آسیب شناسی نظام تربیّتی خانقاهی صوفیه (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
یکی از مباحث مهمّ زندگی اجتماعی صوفیه در قرن ششم ، آداب مریدی و مرادی و به طریق اولی اعتقاد به ولایت پیران است. «مرید» یا سالک نوپا «مراد» یا شیخی را در خانقاه برای تعلیم و طیّ طریق می یافت تا با قرار دادن روح و جسم خود در اختیارآن استاد و تلمّذ نزد اوراه های وصول به حقیقت الهی را دریابد. این نظام تربیّتی علیرغم دستپرورده های کمال یافته ای که به جامعه بشری عرضه کرده است ، در بستر های اجتماعی گوناگون و دوره های مختلف، با فاصله گرفتن از اهداف صوفیان راستین، انحراف و کژروی هایی را نیز شاهد بوده، زبان انتقاد بسیاری را برانگیخته است. این تحقیق، به بررسی آن دسته از شیوه های تربیّتی صوفیه که منجر به فاصله گرفتن برخی صوفیان متأخر از مشی و مرام صوفیان متقدم گشت،می پردازد و محدوده مورد مطالعه، مجموعه اقوال مشایخ، مندرج در متون معتبرمنثور و منظوم صوفیه از قدیمترین ایّام است تا از این رهگذر، بن مایه هایی که به سرسپردگی و انحراف عقیدتی ساده دلان و سوء استفاده نیرنگبازان و صوفی نمایان در قرن های بعدی منجر گشت، آسیب شناسی گردد. فرضیه تحقیق مبتنی بر آن است که هرچند صوفیان در قرون اوّلیّه با خلوص به وادی عرفان و تصوّف گام نهاده بودند، ولی وجود مؤلفه هایی در سنّت عرفانی صوفیه که نظام تربیّتی بسته رابطه مرید و مراد را تعیین می کرد،موجب شد که صوفیان از مسیر اصلی فاصله گیرند. در حقیقت، نظام تربیّتی صوفیان هسته اوّلیّه انحراف را در بطن خود داشت. زیرا با سرسپاری مرید به تعالیم مراد، وی در نظامی استبدادی و بی چون و چرایی قرار می گرفته که کرامت انسانی اوبه فراموشی سپرده می شده است و اختیار اعمال و آزادی اراده ازوی سلب می گردیده است. چنین شیوه ای با اصول اساسی اسلام مباینت دارد.Mystical Education of Khanegha
One of the most important issues in Sufi’s social life and “Khanghah” is
the ethics exist between “Moraad” (beloved) and “Morid” (devotee).
The
Morid (i.e. new student) considers his Moraad (i.e. instructor) as his mentor
in his spiritual journey submitting himself spiritually and worldly to his
Moraad. The Moraad who is a representative of divine education guides
him. However, the training m
ethods of the Moraad can be different for the
spiritual training of the Morid.
The foundation of this research is the amount of attention given to human
dignity in Islam. The author is investigating why Sufi’s education failed in
their training system. Thi
s research concludes the submission of Morid to
Moraad is the primary weakness of the Sufi’s training system. In this case,
the personality of the Morid can be humiliated and when sombody is
absolutely submitted to his Moraad may consequently cause lack of
freedom
of Morid. Furthermore, this result in idolization of the Moraad and
worshiping someone else except the God can be considered far from Islamic
principles
One of the limitations of the current research is the insufficiency of the
ancient mystical
books written in
9
th
century:(H.D)
تبلیغات
