تحلیل توان های اکوتوریستی گستره هشتجین خلخال با رویکرد تکنیک SWOT

چکیده

در گوشه جنوبی استان اردبیل و شهرستان خلخال از خط الرأس ارتفاعات آق داغ تا سواحل رود قزل اوزن، پهنه کوهستانی منحصر به فردی با مرکزیت سیاسی شهر هشتجین وجود دارد که در حال حاضر علیرغم وجه تمایز آن با بقیه نقاط استان به لحاظ وجود برخی ویژگی های سرزمینی خاص، در انزوای کامل جغرافیایی به حیات نیمه جان خود ادامه می دهد. اختلاف ارتفاع مکانی 2400 متری در مسافت اندک 7 کیلومتری به همراه گستردگی دره عمیق قزل اوزن با راستای مداری باختری - خاوری که به عنوان یک تله رطوبتی عمل می نماید، پهنه های آب و هوایی و چشم اندازهای محیطی، به ویژه اکوسیستم جنگلی تیپ زاگرسی تقریباً متفاوتی با الگوی کلی آذربایجان و استان اردبیل را خلق کرده است، به طوری که در برخی موارد مناطق رقیب پیرامونی از چنین ویژگی ها و توانمندی ها بی بهره بوده و توان رقابت با آن را ندارند. شناخت این توانمندی و چشم اندازهای محیطی و سهم و جایگاه آن ها در توسعه پایدار منطقه با رویکرد برنامه ریزی اکوتوریسم و ارائه راهکارهای لازم در راستای حذف یا به حداقل رساندن تنگناها و استفاده از فرصت ها به منظور رفع تهدیدها، هدف اصلی پژوهش حاضر است که در قالب تکنیک SWOT  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. بدیهی است که در صورت بهره برداری از جاده ی ارتباطی اردبیل - زنجان و اتصال استان به شاهراه ایران - اروپا و طبیعتاً محدوده مورد مطالعه به مراکز جمعیتی عمده و با تغییر این نگرش که توسعه صرفاً به مراکز استان ها و یا برخی مناطق خاصی محدود         نمی گردد، می توان به کالبد این گستره ی تقریباً فراموش شده، روح دوباره ای بخشید. اساس این پژوهش بر پایه مشاهدات و مطالعات میدانی استوار بوده و در آن از عکس های هوایی 55000: 1، تصاویر ماهواره ای 100000: 1، نقشه های توپوگرافی 50000 :1 و زمین شناسی 100000: 1 نیز استفاده شده است. نقشه های موجود در متن پژوهش نیز از نرم افزار ARC GIS تهیه گردیده است.