ارزیابی تغییرات ساختار اکولوژیک شهر بهشهر به منظور ارائه راهکارهایی جهت بهبود پیوستگی منظر و ارتقای تاب آوری زیست محیطی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
امروزه جامعه شهری با مشکلات متعددی از جمله مسایل زیست محیطی درگیر می باشد. شهر بهشهر نیز به تبع تغییرات جمعیتی و افزایش ساخت و ساز با مسایل زیست محیطی فراوانی مانند: تغییر و تخریب اراضی طبیعی، کاهش سطوح سبز، قطعه قطعه شدن کاربریها و ... مواجه شده است. بر همین اساس هدف از این پژوهش ارزیابی تغییرات ساختار اکولوژیک شهر بهشهر به منظور ارایه راهکارهایی جهت پیوستگی اکولوژیکی سیمای سرزمین( منظر) و ارتقای تاب آوری زیست محیطی، با استفاده از اصول اکولوژی سیمای سرزمین به همراه مدل موزاییکی فورمن( لکه، کریدور و ماتریس) و آسیب شناسی از عناصر ساختاری سیمای سرزمین می باشد. برای این منظور ابتدا عناصر ساختار اکولوژیک شهر ، با استفاده از تصاویر ماهواره ای سالهای 1986 و 2020 آشکار سازی شد، سپس تغییرات این عناصر توسط 5 متریک سیمای منظر (MNN,LSI,MPS,LPI,NP) در برنامه Fragstats تحلیل گردید و در ادامه آسیب شناسی این عناصر با تحلیل لکه ها و کریدورهای طبیعی و مصنوعی شهر انجام شد، در نهایت با پهنه بندی میزان پیوستگی اکولوژیکی (پوشش گیاهی) در محیط نرم افزار Arc GIS، راهکارهایی جهت ارتقای پیوستگی اکولوژیکی هر پهنه ارایه گردید. نتایج نشان می دهد، عناصر ساختار اکولوژیکی خصوصا لکه های زراعی، باغات و فضای سبز شهر بهشهر از نظر نحوه ترکیب و توزیع فضایی دارای شرایط مطلوبی نیست و طی دوره زمانی مورد مطالعه از لحاظ پیوستگی اکولوژیکی، خصوصا لکه های زراعی دچار تخریب شدیدی شده است، به طوری که لکه های سبز زراعی و باغی در طی 34 سال اخیر به ترتیب52 و 31 درصد کاهش یافته اند، در واقع با توجه به مقادیر حاصله از متریک) MNN میانگین متوسط فاصله دو لکه مشابه)، میزان پیوستگی اکولوژیکی لکه های زراعی در 34 سال گذشته در حدود 48 متر، باغات و فضای سبز حدود 10 متر کاهش یافته و فواصل بین لکه های مشابه اکولوژیکی زیاد تر شده است. و در نهایت نیز منجر به ارایه: (1) راهکارهای عملیاتی و اجرایی "حفاظتی"، در ارتباط با کریدورها و لکه های طبیعی وسبز موجود(2) و راهکارهای عملیاتی و اجرایی "اصلاحی" مبتنی بر ایجاد شبکه های اکولوژیکی سبز و احیای لکه های تخریب شده و همچنین نقشه شبکه حیاتی از محدوده مورد مطالعه انجامید.Evaluation of changes in the ecological structure of Behshahr city in order to provide solutions to improve landscape cohesion and promote environmental resilience.
Today, urban society is facing many problems, including environmental issues. Behshahr city has also been created due to population change and increase in construction with many environmental issues such as: change and destruction of natural lands, reduction of green areas, fragmentation of land uses, etc. Based on the purpose of this study, the ecological change of Behshahr city in order to provide solutions for ecological configuration of the landscape (landscape) and the promotion of environmental radiation, using the principles of the landscape with the Forman mosaic model (spots, corridors and matrices) and Pathology is one of the structural elements of the landscape. For this purpose, first the elements of the ecological structure of the city were detected using satellite images of 1986 and 2020, then the changes of these elements were analyzed by 5 metric landscape (MNN, LSI, MPS, LPI, NP) in Fragstats program and in The pathology of these elements was continued by analyzing natural and artificial spots and corridors of the city. Finally, by zoning the degree of ecological continuity (vegetation) in Arc GIS software, solutions were provided to improve the ecological continuity of each zone. The results show that the elements of ecological structure, especially agricultural spots, gardens and green space of Behshahr city are not in good condition in terms of composition and spatial distribution and during the study period in terms of ecological continuity, especially agricultural spots have been severely damaged. So that crop and garden green spots have decreased by 52% and 31%, respectively, during the last 34 years. Last year it was reduced by about 48 meters, gardens and green spaces by about 10 meters, and the distances between similar ecological spots increased. Finally, it leads to the presentation of: (1) operational and executive "protective" solutions in relation to natural and green corridors and stains (2) and "corrective" operational and executive solutions based on the creation of green ecological networks and the restoration of stains. Destroyed as well as a critical network map of the study area.
تبلیغات
