بررسی سبک شناختی «توضیح الاخلاق» (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
«توضیح الاخلاق» اثر «خلیفه سلطان»، وزیر کاردان و دانشمند سه تن از پادشاهان صفوی، است. این متن، بازنویسی «اخلاق ناصری» به زبان ساده رایج در عصر صفوی است که به فرمان شاه صفی صورت گرفته است. مقدّمه این اثر، همانند دیگر متون عصر صفوی، به نثری فنی نگاشته شده است، اما نثر متن اصلی به دلیل پرداختن به مسائل علمی و اخلاقی نثری ساده است. خلیفه سلطان در این اثر از لحاظ محتوا نظر تازه ای ابراز نداشته است، و در نهایت امانت داری آنها را به زبانی ساده تر بیان کرده است. خلیقه سلطان با افزودن عبارتهای توضیحی و آوردن مترادفات برای بعضی از واژه ها، دگرکون سازی بعضی تغییرات در جهت مفهوم سازی بیشتر و عدم استفاده از لغات ترکی و مفعولی، متنی ساده از اخلاق ناصری پدید آورده است. مقاله حاضر نتیجه پژوهش در متن «توضیح الاخلاق» و بررسی آن از لحاظ سبک شناسی است. تصحیح و مقابله نسخه های خطّی این اثر به دست نگارنده این گفتار به انجام رسیده است.The Stylistic Study of Towzih-al-Akhlagh
The present study describes the style of the text of Towzih-al-Akhlagh. The researcher has tried to collate, compare and verb some different manuscripts of Towzih-al-Akhlagh which was written by Caliph Soltan, the scholarly minister of three of the Safavid kings. This work is actually a revised version of Akhlagh-e -Nasiri, in a simple, standard language of the Safavid period, which was performed by King Safi's command. The introduction of this work, like the other Safavid texts, is written in a rather technical prose; yet, the style of the main text, as it is dealing with scientific and moral issues, is quite simple.
As far as the content is considered, Khalifah Soltan has not stated any new comment, and while having some objections towards some parts of Akhlagh-e-Nasiri, remains quite loyal to the main text, and has expressed them in a simpler language. This article first introduces the author of the book, and then, the text itself. After paying attention to the prose writing style of the Safavid period, the stylistic features of the text will be explained in detail.