کاوش مؤلفه های اثربخش در تدریس نوآورانه اساتید در فضای مجازی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هدف این پژوهش کاوش مؤلفه های اثربخش در تدریس نوآورانه اساتید در فضای مجازی بود. روش پژوهش از نوع کیفی است و اعضای هیئت علمی نمونه و موفق در تدریس دانشگاه شیراز در سال 1400 که تجربه برگزاری کلاس درس با استفاده از روش های خلاق و نوآورانه در فضای مجازی را داشتند، به عنوان مشارکت کنندگان بالقوه در نظر گرفته شدند. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و رویکرد اشباع نظری با 15 نفر مصاحبه انجام شد. داده های لازم استخراج و با  روش تحلیل مضمون مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت مؤلفه های اثربخش در تدریس نوآورانه اساتید در فضای مجازی در قالب پنج مضمون سازمان دهنده سطح دوم و ده مضمون سازمان دهنده سطح اول و هشتاد و چهار مضمون پایه تدوین گردید. براساس یافته های پژوهش شایستگی دیجیتالی اساتید شامل دو مضمون سازمان دهنده شایستگی شخصیتی و شایستگی حرفه ای، در گیر ساختن دانشجویان  شامل دو مضمون سازمان دهنده علایق و تعاملات مجازی، محتوای مجازی شامل دو مضمون سازمان دهنده کیفیت محتوا و سازمان دهی محتوا، راهبردهای یاددهی - یادگیری مجازی شامل دو مضمون سازمان دهنده ساختاری (شیوه اجرا) و اجرای اثربخش و در نهایت بازخورد شامل دو مضمون سازمان دهنده ارزشیابی و بازخورد انگیزشی استاد بود. نتایج پژوهش حاکی از آن است که تدریس اثربخش در فضای مجازی مستلزم فراهم ساختن زیرساخت ها و بسترهای لازم خصوصاً فراهم ساختن زمینه های لازم جهت توسعه و بهسازی مهارت ها و شایستگی های حرفه ای، دیجیتالی و ارتباطی استادان براساس بسترهای مختلف آموزشی با هدف افزایش کیفیت انتقال دانش و ارتقای سطح علمی دانشجویان است.