بررسی و تحلیل مسئله شفاعت از دیدگاه غزالی و مولانا در مثنوی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
شفاعت از مجموعه مباحث تفسیری، کلامی و فلسفی و یکی از مسلمات و ارکان عقاید اسلامی است. که همه مسلمانان با الهام گیری از آیات قرآن، اصل شفاعت و واسطه بودن انبیا و اولیا الهی بین خدای سبحان و خلق را پذیرفته اند. به طور اجماعی برخورداری انبیا و اولیا از مقام شفاعت در روز قیامت مورد وفاق همه مذاهب اسلامی بوده است. غزالی قسم دیگری را بدان افزوده و علما را نیز شایسته شفاعت دانسته است. مقاله حاضر با روشی تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه ای ضمن بیان مفهوم، ماهیت شفاعت و گستره آن در نظام توحیدی و معادی پس از تبیین مستندات قرآنی و موضع مکتب های مختلف کلامی در موضوع شفاعت به بررسی آرا غزالی و مولانا در مثنوی پرداخته است. با نگاهی به مثنوی، می توان دریافت گستره ای که مولانا برای شفاعت قائل بوده، وسیع تر از معتقدات بیشتر اندیشمندان هم عصر اوست؛ اشاعره و معتزله پیامبر اسلام (ص) را شفاعت کننده می دانند و در مورد سایر شفعاء نظریه خاصی ارائه نکرده اند. معتزله شفاعت را در ازدیاد نعمت های مومنان بهشتی و اشاعره آن را در کاستن عذاب فاسقان و ظالمان می دانند. از دیدگاه آنان هر پیامبر شفاعت کننده امت خویش است. اما از نگاه توحیدی مولانا حق تعالی رحمتش بر غضبش پیشی دارد و معیار خداوند در آفرینش و معاد، بر شفاعت، کَرَم و رحمت است.The Study of the Concept of Intercession from the Perspective of Ghazali’s Manteq-al -Teir and Rumi’s Masnavi
Intercession is an interpretive, theological issue and one of the pillars of Islamic beliefs. Inspired by the verses of the Qur'an, Muslims have accepted the principle of intercession and mediation between divine prophets and saints and God Almighty and the people. By consensus, the prophethood of the prophets and saints on the Day of Judgment has been agreed upon by all Islamic religions; The present article, while explaining the concept, nature and scope of intercession in the monotheistic and Maadi system, after explaining the Quranic documents and the position of different theological schools on the subject of intercession, has examined the views of Ghazali and Rumi in Masnavi . Looking at the Masnavi , it becomes clear that the scope of Rumi for intercession is wider than the beliefs of most thinkers in the Islamic world; The Asharites and Mutazilites consider the Prophet of Islam (PBUH) as an intercessor and have not offered a specific theory about other Shafi'is. The Mutazilites consider intercession to increase the blessings of the believers in Paradise; Every prophet is the intercessor of his nation. But from Rumi's monotheistic point of view, the Almighty has mercy on his wrath, and God's standard in creation and resurrection is mercy and benevolence.
تبلیغات
