بررسی نقل قول در گفتمان رواییِ داستان های جلال آل احمد با تکیه بر آراء «ژرار ژنت» و «دومینیک منگنو» (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
امروزه مطالعه گفتمان روایی در داستان ها و رمان ها، جایگاه خاصّی در نقد ادبی به خود اختصاص داده است. در این میان، مطالعه آن قسمت از روایت که نه توسّط خودِ راوی، بلکه از زبان شخصیّت های وی بیان می شود، اهمّیّت ویژه ای در مطالعات گفتمانی دارد. جلال آل احمد از جمله نویسندگانی است که ترجیح می دهند روایت خود را به صورت تناوبی از گفته های راوی و شخصیّت ها ساختاربندی کنند. به این منظور راویِ جلال از نقل قول بسیار معمولِ مستقیم و غیرمستقیم و همچنین از نقل قول غیرمستقیم آزاد، تک گوییِ درونی و گفتمان روایت شده بهره می جوید. امّا آیا وی در به کار بردن هر یک از انواع نقل قول به جای نقل قول دیگر توجیهی روایی یا ادبی دارد؟ پاسخ به این پرسش با مطالعه دقیق هر یک از انواع نقل قول با تکیه بر نظریّات منتقدانی چون «دومینیک منگنو» و «ژرار ژنت» در حوزه گفتمانی و روایی و نیز مطالعه کارکرد و نقش منحصربه فرد آنها در موقعیّت های خاصّ داستانی میسّر است. این مطالعه مؤیّد آن است که راویِ جلال بیش از آنکه خود رشته سخن را به دست بگیرد، این مهم را به شخصیّت های داستانی اش وا می گذارد. در واقع دیدگاه واقع گرایانه آل احمد به مسائل اجتماعی او را بر آن داشته است تا دو نوع نقل قول مستقیم و غیرمستقیم را بر دیگر انواع نقل قول ترجیح دهد، تا از این طریق نه قضاوت خود، که کلام شخصیّت را به خواننده انتقال دهد و او را در قضاوت آزاد بگذارد. از سوی دیگر، به نظر می آید راوی، نوع تک گویی را اغلب به داستان هایی اختصاص می دهد که بر پیچیدگی روحی و ذهنی شخصیّت ها متکّی هستند.Study of speechs in the narrative discourse of Jalal Al-e- Ahmad's stories Relying on views of Gérard Genette and Dominique Maingeneau
Today the study of narrative discourse in the stories and novels has occupied a special status in the literary criticism. In the meantime, the study of that part of the narration, which is expressed not by the narrator himself, but by his characters has been given a special emphasis by discourse studies. Jalal Al-e-Ahmad is one of the authors who prefer to structur their stories by an alternance between the narrator and character's discours. For this purpose, the narrator of Jalal uses the common and classical type of direct and indirect speechs, as well as the free indirect speech, interior monologue and narratized discourse. But does he have any narrative or literary justification by using each types of speechs instead of other? The answer to this question is possible by a careful study of each type of speech, relying on critiques of discoursive and narrative field, such as Gérard Genette and Dominique Maingeneau, and by studying their function and their unique role in particular story situations. This study confirms that the narrator of Jalal, rather than taking the speech for himself, places this emphasis on his fictional characters. Indeed, Ahmad's realistic view of social issues has led him to choose two types of direct and indirect speechs on the other types of speechs, in order not to judge himself, but to transmit the word of character to the reader, and put him in free judgment. On the other hand, the narrator seems to have often devoted the interior monologue to stories that rely on the mental complexity of characters.
تبلیغات
