نقد جامعه شناختی سیمای محمود غزنوی در شعر عطّار (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
سلطان محمود غزنوی که از پادشاهان مقتدر عهد غزنوی است، جایگاه ویژه ای در ادب پارسی دارد. وی، مانند هر پادشاه و حاکم دیگر، توأم با زمامداری خویش مورد مدح و ستایش قرار گرفته و بخشی از این فرآیند در قالب اشعار مدحی و همچنین در تواریخ تألیف شده در عهد غزنوی ثبت گردیده است. علاوه براین، تصویری خاص و منحصربه فرد نیز از وی در ادب پارسی قابل ملاحظه است که در مورد دیگر زمامداران ترسیم نگردیده است و آن معرّفی او به عنوان نماد راستین عشق ورزی است که در متون عرفانی با نگرشی متمایز و ممتاز بیان گردیده است. در شعر عطّار، محمود غزنوی با سیمایی منحصربه فرد معرّفی می شود. سیمای محمود، علاوه بر موارد مذکور، بیانگر شاهی آرمانی و متعالی است. شاه آرمانی، یکی از نظریه های مطرح و عام در ادب و اندیشه ایرانی است. قدمت این اندیشه فراتر از آن است که بتوان تاریخ مشخّصی را برای شکل گیری آن بیان کرد. در اندیشه عطّار، مسأله شاه آرمانی با شخصیّت تاریخی محمود غزنوی تلفیق گردیده است. این رویه، تحت تأثیر شرایط نابسامان اجتماعی و عدم کفایت شاهان زمانه صورت گرفته است که منجر به تحلیل رفتن علم، ادبیّات و فرهنگ شده است. این پژوهش به شیوه تحلیلی- توصیفی ، برمبنای نظریه جامعه شناسی ادبی است و با استقاده از روش کتابخانه ای- اسنادی صورت می پذیرد.Sociological criticism of Mahmoud Ghaznavi image in the poetry of Attar
Abstract Sultan Mahmoud Ghaznavi, the powerful Kingdom of Ghazni period, has a special position in Persian literature. He, like any other king or ruler, along with his governance has been eulogized. Part of this process, as in histories work’s of the Ghaznavid period in the form of panegyric poems has been recorded. In addition, special and unique features of him impressive in Persian literature, that About the other rulers has not been traced. That is introduce of him as a symbol of true love, that has been expressed from distinctive and distinguished Point of view in mystical texts. In Attar's poetry, Mahmoud Ghaznavi introduce with a unique Feature. The image of Mahmoud, besides the mentioned items represents ideal and transcendental king. Ideal king, is one of the public and proposed theories in literature and thought of the Iranian. This idea is so old that it can’t be stated specific date for the formation of it. In thought of Attar, the issue of ideal king has been mixed with the historical figure of King Mahmoud Ghaznavi. This procedure is under the influence of unsuitable social conditions and inadequacy era kings, that has been Lead to the erosion of science, literature, and culture.
تبلیغات
