نقش سبک های دلبستگی، تنظیم شناختی هیجان، و نشاط ذهنی در پیش بینی رفتارهای پرخطر نوجوانان دختر (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

زمینه و هدف: شناسایی عواملی که بتواند میزان خطرپذیری نوجوانان دختر را کاهش دهد یا از بروز آن پیشگیری کند، بسیار ضروری است؛ بنابراین، این پژوهش با هدف تعیین نقش سبک های دلبستگی، تنظیم شناختی هیجان، و نشاط ذهنی در پیش بینی رفتارهای پرخطر در نوجوانان دختر انجام شد. روش : جامعه آماری این پژوهش توصیفی-همبستگی شامل تمامی دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه مدارس دولتی شهر تبریز در سال تحصیلی 98-1397 بود که از این میان تعداد 282 نفر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. داده های مورد نیاز به وسیله پرسش نامه های دلبستگی بزرگسال (بشارت، 1384)، تنظیم شناختی هیجان (گارنفسکی و همکاران، 2001)، نشاط ذهنی (رایان و فردریک، 1997) و خطرپذیری نوجوانان ایرانی (زاده محمدی و همکاران، 1390) گردآوری شد. داده ها با استفاده از روش های آماری توصیفی و استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام) در نرم افزارPSS.23 تحلیل شدند. یافته ها: رفتارهای پرخطر با سبک های دلبستگی اجتنابی (002/0p=، 184/0 r=) و دوسوگرا (001/0p=، 201/0 r=) رابطه مثبت و معنا دار و با نشاط ذهنی رابطه منفی و معنا داری دارند و نشاط ذهنی (001/0p=، 313/0- β=) و سبک دلبستگی دوسوگرا (011/0p=، 147/0 β=) توانایی تبیین تغییرات رفتارهای پرخطر را دارند. نتیجه گیری: با توجه به اینکه نشاط ذهنی و سبک دلبستگی دوسوگرا توانایی تببین تغییرات رفتارهای پرخطر را دارند؛ بنابراین ارائه برنامه های مداخله ای به منظور ارتقاء نشاط ذهنی و ایمنی دلبستگی برای پیشگیری از رفتارهای پرخطر در نوجوانان دختر پیشنهاد می شود.