تحلیل مؤلفه های تاب آوری سکونتگاه های روستایی در برابر خطر وقوع زلزله (مطالعه ی موردی: شهرستان ایجرود، استان زنجان) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
تاب آوری یکی از مهمترین عوامل تحقق پایداری سکونتگاه های روستایی است. با افزایش تاب آوری، میزان آسیب پذیری سکونتگاه ها در برابر مخاطرات کاهش می یابد. هدف از پژوهش حاضر تحلیل مؤلفه های تاب آوری سکونتگاه های روستایی در برابر خطر وقوع زلزله است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و روش آن توصیفی-تحلیلی بوده و برای گردآوری داده ها از روش های کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. جامعه ی اماری این تحقیق سرپرستان خانوار 20 روستا و متخصصین حوزه ی روستایی شهرستان ایجرود می باشد. که با استفاده از فرمول کوکران تعداد نمونه لازم جهت تکمیل پرسشنامه در مجموع 342 مورد (305 مورد سرپرست خانوار روستایی و 37 متخصص حوزه ی روستایی) محاسبه شده است. روایی صوری توسط 35 نفر از اعضای هیئت علمی گروه جغرافیا دانشگاه زنجان و برابر با میانگین 1.7 ارزیابی شد. پایایی متغیرها از طریق ضریب آلفا ی کرونباخ به میزان 76% محاسبه گردید که نشان دهنده ی قابل قبول بودن آن است. برای تجزیه و تحلیل کمی داده ها از آزمون های آماری نظیر (t تک نمونه ای، تحلیل مسیر، تحلیل واریانس) بهره گرفته شده است. نتایج نشان می دهد که وضعیت تاب آوری در روستاهای مورد مطالعه شهرستان ایجرود در برابر وقوع زلزله احتمالی در مجموع مؤلفه ها، با میانگین 3.33 نامطلوب است و مقادیر به سمت آسیب پذیری گرایش دارند. همچنین از بین مولفه های چهارگانه، مؤلفه کالبدی با مجموع اثرات مستقیم و غیر مستقیم 56.5 درصد آلفا را تبیین نموده و مؤثرترین مؤلفه در تاب آوری شهرستان ایجرود است. ابعاد چهارگانه تاب-آوری، روی هم رفته توانستند 74.9 درصد از تاب آوری شهرستان ایجرود را تبیین نمایند. واژگان کلیدی: تاب آوری، سکونتگاه های روستایی، مخاطرات طبیعی، زلزله، تحلیل مسیر، شهرستان ایجرودAnalysis of resilience components of rural settlements against earthquake risk (Case study: Ijroud city, Zanjan province(
Resilience is one of the most important factors in achieving the sustainability of rural settlements. As resilience increases, the vulnerability of settlements to hazards decreases. The purpose of this study is to analyze the resilience components of rural settlements against earthquake risk. The present research is applied and its method is descriptive-analytical and library and field methods have been used to collect data. The statistical population of this study is the heads of households in 20 villages and rural specialists in Ijroud city. Using Cochran's formula, the required number of samples to complete the questionnaire has been calculated in a total of 342 cases (305 rural heads of households and 37 rural specialists). Face validity was evaluated by 35 faculty members of the Department of Geography, University of Zanjan and averaged 1.7. The reliability of the variables was calculated by Cronbach's alpha coefficient of 76%, which indicates its acceptability. For quantitative analysis of data, statistical tests such as (one-sample t, path analysis, analysis of variance) were used. The results show that the resilience situation in the studied villages of Ijroud city against the occurrence of a possible earthquake in all components, with an average of 3.33 is unfavorable and the values tend to be vulnerable. Also, among the four components, the physical component with a total of direct and indirect effects explains 56.5% of alpha and is the most effective component in the resilience of Ijroud city. The four dimensions of resilience, in total, could explain 74.9% of the resilience of Ijroud city.Keywords: resilience, rural settlements, natural hazards, earthquake, route analysis, Ijroud city
تبلیغات
