نگرشی بر مجازات تشهیر در فقه شیعه با نگاهی به قوانین موضوعه ایران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
تشهیر یکی از انواع مجازات های تعزیری است که به اعتقاد قاطبه ی فقها مجازات اصلی جرم شهادت زور است و از نظر مشهور فقها در مورد قاذف، قوّاد، کلاهبردار و مفلس هم اجرا می شود. در مورد فلسفه، موارد و کیفیّت اجرای تشهیر بین فقها اختلاف نظرهایی موجود است. در قوانین موضوعه ایران نیز، تشهیر به عنوان یکی از مجازات های تعزیری به رسمیت شناخته شده و در قوانین متعددی از جمله قانون مجازات اسلامی و قانون آیین دادرسی کیفری به عنوان دو قانون مهم کیفری، موارد و نحوه اجرای آن مشخص شده است. امروزه دو سؤال مهم در این زمینه مطرح می شود: نخست این که؛ آیا می توان مجازات تشهیر را غیر از جرایم ذکر شده در نصوص فقهی، با استفاده از وحدت ملاک و تنقیح مناط برای جرایم دیگر از جمله جرایم نوظهور نیز استفاده نمود؟ و دوّم این که؛ با وجود گسترش جوامع و پیشرفت تکنولوژی و ظهور رسانه های جمعی از قبیل تلویزیون، روزنامه، اینترنت و ... آیا هنوز هم باید مجازات تشهیر به شکل پیشین خود و با گرداندن مجرم در محافل مردم صورت گیرد یا می توان از این رسانه ها برای تشهیر مجرم استفاده نمود؟ این مقاله براساس روش تحلیلی توصیفی، متعاقب بررسی و مفهوم شناسی تشهیر در فقه، بیان موارد، فلسفه و کیفیّت اجرای تشهیر، بیان دیدگاه فقهای عظام و همچنین جایگاه تشهیر درنظام حقوقی ایران و مواد قانونی در این زمینه، تلاش کرده است به پرسش های فوق پاسخ دهد.An Approach to Public Disclosure as a Punishment in Shiite Jurisprudence focusing on Iranian Statute Law
Public disclosure " Tash-heer " is one of the discretionary punishments which most jurisprudents consider as the chief punishment against perjury (false testimony) and according to the jurisprudence, it can also be enforced against false accusers of adultery ( Qazif ), pimp ( Qawad ), defrauder (swindler) and insolvent. There are disagreements among jurisprudents regarding the philosophy, the cases and the qualities of enforcement of the public disclosure. In the Iranian Statute Law, the public disclosure ( Tash-heer ) has also been recognized as one of the discretionary punishments and in various laws, including two important criminal laws, i.e., Islamic Penal Code and Criminal Procedure Code, cases applied and the method of enforcement has been stipulated.Today, two important questions are put forward in this regard: Firstly, can public disclosure as a punishment be used against offenses other than the crimes mentioned in the jurisprudential texts while having recourse to the unity of a single criterion ( Vahdat-e-Melak ) and manipulation ( Tanqyh Manat ) against other offenses including the emergent crimes? Secondly, despite the development of the societies and the advancement of technology and the emergence of the mass media such as TV, newspaper, internet, etc. shall public disclosure as a punishment be enforced as it was previously practiced and turn the offender around in public and/or can these media be used for the enforcement of the public disclosure? Subsequent to studying and conceptualizing the public disclosure in jurisprudence, stating the cases, the philosophy and the quality of enforcement of the public disclosure as well as expressing the views of the jurisprudents and also the status of the public disclosure in the Iranian Legal System and as stipulated the relevant legal articles, this paper makes an attempt to respond to the above mentioned questions through a descriptive and analytical method.
تبلیغات
