بررسی و نقد کارکرد حصر و قصر در غزلیّات حافظ (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
خواجه شمس الدّین محمّد حافظ شیرازی توانمندی های متعدّد ی در حوزه های مختلفِ زبان، اندیشه، ذوق هنری، بلاغت دانی، قدرت در طنز، هستی شناسی خاص و... دارد. یکی از ظرایف هنربلاغی وی را می توان در بهره گیری از ابزار «حصر و قصر» مشاهده کرد. این مقاله میزان تاثیر این امکان زبانی بیانی، رادر اشعار حافظ بررسی می نماید. گویا حافظ در تبیین اندیشه های خود، این وسیله را بسیار مناسب می دیده که در حجم زیادی از ابیات وی این ترفند مشاهده می شود؛ به گونه ای که می توان این ویژگی را از مختصّات سبک حافظ به شمار آورد. در این مقاله پس از نقل برخی از تعاریف حصر و قصر و بیان نقش آن در تأثیر و زیبایی سخن، اشعار حافظ را از این دیدگاه بررسی خواهیم کرد. اسلوب حصر در غزلیّات حافظ تحتِ سه عنوان مورد بررسی قرار گرفته است: 1 الفاظِ (ادات) حصرساز؛ 2 حصر به وسیله نحوِ زبان؛ 3 تکیه و درنگ. در قالبِ این شیوه ها به طرزِ شگرفی تفکّرات کلیدی و عمیقِ حافظ را می توان یافت. گویا حافظ رندانه بهترین شیوه را برای بیانِ رندی، قناعت، طنز، متناقض نما و ... انتخاب کرده و از این طریق معانیِ موردِ نظرِ خویش را با یکی از تأثیرگذارترین شیوه ها تبیین نموده است.The Issue of "Hasr & Ghasr" (Horismus) in Hafiz's Sonnets
Khwaja Shams al-Din Muhammad - Hafiz Shirazi – is one of the most famous poets of Persian literature. His artistic and aesthetic sense has achieved a certain degree of uniqueness. He is celebrated always in our literary circles or in general in the community of Persian language speakers since eight century (A.H.) .Gaining this level of elegance is concerned with of his abilities in different fields such as: Language, thought, artistry, eloquence, the power of humor, a certain degree of ontology. For creating his works, he has employed many different artistic techniques which are due to his own capabilities in making use of different functions of language not used by other poets. As Structuralists say it can be claimed that the "resurrection of the words" has occurred in his poems One of his delicate tasks is the use of the element of Horismus that is superbly used in Holy Quran. Thorough the study of Hafez's Divan in this article, an attempt has been made to demonstrate that his method of using this linguistic- Rhetoric style has a great impact on his language. It seems that he considers this method as a suitable way for explanation of his thought which seems to be unique to Hafez. In the present study, after quoting some of the definitions of Horismus and its role on the beauty of language, we will examine this style in poetry of Hafiz. Horismus methods are studied under three headings: 1.Horismus-made terms, 2.horismus in syntax, 3. Stress and emphasis. Through this rhetorical figure, major deep ideas are reviewed effectively. Hafiz has chosen the best rhetorical figure for illuminating concepts such as slyness, contentment, wit, paradox, etc and through this style he represent his own selected meanings by one of the most effective methods
تبلیغات
