آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۴

چکیده

قوام الدین شیرازی از معماران برجسته دوره تیموری است که آثار بسیاری همانند مسجد گوهرشاد مشهد و مسجد گوهرشاد هرات را از خود به یادگار گذاشته است. آنچه که در بررسی یک بنا به عنوان اثری معمارانه مورد توجه قرار می گیرد، جنبه های مادی و فضای کالبدی و شکل دهنده به آن اثر معماری است. با توجه به تخریب مسجد گوهرشاد هرات، یکی از راه های درک و شناخت معماری مسجد، بررسی تناسبات هندسی آن با مسجد گوهرشاد مشهد است؛ به این دلیل که مسجد گوهرشاد مشهد قبل از مسجد گوهرشاد هرات بنا شده است و این احتمال وجود دارد که قوام الدین در طراحی مساجد، از تناسبات هندسی مشترکی استفاده کرده باشد. بنابراین پژوهش حاضر با هدف یافتن یک نظام تناسبات هندسی مشترک در دو بنای شاخص قوام الدین، یعنی مساجد گوهرشاد در مشهد و هرات، به تحلیل و مقایسه تناسبات هندسی نقشه کف این مساجد می پردازد. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش، تفسیری- تاریخی است. گردآوری داده ها در دو بخش کتابخانه ای و تحلیل اسناد و نقشه ها انجام شده است. روش کار به این صورت بود که تناسبات هندسی مساجد گوهرشاد در مشهد و هرات با استفاده از الگوهای تناسبات هندسی، تحلیل و مقایسه شدند. نتایج پژوهش نشان می دهند که قوام الدین در این مساجد، از تناسبات و نسبت های هندسی مشخص و مشابهی استفاده کرده است. به بیان دیگر در هر دو مسجد، گنبدخانه، طول شبستان ها و ترکیب مجموعه گنبد خانه با شبستان، تناسبات و نسبت های هندسی مشابهی دارند و تفاوت هایی در تناسبات و نسبت های هندسی میانسرا و ایوان های دو مسجد وجود دارند که احتمالاً مربوط به زمینه (محل قرارگیری بنا) و نوع بهره برداری از آنها باشد.

تبلیغات