حقوق رسمی قضات دادگستری و قاعده حرمت اخذ اجرت بر واجبات (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
یکی از مناصب حایز اهمیت اجتماعی، منصب قضاوت است که مرجع رفع مخاصمات بین مردم قرار می گیرد؛ در شریعت اسلام تصدّی این منصب بر کسانی که اهلیت دارند واجب است. مشهور است بین فقها که اخذ اجرت بر واجبات حرام می باشد. برای اثبات این حرمت به آیات قرآن تمسّک شده که استدلال به آنها تمام نیست. در کنار این آیات، برخی روایات در نکوهش اجرت بر قضاوت وارد گردیده که آن را سحت و حرام معرفی کرده اندکه می توان این روایات را ناظر بر قضاتی که از جانب سطان جور منصوب می شوند دانست. در مقابل برخی برای حکم به جواز اخذ اجرت بر واجبات به ادلّه ای چون احترام عمل مسلمان و اطلاق ادله اجاره و بی اعتباری ادلّه مانعین استناد کرده اند که قابل دفاع به نظر می رسد. اما از آنجا که وظیفه قضات فعلی دادگستری طبق قانون صرفاً تطبیق دعاوی بر مواد قانونی است، می توان آنها را کارشناس حقوقی نامید نه قاضی شرعی؛ لذا از نظر شرعی اخذ اجرت آنها بلامانع تلقی می شود. تحقیق حاضر این مباحث را مورد بررسی قرار می دهد و نتیجه می گیرد که اخذ اجرت بر قضاوت خالی از مانع شرعی می باشد.Official Rights of Judges of Justice and Rule of Prohibition of Receiving Fees for Obligations
One of positions with high social significance is judgeship which is considered as reference of obviating conflicts between people. In Islam religion, commissioning this position is obligatory for those who are competent. It is well known among jurisconsults that receiving fee for obligations is unlawful. For proving this illegality, Quran Ayahs have been adduced that citing them is not sufficient. Along with these ayahs, some traditions have been mentioned on remonstration of fee for judges who have introduced it hard and illegal, that these traditions may be considered warden on the judges who are appointed by oppressor sultan. In contrast, some for ordering the license of receiving fee for obligations have adduced reasons such as respecting Muslims action and predicating return reasons and invalidity of prohibition reasons which seem defendable. But since the current duty of judges of justice according to law is merely accommodating the claims with legal clauses, they could be called legal expert not legal judge, so in judicial aspect, receiving fee by them is treated permissible. The present study investigates these topics and concludes that receiving fee for judgment has no judicial barrier.