صادق صیادی

«اَبَرپیوندها» که بخشی از تجارت الکترونیک بر پایه فناوری های نوین هستند، یک کلمه، عبارت یا تصویری می باشند که می توان با لمس یا کلیک کردن بر روی آن ها به صفحه جدیدی منتقل شد. آن ها اصولاً در کلیه ی صفحات ورودی «برنامه های رایانه ای» یافت می شوند و به مصرف کنندگان این امکان را می دهند تا به صفحات موردنظر عرضه کنندگان منتقل شوند. در این صفحات «شرایط و قوانین» از پیش تعیین شده و غیرقابل مذاکره ای به همه ی مصرف کنندگان ارائه می شود. آن ها جهت بهره مندی از خدمات ارائه شده باید کلیه ی شرایط و قوانین را بپذیرند. در نظام حقوقی ایران تاکنون به تحلیل ماهیت حقوقی این نهاد پرداخته نشده است. هدف این پژوهش بررسی ماهیت حقوقی اَبَرپیوندها در برنامه های رایانه ای می باشد. نوشتار حاضر به روش تحلیلی-توصیفی و کتابخانه ای انجام شده است. نتایج بیانگر این امر هستند برای صحت درج هر اَبَرپیوند، وجود پنج شرط، ضروری و اساسی است. این شرایط به دو دسته شرایط حقوقی (1- رعایت قواعد عمومی حاکم بر حقوق قراردادهای الکترونیکی 2- عدم درج شروط خلاف حقوق مصرف کنندگان و غیرمنصفانه 3- هشدار در رابطه با آثار عضویت در برنامه) و شرایط فنی (1- درج اَبَرپیوندها با ساختاری متمایز 2- ضرورت پیش بینی امکان لمس یا کلیک اَبَرپیوند) تقسیم می شوند. ضمانت اجرای هر یک از این شرایط متفاوت از یکدیگر می باشد. ماهیت و آثار اَبَرپیوندها با توجه به مفاد اَبَرپیوندها و نوع طراحی برنامه های رایانه ای تعیین می شود؛ بنابراین برای اَبَرپیوندها نمی توان ماهیت ثابتی تعیین نمود؛ از سویی بر اساس تحلیل های مبتنی بر حقوق تجارت الکترونیکی تحت دو عنوان قابل شناسایی می باشد: ۱- اطلاع رسانی پیش قراردادی ۲- شروط ارجاعی؛ از سوی دیگر بر پایه ی تحلیل های مبتنی بر حقوق مدنی تحت سه عنوان قابل شناسایی است: ۱- قرارداد مقدماتی ۲- شرط تبانی ۳- درخواست ایجاب همراه با یک قرارداد فرعی.

با پیشرفت تحقیقات زیست پزشکی، شاهد ظهور موضوعات مستحدثه و به تبع آن چالش های حقوقی جدیدی هستیم که ضروری است آن ها را با موازین حقوقی و فقهی بررسی کنیم. کارآزمایی بالینی نوعی پژوهش تجربی و معتبرترین نوع تحقیق برای اثبات رابطه علت و معلولی بین مداخله درمانی و درمان است. این دسته از تحقیقات دارای ابعاد فقهی و حقوقی گسترده ای است. رضایت آگاهانه فرایندی است که طی آن شرکت کننده یا نماینده قانونی او اطلاعات مربوط به کارآزمایی را ملاحظه و درک می کند و با آن موافقت می نماید. ابهام در وضعیت حقوقی رضایت نامه آگاهانه فرد شرکت کننده در کارآزمایی های بالینی جزو چالش های نیازمند توجه و دقت است. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی صورت گرفته و نحوه گردآوری اطلاعات مبتنی بر روش کتابخانه ای است. یافته های تحقیق نشان می دهد، با تطبیق رضایت نامه کارآزمایی های بالینی (متفاوت با رضایت نامه درمانی) با مبانی حقوقی مشخص می شود که وضعیت خاص رضایت نامه و شرایط و ویژگی های آن به گونه ای است که باید در چارچوب عقود نامعین مطالعه شود. قرارداد مذکور به طور عام مشمول قواعد عمومی قراردادها و به طور خاص تابع سایر مقررات مرتبط با این حوزه ازجمله «راهنمای اخلاقی کارآزمایی های بالینی» است. با بررسی ادله فقهی و قواعد حقوقی می توان گفت اصولاً انعقاد قراردادهای کارآزمایی بالینی برای آزمایش شیوه درمانی یا دارویی جدید بر تمامیت جسمی داوطلبان حتی در صورت وجود ضرر، اعم از جزئی یا شدید، تحت شرایط ویژه ای جایز است؛ زیرا غالباً این قراردادها در جهت امری عقلایی و دارای مصلحت اهمی منعقد می شوند.

امروزه فناوری های نوین همواره در حال تغییر ساختار حقوقی صنایع مختلف هستند. در صنعت حمل ونقل و به طور خاص در شرکت های ارائه دهنده خدمات هوشمند حمل ونقل نیز وضعیت حقوقی رانندگان تحت تأثیر این موضوع قرار گرفته است. شرکت ها مدعی می باشند که صرفاً واسطه میان رانندگان و کاربران مسافر هستند و بیش از این نقشی در حمل ونقل ندارند اما در مقابل برخی حمل ونقل را بین شرکت و کاربر مسافر دانسته و شرکت و راننده را مشمول رابطه استخدامی دانسته اند. هدف این مقاله تعیین وضعیت حقوقی راننده در شرکت های مذکور بوده و ازاین رو در ابتدا به چگونگی کیفیت رابطه راننده با شرکت پرداخته شده است و سپس به این موضوع پرداخته ایم که چه قواعد حقوقی می تواند بر این رابطه حاکم باشد. نوشتار حاضر به روش تحلیلی-توصیفی انجام شده است. نتایج بیانگر این امر هستند علی رغم آنکه مدل کسب وکار شرکت های مذکور دارای منافع و مزایای زیادی می باشد اما با بعضی از قواعد حقوقی سنتی در برخی از بخش ها مطابقت نداشته و سبب اختلال در آن ها شده اند. رانندگان در این مدل کسب وکار در وضعیت مبهم و نامتناسبی قرار گرفته اند و از هرگونه حمایت های قانونی محروم شده و همچنین فاقد هرگونه رابطه استخدامی با شرکت می باشند. نظام حقوقی فرانسه در راستای ساماندهی این وضعیت، عملکرد رانندگان در این شرکت ها را نوعی تبعیت حقوقی تلقی کرده و رانندگان را کارگر مورد شناسایی قرار داده است. در نظام حقوقی ایران عملکرد رانندگان را نمی توان تبعیت حقوقی تلقی کرد ازاین رو رانندگان به عنوان خویش فرما مورد شناسایی قرار گرفته اند.

تفاوت ساختار و عملکردِ «شرکت های ارائه دهنده خدمات هوشمند حمل ونقل» با «شرکت های سنتی حمل ونقل» باعث شده تا فعالیتشان با مشکلات حقوقی بسیاری روبه رو شود. «ماهیت حقوقی» ازجمله مشکلات مطرح در این زمینه است. هدف از پژوهشِ حاضر شناسایی ماهیت حقوقی «شرکت های ارائه دهنده خدمات هوشمند حمل ونقل» در نظام های حقوقی ایران، ایالات متحده امریکا و اتحادیه اروپاست. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی است. روشِ آن توصیفی تحلیلی است و بر پایه اسناد و منابع کتابخانه ای نگاشته شده است. در این تحقیق به مطالعه و بررسیِ شرکت های اسنپ و اوبر پرداخته شده است. این شرکت ها با استفاده از فناوری هایی همچون هوش مصنوعی، تلفن همراه و اینترنت صرفاً به منزله واسطه ای میان راننده و کاربر مسافر معرفی شده اند. ازهمین رو برداشت این است که یکی از طرفین موردِ قراردادِ حمل ونقل نیستند و مسئولیتی نیز در قبال این خدمات ندارند. اما طبق یافته های پژوهش، که برحسب بررسی ساختار فنی و حقوقی عملکرد این شرکت ها به دست آمده است، ادعاهای مذکور رد می شود و مشخص می شود که سهم آن ها فراتر از یک واسطه است. شرکت ها با استفاده از سامانه هایِ هوشمندشان به شدت در روابط میان رانندگان و کاربرانِ خود، ازطریق مطابقت و اتصال آن ها به یکدیگر، تعیین هزینه حمل ونقل، درخواست امتیازدهی به یکدیگر و مدیریت آن ها به موجب امتیازات مذکور و غیره، مداخله می کنند و این امر تعیین کننده ماهیت حقوقی آن هاست. همچنین، شرکت ها با استفاده از «شرایط و قوانین» داخلیِ خود رانندگان و کاربران را در چارچوب قواعدِ آن شرکت قرار می دهند و آن ها را ملزم به رعایت مقرراتِ خویش می کنند. درنتیجه، این عوامل سبب شده اند که دولت هایِ گوناگون ماهیت حقوقیِ این شرکت ها را با تصویب مقررات مخصوص یا شناسایی در قالب یکی از نهادهایِ موجودْ مشمولِ مقررات حوزه «حمل ونقل» کنند و آن ها را با عنوان «متصدی حمل ونقل» معرفی کنند.

بیع، از کهن ترین و رایج ترین عقود در جوامع بشری است. این عقد پر اهمیت، مورد امضای شارع در شریعت مقدس اسلام قرار گرفته و با توجه به ماهیت عرفی آن فقیهان تعاریفی از عقد بیع ارائه نموده اند. با تأمل در اغلب این تعاریف استنباط می شود که مبیع باید «عین» باشد، درحالی که امروزه اموالی که وجود خارجی ندارند مانند ارزهای دیجیتال و انواع مختلف حقوق ازجمله حق تألیف، سرقفلی و... به کثرت در عرف، مورد خریدوفروش واقع می شوند. با تدقیق در دیدگاه فقیهان، مشخص می شود که در رابطه با الزام عین بودن مبیع، بین فقها اختلاف نظر وجود دارد و برخی از آنان، بیع را «انتقال ملک» و بعضی دیگر «انتقال عین» تعریف کرده اند. اختلاف نظر در این زمینه در نظرات حقوق دانان هم قابل مشاهده است. در کتاب و سنت نیز مطلبی در رابطه با ضرورت عین بودن مبیع مطرح نگردیده و همچنین برای این موضوع نصی در منابع فقهی یافت نشده و فقهای متقدم نیز بر مبنای فتاوی سایر فقها به این شرط تصریح کرده اند.  اگر چه در سال 1307 تعریف عقد بیع، تعریفی سازگار با جامعه و عرف تلقی می شده است، اما در دوره زمانی کنونی ادله طرفداران عینیت مبیع مورد قبول نبوده و محل انتقاد هستند و باید قید «عین» از تعاریف مذکور حذف و تعبیری مناسب با واقعیت عرفی ارائه گردد که به اعتقاد نگارندگان این تعبیر، «مال» اعم از عین خارجی، حق، منفعت و... است. این پژوهش با روش توصیفی، تحلیلی و بر پایه منابع کتابخانه ای انجام شده است

زبان و ادبیات عربی یکی از رشته های مصوب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است که در دانشگاه های مختلف ایران تدریس می شود. ارتباط دیرین بین ایرانیان و عرب ها و لزوم ترجمه متقابل بین دو زبان از یک سو، در کنار انگیزه های دینیِ ایرانیان برای یادگیری قرآن کریم و متون دینی، سبب شده این زبان از جایگاه خاصی بین ایرانی ها برخوردار باشد. صرف یکی از دروس پایه و تخصصی در رشته زبان و ادبیات عربی است که متأسفانه جایگاه شایسته خویش را در میان دانشجویان این رشته از دست داده و توجه چندانی به آن نمی شود. ضعف در این درس سبب ضعف در سایر مواد درسی این رشته نیز می شود. این امر، آسیب شناسیِ علل ضعف دانشجویان را در این درس، اجتناب ناپذیر می سازد. پژوهش حاضر کوشیده است با استفاده از روش توصیفی- میدانی و در قالب پخش پرسشنامه بین دانشجویان کارشناسی ورودی 95، 96 و 97 دانشگاه شهید مدنی آذربایجان که در ترم اول سال تحصیلی 1398- 1399 مشغول به تحصیل هستند به بررسی علل ضعف پرداخته و راهکارهایی مطرح سازد. نتایج پژوهش نشان می دهد که این درس، دارای شاخه های متنوع و اصطلاحات فراوان و نزدیک به هم است که نیازمند شرح و تفصیل فراوان می باشد که اکثریت دانشجویان (79.1 درصد) بر این امر صحه گذاشته اند. دانشجویان اعتقاد دارند تکیه اصلی بر امتحان کتبی است و توجه چندانی به امتحان شفاهی نمی شود. نیز در طرح سؤالات به جنبه نظری درس اکتفا شده و از جنبه کاربردی آن چشم پوشی شده است.

یکی از مهم ترین حقوق پدیدآورندگان آثار ادبی هنری، حق تألیف می باشد. این حق، حقوق اقتصادی پدیدآورنده تلقی می شود و امروزه نیز مورد دادوستدهای فراوان بین پدیدآورندگان و ناشران قرار گرفته است. از دو جهت این حق محل تأمل است: اول؛ اعتبار شرعی این حق که مورد انکار برخی از فقیهان قرار گرفته است. دوم؛ فقدان وجود نص قانونی در خصوص ماهیت دادوستد حق تألیف که نقل وانتقال این حق را با ابهام مواجه کرده است. اکثر حقوقدانان قائل به انعقاد این قرارداد در قالب ماده 10 قانون مدنی هستند و انعقاد حق تألیف در قالب عقد بیع را با توجه به عناصر موجود در تعریف این عقد مورد انکار قرار داده و اشکالاتی را نسبت به انتقال این حق در قالب عقد بیع مطرح نموده اند. در مقابل در نظام حقوقی مصر و اکثر فقهای اهل سنت به جز حنفیه انتقال این حق را در قالب عقد بیع امکان پذیر دانسته اند. در نهایت، با بررسیهای به عمل آمده توسط نگارندگان این نتیجه حاصل شد که حق تألیف یک حق مشروع و قانونی است و همچنین مقتضی برای انشاء نقل این حق در قالب عقد بیع موجود و مانع مفقود است و نیازی به ماده 10 قانون مدنی برای تبیین ماهیت نقل حق تألیف وجود ندارد، بلکه قصد طرفین می تواند به نقل حق تألیف، چهره عقد بیع را اعطا نماید.

حقیقت بیع از دیرباز مورد توجه فقیهان امامیه بوده است و در کتب فقهی با تعاریف مختلفی از آن ارائه کرده اند. در عصر کنونی با توسعه مالیت و مال شناختن اموالی که وجود خارجی ندارند اما در عرف، خریدوفروش محسوب می شوند، این سؤال مطرح می شود که آیا می توان این قراردادهای جدید را در قالب عقد بیع گنجاند؟ طبق دیدگاه مشهور فقها که قانون مدنی نیز از آن پیروی نموده است، مبیع در عقد بیع باید از اعیان به مفهوم مضیق آن باشد، بنابراین نمی توان قراردادهای جدیدی را که در عرف عنوان بیع دارند عقد بیع دانست، اما دیدگاه دیگر قائل به تفسیر موسع عین است و عین را در برابر منفعت می داند که این دیدگاه تا حد زیادی مشکل عدم قرار گرفتن عقد بیع در قالب عرفی اش را برطرف می سازد. نوشتار حاضر با تأکید بر ماهیت عرفی عقد بیع، درصدد تحلیل حقیقت عقد بیع برآمده و تعاریف صاحب نظران را با توجه به حقیقت عرفی عقد بیع مورد نقد و بررسی قرار داده و نتیجه گرفته شده است که حقیقت عقد بیع، همان طور که برخی از اهل لغت گفته اند تبادل مال به مال است و هر دو دیدگاه تفسیر مضیق و موسع عین محل نقد می باشند و با واقعیت عرفی عقد بیع، سازگار نیستند. به عقیده نگارندگان باید در تعریف ماده 338 قانون مدنی از عقد بیع، تجدیدنظر و تعریفی ارائه گردد که با واقعیت عرفی سازگار باشد. این پژوهش با روش توصیفی، تحلیلی و بر پایه منابع کتابخانه ای انجام شده است.

هدف پژوهش حاضر کشف خوشه های دانشجویان براساس سرزندگی تحصیلی، اضطراب امتحان و بررسی عملکرد تحصیلی خوشه های آنان بود. تحقیق از نوع کاربردی بوده و طرح آن از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه دانشجویان سال دوم کارشناسی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان در سال  98-1397 بودند، که از میان آن تعداد 360 نفر به عنوان نمونه با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزارهای استفاده شده در پژوهش حاضر پرسش نامه اضطراب امتحان ساراسون و مقیاس سرزندگی تحصیلی مارتین و مارش بود. برای تحلیل داده ها از تحلیل خوشه ای سلسله مراتبی (روش وارد) و آزمون تی مستقل استفاده شد. بر اساس یافته ها دو خوشه از دانشجویان شناسایی شد، که خوشه اول شامل دانشجویانی بود که اضطراب امتحان و سرزندگی تحصیلی متوسط داشتند، و خوشه دوم شامل دانشجویانی بود که اضطراب امتحان پایین و سرزندگی تحصیلی بالایی داشتند. عملکرد تحصیلی دانشجویان خوشه دوم به طور معنی داری بهتر از دانشجویان خوشه اول بود. دستیابی به خوشه های اضطراب امتحان و سرزندگی تحصیلی دانشجویان، بررسی فرایند آموزش و یادگیری را با رویکردی گروه محور ممکن می سازد. به این صورت که گروه های دانشجویانی که اضطراب امتحان کمتری داشته و از سرزندگی تحصیلی بالاتری برخوردارند، عملکرد تحصیلی بهتری دارند.

استفاده از آزمون های مبتنی بر نقشه مفهومی به عنوان ابزارهای ارزشیابی، یکی از روش های نوین ارزشیابی است که می تواند جایگزین روش های سنتی ارزشیابی شود. لذا هدف پژوهش حاضر، ارزشیابی بار شناختی و روش های نمره دهی این آزمون ها بود. آزمودنی های پژوهش حاضر شامل دانش آموزان چهار کلاس درس زیست شناسی از چهار دبیرستان متفاوت بودند (در مجموع 109 نفر) که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل یک آزمون چهارگزینه ای (محقق ساخته)، چهار آزمون مبتنی بر نقشه مفهومی (محقق ساخته) و مقیاس بار شناختی «NASA-TLXL» (هارت و استیولند، 1988) بود. طرح پژوهشی مورد استفاده نوعی طرح ارزشیابی بود. روش های آماری شامل ضریب همبستگی پیرسون، آزمون t مستقل و تحلیل واریانس یک راهه (آزمون ولچ و آزمون تعقیبی گیمز-هاول) بود. بر اساس نتایج، آزمون های ترسیم نقشه مفهومی نسبت به آزمون های تکمیل نقشه مفهومی، به طور معناداری بار شناختی بیشتری روی آزمودنی ها تحمیل می کردند. همچنین، سه روش نمره دهی رابطه ای، ساختاری و شباهت به نقشه متخصص، شاخص های روایی ملاکی، روایی تمییزی و پایایی قابل قبول و معناداری داشتند. در مجموع، روش های نمره دهی رابطه ای، ساختاری و شباهت به نقشه متخصص می توانند برای نمره دهی آزمون های مبتنی بر نقشه مفهومی به خوبی مورد استفاده قرار گیرند. همچنین، استفاده از آزمون های تکمیل نقشه مفهومی می تواند راهکار مناسبی برای غلبه بر اضافه بار شناختی در جریان ارزشیابی های مبتنی بر نقشه مفهومی باشد. بنابراین، نتایج پژوهش حاضر می تواند به طراحی آزمون های مبتنی بر قواعد شناختی کمک کند و پلی بین فرایند ارزشیابی آموزشی و علوم شناختی برقرار کند.

هدف از اجرای پژوهش حاضر، فراتحلیل پژوهش هایی بود که روایی آزمون های مبتنی بر نقشه مفهومی را بررسی کرده بودند. روش های نمونه گیری پژوهش، هدفمند و گلوله برفی بودند. پس از حذف پژوهش های نامربوط، تعداد 29 پژوهش به عنوان نمونه انتخاب شدند. این پژوهش ها شامل مقاله ها، پایان نامه ها و طرح های پژوهشی بود که در مجله های مختلف چاپ شده یا در دانشگاه ها و مؤسسات معتبر داخلی و خارجی اجرا شده بودند. از این پژوهش ها تعداد 153 اندازه اثر به دست آمد. بعد از بررسی ملاک های ورود و خروج و حذف داده های پرت، تعداد 143 اندازه اثر باقی ماند که با نرم افزار CMA ویرایش 2 تحلیل شدند. نتایج فراتحلیل نشان داد که آزمون های مبتنی بر نقشه مفهومی دارای اندازه اثر ترکیبی 486/. بوده که بر طبق ملاک کوهن برای تحقیقات همبستگی، اندازه اثر بزرگی محسوب می شود. نتایج به دست آمده از فراتحلیل حاضر نشان داد که آزمون های مبتنی بر نقشه مفهومی از روایی مناسبی برخوردارند و می توان از این آزمون ها برای هدف های ارزیابی در حیطه های مختلف استفاده کرد.

هدف از اجرای این پژوهش، مقایسه رویکردهای مطالعه، هدف های پیشرفت و صفات شخصیت پذیرفته شدگان و پذیرفته نشدگان در آزمون کارشناسی ارشد بود. نمونهپژوهش، 260 نفر از دانشجویان دانشگاه رازی شامل 130 دانشجوی پذیرفته شده و 130 دانشجوی پذیرفته نشده در آزمون ارشد بود. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه تجدیدنظر شده دوعاملی فرایند مطالعه (بیگز، کمبر و لانگ، 2001)، پرسشنامه هدف های پیشرفت (الیوت و مک گرگور، 2001) و سیاهه پنج عامل بزرگ شخصیت (جان، دوناهو و کنتل، 1991).روشتحلیلداده ها تحلیل واریانس چندمتغیری و تحلیل تشخیص بود. بر اساس یافته ها در رویکردهای مطالعه، هدف های پیشرفت و صفات شخصیت، تفاوت های مهمی بین پذیرفته شدگان و پذیرفته نشدگان وجود دارد. نتایج تحلیل تشخیص نیز نشان داد که می توان با ضریب اطمینان 3/77 پذیرفته شدگان و پذیرفته نشدگان در آزمون ارشد را بر اساس این سه متغیر پیش بینی کرد. بر اساس نتایج پژوهش می توان گفت دانشجویانی که کمتر از رویکرد سطحی مطالعه استفاده کرده و هدف های پیشرفتشان مهارتی- اجتنابی، عملکردی- اجتنابی، و عملکردی- گرایشی نبوده و صفات شخصیتی وظیفه شناسی و گشودگی نسبت به تجربه در آنان بالا و صفت روان رنجورخویی در آنها پایین باشد بیشتر احتمال دارد که در آزمون کارشناسی ارشد موفق شوند.

در مقاله حاضر محتوای کتاب های درسی دوره ابتدایی به لحاظ توجه به جایگاه دیگری (معلولان و بیماران، کودکان کار و اشکال مختلف خانواده) بررسی شده است. جامعه آماری پژوهش را تمامی کتاب های درسی مقطع ابتدایی (پایه اول تا ششم) چاپ سال 1393 تشکیل دادند. روش نمونه گیری پژوهش هدفمند بود. بر این اساس، کتاب های درسی فارسی (بخوانیم و بنویسیم) و علوم اجتماعی دوره ابتدایی (جمعا 16 کتاب) به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات، چک لیست، و واحد تحلیل شامل متون، پرسش ها و تصاویر بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها و جهت به دست آوردن ضریب اهمیت هریک از مؤلفه ها، از روش آنتروپی شانون استفاده شده است. نتایج تحلیل محتوا نشان داد که توجه به مؤلفه های دیگری و پراکندگی این مؤلفه ها در کتاب های درسی دوره ابتدایی به صورت مکفی، متوازن و یکسان صورت نگرفته و تحلیل محتوا بر اساس اصول علمی تنظیم نشده است. لذا این کتاب ها نمی توانند نقش چندان مؤثری در تقویت و پرورش مفهوم دیگری در دانش آموزان ایفا کنند. در حالی که آموزش و پرورش باید با هدف مبارزه با تبعیض و سوگیری تمامی افراد جامعه را در هر شغل و مقامی پوشش داده و با دید برابر به همه آنها نگاه کند.

یکی از موضوعات اساسی دنیای مدرن «ازخودبیگانگی» است که در طول تاریخ، همواره مورد توجه اندیشمندان بوده است. هدف این پژوهش، مقایسه و ارزیابی دیدگاه اریک فروم، به عنوان یک روان شناس پیرو مکتب اومانیسم، و دیدگاه دین اسلام در زمینه ازخودبیگانگی بود. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی است. در این مقاله، پس از بیان مقدمه و تعاریف ازخودبیگانگی و بررسی مبانی نظری و پژوهشی، اندیشه های فروم در زمینه ازخودبیگانگی مطرح و سپس دیدگاه اسلام در این زمینه مورد بررسی قرار گرفت. هر دو دیدگاه، ازخودبیگانگی را «جدا شدن انسان از خود حقیقی خویش» معرفی کرده و آن را برای انسان به شدت زیانبار و خطرناک می دانند، اما از دیدگاه فروم اعتقاد به دین و خدا، موجب ازخودبیگانگی انسان می گردد. در حالی که از دیدگاه اسلام در بررسی ریشه ها و عوامل پیدایش مسئله «از خودبیگانگی»، باید از تعالیم ادیان آسمانی بهره گرفت و اعتقاد به دین و خداست که مانع ازخودبیگانگی انسان می شود.

هدف پژوهش حاضر پی شبینی رویکردهای مطالعه دانشجویان از طریق صفات شخصیت با واسط هگری اهداف پیشرفت بود. نمونه پژوهش نیز شامل 384 نفر از دانشجویان دانشگاه رازی کرمانشاه بود که به روش نمون هگیری خوشه ای انتخاب شدند. ابزار: پرسشنامه R-SPQ-2F )بیگز، کمبر و لیونگ، 2001 (، پرسشنامه AGQ )الیوت و مک گرگور، 2001 ( و سیاهه BFI )جان، دوناهو و کنتل، 1991 (. روش تحلیل داده ها تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار AMOS بود. یافته ها: نتایج نشان داد که صفات شخصیت علاوه بر اثرات مستقیم بر رویکردهای مطالعه )عمقی و سطحی( دارای اثرات غیرمستقیم بر رویکردهای مطالعه با واسط هگری اهداف پیشرفت م یباشند. نتیج هگیری: با توجه به نتایج می توان در دانشگاهها افرادی را که صفات شخصیتی بخصوصی دارند شناسایی کرده و به سمت اهداف و رویکرد مناسب برای مطالعه و یادگیری )اهداف مهارتی و رویکرد عمقی( هدایت کرده تا میزان موفقیت تحصیلی آنان را افزایش داد.