد ی محوری و رفتار سازمانی مثبت محوری می توانند د ر جهت بهبود و ارتقای بهزیستی کارکنان پیش روند .

پژوهش پیش رو، با هدف بررسی نقش رهبری تحول آفرین در رابطه بین ذهن آگاهی و بهزیستی ذهنی انجام گرفت. تحقیق حاضر از نظر هدفْ کاربردی و از نظر نحوه جمع آوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری همه کارکنان مجتمع فولاد گیلان (419 نفر) بودند که با روش نمونه گیری تصادفی ساده نمونه ای به حجم 200 نفر با استفاده از فرمول کوکران تعیین شد. برای گردآوری داده ها، پرسشنامه بهزیستی ذهنی کی یز و ماگیارمو (2003)، پرسشنامه ذهن آگاهی بایر و همکارانش (2006)، و پرسشنامه رهبری تحول آفرین بس و آولیو (1997) به کارگرفته شد. روش تجزیه و تحلیل داده ها شامل دو روش توصیفی و استنباطی بود که با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری و با کمک نرم افزار های Spss 20 و Smart Pls 2 انجام گرفت. طبق نتایج این پژوهش، رهبری تحول آفرین ادراک شده نقش میانجی کامل در تأثیرگذاری ذهن آگاهی بر بهزیستی ذهنی دارد.

امروز سازمان ها متوجه شده اند که دانش یک منبع باارزش است که بایستی مدیریت شود در پژوهش حاضر تلاش شده، ریسک های پیاده سازی مدیریت دانش شناسایی و با استفاده از مفهوم مدل شکاف، روش نوینی برای ارزیابی ریسک های پیاده سازی ارائه شود. روش پژوهش، هدف کاربردی و ازلحاظ ماهیت توصیفی است. جامعه آماری را 12 نفر از مدیران شرکت های دانش بنیان فعال شهر شیراز تشکیل می دهند. برای یافتن مؤلفه های بحرانی موفقیت و شکست از مفهوم مدل شکاف و ترسیم نقشه فازی نوع دوم برای ارزیابی ریسک ها استفاده شد. نتایج نشان داد عدم توانمند سازی، عدم حمایت مدیریت ارشد، چالش گسترش روزافزون تجارت، ترس از احمق فرض شدن، کمبود انگیزه، کمبود نرخ مشارکت، ترس از دست دادن مالکیت دانش و ایجاد سیستم و منابع اطلاعاتی متعدد و غیر ضرور، از مهم ترین عوامل حیاتی موفقیت و کمبود اعتماد، زیرساخت فنی، تمرکز در محدوده مرزها، چالش سیاسی، منسوخ بودن محتوی بعضی از دوره های آموزشی، ابهام در سیستم و مشکلات ارتباطی، از مهم ترین عوامل شکست شرکت های دانش بنیان در پیاده سازی مدیریت دانش در شهر شیراز هستند. در این راستا ایجاد فرهنگ همکاری، انجام ممیزی دانش، سازمان دهی دانش، ایجاد چک لیستی از ویژگی های کلیدی، برقراری ارتباط بین افراد و دانش، پاداش و انگیزش، چالش سیاسی، برگزاری دوره های آموزشی هدفمند می توانند پیاده سازی مدیریت دانش در سازمان را تسهیل کنند.

هدف: جبران خدمات مشاغل سیاسی حساس همواره محل بحث دانشگاهیان، سیاست گذاران و فعالان اجتماعی بوده است. اینکه پارامترهای اثرگذار بر جبران خدمات این گونه مشاغل بر اساس رویکرد تساوی محور یا عدالت محور بوده و ناشی از مخاطرات یا مسئولیت های نهفته در پست سازمانی باشد، موضوع این مقاله است. بنابراین، هدف از اجرای این پژوهش، بررسی تأثیر حساسیت سیاسی بر جبران خدمات مدیران ارشد وزارتخانه های دولتی ایران با نقش میانجی شبکه سازی سیاسی و نقش تعدیل گر فشار نهادی است. روش: روش پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه جمع آوری داده ها، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش، مدیران ارشد 18 وزارتخانه دولتی در سطوح معاون وزیر یا مدیران کل ستادی به تعداد 471 نفر بودند که با روش نمونه گیری طبقه ای ساده و بر اساس فرمول کوکران، حداقل نمونه لازم 234 نفر تعیین شد. یافته ها : حساسیت سیاسی هم بر جبران خدمات مدیران ارشد تأثیر مستقیم و معناداری می گذارد و هم به طور غیرمستقیم و از طریق متغیر میانجی شبکه سازی سیاسی که در آن متصدیان پست های حساس سیاسی با مدیریت ذی نفعان و عضویت در شبکه قدرت و ائتلاف بر جبران خدمت خود اثر می گذارد. با این حال فشار نهادی ناشی از فراهنجارهای اجتماعی رابطه حساسیت سیاسی و جبران خدمت را تا حدی تعدیل می کند. نتیجه گیری : حساسیت سیاسی یکی از عوامل مهم تأثیرگذار بر جبران خدمات مدیران ارشد است که هم از طریق مستقیم و هم از طریق شبکه سازی سیاسی و فشارهای نهادی اجباری، تقلیدی و هنجاری بر جبران خدمات مدیران ارشد اثر می گذارد. نتایج پژوهش در حوزه مباحث حساسیت سیاسی، فشارهای نهادی و شبکه سازی سیاسی، نوآوری های تئوریکی به همراه داشته و به مدیران، نهادها و بخش های اجرایی در درک چگونگی تأثیرگذاری حساسیت سیاسی بر جبران خدمات مدیران ارشد با تأکید بر شبکه سازی سیاسی و فشار نهادی کمک می کند.

امروزه، بسیاری از سازمان ها بیش از پیش از کارکنان خود می خواهند در دنیای مدام در حال تغییر، که رقابت در آن شدید است، برای پیشبرد و دست یابی به اهداف سازمانی به ابراز ایده و آرای خود بپردازند. از این رو، این پژوهش با هدف بررسی تأثیر اعتماد کارکنان به مدیران بر آوای کارکنان با نقش تعدیل کننده رفتار های توانمندساز مدیران در سازمان فنی و حرفه ای استان گیلان انجام گرفت. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه جمع آوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری، کلیه کارکنان سازمان فنی و حرفه ای استان گیلان (459 نفر) است که با روش نمونه گیری سهمیه ای نمونه ای به حجم 210 نفر با استفاده از فرمول کوکران تعیین شد. برای گردآوری داده ها، پرسش نامه اعتماد به سرپرست مک آلیستر، توانمندسازی رهبر آرنولد و همکاران، و آوای کارکنان ون داین و لیپاین به کار گرفته شد. روش تجزیه و تحلیل داده ها شامل دو روش توصیفی و استنباطی بود که با استفاده از نرم افزارهای Spss 20 وSmart Pls 2  انجام گرفت. بر اساسا نتایج این پژوهش، اعتماد به مدیران بر آوای کارکنان تأثیر مثبت (504/0=β) و معنادار (96/1 t>) دارد و همچنین تأثیر سازه های تعدیلی تصمیم گیری مشارکتی و مربیگری معنادار و با ضریب مسیر استاندارد به ترتیب (22/0 =β) و (282/0 =β بوده است؛ درحالی که سازه اطلاع رسانی در تأثیرگذاری اعتماد به مدیران بر آوای کارکنان معنی دار نیست و نقش تعدیل کننده ندارد. همچنین، شدت اثر تعدیل کنندگی دو سازه تعدیلی تصمیم گیری مشارکتی (086/0 = F2) و مربی گری (12/0 =F2) تأیید شد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر رفتارهای ادراک شده توانمندساز مدیران بر آوای کارکنان انجام شده است. روش تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه جمع آوری داده ها، توصیفی از نوع همبستگی است. در این پژوهش کلیه کارکنان سازمان فنی و حرفه ای استان گیلان ( 459 نفر) به عنوان جامعه آماری انتخاب و با روش نمونه گیری طبقه بندی شده ساده (سهمیه ای) ، نمونه ای به حجم 210 نفر با استفاده از فرمول کوکران تعیین گردید. برای گردآوری داده ها، پرسشنامه توانمندسازی رهبر آرنولد و همکاران و آوای کارکنان ون داین و لیپاین بکارگرفته شد. روایی صوری پرسشنامه با نظر پانلی از متخصصان تأیید گردید؛ روایی همگرایی و همچنین پایایی پرسشنامه از روش آزمون آلفای کرونباخ ، ترکیبی و بار عاملی تأیید شد. روش تجزیه و تحلیل داده ها شامل دو روش توصیفی و استنباطی بوده است که با استفاده از نرم افزارهای Spss 20 وSmart Pls 2 انجام گرفت. بر طبق نتایج این پژوهش، رفتارهای ادراک شده توانمندساز مدیران بر آوای کارکنان تأثیر مثبت (498/0 β= ) و معنادار) 96/1 (t>دارد و همچنین در بین ابعاد سازه اصلی رفتارهای ادراک شده توانمندساز مدیران، تأثیر سازه تصمیم گیری مشارکتی و مربیگری معنی دار(96/1 ( t>و با ضریب مسیر استاندارد به ترتیب (399/0β=) و(753/0 β=) بر آوای کارکنان بوده در حالیکه سازه اطلاع رسانی(96/1>t>96/1- )در تأثیر گذاری بر آوای کارکنان معنی دار نمی باشد.