مهدی نامداری پژمان

در این مقاله، ارتباط عوامل شناختی فردی (خودپنداره خواندن و نگرش به خواندن) و عوامل شناختی خانوادگی (فعالیت-های خواندن خارج از مدرسه و سواد والدین) با ابعاد تفسیر و استنباط مستقیم درک مطلب دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی براساس مطالعه پرلز 2006 بررسی شده است. نمونه آماری شامل 5411 دانش آموز (2500 دختر و 2911 پسر) پایه چهارم ابتدایی با میانگین سنی 2/10 بوده که در آزمون پرلز 2006 شرکت کرده بودند. مقیاس های مورد مطالعه شامل خودپنداره خواندن و نگرش به خواندن با استفاده از پرسشنامه دانش آموز و فعالیت های خواندن خارج از مدرسه و سواد والدین با استفاده از پرسش نامه زمینه یابی یادگیری و نیز نمره درک مطلب خواندن در دو بعد تفسیر و استنباط مستقیم بود. به روش تحلیل رگرسیون چندگانه سلسله مراتبی و با استفاده از رویه پیشرونده داده ها تحلیل شدند. نتایج نشان می دهد که تمام متغیرهای شناختی با ابعاد درک مطلب دانش آموزان رابطه مثبت و معناداری دارند (01/0>P). در بین متغیرها، سواد والدین بیشترین واریانس درک مطلب دانش آموزان را تبیین می کرد و پس از آن متغیرهای خودپنداره خواندن، نگرش به خواندن و فعالیت های خواندن خارج از مدرسه قرار داشتند.

اهداف: به­کارگیری روش­های مشارکتی نوین در آموزش، تاثیری چندگانه بر یادگیری دارد. بر این اساس، مطالعه­ حاضر با هدف بررسی تاثیر روش حلقه­های پژوهشی بر بهبود مهارت­های ارتباطی، نگرش به تحقیق و یادگیری نظری و عملی درس اقدام پژوهی انجام گرفت. روش­ها: این مطالعه به روش نیمه آزمایشی با طرح گروه کنترل و پیش­آزمون- پس­آزمون در سال تحصیلی 90-1389 انجام شد. جامعه آماری شامل تمامی دانشجویان مرکز تربیت معلم شهید مقصودی بود که دو کلاس به تعداد 44 دانشجو بودند. نمونه ها به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. عمل آزمایشی (تدریس به صورت حلقه­های پژوهشی) به صورت تصادفی به یکی از گروه­ها انتساب داده شد. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسش­نامه­ نگرش به تحقیق، پرسش نامه­ مهارت­های ارتباطی، چک­لیست ارزیابی طرح­های اقدام پژوهی و آزمون اقدام پژوهی بود. روش حلقه­های پژوهشی 12 جلسه اجرا شد. نتایج با آزمون تحلیل کوواریانس و T مستقل به کمک نرم­افزار SPSS 18 تحلیل شدند. یافته­ها : روش حلقه­های پژوهشی، تاثیر مثبت و معنی داری بر مهارت­های ارتباطی (89/7= F و 001/0= p )، نگرش به تحقیق ( 23/7= F و 01/0= p ) و نمره عملی اقدام پژوهی (18/3= t و 003/0= p ) داشت، اما اثر معکوسی بر نمره نظری اقدام پژوهی (33/2= t و 024/0= p ) داشت. نتیجه­گیری: روش حلقه­های پژوهشی، روشی نوین بوده که تاثیرات چندگانه­ای بر رشد دانشجویان دارد. بنابراین پیشنهاد می شود نظام­های آموزش عالی، برای دستیابی به کیفیت این گونه روش­ها را به کار گیرند.

این مقاله نقش متغیرهای خودپنداره ی خواندن دانش آموز، فعالیت های اولیه ی سواد آموزی و نگرش دانش آموزان و والدین به خواندن، در عملکرد سواد خواندن دانش آموزان پایه ی چهارم ابتدایی بر اساس داده های مطالعه ی پیرلز 2006 را مورد بررسی قرار داده است. نمونه ی آماری استفاده شده پس از پالایش، 5179 دانش آموز (2767 پسر و 2412 دختر) چهارم ابتدایی بوده است که در آزمون پیرلز 2006 شرکت کرده بودند. مقیاس های مورد استفاده شامل پرسشنامه ی زمینه یابی یادگیری خواندن برای متغیرهای نگرش والدین به خواندن و فعالی ت های اولیه سواد آموزی، پرسشنامه ی دانش آموز برای متغیر خود پنداره خواندن، و نمره ی کلی سواد خواندن بر اساس مدل راش بود. که به روش تحلیل مسیر، اثر مستقیم، غیرمستقیم و کل متغیر نگرش والدین به خواندن (متغیر برونزا) بر فعالیت های اولیه سوادآموزی، نگرش دانش آموز به خواندن و خود پنداره خواندن دانش آموز (متغیرهای درونزا) مورد بررسی قرار گرفت. پس از تأیید مدل های اندازه گیری متغیرهای نهفته و برازش مدل تابع ساختاری، نتایج نشان دادند که مدل مورد آزمون، برازش مناسبی با داده ها دارد. تمامی اثرات متغیر نگرش والدین به خواندن بر سایر متغیرهای درون زا تأیید شد. هم چنین تمامی اثرات متغیر فعالیت های اولیه ی سواد آموزی بر سایر متغیرهای درون زای پژوهش معنی دار به دست آمد. هیچ کدام از اثرات متغیر نگرش دانش آموز به خواندن بر عملکرد سواد خواندن معنی دار نبود. برای مشخص کردن برابری مدل های پسران و دختران، از آزمون برابری مدل ها استفاده شد که نتایج نشان دادند که از 8 مسیر موجود در مدل، 4 مسیر تفاوت معنی دار دارند که عبارتند از: خودپنداره خواندن دانش آموز به عملکرد سواد خواندن، نگرش خواندن والدین به فعالیت های اولیه سوادآموزی، فعالیت های اولیه سوادآموزی به خودپنداره خواندن و نگرش خواندن دانش آموز به عملکرد سواد خواندن.