مطالعه بیش متنی اشعار خیام در قالب خوشنویسی (مطالعه موردی: رباعی 103) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در میان اقلام مختلف خوشنویسی، خط نستعلیق پیوند ناگسستنی بافرهنگ و ادبیات ایران دارد، به طوری که گفته می شود این خط نماد فرهنگ و هنر ایرانی است. همخوانی صورت نستعلیق با روحیه اشعار فارسی زمینه را جهت تعامل بیشتر این خط با ادبیات فراهم کرد تا بر اشعار وزین، صورتی موزون بخشد. این خط قالب های مختلفی دارد که درزمینه شعر، کتابت و چلیپا بیشترین کاربرد را دارد. رباعی 103 خیام که بارها توسط خوشنویسان در قالب چلیپای نستعلیق تکرار شده، مورد مطالعه در این پژوهش قرار گرفته است. شناخت هرچه بهتر و رمزگشایی این آثار هنری نیازمند بررسی روابط متنی حاکم بر آن ها و مستلزم رجوع به مطالعات ترامتنی است. رویکرد ترامتنیت ژنت تمامی روابط موجود میان متن ها را بررسی می کند که در این میان بیش متنیت با تحلیل متون هنری تناسب بیشتری دارد. در بیش متنیت تأثیر یک متن بر متن دیگر بررسی می شود که شامل برگرفتگی متن دوم از متن اول است. لذا هدف این پژوهش، مطالعه ای نظام مند در چلیپاهای رباعی 103 خیام است که منجر به شناخت روابط متنی میان آنها شود. سؤال اصلی براین مبناست که گونه های بیش متنی ژنتی چگونه و به چه میزانی در آثار ذکرشده قابل شناسایی است؟ روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و اطلاعات از طریق منابع اسنادی و مشاهده انجام شده و به صورت کیفی تجزیه و تحلیل شده است. بر طبق یافته ها صراحت ارجاع به پیش متن در این آثار زیاد و کارکرد بیش متن ها غالباً جدی است لذا سرعت تغییرات بسیار کند است.Studying the Poems of Omar Khayyam Based on Hypertextuality in Prominent Calligraphy Works (Case Study: Quatrain or Rubái No. 103)
Among numerous calligraphy scripts, Nastaliq is inseparably associated with Iranian culture and literature, as it represents part of Iranian culture and art. The consonance of Nastaliq’s appearance with the spirit of Persian poetry provided the basis for more interaction of this writing style with Persian literature to give a balanced structure to the rhythmic poems. This script has various forms that are mostly applied in poetry, calligraphy, and Chalipa as kind of it. The quatrains No. 103 of Khayyam’s poem with a high degree of repetition by calligraphers in the form of Chalipa have been addressed in this research. To comprehend the concepts behind these artworks, it is required to study the textual relationships between them and carry out the relevant transtextual studies. The transtextuality approach of Gerard Genette targets all existing relationships between texts, among which hypertextuality is more adaptable to artistic texts. This term is defined as the influence of one text on another. Therefore, this research aims to systematically study the quatrains 103 of Khayyam’s poems, to address the textual relationships among them. The main research question here is to know how the hypertextuality of Genette can be identified in the mentioned works. The research method was based on a descriptive-analytical approach, and the data were collected relying on documented resources and observation by using qualitative analysis. According to the research findings, the reference to the hypotext in these works is significant, and the function of hypertexts is often serious, so the process changes very slowly.
تبلیغات
