مقایسه ساختار حکایات مجمع النوادر بنبانی و بهارستان جامی با تاکید بر آبشخور آن ها (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در ادب فارسی کم نیستند آثاری که با عنوانِ مجمع الحکایات، مجمع النوادر و... نوشته شده اند؛ آثاری با ارزش و تأثیرگذار که در کنار محبوبیت و مقبولیت، نقش عظیمی در شکل گیری و پایه ریزی داستان و داستان پردازی در ادبیات فارسی داشته اند. در میان حکایت های این کتب، کمتر حکایاتی یافت می شوند که نویسنده، خود خالق آن باشد. چه بسا نویسنده ای بیشتر حکایات را از منابع پیشین یا آثار هم عصرش آورده و با توانایی هنری و متناسب با سبک متداول عصر خود، آن ها را بر پایه مضمون موردنظر طبقه بندی کرده است. مجمع النوادر، مجموعه ای از حکایت ها و روایت ها و مثل هایی است که توسّط فیض الله بن زین العابدین بن حسام بنبانی معروف به صدر جهان (زنده ۹۰۷ ق) در زمان محمود شاه بیگره (863- 917 ق) تحریر یافته و به نام او اتحاف شده است. بنبانی در این اثر به تصریح خود از منابع هم زمان یا پیشین خویش بهره جسته و در نگارش این کتاب طریق ایجاز را در پیش گرفته است. یکی از این منابع، بهارستان جامی (با 28 حکایت و روایت مشترک) است . با بررسی های انجام گرفته آبشخور اصلی این حکایت ها در متون عربی و فارسی پیش ازاین دو نویسنده نیز یافت شد. بیشترین بسامد را کتب نثر الدّر فی المحاضرات، تذکر ه الحمدونیه و محاضرات الأدباء دارا است. منابع فارسی سهم کمتری از این بسامد دارند. باوجود اشتراکات و افتراقات سبکی و هنری بنبانی و جامی به ویژه توجه بنبانی به ایجاز و وفاداری او به متن اصلی و شیوه ساده نویسی و به نظم درآوردن حکایات توسط جامی سبب شده است اختلافات بسیاری در بیان مفهوم حکایات به وجود آید.Comparison of the Structure of the Anecdotes of Majnat al-Nawadir Banbani and Baharestan Jami with Emphasis on their Sources
In Persian literature, there are many works with the titles of " Majma 'al -Qasas", " Majma 'al-Nawadir "and so on. Valuable and influential works that, along with popularity and acceptance, have played a significant role in the formation and consolidation of stories and storytelling in Persian literature. Among the anecdotes of these books, there are less anecdotes created by the author himself, perhaps most of the authors took the anecdotes from previous sources or the works of his contemporaries and translated them according to the desired theme with artistic ability and in accordance with the common style of his time. Majma 'al-Nawadir is a collection of anecdotes, narrations and parables written by Faizullah ibn Zayn al-Abidin ibn Hussam Banbani, known as Sadr Jahan (d. 907 AH) during the reign of Mahmud Shah Bigara (863-917 AH). In this work, Banbani has used his contemporary or previous sources. One of these sources is Baharestan Jami (with 28 common anecdotes and narrations). The main source of these anecdotes in Arabic and Persian texts was also found in the previous studies of these two authors. Such as books of nathr aldur fi almuhazarati, Tazkerat al-Hamduniyah, muhazarat al'udaba'. Persian sources have a smaller share of this frequency. Despite the commonalities of these two works, Banbani did not pay attention to brevity and Jami to simplification. There are many differences in the expression of the concept of anecdotes.
تبلیغات
