نقش عنصر آب در شکل گیری و ایجاد مکان پایدار در شهر اصفهان صفوی
آرشیو
چکیده
عوامل طبیعی از مهمترین عناصر شکل دهنده و حیات بخش به شهر است که در این میان آب و نحوه تأمین و استفاده ازآن در ایجاد و شکوفایی شهر نقش مهمی دارد. با توجه به قرارگیری سطح وسیعی از کشور ایران در اقلیم گرم و خشک، وجود آب و جلوه های گوناگون آن در شهر اصفهان یکی از عوامل ترغیب کننده شاه عباس برای انتخاب این شهر به عنوان پایتخت بود. زاینده رود و شبکه های آبرسانی منشعب از آن از ابتدای شکل گیری شهر تأثیر بسزایی در ساختار کالبدی، کارکردی و نظام معنایی آن داشته و در کنار نقش های متفاوتی که در کشاورزی و آبرسانی ایفا نموده با تحت پوشش قرار دادن کل شهر، کیفیت زیست محیطی را ارتقا داده و باعث ایجاد مکانی پایدار در ساختار شهری گشته است. آنچه که در این پژوهش مورد بررسی قرار می گیرد بررسی نقش آب و مظاهر آن در نظام های کالبدی، عملکردی، زیست محیطی و به خصوص در نظام معنایی شهر دوران صفوی می باشد که منجر به شکل گیری یک باغ شهر گردیده است. بدین منظور ابتدا به بررسی متون تاریخی و سفرنامه های به جا مانده از دوره صفوی و مبانی نظری مکتب شهرسازی اصفهان برای دستیابی به مظاهر و نقش های متفاوتی که آب در ساختار شهر و زندگی مردم آن دوره داشته پرداخته شد. سپس با بررسی تطبیقی مؤلفه های مکان پایدار این نتیجه به دست آمد که طراحی و به کارگیری عنصر آب در اصفهان صفوی باعث بالا رفتن برخی شاخص های پایداری و همین طور ارتقاء کیفیت های سازنده فضاهای شهری ودر نهایت بستری برای ایجاد مکانی پایدار گردیده است.The Role of Water Element in Formation and Making of Sustainable Place in Safavid Isfahan City
Natural factors are one of the most important and vital elements of the city, where water and its supply and use play an important role in the formation and prosperity of the city. Due to the large surface area of Iran in hot and dry climate, the presence of water and its various effects in Isfahan was one of the factors that persuaded Shah Abbas to choose this city as the capital. Zayandehrood and its water supply networks have had a significant impact on the physical, functional and semantic structure of the city. Besides its roles in agriculture and irrigation, it has improved the environmental qualities in the city and created a sustainable place in the urban structure. What is being studied in this article is the investigation of the role of water and its manifestations in physical, functional, environmental systems and especially semantic system of the Safavid city which has led to the formation of a garden city. For this purpose, the historical books and travelogues of the Safavid period and the theoretical foundations of Isfahan Urban School were first explored in order to achieve different features and roles of water in the structure of the city and its people’s lives. Then, by a comparative study of the components of sustainable place, it was concluded that the design and application of water element in Safavid Isfahan increased some of the sustainability indices as well as enhancing the constructive qualities of urban spaces and ultimately provided a context for making the sustainable place.