حجت الله جاویدی

هدف این پژوهش تعیین اثربخشی روش آموزش والدین به شیوه بارکلی بر کاهش نشانه های اختلال نافرمانی مقابله ای در کودکان شهر شیراز بود. روش آن از نوع پژوهش های شبه تجربی و طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه گواه و جامعه آماری شامل 20 نفر از کودکان 7 تا 12 ساله بود که به دلیل مشکلات رفتاری به مرکز مشاوره آموزش و پرورش شهر شیراز معرفی شده و بر اساس مصاحبه بالینی و سیاهه علائم مرضی کودکان (گادو و اسپرافکین، 1994) با علائم اختلال نافرمانی مقابله ای تشخیص داده شده بودند. جامعه آماری به صورت نمونه برداری در دسترس انتخاب و به دو گروه آزمایش (10 نفر) و گواه (10 نفر) تقسیم شد. مادران گروه آزمایش به مدت 8 جلسه با استفاده از پروتکل بارکلی آموزش داده شدند و مرحله پیگیری به فاصله دو ماه پس از مداخله درمانی انجام شد. یافته ها با استفاده از تحلیل کوواریانس نشان داد که روش آموزش والدین به شیوه بارکلی بر کاهش نشانه های اختلال نافرمانی مقابله ای کودکان تأثیر معنا دار دارد. همچنین یافته ها در مرحله پیگیری نشان داد روش آموزش والدین به شیوه بارکلی در کنترل نشانه های اختلال نافرمانی مقابله ای کودکان مؤثر بوده است. نتایج حاصل نشان می دهد با آموزش مهارت های اجتماعی به والدین می توان میزان اختلال نافرمانی مقابله ای را در کودکان کاهش داد.  

زمینه و هدف: پاسخ گویی، مسیله ای مهم و چالش آور در نظام های اداری و سیاسی بیشتر کشورها بوده و هست. این مقوله به عنوان یکی از موضوعات مطرح در سازمان های امروزی، توجه بسیاری را به خود جلب کرده و واکاوی این مفهوم، نیازمند شناسایی عوامل مرتبط با سازمان است. در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین سرمایه روان شناختی و کیفیت زندگی کاری با کیفیت پاسخ گویی به ارباب رجوع در کوپ های انتظامی استان فارس انجام شد. روش: پژوهش حاضر از لحاظ روش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش کلیه کارکنان کوپ های انتظامی شهر شیراز بودند که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه بندی با تسهیم متناسب تعداد 292 نفر انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات سه پرسشنامه «کیفیت پاسخ گویی»، «کیفیت زندگی کاری» و «سرمایه روان شناختی» بود که روایی و پایایی آن ها به ترتیب 952/0 و 953/0 و 957/0 است. یافته ها و نتایج: نتایج حاصل از پژوهش گویای آن است که بین مولفه های سرمایه روان شناختی و مولفه های کیفیت زندگی کاری با کیفیت پاسخ گویی به ارباب رجوع رابطه ای معنادار وجود دارد؛ به عبارتی هرچه سرمایه روان شناختی و کیفیت زندگی کاری بهبود یابد به همان میزان پاسخ گویی به ارباب رجوع از کیفیت بهتری برخوردار خواهد بود. با توجه به همبستگی بین مولفه های سرمایه روان شناختی و کیفیت پاسخ گویی به ارباب رجوع و با اذعان به آموزش پذیربودن سرمایه روان شناختی، می توان آن را در دوره های مختلف آموزشی در بین کارکنان لحاظ کرد و از منافع مادی و معنوی آن بهره مند شد. همچنین لازم است برای به وجود آمدن احساس امنیت و آرامش روحی- روانی (به عنوان یکی از مولفه های کیفیت زندگی کاری) در کارکنان محیط را به دور از تشویش و نگرانی عوامل استرس زا نگه داشته شود؛ زمانی که بهداشت روانی کارکنان مطمح نظر واقع شود، مسیولیت کارکنان در قبال ارباب رجوع نیز افزایش می یابد.

هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه بین هوش هیجانی، سلامت روان و استرس شغلی مادران با سلامت روان دانش آموزان دختر متوسطه دوره اول بوده است. به لحاظ هدف، این پژوهش از نوع کاربردی و برای اجرای آن از روش همبستگی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دختر متوسطه دوره اول دبیرستان شاهد دالکی ناحیه یک شیراز در سال تحصیلی 1394-95 به تعداد 300 نفر بوده است. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و مطابق با جدول مورگان تعداد 169 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شده است، که در نهایت، تعداد 140 پرسش نامه گردآوری شد. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه های هوش هیجانی شوت و همکاران (1998)؛ پرسش نامه استرس شغلی استاینمتز(1977) و مقیاس افسردگی، اضطراب، استرس(DASS.، لاویبوند و لاویبوند، 1995) استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان دادند که بین هوش هیجانی و سلامت روان مادران با سلامت روان فرزندان رابطه ای معنادار وجود ندارد. بین استرس شغلی مادران و سلامت روان فرزندان رابطه معنادار و منفی وجود دارد. استرس شغلی مادران قادر به پیش بینی سلامت روان فرزندان می باشد.

پژوهش حاضر به هدف بررسی رابطه هیجان ابراز شده با سلامت روان و دانش از اسکیزوفرنیا در خانواده بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا در شیراز انجام شد. این مطالعه توصیفی و از نوع همبستگی بود. نمونه پژوهش شامل50 نفر (31 نفر زن و 19 نفر مرد) از خانواده های بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا بود که به صورت دردسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه های هیجان ابراز شده، دانش از اسکیزوفرنیا و سلامت روان پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از رگرسیون چندگانه استفاده شد. نتایج نشان داد که دانش از اسکیزوفرنیا همبستگی منفی و سلامت روان همبستگی مثبت و معناداری با هیجان ابراز شده دارند. به طور کلی یافته ها حاکی از این بود که دانش نسبت به بیماری اسکیزوفرنیا و سطح سلامت روان با میزان هیجان ابراز شده توسط خانواده بیماران اسکیزوفرن ارتباط داشت. به نحوی که افراد دارای دانش بیشتر از سطح سلامت روان بیشتر و هیجان ابراز شده کمتری برخوردار بودند. در این میان میزان دانش از اسکیزوفرنیا نسبت به بهداشت روان بهتر قادر به پیش بینی میزان هیجان ابراز شده بود. لذا پیشنهاد می گردد به مداخلات حمایت اجتماعی از خانواده نظیر آموزش روانشناختی خانواده توجه بیشتری گردد.

پژوهش حاضر در قالب یک کارآزمایی بالینی (IRCT2016081729402N1) با هدف بررسی اثربخشی مداخله مبتنی بر آموزش روانشناختی خانواده در کاهش سطح هیجان ابراز شده مراقبین بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا انجام شد. گروه نمونه شامل خانواده های 49 نفر از بیماران اسکیزوفرن بستری در بیمارستان اعصاب و روان استاد محرری شیراز بود، که به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب و در دو گروه مداخله (24n=) و کنترل (25n=) قرار گرفتند و به پرسشنامه هیجان ابراز شده خانواده در شروع مداخله، پس از مداخله و دو ماه بعد از اتمام مداخله پاسخ دادند. برنامه آموزش خانواده برای گروه آزمایشی اجرا گردید، اما گروه کنترل هیچ مداخله خاصی دریافت نکرد. نتایج تحلیل واریانس یک راهه با اندازه گیریهای مکرر نشان داد آموزش روانشناختی خانواده در کاهش هیجان ابراز شده خانواده موثر بوده است (031/. = لامبدای ویلکز، 895/339=F، 0001/.=P، 969/.= مجذور اتای تفکیکی چند متغیره). تحلیل واریانس یک راهه بین گروهها نیز حاکی از تفاوت معنادار میان گروه مداخله با گروه کنترل (785/38=F، 0001/.=P، 45/.= اندازه اثر) بود. یافته های پژوهش نشان می دهد که آموزش روانشناختی خانواده از اثر بالایی در کاهش هیجان ابراز شده خانواده برخوردار است. نتایج پیگیری دو ماهه نیز نشان از پایداری بهبود هیجان ابراز شده خانواده داشته است.

هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه بین ابعاد هوش معنوی و سلامت سازمانی با نقش واسطه ای رفتار شهروندی سازمانی در کارکنان شرکت برق منطقه ای فارس بوده است. از نظر ماهیت و اهداف، این پژوهش از نوع کاربردی و برای اجرای آن از روش همبستگی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش تمامی کارکنان شرکت برق منطقه ای فارس با تعداد 270 نفر بوده است. برای تعیین حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان تعداد 159 نفر به عنوان حجم نمونه برآورد شده که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند. برای گردآوری داده ها، سه پرسشنامه 1) هوش معنوی کینگ 2)سلامت سازمانی هوی و فیلدمن و 3)پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی صحرانورد بکار رفته است. نتایج پژوهش نشان دادند که بین هوش معنوی با رفتار شهروندی سازمانی، بین رفتار شهروندی سازمانی با سلامت سازمانی و بین هوش معنوی با سلامت سازمانی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. رفتار شهروندی سازمانی در مجموع توانسته است در رابطه ی بین ابعاد هوش معنوی و سلامت سازمانی نقش واسطه ای ایفا کند. بر اساس نتایج این پژوهش می توان نتیجه گرفت که رفتار شهروندی سازمانی در رابطه ی بین ابعاد هوش معنوی و سلامت سازمانی نقش واسطه ای ایفا می کند.

این مطالعه با هدف بررسی ویژگی ای روان سنجی، پایایی، اعتبار و ساختار عاملی مقیاس هوش هیجانی مارک دانیل انجام شده است. نسخه فارسی این مقیاس به روش ترجمه (مستقیم و بالعکس) تهیه شد. این مقیاس، شامل 96 گویه و 8 عامل (سواد هیجانی، خود آگاهی، درون گرایی و برون گرایی، استقلال، مسئولیت پذیری، رهبری، مدیریت زمان، مدیریت ارتباط) است. نمونه مورد مطالعه 536 نفر از معلمان شهر شیراز هستند که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها از تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. براساس نتایج بدست آمده از تحلیل عاملی تعداد 47 گویه که همبستگی معناداری با نمره کل نداشتند، حذف شدند و در نهایت، 49 گویه در 3 عامل دسته بندی شدند. نتایج تحلیل عاملی تاییدی برای الگوی 3 عاملی، برازشی مناسب نشان داد. ضرایب پایایی(آلفای کرونباخ) برای این 3 عامل 70/0 بود. نتایج حاکی است که این مقیاس از پایایی نسبتا بالایی برخوردار است که برای استفاده پژوهشگران آتی مناسب است. برای سنجش اعتبار همگرا و واگرا نیز از مقیاس هوش هیجانی پترایدز و فارنهام و مقیاس به زیستی روان شناختی ریف استفاده شد. نتایج ضمن تایید اعتبار همگرا بیانگر اعتبار واگرا نیز می باشد.

این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین تعارض والد– نوجوان، تاب آوری با مشکلات روان شناختی نوجوانان مقطع دوم و سوم راهنمایی مناطق چهار گانه شهر شیراز انجام شد و مطالعه توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری کلیه دانش آموزان دختر و پسر مقطع راهنمایی مناطق چهارگانه آموزش و پرورش شهر شیراز را شامل می شد که در سال تحصیلی92-91 و در پایه های دوم و سوم راهنمایی مشغول به تحصیل بودند. به همین منظور 400 نفراز دانش آموزان (190 دختر – 210 پسر) سال دوم و سوم راهنمایی به روش نمونه گیری خوشه ای مرحله ای از نواحی چهارگانه آموزش و پرورش شیراز به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه افسردگی، اضطراب و استرس DASS لاویبوند و لاویبوند 1995، پرسشنامه تاکتیک های تعارض موری اشتراس1990، فرم تعارض با والدین و پرسشنامه تاب آوری کانر و دیوید سون2003استفاده شد. داده ها نیز با روش آماری همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه(گام به گام) تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که بین تعارض والد- نوجوان و مشکلات روان شناختی رابطه معناداری وجود دارد. همچنین بین مؤلّفه های تعارض والد-نوجوان و مؤلّفه های مشکلات روان شناختی رابطه معناداری وجود دارد. براساس نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام مؤلّفه های تعارض والد- نوجوان می تواند مشکلات روان شناختی را پیش بینی کند و استدلال می تواند تاب آوری را پیش بینی کند. بنابراین، هر چه تعارض والد– نوجوان بیش تر شود، مشکلات روان شناختی نوجوانان بیش تر می شود و تاب آوری بالاتر مشکلات روان شناختی کم تری را به دنبال دارد.

هدف از انجام پژوهش حاضر تبیین نقش واسطه گری استرس شغلی در رابطه ی بین سرمایه ی روانشناختی با عملکرد شغلی کارکنان واحد عملیاتی منطقه ی دشتگز شرکت نفت و گاز گچساران می باشد. به لحاظ ماهیت و اهداف، این پژوهش از نوع نظری و برای اجرای آن از روش همبستگی استفاده شده است. جامعه ی آماری این پژوهش شامل 300 نفر از کارکنان واحد عملیاتی یکی از مناطق شرکت نفت می باشند. برای تعیین حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان تعداد 169 نفر به عنوان حجم نمونه برآورد شده که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند. برای گردآوری داده ها از 3 پرسشنامه ی استرس شغلی، عملکرد شغلی و سرمایه های روانشناختی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که بین استرس و عملکرد شغلی رابطه ی منفی و معنادار و بین سرمایه ی روانشناختی و عملکرد شغلی رابطه ی مثبت و معنادار وجود دارد. همچنین یافته های پژوهش نشان داد که استرس شغلی نقش واسطه ای در رابطه ی بین سرمایه ی روانشناختی با عملکرد شغلی ایفا کرده و سبب کاهش اثر سرمایه ی روانشناختی بر روی عملکرد شغلی می شود.

هدف از این تحقیق، تبیین نقش واسطه گری جهت گیری مذهبی در رابطه ی بین سبک فرزندپروری والدین و معنای زندگی دانش آموزان پایه ی سوم دبیرستان شهر شیراز بود. به منظور انجام این پژوهش، 271 نفر از دانش آموزان سال سوم دبیرستان شهر شیراز(138 دختر و 133پسر) به شیوه ی نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه ی سبک فرزندپروری والدین دیانا بامریند(1967م) و معنادار بودن زندگی(صالحی،1374) و پرسشنامه ی جهت گیری مذهبی(البرزی،1382) استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده های خام از شیوه ی آماری تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج تحلیل نشان داد که در مجموع 41% از واریانس معنای زندگی توسط جهت گیری مذهبی همانندسازی شده و سبک فرزندپروری والدین قابل پیش بینی است. بنابر این نتایج به دست آمده نشان داد که جهت گیری مذهبی نقش واسطه گری معنادار برای سبک فرزندپروری و معنای زندگی دانش آموزان پایه ی سوم دبیرستان بازی می کند.

هدف از پژوهش حاضر، مطالعة تأثیر سبک فرزندپروری والدین بر سبک جهت گیری مذهبی دانش آموزان پایه سوم دوره متوسطه شهر شیراز است. به منظور انجام این پژوهش، 271 نفر از دانش آموزان سال سوم دبیرستان شهر شیراز (138 دختر و 133پسر) به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها، پرسشنامه سبک فرزندپروری والدین توسط دیانا بامریند (1967م) و پرسشنامه جهت گیری مذهبی (البرزی، 1382) به کار برده شد و همچنین به منظور تجزیه و تحلیل داده های خام، از شیوه آماری رگرسیون چندگانه استفاده شده است. نتایج تحلیل نشان داد که 30 درصد از واریانس جهت-گیری مذهبی همانندسازی شده و 23 درصد از واریانس جهت گیری مذهبی درون فکنی شده توسط سبک فرزندپروری قابل پیش بینی است. نتایج این تحقیق نشان داد که سبک فرزندپروری منطقی، بر جهت-گیری مذهبی همانندسازی شده، تأثیر مستقیم و بر جهت گیری مذهبی درون فکنی شده، تأثیر عکس داشته و همچنین سبک فرزندپروری آسان گیر بر جهت گیری مذهبی درون فکنی شده، تأثیر منفی دارد؛ اما بر جهت گیری مذهبی همانندسازی شده، تأثیر خاصی مشاهده نشده است. سبک فرزندپروری مستبدانه بر جهت گیری مذهبی درون فکنی شده، تأثیر مثبت داشته؛ اما بر جهت گیری مذهبی همانندسازی شده، تأثیر خاصی مشاهده نمی شود.

هدف از انجام این پژوهش مقایسه ی ویژگی های شخصیتی با سلامت روان زنان و مردان دارای بیماری قلبی و کلیوی می-باشد. روش پژوهش علی - مقایسه ای بوده و جامعه ی آماری آن عبارت است از بیماران قلبی و کلیوی مراجعه کننده به مراکز درمانی شهرستان شیراز که به روش نمونه گیری تصادفی در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش عبارت بودند از: پرسشنامه-ی شخصیتی پنج عاملی NEO مک کری و کوستا، پرسشنامه ی شخصیتی تیپA یاB راتوس، اسپنسرا ترجمه ی حمزه گنجی و پرسشنامه ی سلامت عمومی (GHQ) گلدبرگ و هیلر داده های آماری ثبت و از راه شاخص آماری آزمون تحلیل واریانس و آزمون t برای دو جامعه ی مستقل فرضیه ها بررسی شدند. بر اساس نتایج بدست آمده، ویژگی شخصیتی روان نژندی در بین بیماران قلبی، کلیوی و افراد عادی تفاوت معنادار وجود داشت، ولی ویژگی های شخصیتی برونگرایی، انعطاف پذیری و مسئولیت پذیری و دلپذیر بودن در بین بیماران قلبی، کلیوی و افراد عادی تفاوت معنادار وجود نداشت و از بین ابعاد ویژگی های شخصیتی، بعد روان نژندی بین زنان و مردان دارای بیماری قلبی تفاوت معناداری وجود داشت و بعد روان نژندی زنان به گونه ای معنادار بالاتر از مردان بود و هم چنین، بین سلامت روانی زنان و مردان دارای بیماری کلیوی تفاوتی معنادار وجود نداشت. هم چنین، بین سلامت روانی زنان و مردان دارای بیماری قلبی نیز تفاوتی معنادار وجود نداشت. در ضمن، بعد روان نژندی بین زنان و مردان دارای بیماری قلبی تفاوت معناداری وجود داشت که بعد روان نژندی زنان به گونه ای معنادار بالاتر از مردان بود.

هدف از این پژوهش تبین شاخص های روان سنجی مقیاس هوش سازمانی آلبرشت (2003) می باشد که در یک بررسی مقطعی، 335 نفر از کارکنان (280 مرد و 55 زن ) مراکز هفده گانه ی مخابراتی شهر شیراز به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند و به وسیله ی مقیاس هوش سازمانی (آلبرشت،2003) مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تحلیل عوامل به شیوه ی مولفه های اصلی، 36 گویه مقیاس هوش سازمانی را در هفت مولفه چشم انداز استراتژیک، سرنوشت مشترک، میل به تغییر، روحیه، اتحاد و توافق، کاربرد دانش و فشار عملکرد مورد تایید قرار داد. نتایج بررسی ضریب آلفای کرونباخ حاکی از همسانی درونی مناسب این مقیاس می باشد. به طور کلی نتایج این پژوهش حاکی از آن است که مقیاس هوش سازمانی آلبرشت ابزاری مناسب جهت اقدام های پژوهشی است و مدیران، روان شناسان صنعتی و سازمانی و کارشناسان و برنامه ریزان سازمان ها می توانند با استفاده از این مقیاس در راستای شناسایی عوامل و ارتقای هوش سازمانی و دست یابی به رسالت و هدف های تعیین شده ی سازمان خود گام بردارند