آذر برزین در متون پهلوانی پس از شاهنامه (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
آذربرزین پسر فرامرز، یکی از یلان نامدار منظومه های حماسی پس از شاهنامه است. برای نخستین بار در بهمن نامه است که آذربرزین بدون هیچ مقدّمه ای وارد داستان می شود و پس از کین خواهی از بهمن، دیگر سخنی از او به میان نمی آید. در منظومه های دیگری مانند فرامرزنامه بزرگ و شهریارنامه، روایت هایی درباره چگونگی آشنایی فرامرز با مادر آذربرزین آمده و در منظومه اخیر، حتّی آینده آذربرزین نیز پیش بینی شده است. در برخی طومارهای نقّالی و برخی روایات شفاهی شاهنامه روایات متعدّدی از سرگذشت آذربرزین نیز هست که اگرچه در ساختار داستان با روایت بهمن نامه برابری دارند، امّا افزوده های دیگری نیز در این دسته روایات دیده می شود که اگر ریشه در روایات کهن نداشته باشند، بیانگر شهرت داستان های فرامرز و به تبع او فرزندش آذربرزین، در میان توده مردم بوده است. در این مقاله به بررسی مجموعه روایاتی که در ادب پهلوانی، درباره آذربرزین از آغاز تولّد تا پایان زندگیش آمده می پردازیم؛ سپس نشان می دهیم که مهمترین خویشکاری آذربرزین در ادب پهلوانی ایران، نبرد با بهمن پادشاه کیانی است و پس از ادای این وظیفه، این پهلوان از صحنه داستان های ملّی خارج می شود و به تبع آن، سیر روایات پهلوانی نیز به پایان می رسد.Azar Burzin in Literary Heroic Epics
Azar Burzin, the son of Faramarz, is one of the famous heroes in epic texts after Shahname. In Bahman Name for the first time he appears without any introduction in the story and then after taking revenge on Bahman he disappears. In other epics like great Faramarz nameh and Shahriyar Name, stories about how Faramarz got familiar with Azar Burzin’s mother and even in Shahriyar Name, Azar Burzin future is predicted. Furthermore, in some narrations carried out by narrators of Shahnameh and some of folklores, various points about his life have been stated. Although in all these narrations about Azar Burzin one can find a structure similar to the story structure of Bahman Nameh, some additions have been made which have no realities in old narrations. However, these indicate that Faramarz and his son Azur Barzin have been famous among the people. In this article, the author has tried to study the narrations of Azur Barzin from his birth to his death and paid particular attention to his war with Bahman Shah. After this accomplishment done by Azar Burzin, the author has concluded how Azar Burzin as a hero disappears from the national stories and in turn the stories about heroic events got finished.