سیمای حضرت علی (ع) در «شرح ابن ابی الحدید»
آرشیو
چکیده
نهج البلاغه که آن را فروتر از کلام خالق و فراتر از کلام مخلوق خوانده اند، کتابی است که همانند مؤلّف آن امیرالمومنین علی (ع) حاوی ابعاد و موضوع های گوناگونی همچون الهیات، ادبیات، عرفان، فلسفه، کلام، تاریخ، سیاست، اقتصاد، مدیریت و... است. در طول تاریخ، شارحان و مفسران بزرگی از شیعه و سنّی در صدد شرح و تفسیر این مجموعه که گلچینی از سخنان حضرت امیر (ع) است برآمده اند. یکی از دوستداران امام علی (ع) مفسّر بزرگ و شارح سترگ نهج البلاغه مرحوم ابن ابی الحدید معتزلی است. شرح نهج البلاغه وی مشتمل بر 20 جلد است که شارح محترم در مقدمه شرح خود و نیز در مواضع بسیار دیگری به توصیف ویژگی های برجسته امیرالمومنین (ع) پرداخته و به قول خود ویژگی های اختصاصی ایشان را که کسی توان همسری با او ندارد، بیان می کند. اما در عین حال، گاهگاه در مقام تفسیر سخنان امام علی (ع) به تأویلات دور از ذهن متمسّک شده و با مشرب اعتزالی خود، پاره ای از سخنان حضرت را برخلاف ظاهر حمل نموده است. در این مقاله برآنیم ضمن ارائه سیمای علی (ع) در شرح نهج البلاغه به پاره ای از تأویلات دور از ذهن این شارح محترم اشاره کنیم.Imam Ali as Introduced by Ibn Abi Al-Hadid
‘Nahjol Al-Balaqe’, a work considered higher than word of man though subordinate to word of God, reflects the views and ideas of its author, Imam Ali (P.B.U.H). It is on various issues including theology, literature, mysticism, gnosticism, philosophy, prosody, history, statesmanship, economics and management.
This bood has been the subject of study by many distinguished scholars, Sunnite as well as Shi'ite. Ibn Abi Al-Hadid Motazelli, a great commentator and a disciple of Imam Ali, is the one who has released twenty volumes of interpretations on Nahjol-Al Blaqe. The introductory volume explains the outstanding personality of Imam Ali. However, in certain cases, resorting to far-fetched speculation, he misinterpretes Imam's words.
This article attempts to pinpoint some of these misinterpretations.