بررسی تحلیلی روایتی نقّالی از «فرامرز نامه» (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
فرامرزنامه یکی از منظومه های ارزشمند و نسبتاً مفصّل پهلوانی پس از شاهنام ه فردوسی است. درنگ در تاریخ فرهنگ و ادب ایران نشان می دهد که اخبار مربوط به فرامرز به گونه ای بسیار گسترده در روایات مکتوب و شفاهی موجود است. داستان های این پهلوان به گونه ای پراکنده در شاهنامه، منظومه های پهلوانی پس از شاهنامه، منابع مکتوب و روایت های نقّالی و شفاهی حفظ شده است که در مجموع حلقه روایات فرامرز را در ادبیّات حماسی ایران تشکیل می دهد. در منطقه کوهمره سرخی فارس چهار روایت شفاهی از منظومه های پهلوانی پس از شاهنامه موجود است که از این میان دو روایت «برزونامه» و «بانوگشسب نامه» در میان برخی از قصّه گویان و راویان رواج دارد؛ امّا دو روایت «فرامرزنامه»و «شهریارنامه» در ذهن و زبان مردم جایگاهی ندارد. این دو روایت تنها به وسیله مسن ترین و معروف ترین نقّال این منطقه- علی حسین عالی نژاد، آخرین بازمانده نقّالان و راویان منطقه- روایت می شود. روایت نقّالی فرامرزنامه در این منطقه، آمیزشی از حماسه و باورهای اساطیری بومیان منطقه است که واکاوی آن افزون بر ثبت روایتی که پیش از این در هیچ مأخذی ثبت و بررسی نشده است، بخشی از باورهای اساطیری مردم این منطقه را نشان می دهد. در این جستار نگارنده به مباحث زیر پرداخته است: 1- گزارش روایت نقّالی و سپس بررسی تفاوت ها و شباهت های روایت مکتوب و روایت نقّالی2- بررسی چگونگی اثرگذاری باورها و اسطوره های بومیان منطقه بر روایت نقّالی. 3- بحثی درباره سراینده اثر بر پایه روایت نقّالی.An analytical survey of a raconteurs’ narrative of Farâmarznâmeh
Farâmarznâmeh is one of the valuable and comparatively voluminous epics after Ferdowsi’s Šâhnâmeh. A reflection on the cultural and literary history of Iran demonstrates that there is a spate of narratives about Faramarz in as well written and oral sources. Tales of this hero have been preserved in a scattered way in Šâhnâmeh, post-Šâhnâmeh heroic poems, written sources, raconteurs’ narratives and oral ones thet, altogether, form the circle of narratives about Faramarz in Persian epic literature. There are four oral narratives ofpost-Šâhnâmeh heroic poems in Kohmareh-Sorkhi region (of Fars province) two of which, namely Borzūnâmeh and Bânūgošasbnameh are still rampant among some of storytellers and raconteurs, but the other two, Farâmarznâmehand Šahryârnâmeh are abandoned among the native people. These last two are narrated today just by Alihossein Âlinejad, the oldest and the most famous raconteur of the mentioned region and the last survivor of the ilk. The raconteurs’ narrative of Farâmarznâmeh in this area is an amalgam of the epic on one hand and the mythical beliefs of the native people on the other hand. A scrutiny on this narrativewill eventuate in recording a narrative that has never been written down before and, moreover, will evince some of the mythical beliefs of the people of this region. This article seeks to : 1- report the raconteurs’ narrative and, thereafter, examining the similarities and differences between the written version and the raconteurs’ one; 2- examine the way through which the beliefs and myths of the native people of the region has affected the raconteurs’ narrative; 3- discuss the identity of the composer of this work on the basis of raconteurs’ narrative.
تبلیغات
